Lesbók Morgunblaðsins - 19.09.1971, Qupperneq 5

Hngmynd nni borg, sem byggð væri undir tjaldliiinni í þröngum
fjalladölum. Netið yrði strengt upp í hlíðar fjallanna. Hætt er
við að snjóþyngsli nnmdu verða sérstakt vandamál á tjaldhimn-
um af þessu tagi.
- '
Sama liugmynd við ólikar aðstæður. Blómasýningarskáli í Iíol-
landi hefur verið gerður á þann hátt, að þimn hinvna úr gervi-
efni kemiir innan á stálstrengjanet. Hvolfþakið er síðan spennt
út með loftþrýstingi innan frá.
en tve:r km. Þar að auki er
gert ráð fyrir rennistígum í
stað gangstiga; þ.e. eins konar
færiböndum. Er þá næsta aug-
ijóst, að bíla er ekki þörf inn-
anbæjar. Mundu þeir þar að
auki valda loftmengun í þvi
bllðalogni, sem alltaf verður
undir plasthimninum. En þótt
þeir séu ekki þar á ferðinni,
verður sa.mt að gera sérstaikar
ráðstafanir til loftræstingar.
Er í því augnamiði gert ráð fyr
ir sérstökum turni, sem nær
upp úr plasthimninum. Fer þar
fram inntaka á fersku heim-
skautalofti og um lelð úthlást-
ur á óhreinu lofti. Sérstakt
samgöngukerfi verður i borg-
inni fyrir flutninga og ýmiss
konar þjónustu, en það mun
fara fra.m i sérstöku rými u;nd-
ir grunnplöt'unni og á ekki að
slafa nein mengun af því. Ger-
ir það að verkum, að allir
þungaflutningar og sá hávaði,
sem af þeim stafar, færist neð
anjarðar og á sjálf umiferðin á
götum borgarinnar að verða
mjög hljóð’.aus. Rafmagn á að
fást frá kjarnorkuknúinni afl-
stöð, en við slíkar aflstöðvar
þarf m'kið magn af kælivatni.
Ætlunin er að nota kælivatn-
:ð, þegar það er orðið heitt, til
að koma í veg fyrir ismynd-
un á höfhinni og eins til að hita
upp heimsikautaloítið, þar sem
það verður tekið inn í tum-
inn i 300 metra hæð. Þrátt fyr-
:'r allt munu verða einhverjar
breytingar á hitastigi eftir veð
urfari á svæð'nu, breytingar
verða e.'nnig á rakastigi lofts-
ins, en gert er ráð fyrir, að
aldrei verði undir frostmarki
niðri við jörð. 1 borg af þess-
ari stærð eiga að geta bú'ð 15
og jafnvel allt upp í 45 þús-
und marms. Það er meira en
íbúatala þriggja stærstu kaup-
staða tslands utan ReykjaVik-
Gervisól á himni
Þeir félagar hafa einnig
fundið ráð gegn skammdegis-
myrkrinu, annað en það að
kveikja rafljós í hverju skúma
skoti. Uppi á tjaldhimininn
verður lögð sérstök braut og
þar komið fyrir feiknarlega
sterkri rafsól. Færist hún sjálf
krafa eftir brautinni og fylg-
ir gangi sólar, að minnsta
kositi þann tíma, sem sólar nýt-
ur alls ekki við. En á sumrum,
þegar okkar venjulega, gamla
sól er hátt á lofti allan sólar-
hringinn, gera höfundarnir ráð
fyrir, að sólskinið geti jafnvel
orðið þreytandi. Þess vegna
er á sama hátt komið fyr-
ir annarri braut með fjölda sér-
stakra skerma til hilfðar, þar
sem sólin verður áleitnust.
Að öðru leyti er borgin
skipulögð eins og venjuleg, ný-
tíaku borg, sem byggð er frá
grunni. Allri stjömun verður
komið fyrir á tilteknu svæði,
atvinnulif er annars staðar og
íbúðabyggingar sér. Allar
venjulegar stofnanir eru þar;
hótel, kirkjur, verzlanamið-
stöðvar, skólar, leikhús og
íþróttamannvirki. „Markmið
skipulagningarinnar“, segir i
greinargerðinni, „er ekiki að-
eins það að gera lífið í borg-
inni þolanlegt, heldur öllu
fremur verulega hrífand'." Og
útreikningamir hafa sýnt, að
framkvæmdin er ekiki aðeins
möguleg, heldur er hún bein-
línis hagkvæm fjárhagslega.
Það er til dæmis að nokkru
leyti vegna þess, að ekki er
gert ráð fyrir að landrými und-
ir slika borg á norðurhjaran-
um kosti svo mikið sem túskild
ing. Er það ólíku saman að
jafna, þegar landverð i þétt-
býlislöndum er ha.ft í huga og
Frainh. á bls. 14
Það var í desember 1967, að
ég var kallaður út til að þjón-
usta gamla konu. Ég hafði
heyrt hennar getið fyrr. Þetta
var Guðrún gamla á Bakka.
Hennar hafði ég heyrt getið
áður en ég kom á Eskifförð
sem duglegasta starfskrafts
Eskifjarðarkirkju. Nú var hún
orðin gömul og veik og lá að
því er virtist fyrir dauðanum.
Nú var ég kallaður til hennar
til að veita henni heilagt
sakramenti, ef þaö mœtti
verða henni til hugarhœgðar.
Þegar ég kom inn til henn-
ar var hún með óráði; hún
lifði upp aftur hina gömlu
daga. Hugur hennar var á
þeim stöðum, sem henni stóðu
næst hjarta, í blómagarðinum,
úti í Vaðlavík og hjá Guði,
því að sí og œ voru bœnavers
á vörum hennar.
Henni var sagt, að prestur-
inn væri kominn. Presturinn!
— og hún greip í hönd mér
og hélt he7ini fast, eins og nú
væri gamall vinur genginn í
bœinn. Hún horfði á mig meö
fögnuði í augum. Nú átti hún
að fá að ganga til heilagrar
kvöldmáltíðar. Engan hefi ég
séð taka við sakramentinu af
meiri innlifun.
Þetta var lífsreynsla, sem
ég er þakklátur fyrir. Ég hefi
oft hugsað um þetta síðan. Ég
stóð þarna, nýgræðingur í
starfi og tók konu til áltaris,
sem starfað hafði með sex
fyrirennurum mínum. Ég var
sá sjöundi. Síðastliöin sextíu
ár hafði Eskifjarðarkirkja
ekki átt betri starfskraft með-
al leikmanna. í mínum aug-
um var þetta stór stund.
Hver var svo Guðrún á
Bakka? Og hvað hafði hún
gert?
Hún fæddr.st 7. apríl 1883
að Birnufelli í Fellum á
GUÐRÚN
Á BAKKA
Fljótsdalshéraði. Foreldrar
hennar voru Sigurður Háll-
dórsson og Ingibjörg Nikó-
demusdóttir. Hún flutti á
barnsáldri til Eskifjarðar með
foreldrum sínum og átti þar
heima œ síðan. Að barna-
skólanámi loknu vann hún á
ýmsum góðum heimilum í
kauptúninu og hlaut þar mót-
un, sem hún bjó aö alla tíð.
Hún var tvígift. Fyrri mað-
ur hennar var Halldór Sveins-
son, ættaður úr Álftafirði.
Hann missti hún eftir fárra
ára sambúð. Með Halldóri
eignaðist hún tvö börn, Lór-
entz og Aðalheiði. Seinni
maður hennar var Guðni
Sveinsson, bróðir Halldórs.
Með honum eignaðist hún
líka tvö börn, Halldóru og
Eirík.
Guðrún átti áldrei við auö-
sæld að búa, heldur miklu
fremur kröpp kjör fjárhags-
lega. Þess vegna er þaö manni
undrunarefni, hversu miklu
hún fékk áorkað í félagsmál-
um um dagana. Þar kemur
örugglega til viljafesta henn-
ar og mótun æskuáranna.
Guðrún dó eftir langa sjúk-
dómslegu í Fjórðungssjúkra-
húsinu á Norðfirði þann 1.
marz 1971.
Þetta er í stuttu máli
ramminn um ævi Guðrúnar á
Bakka. En það er félagsstarf
hennar sem lengst mun halda
nafni hennar á loft.
í meira en 'sextíu ár var
Guðrún á Bakka ein sterkasta
stoðin í safnaðarlifi Eskifjarð-
Framh. á bls. 14
Guðrún á Bakka við hliðina á Dóru Þórhallsdótt nr, forsetafrú, á tröppum kirkjunnar á Eskifirð
Sr. Kolbeinn
Þorleifsson
Eskifirði
19. september 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5