Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1978, Blaðsíða 11

Óbein lýsing. Hér hefur Ijósinu verið komið fyrir bak
við gluggatjatdskappa og stafar þægilegri birtu frá
glugganum.
Úr rafljósabúð. Hér er urmull af lömpum og úrvalið
virðist vera mikið — samt reynist oft furðu erfitt að
finna verulega góðan Ijósabúnað. Astæða er til að
vara við skært lýsandi tízkulömpum og því að kaupa
lampa eftir útlitinu einu saman.
Eldra fólk þarf mun meiri birtu heldur en
ungt fólk tíl þess aS sjá meS jafn litilli
áreynslu. Sextugur maSur þarf 10 sinnum
meiri birtu heldur en tvitugur og 5 sinnum
meiri en fertugur, sem þarf helmingi minna
en fimmtugur.
<D <D
20 ára 40 ára 60 ára
<D<D
<D<D
<D<D
<D<D
<D<D
Vinnuljós i eldhúsi. Takið eftir muninum, — á annarri
myndinni fær konan Ijósið í augun. en á hinni hefur
það verið fyrirbyggt.
Ljósgjafar
og lampabónaður
Glóperan er enn algengust í heimil-
um. Stærð hennar er tilgreind i wött-
um (W). Algengustu stærðir eru 60
og 75 W, en 25 W og 40 W eru
notaðar í minnstu lömpúm, 100 W í
hinum stærstu. Vandaður lampabún-
aður hefur álímdan miða, er tilgreinir
mestu leyfilega stærð (vegna hita).
Allmikið er nú notað af flúrpipum í
eldhúsum, i baðherbergjum og við
spegla. Miðað við sama Ijósstreymi
nota þeir mun minna rafmagn og
endast margfalt lengur en glóperan.
En gæta verður þess að velja hlýjan
lit.
Glóperur eiga að endast í 1000
stundir við 220 volta (V) spennu.
Spennan er að visu nokkuð breytileg í
húsum eftir fjarlægð frá spennistöð
og eftir tíma sólarhrings (hæst að
nóttu, lægri að degi). Flestar perur í
verzlunum eru gerðar fyrir 225 V
spennu (ástimplaðar 220—230 V),
en hægt á að vera að fá 240 V perur,
sem endast lengur við venjulega
spennu — en gefa þá minna Ijós.
Þegar við förum í lampaverzlun,
blasir venjulega við okkur slikur urm-
ull af þétthangandi lömpum, áð óger-
legt er að gera sér grein fyrir því,
hvernig hver og einn lítur út, kominn
,,á sinn stað".
Vara ber fólk við að kaupa lampa
eftir útlitinu einu saman, sérstaklega
eru hinir skært lýsandi tízkulampar,
úr svo til gegnsæju efni, varasamir.
Þeir eru hoft hengdir lágt yfir borð og
valda mikilli ofbirtu — lýsa meir í
augu okkar helduren á borðið.
Góð regla varðandi lýsingu er: Ijós-
ið á að lýsa á það sem á að sjást,
ekki í augu áhorfandans. En það er
líka góð regla, að hafa í huga, að í
sjónsviðinu fyrir framan augun þarf
að ríkja visst jafnvægi. Munur á Ijósu
og dökku má ekki vera of mikill.
Dæmi um slikt er vel lýst, dökkt
skrifborð með Ijósu verkefni — en
dimmu umhverfi. Önnur dæmi eru
skær, gegnsær lampi yfir sófaborði,
eða sjónvarpsskermur með ólýstan
vegg á bak við. Vegginn aftan við
sjónvarpið þarf að lýsa — ef lampi er
ekki aftan á tækinu sjálfu, má leysa
þetta með standlampa eða borð-
lampa, sem lýsir eingöngu á vegginn.
Hvað kostar
rafmagnið?
Því miður hafa ekki verið gerðar
ýtariegar athuganir á notkun raf-
magns til Ijósa hér á landi. Vitað er
þó, að meðalrafmagnsnotkun
heimilis í Reykjavik, er innan við
3000 kílówattstundir (kWh) á ári eða
um 8 kWh á dag. (Hver kílówattstund
kostar 16,52 kr. svo að heimilis-
notkunin (öll tæki og Ijós) kostar um
1 30 kr á dag. Það jafngildir minna en
hálfum sigarettupakka.) Þetta er
auðvitað mjög breytilegt, sum heimili
nota minna, önnur mun meira, jafn-
vel 2—3-falt.
Telja má líklegt, að af þessum 8
kWh séu innan við 2 kWh til lýsingar,
og er kostnaður rafmagns til hennar
því naumast 30 kr/dag eða 900
kr/mán. Lýsingin er því ekki dýr —
allra sizt ef við höfum í huga verð-
mæti góðrar sjónar og alla þá kosti
sem góðri lýsingu fylgja.
þ ESS
| MyND’A 6.XTÁ u
i \)l£>
SET UM X þ'Atl TELTA S Tt'IL
T 'l t> 'l Aj D * v £0.NA P ESS Af> BÓk-
JTAFUR lM N VfSUR u Pl A ’ALO) h I N 4’l V
KflR K.Ó KSfuD ÍML SOKKRR.
Lausn verðlauna-
myndagðtu
Lausnin verður þvf: — Þessi myndagáta er laus við setu. Má
það teljast til tfðinda, vegna þess að bókstafurinn veður uppi á
Afþingi, veldur ósætti og raskar ró höfuðskálds okkar.
Verðlaun hlutu:
1. verðlaun, kr. 10.000: Baldur Jónsson, Hraunbæ 194, Reykja-
vfk.
2. verðlaun, kr. 7.500: Hilmar Björgvinsson, Ketilsstöðum,
Mýrdal, Vestur-Skaftafellssýslu.
3. verðlaun, kr. 5.000: Þórarinn Þór, Patreksfirði.
LTA«a 2Í vr- i - TX7T3SB|hi , n*c-
V o F fí 6 1 R r / s T A s r cíR- 5 £ L
£ A F A R rifín A K A R M / T A R T £ 1 K M A
■ F L U 4 A M wnjr K 0 M R A £> vJ;. R 1 £> A X
5 Æ r A M M 'a 5 f> $ T & 4 T^r- F (? 'A
tVo- 'o D R 'Ak r T u R «!ií Biie, A T A s T Sá S N A K 1 L L u R
DAip U S-il. L A U T u i M llLlfí u R R U Á 4 'o £> 1 b A M7 A
nad iHt 4 u s T K fr-iT M 'o R íp 1 i> N A í> • «» T A M M A R K
Á? m A Ð L I VAtt.R 5 E L r 1 dÐ A £> A N T M 'o M fn S K
m 3 A M 4 R 1 A VAfAils L 1 (ÍNL i N to u M ’3ír' T SvT N b fí
a K R A M E S v.i. fc L M A R T K U F L A R
>ei(l MA8K L E VtÍMÍ to 4 fc F A it«- L T Á Ví fo R 'o R
ÚC1H ftLLt A L M A T T u 4 A R • ■ • ,» X> 'o L M L u f? K
K 7- HlKl 5 K o L T U R M E 1 M ’W i cV •■ ' 4 £ 1 T U R
Vbl K U R F FKÍ R l 4 í A R S A u K V t £ A R f utl SVóc T A
fADD, A £> A A L ! M N K U L M £ 1 0 R r U R tt" 1
E M M 1 M u £32 e L A M T i Ð A 4 ! M M
K y M T A R u M A U L A Aí S i 'o A
i = O h F A R fír/s R T 'o R R Kjíh- iu*h ) M 4 A F
iHACI M i T Í« 'M. bnrj H A s r A R A U M M A R í » c> to M Nj
tf'' K Æ M U —» O 4 E R T s A L M| s 4 R o 4 4 A I
ýU* 'A R A M M VIA«K L 1 K,v £ R T i> N* > ' tV- £ T i íÆ ■Í;VJ T £ í 4 5 I
fcú,. F A 4 N A t? 1 1 £> M 1 R lATui E £> ■ ' L T o T L L L I
,£ihl A M Cx I R O Ð 1 K: R A M 1 »—* P T to K A M ■D 1 ■) 1
* U Ö- F 1 M M S T W F b R N A 4 ■ T T tcl
fHfl* K f? to 1 A 5~Í. (ú A' o £ T A U R u M A Á A |
e M T 'A R i tóVH Ífiuí F A FlAVA 'b 4 R A R e L L A F
A« L £ s T i R L / M 4 L A M 4 T jssr 4 e M 4 1 £> F
U a L R Hil - ..v"M fo M 1 M M c«en A M .D fi»ú- ftf- A R A R ,«<• U S L 1 I
R A Á R. 'A S / M M R A sf'a S M fo T F R 4 1 n|
Lausn verðlauna-
krossgötu
Verðlaunin hlutu:
1. verðlaun, kr. 10.000,00: Erla. Asmundsdóttir, Kringlumýri 10,
Akureyri.
2. verðlaun, kr. 7.500,00: Sigrún Pálsdóttir, Stóragerði 30, Reykj
vfk.
3. verðlaun, kr. 5.000,00: Bjarní A. Jónsson, Vfðilundi, Hofsósi.
/ V