Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1974, Blaðsíða 7

gjteísyraKf
SETllR SVIP A BORGIA
Þa8 færist nú mjög f vöxt a8 opinberar byggingar séu skreyttar meS myndiistarverkum. enda
ætti þaS að vera sjálfsagður hlutur. Viðamesta myndskreytingin til þessa er vafalltiS hin
veglega mósaikmynd Gerðar Helgadóttur á nýju Tollstöðinni við Tryggvagötu. Þetta listræna
framtak setur svip á miðborgina og gerbreytir götunni, sem var heldur óhrjáleg áður.
Listakonan og allir, sem að þessu verki stóðu, eiga heiður skilið.
laginu, ef ég léti yður vita hvers
ég óskaði. Og er þá innileg bón
mín, að þér gjörið svo vel og út-
vegið mér, ef mögulegt er, útgáfu
yðar af Landnámu 1843 og skal ég
bæta ríflega við ef sú bók fengist,
en sé það ómögulegt, að Land-
náma fáist, þá væri mér þökk á að
fá 3.—9. deildar með registurs-
deildinni af árbókum Espólíns.
Eitthvað af þeim liggur óselt hjá
félaginu, en það vil ég síður gangi
fyrir Landnámu.
Ég hafði með bréfi í fyrra haust
sent yður registur yfir handrit
Gísla Konráðssonar, eins og ég
lofaði áður, og óskaði eftir að fá
línu frá yður, um hvort það komst
eður ei. Enn hef ég ekki fengið
neitt svar, og mér þykir það mjög
slæmt hafi það ekki komið til
yðar. Þó hef ég að sönnu registur
eftir, þá verður að hreinskrifa
það. En verra var að því fylgdi
annáll sr. Egils fróða á Völlum,
því fyrir honum hafði ég mikið.
Gjörið nú svo vel og lofið mér að
vita með Llru í haust, ef Guð lofar
yður að sjá tsland enn, hvort það
hefur komist eður ei, því ég vona
að hr. kaupmaður Á. (sgeir) As-
geirsson verði þá búinn að senda
þetta til yðar, og væri bezt að
senda bréf það með Torfa á
Kleifum, og látið mig þá um leið
vita hvort yður er hugur á að fá
reisubók Jóns Indíafara Ölafs-
sonar, hún er ekki víða til það ég
veit, en þér líklegast hafið þó séð
hana.
Mig langar að senda félaginu
skýringar yfir örnefni í Gullþóris-
sögu, sem ég er búinn að safna, en
hef ekki haft tíma til að hrein-
skrifa. (Skýringar þessar voru
síðar birtar f Safni til sögu Is-
lands).
Ég vildi að forsjónin gæfi yður
enn langa lffdaga og góða, svo þér
félluð ekki frá fyrr en stjórnar-
bótarmálið væri komið úr klóm
Dana, eða að minnsta kosti að þér
gætuð staðið I einhverju betur
sigri hrósandi yfir höfuðsvörðum
andskota vorra, heldur en nú lítur
útfyrir, eða enn sé orðið, þó mikið
sé aðgjört. En það er bágt að róa
einni ár, þegar óeining og flokka-
dráttur er innbyrðis á allar síður,
og enginn fastur né einlægur vilji
fæst til að fylgja, nema að hafa
yður fyrir skjöld, sem skal taka á
móti öllum vopnalögum ranginda
og kúgunar. En hver vill draga sig
í hlé meðan hæst ætti að standa
vörn og sókn, en án efa hafið þér
verið valinn til einhverra afdrifa-
meiri en enn eru orðin til að gjör-
ast forvfgismaður hins íslenzka
frelsis. Þá þarf alls ekki að óttast
að fyrirhöín yðar verði að lokum
ólaunuð, því þér eruð verkfæri
annars enn veraldlegra herra. —
Forlátið flýtisklór þetta og
fáfengilegan miða og kveð ég
yður svo með vinsemd og ósk um
alla farsæld f bráð og lengd. —
Yðar heiðarlegheita velunnari og
vin,
Sighvatur Grímsson
Borgfirðingur".
Svar við þessu bréfi Sighvats
skrifar Jón svo í Reykjavfk 10.
ágúst sama ár, hann hefur þá lík-
lega verið á þingi.
„Háttvirti vin:
Astsamlega þakka ég yður fyrir
yðar góða bréf frá 5. f.m. og send-
inguna, sem kom til min með
skilum núna nýlega. Ég er nú að
reyna að útvega handa yður Land-
námu, en veit ekki hvort það
tekst. Takist það ekki, þá vona ég
að geta sent yður það bindi frá
Kaupmannahöfn.
Bréf yðar frá í fyrra, sem þér
nefnið, og registur yfir handrit
Gísla, sem og annál sr. Egils á
Völlum, hef ég ekki fengið enn,
og mundi hafa verið heldur
glaður við að fá það hvorttveggja.
Ætlið þér getið ekki spurt upp,
hvernig það hefur verið sent, svo
það kannski finnist. Eða skyldi
Gísli ekki vilja eða mega selja
handrit sín? (Svo sem kunnugt er
runnu flest ef ekki öll handrit
hans til bókasafnsins í Flatey, en
fóru sfðar á Landsbókasafn, þar
sem þau eru enn). — Reisubók
Jóns Indiafara höfum við reynd-
ar, en ég vil gjarnan fá hana ef
hún væri fáanleg. Það væri mér
líka kært að fá skýringar yfir ör-
nefnin í Gullþórissögu.
— Ég sé á yðar góða bréfi, að
yður þykir vænt um frelsi og
framför okkar Islendinga, og
hafið áhuga á alþingi. Það er nú
að vfsu satt, að frelsisvon var af
hendi Dana ekki mikil, en það
mun svo lengstum verða, að þeir
hafa í oss tangarhald sem mest
þeir geta. En það erum vér sjálfir,
sem verðum að sýna þeim, að þeir
geti ekki haldið okkur öðruvfsi,
en okkur semur til, og þetta vona
ég að landar okkar læri smám-
saman, hvort sem ég lifi lengur
eða skemur. Allt hvað við fáum
hjá Dönum af þess konar tagi,
verðum við að herja út sjálfir.
Það væri óskanda að ungir mennt-
aðir menn gæti gefið sig I þjón-
ustu lands vors, til að fylgja
málum þess, og að þeir færi um
kring, og héldi fundi til að út-
skýra frá þjóðmálum vorum, og
halda þeim í réttri stefnu.
— Finnið þér ekki rnörg hand-
rit eftir sr. Björn sáluga í Trölla-
tungu? Hann átti margt. Rask
(Rasmus Kr. Rask stofnaði bók-
menntafélagið 1816 og ferðaðist
víða um landið) talar um i for-
mála Snorra-Eddu, að drengur i
Hrútafirði hafi átt Eddubók
merkilega, sem Rask fékk eigi á
ferð sinni. Hún mun nú ekki
spyrjast upp, vænti ég?
— Forlátið mér þennan flýtis-
miða og verið ætfð sælir,
yðar einlægur vin,
Jón Sigurðsson".
Þá verður á vegi okkar langt
bréf, frá Jóni, dagsett í Höfn, 30.
apríl 1871:
„Háttvirti kæri vin:
Kærar þakkir fyrir yðar góða
bréf 10. oktbr. f haust, og þar með
fylgjandi ævi nafna míns, Jóns
Sigurðssonar. Ég skal sjá um að
hún glatist ekki, og heilsið honum
kærlega með ástarþökkum, þó
yðar sé samt mest fyrirhöfnin.
Þér eruð reiður við kaupmenn-
ina, og kennið stjórninni um, að
skemmd vara sé flutt, en hér eru
önnur ráð við. Allur almúgi á að
heimta rannsókn og skoðun sýslu-
manns undir eins og finnst
skemmd vara. Skoðunargjörðin
verður auglýst I blöðum og kaup-
manni stefnt til skaðabóta.
Kvartanir heima á palli duga
ekkert. Með þessu móti vann
Skúli fógeti mjölbæturnar á sinni
tíð. Þá var líka beinlinis steypt
niður skemmda mjölinu bóta-
laust. En hér verður að vera sam-
heldni, svo ekki sé allir að kalla
hver á annan og á alþing og á
stjórnina, en gjöra ekkert sjálfir,
hver um sig, sem gæti þó svo
mikið og margt. Þér segið mér að
Strandamenn sé reiðir Torfa
Framhald á bls. 14