Lesbók Morgunblaðsins - 15.04.1973, Qupperneq 5

— Heyrðu manni!
Einhver togaði í öxl mina. Ég
sá oipp í hálfopinn skoltinn á
sauðnautinu. Nautið satxp
hveljur og mig langaði að troða
upp í það táfýlusokk.
— Manni, þeir tóku með sér
simann. Skáru hann af. Þegar
ég reyndi að stoppa þá, sögð-
ust þeir hafa fenigið hann lán-
aðan. Er það satt — ha?
— Vertu ekki að þessu væli,
kvakaði friðardúfan. Láttu
okkur í friði. Þeir skiia síman-
um á morgun. Sérðu ekki að
við erum upptekin?
Og hún faðmaði mig. Það var
ljúft. Eins og að liggja í brimi
og finna heitt regn í andiitinu.
Eins og víðáttumikil hvit sund
laug. Full af volgri mjólk. Eins
og eldur sem springur út úr
blómi. Eins og yndislegt eld-
gos. Angurværar eldingar.
Mjúk, elskandi hraunkvika.
Á veiðilöndunum miklu eru
stótrar hjarðir. Loðnir buffaló-
ar. Buffalóur. Kúrekinn þeys-
ist með jóreyk yfir steppuna.
Upp tvö ávöl fjöll. Hann tryll
ir út i fen. Hann riður á
stökki. Hann ríður baki
brotnu. Hann ríður hús-
um. Hann lemur fótastokkinn
og riður öllu lauslegu. Hann
er óður. Hann er brjálaður.
Hann er geggjaður og heimtar
viski. Tvöfaldan. Þrefaldan.
Hann þambar af stút og rífur
kjaft. Hann hlær. Hann græt-
ur. Hann hlær og hann græt-
■ur.
VI. kafli.
— Grípið hann, 'grípið hann!
Grípið lygarann! Ég brýzt
áfram í eðjunni. Næ ekki and-
anum. Augu blaðamannsins
þenjast út og springa. Sjóð-
andi brilljantín spýtist i vit
mín. Fætumir soðna í rak-
spýra.
Vandræðakerlingar eins og
þú eiga engan tilverurétt. Hið
blóðþyrsta kattamef. Eins og
gular tennur. Hver hefur
áhuga á irómverskum heimilis-
iðnaði og býflugnarækt.
Býflugnarækt. Rækt.
— Hún er sko til í tuskið,
sagði Helgi í sveitinni — og
klóraði sér. Og nú — tvær tung
ur upp í mér. Ostur og þang.
Hafrekinn ostur. Aldan hníg-
ur.
— Griska. Latina. Pinter,
Pinter, Pinter.
Ðlaðamaðurinn nálgast óð-
fluga. Rífur af sér bindið og
veifar gunnfánanum. Blóðjárn
aðir hófar. Ég ligg sundurkram
inn í mölinni. Andinn á lofti.
Alda og f jara. Ég er alda. Að
og frá. Ostur og fúlt þarag.
Alda og f jara og alda.
— Grípið lygarann! Lygari,
lygari! Þýzka! Ungverrrrska!
Unnnngverrrrska! Kæfandi
þefur. Lifrarpylsa. Alda
og fjara. Hafrekinn ost-
ur. Syndándi lífrarpylsukeppir.
Kaldur blóðmör. Súr. Dýpra
og dýpra I þykka eðjuna.
— Enska er nú reyndar mín
veikasta hlið! Hættu að kvelja
hlustendur og haJtu þig
við þessar ómerkilegu þýðing-
ar sem þú slettir út um allt.
Deyja drottiras sauðir. Alda og
fjara. Galeiðan hnígur ofan í
þymivaxinn öldudal. Ionesco!
Ionesco! Ég sit á eldavélar-
plötu. Platan hitnar. Ég og
Haibba úti í fjárhúsum. Hún
hitnar. Funhitnar. Fastar og
ákveðnar. Albee! Albeeeeee!
Það sýður á plötunni. Blaða-
maðurinn veinar. Habba hviar.
Galeiðan brotnar. Eldavél-
in springur. Grá ský þjóta h>n
í himininn. Marr.
— Það er alveg tryllingslegt,
segir Helgi sem mundi hafa ver
ið í sveitinni slengjandi
bleikri dræsunni. Daunninn frá
hlandforinni og svart blóðið
skyldi hafa verið Mistrað í
moldinni. Hauslaust nautið
mundi hafa verið spriklandi
liggjandi. Blautt og. Hrátt.
Grasið. Einn að. Úti. 1. Hlöðu.
Becket! Becket! Beeeeeeeeck-
et!
Ég bylti mér milli svefns og
vöku, en gat ekki brotizt út
úr martröðinni. Svitcistork-
in sængin kuðlaðist í kekkjum.
Höfuðið beyglað. Eitthvað
þungt ofan á fötunum. Ég
reyndi að sparka. Sparka.
Sparka.
— Æ, ertu brjálaður? Hœttu
þessu! Hættu!
Eitthvað ragnandi hrölti af
stað. Dofinir fætumir flutu
upp á yfirborðið eins og trjá-
bolir. Ég hrökk inn í vökuna.
Dúndrandi hausverkur. Augun
þurr. Stírur.
Til fóta sat friðardúfan með
úfnar f jaðrir og tirði á mig eins
og manný.gur tarfur. Ofboðsleg
ur verkur ískraði í eyrum min-
um svo brakaði í höfuðskel-
inni. Datmillar dreggjar í
munninum. Klístraðir fing-
UiT. Sterkja.
Hægramegin í rúminu sá á
iljar sem virtust í fljótu bragði
hvorki tilheyra mér né friðar-
dúfunni. Ég lyfti sæng-
inni skjálfandi.
— Þetta er Gógó systir min!
Friðardúfan hjassaðist fram
á gólfið með dynk. Súr æla
kom upp í munninn á mér. Ég
tók á mínum stóra og kyngdi.
Gæsahúð.
Gógó var með pylsukennda
húð og fæðingarbletti eins og
eyjamar á Breiðafirði. Hún
iropaði, fór fram úr og setti sig
í iglímustellingar við spegilinn.
Allt á rú og stúf í
loftlausu herberginu. Sama
innilokunarkenndin hvelfdist
yfir mig og á bernskuárunum
þegar mamma baðaði mig
i stóra karinu heima á Seyð-
isfirði. Tæki hún tappann úr
á meðan ég var ofan í vatn-
inu, fannst mér ég ætla að sog-
ast niður um útfallsgatið með
vatnselgnum og þrúgandi van-
líðan þeytti mér fram á gólf.
— Áttu nál og tvinna? Þú
hefur rifið rennilásinn minn!
Ég benti Gógó á saumaborð-
ið við gluggann. Kaldir svita-
dropar runnu úr handakrikum
mínum yfir rifbeinin. Þvaglykt.
— Komdu þeim út! Út, út!
— Nú ertu 'giftur?
Gógó reyndi með erfiðismun
um að komast fyrir í pínulitl-
um, bláum silkikjól.
— Ha! Ég — nei. Konan mín
er dáin.
— Hvað voruð þið lengi gift?
—15 ár.
Langt síðan hún dó?
— Já — nei, þrir mánuðir.
Kirkjan er eins og gjallar-
horn. Snökt móður henn-
ar berst yfir auða bekkina.
Við erum eitthvað svo vand-
ræðalega fá. Faðir hennar og
nokkrar vinkonuir úr sauma-
klúbbnum. Og — það eru ekki
fleiri. Drungalegur tómleiki
grúfir yfir kómum. Ég sit úti
á viðavangi. Beljandi fljóts-
drun orgelsins í fjarska.
Hendur prestsins lyftast. Ein-
hver fellur i fljótið og hróp-
ar á hjálp. Ég get ekki risið á
fætur. Drukknandi söngur.
Leiðsla. Þegar' kirkjudyrn-
ar opnast ryðst næðingurinn
inn. Flaksandi hempa. Grár
eyðileiki gistir umhverfi Nes-
kirkju. Sprunginn himdabörk
ur á pollum. Nokkrir krakkar
i fríminútum úr Melaskólanum
standa álengdar og hnusa út í
loftið eins og hestar. Bita í ull-
arvettlingana. Skyndilega
dynja bjöllur skólans og hugs-
anir minar tvistrast með
krakkahópnum. Við stöndum
þrjú yfir opinni gröfinni. Móð
ít hennar grætur. Beizk tár
brjótast fram í augu min. Hvít
kistan sigur ofan í súkkulaði-
brúna moldina. Mig langar að
sleikja þennan hvíta, frum-
stæða kassa. Mylja hann milli
tannanna eins og eldspýtna-
stokk. I brjósti minu dunar
dimm bumba. Hraðar, hraðar,
hraðar. 1 skóginum dansa
drukknir hvítabirnir. Risa-
vaxnir hvítvoðungar. Skjanna-
hvít nátttröll.
— Hvað er að þér maður,
heyrirðu ekki? Ertu með
störu? Úr hverju dó hún?
— Hver?
— Nú hún — konan þín!
— Hvítblæði.
En sorglegt! Veiztu að
ein vinkona hennar mömmu dó
úr matareitrun. Það vaæ sin-
epinu að kenna.
En sorglegt? Hvað kom
þessu fifli við úr hverju hún
dó! Hún sem ég elskaði. Ná-
lægð hennar þyrmdi yfir mig.
Hafsblikið í ásakandi augun-
um var tindrandi bjairt. —
Kondu þessum mellum út!
Hvað ertu að gera? Til hvers
dróstu þær heim sljóar af
brennivíni? Hve oft hefur þú
ekki gengið í skrokk á þeim
eins og bölvandi griðungur og
fíflað í flaustri? Þetta er allt
sama töbakið: hirðpíkur,
skrautpíkur, smápíkur, glans-
píkur, trépíkur, plastpikur, gal
vaniseraðar píkur . . .
Ég 'stökk fram úr rúminu og
ætlaði að hlaupa undir Gógó,
en gólfið hafði gleypt
hana. Um leið sveif lykt af
brösuðu beikoni inn i herberg-
ið. Súrt galíl ruddist upp í
munninn á mér. Utan úr eld-
húsinu hrópaði friðardúf-
an: Morgunmaturinn til! Gú,
gú — koma að borða.
íbúðin var einn vígvöllur.
Sauðnautið lá kylliflatt á stofu
gólfinu. Aðrir höfðu risið úr
valnum og voru famir. Ég
vakti nautið sem rótaði bölv-
andi i stofuteppinu og skjögr-
aði út án þess að segja auka-
tekið orð. Baðið líktist helzt
kartöflumús með kokteilsósu og
súrmjólk. — Kæri lesandi, þú
verður sjálfur að reyna
að imynda þér ástandið í smá-
atriðum.
Ég blygðaðist mín, en reyndi
Framh. á bls. 16
.......................................................................... , ,
Segið það
með blómum
V
Já, margir hafa sagt það með blómum.
Dauðfeimnir aðdáendur, óvanir blóma-
kaupum, velja blóm i blómabúðunum, skrifa
skjálfhentir á kortin og láta senda elskunni
sinni heim upp á von og óvon. Dauðskotn-
ir elskhugar færa ástmeynni rauðar rósir,
sem segja allt. Þeir nýgiftu taka netta blóm-
vendi heim með sér stöku föstudagskvöld,
þegar þeir fá útborgað, feimnir og montnir
í senn. Svo fæðist fyrsta barnið og rigmont-
inn pabbinn tekur á móti eiginkonu og barni
heim af fæðingardeildinni með 12 rauðum
rósum. Ömmurnar slá sér á lær af gleði og
hrifningu: „Að hann skuli sjálfur láta sér
detta þetta í hug, ekki svoleiðis, ég veit
hann timir því vel, en bara að láta sér
detta þetta í hug.“
Svo líða árin, frúin fær rósavönd á af-
mælinu og reyndar nokkrum sinnum þar
fyrir utan, oft alveg upp úr þurru og það
gleður hana mest. En smátt og smátt strjál-
ast blómagjafirnar, afmælisvendirnir halda
þó lengst áfram að koma og svo þessi út-
varpsauglýstu konudagsblóm: „Eigin-
menn, gefið eiginkonunni blóm á konudag-
inn.“ Á sófaborðunum um aHan bæ eru
næstum sams konar blómvendir, konurnar
brosa og kyssa karlinn sinn, en hugsa með
sjálfum sér: „Æ, gat hann nú ekki gert
þetta einhvern annan dag, án þess að þurfa
að láta útvarpið minna sig á.“
En sums staðar er tómlætið orðið svo mik-
ið, að konan fær ekki einu sinni afmælis-
eða konudagsblóm og mörg ár hafa liðið,
án þess hún fengi nokkurn blómvönd frá
karlinum sínum. Nú segja þær sjálfstæðu:
„Hvaða væl er þetta, af hverju farið þið
ekki sjálfar út í búð og kaupið ykkur blóm,
þið eigið nefnilega peningana líka.“ Það er
alveg satt, peningana eigum við líka, en að
kaupa sjálfri sér blóm eir bara ekkent gam-
an. Við þessar gamaldags og rómantisku
viljum, að eiginmenn, elskhugar og unnust-
ar gefi okkur blóm og það helzt af engu
öðru tilefni en því, að þeim þyki vænt um
okkur og eru hrifnir af okkur (en umfram
allt ekki, ef þeir hafa eitthvað á samvizk-
unni).
Góðir herrar, hugleiðið þetta, auðvitað
ætlið þið ykkur alltaf að gera þetta — ein-
hvern tíma, en minnizt þess, að einn góðan
veðurdag gæti það verið um seinan. Ef þið
gerið þetta aldrei, getið þið heldur ekkert
sagt, þó að við eiginkonur, unnustur og
ástmeyjar fáum stundum blóm frá „óþekkt-
um aðdáanda".
Anna María Þórisdóttir.
©