Lesbók Morgunblaðsins - 18.10.1970, Blaðsíða 6

AKALL
til allra góðra
manna
frá bróður Tito
Rómversk-kaþólskur guðfræðistúdent
skýrir frá, hvernig hann var f angelsaður
og pyndaður á hryllilegan hátt, en
sérstakir menn hafa slíkt að atvinnu
á vegum ríkisstjórnar Brazilíu
Fyrir sex árum riðaði
Brazilía á barmi stjórnleysis.
Gegndarlaus verðbólga riki í
landinu og þjóðin var að missa
allt traust á vanmáttugri rikis-
stjórn, þegar hervöldin steyptu
forsetanum, Joao „Jango“ Gou-
lart, frá völdum. Braziiiubúar
dönsuðu á götunum af hrifn-
ingu.
Hrifningin er löngu slokkn-
uð. Núna ríkir einræði i
Brazilíu. Herstjómin hefur
komið á harðstjórn i nafni and-
kommúnisma. 1 nafni lýðræðis,
hefur hún gengið að lýðræði
dauðu. 1 nafni kristindóms,
hefur hún komið á fót hinum
hryllilegasta rannsóknarétti.
Á siðastldðnu vori, neitaði
Brazilíustjórn því, að nokkuð
væri hæft i hinum víðtæku
ásökunum um pyndingar á föng
um, en áætlað er, að tala
þeirra fari allt upp í 12 þús-
und manns. Hugsanlegt er, að
pyndingar hafi nú verið aflagð
ar vegna hinna alþjóðlegu mót-
mæla. En á því leikur enginn
vafi að þær hafa átt sér stað
í rikum mæli. Samband brazil-
ískra lögfræðinga, Alþjóðasam
band lýðræðissinnaðra lögfræð
inga, Amnesty Intemational,
Alkirkjuráðið og Páfastóllinn
hafa samþykkt harðorð mót-
mæli gegn þessum pyndingum.
LOOK á yfirlýsingar margra
fórnarlamba í fórum sínum.
Þessum skýrslum var smyglað
út úr Brazilíu. Frásagnimar
eru í öllum smáatriðum jafn
hræðilegar og sú sem birt er
hér á eftir. En saga Titos de
Alencars Limas skipar sér-
stöðu að því leyti, að þar
leiddu pyndingarnar til óvenju
legs verknaðar. Lima er dóm-
iniikanamunkur, sem er að læra
til prests, en ofsóknarmennirn-
ir ráku hann út i tilraun til
sjálfsimorðs — til að fórna eig-
in lífi, sem er dauðasynd.
Ritstjórar LOOK hafa nægi-
legar sannanir undir höndum
til þess að fullyrða að þessi
saga er sönn, en í varnaðar-
skyni er ekki hægt að láta upp-
skátt eftir hvaða leiðum, hún
er til þeirra komin. Svo mikið
má fullyrða, að bróðir Tito rit-
aði niður frásögn sína í fanga-
klefa, þar sem hann dvelst
ásamt fimmtíu öðrum.
Bróðir Tito er lágvaxinn,
þrekinn, 24ra ára gamall klaust
urnýliði frá Fortaleza. Hann
var, ásamt sjö öðrum dóminí
anamunkum, sakaður um lið-
sinni við unga skæruliða, sem
störfuðu undir stjórn kommún-
ísks skæruliðaleiðtoga, en sá
féll fyrir hendi lögreglunnar i
nóvember s.l. Herstjórnin hef-
ur lýst því yfdr, að hart skuli
mæta hörðu í baráttunni við
skæruliðana. En hún hefur lát-
ið hjá líða að lýsa því yfir, að
hún hefur sjálf skapað þessar
aðstæður.
Fyrir fimm árum, varaði
LOOK við því að banna vínstri
hreyfingu í landinu, þar eð
við það mundi henni aðeins
váxa ásmegin. Og.einmitt þetta
hefur gerzt. Einn af fyrri stuðn
ingsmönnum stjórnarinnar orð-
ar vonbrigði sín og viðbjóð á
þessa leið: „Skæruhernaður
varð eina leiðin til andmæla."
Hefði herstjórnin efnt til lög-
mætra kosninga strax eftir
valdatökuna, hefði hinn frið-
samlegi braziliski meirihluti
kosið breytingar, sem horfðu í
átt til lýðræðis. En, eins og mál
um er nú háttað, er þessi meiri-
hlutahópur sleginn of mikilli
skelfingu til að láta í ljós
nokkra skoðun.
Hér fer á eftir frásögn bróð-
ur Titós, eins og hann sagði
hana sjálfur.
Leonard Cross.
Þriðjudaginn, 17. febrúar,
klukkan 2 e.h., var ég sóttur í
fangaklefann í Tiradentes-fang
elsinu og fluttur til höfuð-
stöðva skæruhernaðardeildar
lögreglunnar. Mauricio, höfuðs-
maður, sótti mig ásamt tveim
lögregluþjónum. Hann sagði:
„Nú færðu að kenna á Viti.“
Þeir bundu hendur mínar fyr-
ir aftan bak og fleygðu mér
upp í sendiferðabíl. Pynding-
arnar byrjuðu á leiðinni. Þeir
slógu mig hvað eftir annað og
skáru mig í andlit og brjóst
meðan þeir ógnuðu mér allan
tímann með skammbyssum.
Ég hafði verið handtekinn í
nóvember, og hafði þegar orðið
fyrir pyndingum af hálfu
DOPS (Stjórnmála- og þjóðfé-
lagsdeildin).
1 desember hafði herréttur
úrskurðað, að ég skyldi hafð-
ur í haidi „í öryggisskyni“ og
var ég þá settur undir umsjá
borgarlegs dómara, Dr. Nel-
sons Guimares að nafni. Þegar
ég var kominn á leiðarenda til
höfuðstöðva skæruhemaðar-
deildarinnar, var ég settur i
herbergið, þar sem yfirheyrsl-
urnar fóru fram.
Mauricio, • höfuðsmaður, og
aðstoðarmenn hans, leiddu mig
fyrir tvo aðra menn. Þeir
ræddu um fund hjá U.N.E.
(Landssambandi stúdenta),
sem haldinn var í október 1968.
Þeir fóru fram á, að ég upp-
lýsti þá um nokkur atriði frá
þessu tímabili. Þegar ég sagð-
ist ekkert vita, kröfðust þeir
þess, að ég „játaði“. Þeir fóru
með mig að pau de arara (páfa-
gauksstönginni). Þeir bundu á
mér hendur og fætur og létu
mig hanga allsnakinn með stöng
ina í hnésbótunum.
Ég fékk raílost úr þurr-
hlöðu. Rafskaut voru tengd við
hásinamar og höfuðið. Pynd-
ararnir voru sex karlmenn, sem
unnu verk sitt undir stjórn
Mauricio, höfuðsmanns. Þeir
byrjuðu á nokkrum „símhring-
ingum“. Þær eru fólgnar í því
að slegið er á bæði eyru sam-
tímis með kúptum lófum. Allan
timann hrópuðu þeir jafnframt
að mér ókvæðisorð. Þetta
fór fram i um það bil klukku-
tíma. Ég var látinn hvilast í
um það bil 15 mínútur og síð-
an tekinn niður úr pau de
arara.
Yfirheyrslurnar byrjuðu á
nýjan leik. Spurt var sömu
spurninganna með hótunum, ó
kvæðisorðum og barsmíð. Því
eindregnari sem neitun mín
varð, því harðari varð barsmíð
in.
Pyndingum og yfirheyrslum
var haldið áfram til skiptis
fram til klukkan 10 f.h. Ég var
marinn og blár um ailan líkam-
ann, þegar þessu linnti og ég
fékk að fara út úr herberginu.
Hermaður þurfti að bera mig
aftur í fangaklefann, nr. 3,
þar sem ég var hafður einn.
Klefinn var þrír metrar á ann-
an veginn, og tveir og hálfur
á hinn, lyktin var viðbjóðsleg,
þar var engin dýna né teppi,
en fullt af kakkalö'kkum og
flóm. Kaldur og óhreinn sofn-
aði ég á köidu og óhreinu
steingólfinu, án þess að hafa
fengið mat.
Á miðvikudaginn var ég vak
inn klukkan átta um morgun-
inn. Ég var fluttur í yfir-
heyrsluherbergið, þar sem
Homero, höfuðsmaður, og hans
menn biðu mín. Þeir spurðu
mig sömu spurninga og bornar
höfðu verið fyrir mig daginn
áður. í hvert skipti sem ég svar
aði neitandi, var ég barinn í
höfuðið, á brjóstið og á hand-
leggina. Þetta hélt áfram við-
stöðulaust til kvölds.
Ég hafði verið matarlaus i
48 klukkutima, þegar ég fékk
loks eina máltíð: hrísgrjón,
baunir og kjötbita. Fangi í
næsta klefa bauð mér vatn í
bolla og teppi. Þegar ég sofn-
aði loks, hljómuðu fyrir eyrum
mér aðvörunarorð Homeros höf
uðsmanns: „Á morgun áttu að
mæta harða liðinu.“
Á fimmtudagsmorguninn var
ég enn vakinn klukkan átta af
þremur lögregluþjónum. Matar
laus fór ég enn í sama her-
bergið til yfirheyrslu. „Nú
skaltu tala, að öðrum kosti
ferðu ekki út úr þessu herbergi
nema dauður,“ öskraði hann.
Ég var látinn setjast í „dreka
stólinn", sem er útbúinn málm-
plötum og vírum. Þeir byrjuðu
á raflostum, sem ég fékk í hend
umar, fæturna, eyrun og höf-
uðið. Við báðar hendur mínar
voru festir rafmagnsvírar, og
sá þriðji í vinstra eyrað.
hvert sinn sem straumi var
hleypt á, skókst ég svo og
hristist um allan líkamann, að
engu var líkara en hann væri
að detta í sundur.
Þeir létu mig vera í „dreka-
stólnum" og „páfagauksstöng-
inni“ til skiptis. Á stönginni
fékk ég líka raflost, og þegar
ég dró mig í kút til að lina
þjáningarnar, slógu þeir á
brjóst mitt og fætur. Að
klukkutíma liðnum var líkami
minn ekki annað en blóðidrif-
ið sár, og ég missti meðvitund-
ina.
Þeir iosuðu mig og komu mér
aftur til meðvitundar. Síðan
báru þeir mig í annað herbergi,
og létu þess getið, að nú ætti
ég að fá 20 volta straum, og
að ég mundi „taila áður en ég
dæi.“ Þeir reyndust ekki sann-
spáir.
Yfirheyrslurnar byrjuðu aft-
ur, og ég var sleginn á hend-
urnar með stállistum. Hendum
ar á mér voru rauðar og bólgn-
ar og ég gat ekki kreppt þær.
Hvað eftir annað slógu þedr
mig með viðarbútum, og ég gat
ekki lengur greint, á hvaða
hluta líkamans höggin lentu,
6 LESBOK MORGUNBLAÐSINS
18. október 1970