Lesbók Morgunblaðsins - 06.10.1974, Blaðsíða 8

EINN
ÚR
HÓPNUM
„Af hverju
ertu með
svom hertch,T
— spyrja bömin —
Jón Björgvinsson ræ ðir við
HILMAR SIG URBJARTSSON
sem slasaðist ífebrúar 1973
Hilmar missti hægri hendi fyrir neðan olnboga og vinstri fót fyrir neðan hné.
0
Þvf miður ifður vart sá dagur,
að blaðalesendur fesi ekki um
meiri eða minni slys eða ðhöpp á
sfðum dagblaðanna. Auðvitað
finnur fóik til með þeim, sem f
þessum slysum lenda, en þó eru
þessi slys hinum almenna les-
anda á einhvern hátt f jarlæg. Það
er alltaf hinn maðurinn, sem f
slysunum lendir. Við trúum ekki,
að slfk slys geti hent okkur og
gleymum þvf jafnframt, að f
augum annars fólks erum við ein-
mitt þessi hinn maður, sem f slys-
unum lendir.
Á sfðum dagblaðanna er ekki
sagt frá nándar nærri öllum þeim
slysum, sem verða, og þegar sagt
er frá miklum slysum, fylgjumst
við f bezta falli með lfðan þeirra
slösuðu f einn eða tvo daga á eftir,
og svo er málið gleymt og grafið.
Þeir slösuðu eru þó lengur en
einn eða tvo daga að ná sér eftir
slysið og sum sár gróa aldrei.
Þeir sem hafa tapað hluta af
orku sinni af síysförum eru
flestum ókunnir, en samt er hóp-
ur þessa huldufólks stærri en við
gætum trúað.
Við fengum ungan mann og
unga stúlku til að segja frá
reynslu sinni í opinskárri frá-
sögn. Þau eiga það sameiginlegt,
að hafa hlotið varanlega örorku
af völdum slyss, sem henti þau
fyrir um það bil ári, á þeim aldri,
þegar framtfðin brosir við fólki.
Við skulum lesa frásögn pilts-
ins núna, en frásögn stúlkunnar
bfður næstu lesbókar.
Hilmar Sigurbjartsson er 21 árs
Reykvíkingur. Hann var aðeins
tuttugu ára þegar hann missti
hönd og fót í hörmulegu vinnu-
slysi:
„Ég var tuttugu ára þann 15.
febrúar 1973, þegar fótunum var
snögglega kippt undan fyrra líf-
erni I orðsins fyllstu merkingu.
Ég hafði fram að þeim tfma
stundað ýmis störf eins og aðrir
strákar, verið á sjónum og var auk
þess í pípulagninganámi. Líf mitt
var eins og gengur og gerist
meðal stráka á þessum aldri, við
unnum og skemmtum okkur.
Svo var það í febrúar í fyrra, að
ég fór að vinna f fyrirtæki, sem
bróðir minn á. Fyrirtæki þetta
leigir út loftpressur og gröfur til
ýmissa verka og er allstórt á sínu
sviði. Sjálfur vann ég á viðgerða-
verkstæðinu.
Um miðjan febrúar gátu strák-
ar, sem unnu á einni af traktors-
borvélunum, sem við leigðum út,
ekki mætt vegna veikinda. Vegna
mannfæðar var ég sendur á
vinnustaðinn. Þá var verið að
vinna á Ártúnshöfða, þar sem
bærinn var með grjótnám. Þar
var mikil gryfja og unnið að
sprengingum og greftri. Ég var
sendur niður í gryfjuna með vél-
ina og fór að bora. Stórar gröfur
frá öðrum verktaka voru einnig
þarna niðri og mokuðu uppi við
hamravegginn.
Skyndilega hrynur gríðarlega
stórt bjarg úr hamraveggnum og
yfir mig, þar sem ég er við vinnu
niðri í gryfjunni. Ég man ekkert
eftir mér, þegar þetta gerðist og
eiginlega veit enginn, hvað
gerðist í raun og veru. Af ein-
hverri ókunnri ástæðu féll þetta
20 tonna bjarg einfaldlega niður
og lenti í heilu lagi ofan á mér.
Fyrir kraftaverk lenti höfuðið á
mér milli tveggja steina og bjarg-
aðist þannig.
Ég man greinilega, að ég komst
tvisvar til meðvitundar. Fyrst
vaknaði ég, er ég var dreginn
undan þessu fargi. Ég minnist
þess ekki þá, að hafa fundið fyrir
neinum sársauka. Ég sofnaði
aftur, er þeir voru að bera mig
upp hæðina og sjúkrabíllinn var
að koma. Eftir akstrinum í sjúkra-
bílnum man ég ekki, en ég vakn-
aði aftur, er ég var lagður á skurð-
borð á Borgarsjúkrahúsinu. Þar
var ég svo svæfður.
Ég vakna ekki aftur fyrr en
eftir viku. Ég hafði Iegið einn á
gjörgæzlustofu, en þegar ég
vaknaði til meðvitundar, var ég
fluttur niður á 6 manna stofu á
slysadeild
Þegar ég vaknaði, varð mér
ljóst, hvað hafði gerzt. Ég hafði
brotnað á 6 stöðum. Ég rif-
brotnaði og viðbeinsbrotnaði, en
lappirnar fóru verst. Ég tvilær-
brotnaði á vinstra fæti og þrí-
brotnaði á þeim hægri. Vinstri
fóturinn hafði verið tekinn af
fyrir neðan hnéð, og hægri hend-
ina hafði ég misst fyrir neðan
olnbogann þegar á slysstað.
Þótt ég vaknaði þarna til
óskemmtilegra staðreynda, held
ég geti sagt með sanni, að ég hafi
tekið þessum staðreyndum ákaf-
Iega rólega og án allrar móður-
sýki. Maður verður að taka því,
sem að höndum ber og reyna að
láta það breyta sem minnstu.
Raunar verður maður ekki virki-
lega var við afleiðingar slyssins,
meðan maður liggur á sjúkrahúsi.
Það er þegar maður kemur út í
lífið á ný og reynir að taka upp
fyrri lifnaðarhætti, að maður
rekur sig á. Ég hef þó reynt að
láta slysið breyta lifnaðarháttun-
um sem minnst. Ég leitast á allan
hátt við að haga lffi minu eins og
ég hagaði því fyrir slysið.
Þegar ég vakna á gjörgæzlu-
deildinni viku eftir slysið, er ég
að vakna til 7 mánaða dvalar á
sjúkrahúsi. Fyrst dvel ég á
Borgarsjúkrahúsinu. Þá þrjá
mánuði, sem ég er þar, er ég að
mestu rúmfastur, en um leið og
ég er orðinn fær um að aka um í
hjólastól, er ég fluttur yfir á
endurhæfingardeild Borgar-
sjúkrahússins við Grensásveg. Sú
deild var þá ný tekin til starfa og
aðstaðan að ýmsu leyti ófullkom-
in fyrst í stað. Meðan ég dvaldi
þar, fór ég í æfingar tvisvar á dag.
Það voru einkum gönguæfingar,
sem ég var látinn gera, en þar að
auki gerði ég æfingar sjálfur.
Þarna var t.d. tafla, sem ég æfði
mig að skrifa á með vinstri hend-
inni. Um síðir tókst mér að ná
valdi á vinstri hendinni og ég gat
orðið skrifað með henni. Á æf-
ingadeildinni fékk ég mína fyrstu
gervilimi og tók að æfa mig á
þeim. Síðar fékk ég fullkomnari
limi.
Við létum tímann líða við spil,
lestur og rabb. Ég hef alltaf lesið
mikið og les þá bara allt, sem ég
næ í. Seinast var dvölin þó farin
að verða anzi leiðinleg. Þá var
mikið af unga fólkinu, sem hafði
veitt mér félagsskap, farið.
Nú var ég orðinn það hress, að
ég gat farið heim um helgar. Og
svo var það í september 1973, að
ég komst alkominn heim. Ég var
skiljanlega orðinn þreyttur á inni-
lokuninni og vildi því fara að
komast út. Fljótlega keypti ég
mér bíl til að komast á milli. Eg
get þannig heimsótt vini mína og