Lesbók Morgunblaðsins - 15.04.1973, Síða 8

Sig-urbjartur Jóhannesson títsýni af Dyrhólaey ogr allt vestur undir Eyjaf jöll. Samkvæmt
tillögunni hér að neðan mundu hafnarmannvirkin skerast inn í
sandinn, sem hér sést vestanvert við hamarinn.
Á að gera höfn við Dyrhólar
ey? Þetta er gömul spuming
og ný. Fyrst mun hafa verið
hreyft við þessari hug-
mynd fyrir röskum hundrað ár
rnn. Nú liggja fyrir nokkrar til
lögur um hafnargerð við Dyr-
hólaey. Tvær þeirra eru ýtar-
lega unnar, en það er tillaga
hafnarmálastjóra, sem lokið
var í október 1972 og tillaga
Pálma Jóhannessonar, verk-
fræðings, sem er prófverkefni,
gert árið 1969, auk þess gerði
dr. Per Bruun lauslega tillögu
að höfn þarna árið 1963. Það
hefði ekki komið sér illa fyr-
ir islenzku þjóðina, ef nú hefði
verið höfn við Dyrhólaey, en
eitthvert tregðulögmál virðist
hafa ríkt í sambandi við fram-
kvæmd þessa máls.
Sigurbjartur Jóhannesson,
byggingafræðingur, tók skipu
lag af byggðarkjarna við Dyr-
hólaey sem verkefni í sérnámi
við bæjar- og héraðsskipulags
deild Háskólans í Þrándheimi
veturinn 1972. Hann starfar nú
sem skipulagsfræðingur hjá
framkvæmdastofnun ríkisins
við byggðaáætlanir, auk þess
sem hann tekur að sér ýmis
verkefni við skipulag og hönn
un húsa á teiknistofu sinni.
Tækniform s.f., að Víghólastíg
24 í Kópavogi. Byggðaráætl-
un Sigurbjarts hefur nú ver-
ið fjölrituð og dreift til ýmissa
ráðamanna, sem hafa þessi mál
til athugunar.
— Sigurbjartur, þú hefur trú
á að brátt muni rísa höfn og
fjölmennur byggðarkjarni við
Dyrhólaey?
— Já, bæði ég og margir aðr
ir, sem afskipti hafa haft af
málinu, sérstaklega þó Skaft-
fellingar sjálfir og þeirra for-
ystumenn. En vitamálastjóri
hefur af hálfu opinberra yfir-
valda haft málið í athugun og
hefur hann af ýmsum ástæðum
ekki verið mjög hlynntur fram
gangi þess. Þó virðist hann
hlynntari þessari hafnar-
gerð nú eftir náttúruhamfarirn
ar í Vestmannaeyjum.
1 skipulagi mínu geri ég ráð
fyrir að höfnin í Vestmanna-
eyjum starfi við óbreyttar að-
stæður og bendi einmitt
sérstaklega á það hvernig
höfn og byggðarkjarni við
Dyrhólaey muni koma Vest-
mannaeyingum að gagni. Að
mínu mati á þvi að stuðla að
allri hugsanlegri uppbyggingu
í Vestmannaeyjum, þó að höfn
sé byggð við Dyrhólaey. þær
ógnvænlegu hamfarir, sem þar
hafa dunið yfir, hafa sýnt fram
á, hver hætta það er, að þjappa
undirstöðuatvinnuvegum þjóð-
arbúsins saman á lítið svæði.
Ef hafnargerð við Dyrhólaey
er stefnt gegn einhverju, þá er
það gegn ofþenslu Reykjavík-
ur og Reykjanessvæðisins.
Engar aðgerðir aðrar munu
jafn auðveldlega snúa við
flótta fólks úr strjálbýlinu til
Reykjavíkur og nágrennis.
— Hvar hefur þú gert ráð fyr
ir, að þéttbýlið verði við hina
nýju höfn?
— Þær tillögur, sem gerðar
hafa verið um hafnargarð
þarna, eru á þann veg ólíkar,
að önnur gerir ráð fyrir höfn
austan Dyrhólaeyjar, en hin
vestan hennar. Ég bendi á
mögulega staðsetningu byggðar
kjarna séu notaðar hafnartil-
lögur þeirra Páima Jóhannes-
sonar og dr. Per Bruun,
en vinn svo nánar úr hugmynd
inni um höfn vestan Dyrhóla-
eyjar, sem er tillaga dr. Per
Bruun. Af ýmsum orsök-
um virðist hún vera hentugri.
Þá myndar til dæmis eyjan
sjálf að nokkru eystri hafnar-
garðinn og styttra er út á mik-
ið sjávardýpi þarna vestanmeg
in, en það auðveldar hafnar-
gerðina og einnig tel ég að auð
veldara sé að byggja höfn í
áföngum á þessum stað. Á með-
fylgjandi myndum má sjá,
hvernig ég hugsa mér byggð-
ina tengda hafnarsvæðinu.
Mörg atriði voru tekin til
greina, er ég leitaði að hentug-
asta staðnum fyrir byggðina.
Má þar nefna minnstu spill-
ingu landbúnaðarsvæðis, bezta
vegarstæði, veðurfar og jarð-
veg, skuggamyndanir á svæð-
inu og margt fleira. Reyndust
forsendur hagstæðar byggðar-
myndun í Dyrhólahverfi. 1
Tillaga lað þóttbýliskjama við Dyrhólaey, ef höfn er gerð vestan hennar. Hafnarútfærsla dr. Per Bruuns, prófessors N.T.H.
©