Lesbók Morgunblaðsins - 19.09.1971, Page 12

SKALDA-
BÆRINN
AKUR-
EYRI
dans'num. Ég hafði þá gaiman
aÆ að reynia á þolrlffn i þeim,
spila og spila þmdarlaust,
hraðar og hraðar, unz svitinn
bogaði af þe;m og þeir voru
farnir að gjóta tl mlin augum,
uppgefnir, móðir og másandi —
ætlaði stráikskömmin aldrei að
gera hié á dansmum? En ég
þóttist ek'kert skilja; h élt
áfram eins lengi og kraftamir
leyfðu, og skemmti mér dátt.
Svona geta litlir smáð'ar haft
gaman af að striða þeim eldri,
ef þelr komast upp með það.“
Hinn saruverðugi klerkur
hló að brekum sinuim; liktist í
engu iðrandi syndara.
Húsið þar sem hann bjó á
bemskuárunum — og niú
kallast Nonnaihús — er lítið,
svart á Lt; að öMu 'likt húsa-
kynnum efnaminna fólks í
kaupstöðum á þeim tímum; á
neðri hæð lágt undir loft, á
efri hæð svefnherbergi með
veggföstum rúmum undlr súð.
Kvennaiklúbbur á Akureyri
— deild hins alþjóðlega Zonta-
k’.úbbs — þá húsið að gjöf til
að geira það að minjaisaifni hins
fræga manns. Fynir utan svefn
herbergi, eldhús og búr ber
ekkert í Nonnahúsi líkingu af
bennskuheim'ii Jórus Sveinsson
ar. En þær ágætu konur, sem
af svo mikilii prýði og ræktar-
semi hatfa annast þetta minja-
safn, haifa bú'ð stofurnar hús-
munum ílrá síðustu öid, eifltir
því sem fön.g voru á, og að
öðru leyti safnað þangað
myndum aif Jóni Sveinssynii á
ýmsum aldri og í miörgum
löndum, af foreldrum hans og
systkinum og miklu safni af
bókum hans á f'jöimörgum
tiaigum; og veggi hylja tugir
af te'kningum sem þær haifa
prýtt, eftir l'stamenn í Evrópu,
Ameriku, Asíu. Öl!u er þessu
fyrirkomið af mikiHi smekk-
visi. Af skáf.dalhúsunum þrem á
Akureyri mun aðsófen mest að
Nonnahús';, og c-kki sízt af út-
lend.'n,gum.
2.
Með Davíð Stefánssyni
gerði öðru sinn; eitt aif vin-
sælusiiu sfloáldum íands'ns Ak-
ureyri að heimkyn.ni. sinu.
Steí’án frá Hvítadai og sið-
ar Davíð höfðu endurnýjað ís-
lenzka Ijóðil’lst; ort í nýj-
um tón, fjairlægst skirúð og tifl-
þrltf í tungutaki, nálgast lát-
laust daglegt málfar; og yrk-
isefni þeirra i vissum skilningi
persónulegri en tíðast var um
eldri ská’d.n, bundin eigin
reynslu og högum, og geðhrif-
um og lífi líðandi stundar.
Þe-ssi nýi skáidsk'apur heillaði
yngri sem eldri. En með vax-
andl þroska gerðuist báð'.r
þjóðskáiid að hætti fyrri
skálda, og þó hvor með siinu
móti. Scefán yrk'r Heilaga
kirkju, Davið meðal an.nairs há-
tíðarf jóðin 1930 og margt ann-
að þem skylt, með vaxandi
áherziu á tryggð við lanid og
sögu.
Ljóðasöfn Davíðs munu haifa
mé'.ra seist en nofeferar aðrar
samtima ljóðabækur, að umdam
skildum kvæðum Tómasar Guð-
mundssonar. Davíð mun fyrsit-
ur isilenzkra skaMa hafla
hagnazt að ráði á ljóðum sin-
um. Undir f'mmtugt gat iiarnn
reist sér veglegt hús á Akur-
eyri. Af tröppum þess tók
hann við áimaða'nösíkuim borg-
arbúa á fimmtugasta afmælis-
dag sirm; mifeið fjölmenni
hy'llti hann með ræðum, sömg
og hiljóðfæraislætti, og e;tt
hundrað kyndla blysför nem-
enda Menntaskóia Akureyrar,
með skólameistara og kennara
í fararbroddi, og haifði verið
ævintýraleg sjón, í kyrru,
köldu veðri og tunglskini aí
heiðum h.'mni.
Tiu árum síðair va,r Davíð
kjörinn heiðursborgari Akur-
eyrar.
Þegax hann lézt mymduðust
strax samtök um aðgerðir í
þvi skyni að varðveita hús
ská’dsins. Bærinn keypti bóka
saifm Daivíðis og lét það standa
óhreyft í henbergjum hans, erf
ingjar gáfu imnainistok'ks-
muni alla, en sjálft húsið var
keypt fyrir samslkiatafé og gef-
ið baen um. Sénstök stjómar-
nieflnd hefur umisjóin þe.ss.
AUt cr því með sömu um-
merfejum og þegar Davið ítélil
frá, hið fail.ega hvita hús með
grasblettum umhverfis, hið
m íkla bókasafn o,g rnörgu l'sta-
verk þeigar inn er kom'ð, kist-
ill útskorinn aif BóiuHjámari
og aðr'r dýrgrip'r; hið iburðar
lausa skriiíborð, sem Davið
hafði sjáiifur smiðaið þegar
hann var í skóia á AkureyTÍ.
3.
Skáidahús'n munu v.ni-
vedta, betu.r og lengur en ann-
ans he-fði orðlð, m'iinn,'ngun.a um
menm'in'a þrjá, ekfe'. aðeims verk
þeirra, heldur iika lif þeirra og
háttu.
Minning.'n um Jón Sveinis-
son mu.n nær eimgöngu bund-
i.n vllð sögur hans, myndina af
bráaþroisika, úrræðagöðu,m og
Svefnlærbergi Jóns Sveinssonar
í Nonnaliúsi.
í vinnustofu Daviðs Stefáesson-
ar. Skrifborðið smíðaði hann
sjálfur.
a?vintýrahn,e'gðum Akuireyr-
ardreT(g — sem fór út í hieim
og gerð’ist. m'k'”i maður ag
frægur.
H'n'r tve'r át r =ér m” "
’.engr' s’ögu á Akuneyri.
Ég þrá' að vera með vinum,
og þö er ég ai'lis staðar ein",
a,W,s staðar útlen,d'inguir,
alls s.taðar förusve'nn
orti Davíð Sieíán'nson u.ngur.
Svo staðfest'st hainn á Akur-
eyri ná'ega alit s'tt manndðimis-
skeið, og síðustu tuttugu ár-
in einn í sínum miklu, björtu,
faffl.egu húsakynnu.m, „ei.nbúi
og e'n,5etu.maður, sem bjó við
svo m'klð fáis'nn’, að vinir
han.s höfðu áhyggjur aif þvi.
Ham'n þurrft'. þe>n-a og þjéðlist
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
19. septembor 1971