Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1974, Blaðsíða 20

Jöl
hermanns-
ins
hans. Þá fór hjarta hans að slá mild-
ar en mannshjörtu eiga að slá, leið-
indatár komu fram i augu hans —
einmitt nú, þegar hlýrra loft benti til
þess, að hann nálgaðist jörðina og
yrði að átta sig á stefnunni.
— Farið þið! hrópaði hann.
— Fyrirgef okkur óhlýðni okkar,
herra, en þú mátt, ó, þú mátt ekki
yfirgefa okkur, nema þú gefir okkur
tákn, sem við getum fært föður þin-
um. Þá tekur hann okkur kannski í
sátt aftur!
— Sleppið mér! veinaði hann, því
að taugaveiklaðir englarnir vildu
ekki leyfa honum að falla eins og
vera bar, heldur héldu þeir fast um
hendur hans og fætur og flugu með
hann lárétt til jarðarinnar, sem nálg-
aðist óðum.
— Sleppið mér, ég tek ranga
stefnu!
— Herra, við grátum yfir syndum
okkar — en herra, þú þarft ekki að
nota stóra boltann, sem þú heldur á
núna. Þú kemur til jarðarinnar sem
fullvaxta maður. Megum við ekki
færa guði hann sem kveðju frá barni
hans?
— Ég missi vitið, sagði hermaður-
inn kuldalega og hélt sér við málefn-
ið. því að hann vildi hugsa skýrt. en i
næstu andrá fórallt, sem varlaustog
hreyfanlegt i likama hans að bæia á
sér og hann varð að bresta í skelli-
hlátur til að ráða við hreyfingar lík-
ama síns og hann hló og hló, svo að
englarnir, sem skildu ekki hlátra,
stöðu á hann stórum. alvarlegum
augum, áður en hann megn-
aði að svara sundurslitnum orðum,
af hlátri.
— Ó, friðarenglar, þér indælu ver-
ur, já, takið þennan stóra bolta og
færið minum virðulega föður hann,
ef þið þá vitið hvar hann býr. Segið,
að hann megi fá hann i jólagjöf og að
hann megi gera við hann hvað sem
hugur hans girnist, nema missa hann
—, farið þið nú ekki i boltaleik á
leiðinni, berið hann svo varlega til
himinhallar hans sem hann væri sof-
andi barn, sem ekki má vekja!
Þá leiftruðu skinandi sólir i himin-
augum englanna og þeir kysstu á
frjálsar hendur hermannsins með
vörunum. Þeir þrættu ekki. heldur
skiptu sér i tvo hópa; annar fór með
sofandi sprengjuna til guðs, en hinn
fór með titrandihermanninn til jarðar.
— Snjórinn er kaldur og háll, þú
gætir dottið og meitt þig illa, sögðu
þeir og virtust ekki treysta fallhlif
hermannsins sérlega vel. Þeir lögðu
hann varlega niður á hvitt engið, án
þess að snerta snjóinn, þeir voru
berfættir, en hermaðurinn var i
þykkum hermannastigvélum.
— Vertu sæll, vertu sælf og þökk
fyrirl sungu englarnir glaðir og þeir
böðuðu vængjunum ákaft til að ná
félögum þeirra, sem voru á leið til
guðs. Hermaðurinn hlustaði á söng
þeirra, en þegar hann var þagnaður,
laut hann niður og setti svalandi snjó
á enni sitt. Þegar það var ekki til
neins, henti hann sér endilöngum í
snjóinn, sem breyttist strax i sveita.
— Hvað hef ég gert, stundi hann.
— ég hef gefið einhverjum guði einu
ABC-sprengjuna okkar — ég sá feg-
urstu sýnir I dauðans angist minni og
var svo heimskur að trúa á sýnirnar
— nú er ég kominn til jarðar aftur,
en hvar er sprengjan — sprengjan
var raunveruleg, en engin sýn —
eða var sprengjan aðeins sýn, fyrst
ég lifi enn?
Hann reis upp til að horfa í kring-
um sig. því að menn sjá betur þegar
þeir standa en þegar þeir sitja og
hann sá fallbyssur fjandmannanna.
sem miðuðu á himininn skammt
undan og hann varð hræddur og
ætlaði að flýja. þótt þær væru
skreyttar með greni og jólaskrauti f
tilefni kvöldsins. En sjá — það stóð
vera fyrir framan hann. Eftir útlínun-
um að dæma var þetta maður, en
hann sá enga mannlega drætti, allt
var hulið að baki einhvers, sem
stundum var myrk þoka, stundum
skjálfandi Ijós. Það vaknaði von um
frelsun í hjarta unga hermannsins,
þvf að ókunni maðurinn bar sig ekki
eins og hermaður. Kannski var þetta
friðsamur gamall bóndi, sem myndi
veita honum húsaskjól. Hermaður-
inn, sem kunni ekki tungumál fjand-
mannanna baðaði út höndum og fót-
um til að gera sig skiljanlegan, en þá
tók ókunni maðurinn til máls og
hann talaði móðurmál hans, að vfsu
ekki fullkomlega vel, heldur hikandi
og stamandi, en með mildum hreim:
— Gleðileg jól, hermaður!
— Viltu hjálpa mér? spurði her-
maðurinn glaður og hann hljóp til
ókunna mannsins, en hrasaði um
ísmola og lá kyrr á jörðinni. Hann
hafði aðeins mátt til að lyfta höfð-
inu, þegar hann sá að augu gamla
mannsins Ijómuðu svo mildilega. að
hjarta hans óx og sprengdi ein-
kennisbúninginn yfir bringu hans, og
samt fann hann ekki til kulda.
En nú var hann ávarpaður á
ókunnri tungu — eða var það
móðurmál hans, sem var borið svo
undarlega fram — honum fannst
orðin svo kunnugleg, svo þekkt að
þau nfstu barnssál hans að rótum og
þó skildi hann þau ekki.
—' Ég er enginn málamaður, sagði
hermaðurinn. — Ég skil þetta ekki.
— Einu sinni skilduð þér það, var
hið sorgmædda svar, og nú skildi
hermaðurinn hann og fannst þó allt i
einu, að hann hefði skilið meira
áður, þegar hann skildi ekki neitt.
— Heyrðu þá mál mitt á móður-
máli þinu, hermaður. Þú hefur
snortið hjarta mitt með því að senda
englana með jólagjöf til mín.
— Ó, guð, hvfslaði hermaðurinn
undrandi og hann reif hné sfn til
blóðs með þvi að þrýsta þeim enn
fastar að hvössum isnum og hann
gleymdi þvf, að hann var hermaður
og grét sem barn og kom engu orði
upp.
— Ég hef handa ykkur gjöf frá
fornu fari, sem þið hafið aldrei viljað
þiggja, þvi að ykkur lætur betur að
kaupa en þiggja gjafir. Eigum við að
skipta nú, maður, þú gefur mér
kraftmiklu sprengjuna þina, en ég
gef þér hinn eilffa sannleika, sem ég
held hér i hægri hönd minni.
Lauslega krepptur hnefi gamals
manns kom út úr myrkrinu. Hann
virtist ekki rúma mikið, en her-
maðurinn trúði þvf, trúði þvf, að guð
faðir segði satt.
— Eilffa sannleikann, stamaði
hann auðmjúkur. — Já, en það er
alltof mikið, það, sem ég gaf þér var
ekki svo mikils virði. Ef ég á að vera
algjörlega heiðarlegur, þá fann ég
ekki upp á þessu, heldur englarnir
þínir, svo að ég er gjafarinnar alls
ekki verðugur.
— Ég bið þig um að forsmá hana
ekki, elskaði sonur minn, flyttu
mönnunum, sem ég sakna, boðskap
sannleikans og þeir munu þekkja
mig aftur.
Ungi hermaðurinn horfði undrandi
á titrandi höndina, sem var rétt upp
til hans, þó að hann lægi á hnjánum
eins og ókunni maðurinn hefði
einnig kropið á kné, þótt hann væri
guðfaðir sjálfur.
— Faðir, sagði hermaðurinn. —
ég þakka þér mikla náð þína, en . . .
viltu ekki geyma sannleikann þinn
um stund og koma mér á öruggan
stað fyrst? Ég er í landi fjandmann-
anna og hvað getur ekki komið fyrir,
ef þeir ná honum?
— Ó, þú eilífi maður, heyrði hann
milda rödd guðs segja, en guð var
horfinn, þegar hermaðurinn leit bros-
andi upp. í snjónum andspænis
honum lá sprengjan, hörð og ein-
mana og titraði eins og stórt, skjálf-
andi hjarta.
AFÁLFUM
OG HULDU-
FÖLKI
Eftir J. A.
Konan með ærnar
Árið 1913 var ég smali
heima á Ytri-Dal og sá um
kvíærnar um sumarið. Það
var komið fram f júlímánuð
þegar þessi atburður gerð-
ist. Ég var inn á dal að hafa
saman ærnar eftir nóttina.
Það var sólarlaust veður,
en þurrt og skírt loft. Ég
hélt heim á eftir ánum og
fór hægt. Lítil árspræna
skipti dalnum. Austan til
við ána voru sléttar eyrar.
Þar var kona sem leiddi
telpu í vinstri hendi sér.
Svona níu til tfu ára að
aldri. Hún rak þrjár hvítar
ær á undan sér. Þetta var
meðalhá kona, svartklædd
með klút bundinn yfir
höfuðið. Hún rann á eftir
kindunum, en horfði alltaf
til mín. Ég horfði á hana i
góðan tíma, en svo hvarf
hún allt í einu þegar hún
kom að stórum hólum, sem
Krosshólar voru kallaðir.
Voru sagnir manna um það,
að þar byggi álfafólk. Á
bænum fyrir austan ána var
engin kona, sem líktist
henni og engin telpa var
þar til.
Stúlkan með lambið
Þessi saga gerðist f októ-
bermánuði haustið 1912.
Það var búið að smala fénu
í Ytri-Dal, þar sem ég átti
heima. Þetta kvöld virtist
vera norðan bylur í vænd-
um og átti þvf að hýsa féð.
Við börnin stóðum í
kringum fjárhópinn á
stöðlinum á meðan verið
var að telja í húsin. Þá sá
ég allt í einu unga, háa og
granna stúlku hlaupa innan
um féð og virtist hún vera
að ná gráu hrútlambi úr
fénu. Þá kalla ég til hinna
barnanna: „Nei, þarna er
hún Jóna." Þar átti ég við
roskna konu, sem var
vinnukona hjá okkur, en
fór aldrei út til svona
erinda. Mér þótti þetta
vegna þess að stúlkan var
líkt klædd, f dagtreyju og
pilsi með rauðrósótta
smekksvuntu og bönd aftur
á bakið. Hin börnin skömm-
uðu mig fyrir vitleysuna.
Nú sá ég hana flæma
lambið út úr fénu og rann á
Þar var kona, sem leiddi telpu I vinstri hendi sér.