Lesbók Morgunblaðsins - 04.05.1975, Side 16

sekúndur. Ekki sem verst. Alls
ekki sem verst. Hann hafði reikn-
að með þrem.
Klang-ng-ng-ng-ng!
Hann titraði og skalf allur frá
hvirfli til ilja. Hvað var að? Hann
vissi, hvað honum bar að gera.
Hann varð að taka færanlega
rennibekkinn, sem stóð í hlöð-
unni.
,,Elliot!“ kallaði konan hans.
Hann fann, að hann rann niður
þrepin á fótum, sem einhverra
ástæðna vegna neituðu að hreyfa
sig. Hann fór inn í kjallarann.
Hræðslusvipur var á öllum þar
inni.
„Eru allir hér?“ spurði hann
hásum rómi.
„Allir, pabbi,“ sagði Saul frá
sinum stað við lofthreinsunartæk-
ið. „Lester og Herbie eru i innsta
herberginu við hinn tenginn.
Hvers vegna grætur Josephine?
Lester grætur ekki. Ég græt
ekki.“
Plunkett leit á grönnu stúlk-
una, sem sat kjökrandi úti i horni
og lagði höndina á stöngina, sem
stóð út úr veggnum. Hann leit á
klukkuna. Tvær mínútur og tólf
sekúndur. Ekki sem verst.
„Hr. Plunkett!" Lester Dawkins
kom æðandi eftir ganginum. „Hr.
Plunkett! Herbie hljóp út til að
sækja Rusty. Ég sagði, að hann
mætti það ekki. . .“
Tvær mínútur og tuttugu sek-
úndur, sá Plunkett um leið og
hann stökk upp stigann. Herbie
hljóp yfir grænmetisgarðinn og
smellti fingrum til að lokka Rusty
til sín. Munnur hans opnaðist upp
á gátt, þegar hann sá föður sinn.
Hann staðnæmdist um stund og
hundurinn hljóp geltandi milli
fóta hans. Herbie datt.
Plunkett hljóp til hans. Tvær
mínútur og f jörutíu sekúndur.
Herbie stökk á fætur og hljóp
álútur áfram.
Voru þessar þrumur fjarlæg
sprenging? Þarna — aftur! Eins
og risi að ropa. Hver hafði byrj-
að? Skipti það nokkru máli nú?
Þrjár mínútur! Rusty hentist
niður kjallartröppurnar og diilaði
skottinu. Herbie kom stynjandi á
hæla hans. Plunkett greip í jakka-
kraga hans og stökk.
Um leið og hann stökk, sá hann
— í suðri — regnhlífarnar opnast
til að leggja landið i auðn. Röð
eftir röð af þeim . . .
Hann henti drengnum ágólfið,
þ^ar niður kom. Þr jár mínútur og
fimm sekúndur. Hann þreif i
stöngina og beið ekki eftir þvi að
dyrnar lokuðust að baki hans
áður en hann þaut inn í ganginn.
Tvær dyr eftir til að loka hinum
dyrunum. Honum tökst það. Hann
togaði i stöngina. Hann leit á
skriðklukkuna. Þrjár mínútur og
tuttugu sekúndur. „Sprengjurn-
ar,“ kjökraði Josephine.
„Sprengjurnar!"
Ann þreif í Herbie, þegar hann
kom inn i stærsta herbergið,
þrýsti honum að sér, strauk yfir
hár hans og faðmaði hann að sér
hrópandi ísifellu: „Herbie!
Herbie! Herbie!“
„Eg veit, að þú ætlar að berja
mig, pabbi. Ég — ég vil bara, að
þú vitir, að mér finnst ég eiga það
skilið."
„Ætlarðu ekki að refsa mér? Ég
á það skilið. Ég á allt það versta
skilið, ég. ..“
„Það má vera,“ sagði Plunkett
og studdi sig másandi við vegginn
með tifandi geigerteljunum. „Það
má vel vera, að þú eigir rcfsingu
skilið,“ hrópaði hann svo hátt, að
þau litu öll á hann, en ég mun
hvorki hegna þér nú né siðar! Og
eins og ég verð við þig,“ öskraði
hann,“ „eins átt þú að verða við
þitt fólk! Skiljið þið það?“
„Já,“ svöruðu þau slitrótt og
grátandi. „Við skiljum það.“
„Sverjið! Sverjið þess dýran
eið, að þið og ykkar börn og börn
barna ykkar munu aldrei refsa
annarri mannveru — hvað, sem
hún brýtur gegn ykkur!“
„Við sverjum!" hrópuðu þau á
móti. „Við sverjum!“
Svo settust þau öll niður. Til að
biða.
30 öra stríö
ONDOA
Framhaid af bls. 7.
nokkra hugmynd um það, eða
jafnvel nokkrar efasemdir um
Japan, hvernig hefði ég þá átt að
vinna mitt verk svo lengi?“
Það var tuttugu og fjögurra ára
háskólastúdent, Norio Suzuki að
nafni, sem sannfærði hann loks-
ins. En jafnvel eftir að Onoda
hafði gert sér ljóst að styrjöldinni
var lokið, neitaði hann að gefast
upp umsvifalaust. í stað þess
sagði hann Suzuki, að hann þyrfti
enn að fá fyrirmæli frá yfirboð-
ara sínum áður en hann tæki þá
ákvörðun að gefast upp.
Suzuki hélt aftur til Japans og
náði sambandi við fyrrverandi
sveitarforingja Onodas, Hoshimi
Taniguchi ofursta, sem nú er
sextíu og þriggja ára og rekur
bókaverslun. Þeir fóru saman til
Lubang mánuði síðar, og endi var
að lokum bundinn á styrjöld liðs-
foringjans, er hann heyrði Tani-
guchi lesa skipunina um uppgjöf.
Ástæðan fyrir þessari þrá-
kelkni er sú að Onoda var liðsfor-
ingi í njósnasveit, sem fékk það
verkefni að heyja skæruhernað
að baki víglínu óvinanna. Hann
var vel valinn til slíks starfa.
Gagnstætt öðrum frávillingum,
sem voru, (eins og flestir
japanskir hermenn) af fátæku
bændafólki, var Onoda af
menntuðu miðstéttarfólki
kominn. Faðir hans var ritstjóri
dagblaðs og móðir hans miklu
betur menntuð en aðrar
japanskar konur af hennar kyn-
slóð. (Eoreldrar Onoda, sem nú
eru á níræðisaldri, buðu son sinn
velkominn með miklum virðu-
leik og jafnmiklum áhyggjum af
því tjóni sem hann kynni að vera
valdur að á Lubang).
Onoda virðist hafa verið greind-
ur og harðger drengur, en i stað
þess að fara i háskóla hóf hann
störf á vegum japansks fyrirtækis
i Kina. Árið 1944 var hann, þá
22ja ára gamall aðstoðarforingi,
sendur i nýja deild njósnaskóla
hersins. 1 þrjá mánuði lagði hann
stund á japanska hernaðarlist
ásamt öðrum ungum liðs-
foringjum, kenningar Maós um
skæruhernað, bardagaaðferðir
rússneskra ættjaróarsinna, sem
börðust gegn Hitler að baki víg-
línunnar, hagfræði og mannfræði
og eitl erlent tungumál (ensku,
rússnesku eða kínversku).
Tilgangur skólans var sá að
þjálfa sérfræðinga í skemmdar-
verkum og skæruhernaði og búa
þá undir áralangan hernað á eigin
spýtur.
Onoda kom til Lubang snemma
árs 1945 með fyrirmæli um að
varna Bandarikjamönnum nota af
flugbrautinni þar. Ekki er ljóst
hversu mörgum liðsmönnum
hann hafði á að skipa (hann var
eini liðsforinginn) opinberar
skýrslur flökta á milli 70 og 200.
En þegar Bandaríkjamenn stigu á
land skömmu siðar fengu
Japanirnir skipun um að hefja
skæruhernað. 1 byrjun árs 1946
hafði Bandaríkjamönnum tekist
að drepa nokkra þeirra og telja
aðra 40 á að gefast upp. Upp frá
Brite verða tennumar
dinn ferskari.
Brugðio af Ultra Britccrengu ltkt — það
cr svo hrcssandi ferskl vegna samsetningar
sinnar, að þú finnur, hvcrnig andi þinn
verður ferskari hvernigtennurnar
v<»rA:i hvítíiri no aliá mpira
I>cím.scni nota Ultra Britc
cinu sinni.fínnst
annad tannkrcm harla bragdlaust.
þvi voru Onoda og félagar hans
þrír einir á báti.
Sá sem fyrst hélt hópnum
saman var ekki Onoda heldur lið-
þjálfi hans, sem var sjö árum
eldri maður. Maðurinn, sem
fannst árið 1950 sagði að Onoda
hefði ávallt hlýtt á liðþjálfann og
það hafi verið sá síðarnefndi, sem
ákveðnastur var í því að gefast
ekki upp. Þjálfun Onoda varð að
sjálfsögðu til þess að hann leit
með tortryggni á allar siðari til-
raunir til að lokka hann út —-
honum hafði verjð sagt að striðið
myndi ef til vill standa áratugum
saman, svo honum var eðlilegt að
líta á leitina sem bragð af
óvinarins hendi.
Ef einmanaleiki hefur átt sinn
þátt i uppgjöf Onoda, hefur hann
ekki viðurkennt það ennþá. Hann
hefur aðeins sagt að lífið í frum-
skóginum hafi verið erfitt og án
nokkurra ánægjustunda. Vist er,
að ef hann hefði ekki átt þess kost
að tala í ró og næði við Suzuki, án
þess að eiga neitt á hættu kynni
hann að vera enn á Lubang.
Norio Suzuki kom til eyjarinnar
i febrúar s.l. eftir að hafa verið á
flækingi um Asiu, Evrópu og
Afríku i fjögur ár. Margir ungir
og eirðarlausir Japanir hafa farið
eins að og hvorki þeir né Suzuki
(sem var þekktur i sumum
japönskum sendiráðum fyrir að
koma þangað allslaus og biðja um
lán fyrir fari heim) virðast af
sama sauðahúsi og Onoda. En það
fór vel á með þeim Suzuki og
Onoda. Suzuki ráfaði ekki um
skóginn i leit að liósforingjanum.
Hann tjaldaði aðeins utarlega i
skóginum og beið. Kvöld nokkurt
er hann var að matreiða handa
sér, birtist Onoda og hélt á riffli.
Suzuki spurði á hátiðlegri
japönsku: „Eruð þér Onoda liðs-
foringi?“ A sinn hátt var þetta
jafn formleg kveðja og þegar
Stanley sagði: „Doktor Living-
stone geri ég ráð fyrir.“
Ekki leið á löngu þar til
mennirnir tveir voru farnir að slá
hvor öðrum gullhamra — Suzuki
sagði hermanninum að hann væri
hetja að hlýða þannig fyrirskip-
unurn út í æsar og Onoda sagði
það gleðja sig að Japan skyldi enn
eiga hrausta og djarfa drengi eins
og Suzuki.
Þeir Japanir sem óað hefur
hvað mest við sögu Onodas eru
þeir sem skilja áhrif hinnar
gömlu japönsku þjóðernisstefnu,
sem vita, að þar gafst ekkert rúm
fyrir einstaklinginn, að þar var
siðfræði og öllu öðru skipað niður
eftir gildi þess fyrir þjóðina. Það
er þessi tortíming einstaklingsins,
sem þeir sjá í hörmungarlifi
Onoda á Lubang. Þeir eru ekki
hrærðir yfir þolgæði og hugrekki
liðsforingjans, sem þeir lita
aðeins á sem sönnun fyrir þvi hve
hræðilega gagngert hið garnla
Japan mótaði þegna sina. Sönn,
mannleg vera hefði gefist upp
fyrir löngu, segja þeir.
T.St. þýddi.