Lesbók Morgunblaðsins - 09.04.1978, Blaðsíða 3

Skip víkingsins var þanki sem þoldi ekki
aö þjóðfélag og línur lands og sögu
lægju aö einum depli yfirstjórnar kóngs.
Kóngur er hver maöur. Hver hugsun er hans hirö.
Meö þessa hugsun negldu þeir hvern nagla
í þannig skip
en vagninn ók meö hlýöni jaröar.
í Oslóborgargaröi át ég gras
kennt viö hunda og er heldur súrt
í ríki guösins, getnaðar og vaxtar.
Voldugi Freyr.
Ég horföi þar á fífla
sem veröa aldrei eins háir heima
en halda kannski þeim mun betur höföi.
Ég át hið súra gras og þekkti loft og bragö
en engin öfund bæröist mér í brjósti
til þeirra sem sátu eftir og kalla sig vér norömenn.
Þó spyr ég, hvort einmitt þetta gras
svo hátt og grænt og angandi af kjarna
hafi ekki haldiö aftur af þeim
og bundiö þá viö kóng í miöju ríki.
En kóngur er hver maöur og hugsunin hans hirö.
Um kvöldiö sá ég Útflytjendurna
í Ameríku og eðlilegum litum.
Og næsta morgun hélt ég heim
yfir auðlindanna haf og olíumengaöan sjó.
Ég hugsa um þessa ferö með furöu og spyr:
Hvor þjóöin flutti í raun og veru og hvert?
Enginn skildi þarna íslenskt orð
og ætlaði ég aö tala norskubull var svarað
kurteislega á ensku, en einskis spurt.
Þar una þær nú vel hag sínum, þrátt
fyrir ýmsa annmarka á aðstöðu þeirra til
búskapar.
Rafmagnið
breytti miklu
Stofan í Þúfu jafnast ekki á við sam-
komusal eins og nú nálgast að vera krafa
í nýtísku hibýlum. Hún er varla meira
en 9 fermetrar að stærð og rúmar ekki
mikið af húsgögnum. En þar er gott að
koma og hlýlegt umhvorfs.
„Fólk sem kemur hér hefur haft orð á
því að hér sé góður andi,“ segir Abelína.
Og þvi er enginn vandi að trúa, Stofu-
veggirnir eru klæddir máluðum panel-
þiljum, sem festar eru beint á steininn
en húsið er einangrunarlaust. Það var
látið duga þegar það var byggt 1934 og
dugir reyndar enn. Dálítið útskot er í
einu horninu, þar sem kolaofninn var
áður en rafhitun kom í húsið.
„Þegar við fengum rafmagnið 1968
reyndist hagkvæmast að leggja raflögn
fyrir hita í húsið,“ segir Ingveldur. „Hér
er ekki olíukynding fyrir, heldur kola-
kyntir ofnar og eldavél, eins og var í
upphafi. Þegar ég átti kost að að kynda
með innlendri orku, tók ég hana framyf-
ir þá innfluttu. En með því missum við
af olíustyrknum. Mér finnst að verðjöfn-
unin ætti að ná til rafmagns ekki siður
en olíu. Sveitafólk sem annars verður að
hita upp með olíu ætti að fá rafmagnið á
hóflegu verði. Helst þyrfi verðjöfnun að
ná til allra nauðsynja svo fólk þurfi ekki
að gjalda mismunandi aðstöðu eftir þvi
hvar það býr á landinu.“
Það breytti miklu i búskapar- og heim-
ilisháttum á Þúfu, þegar rafmagnið kom.
Því fylgdi vélvæðing við hirðingu mjólk-
ur, frystikista, iskskápur og sjónvarp,
auk upphitunar og eldamennsku með
rafmagni.
„En gallinn er bara sá, að þegar það
bilar lamast allt og stöðvast, ekkert hægt
að aðhafast," segir Ingveldur.
Sveitabúskapur
alltaf erfið vinna
Ætla mætti að búskaparumsvif væru
ekki auðveld í framkvæmd fyrir tvær
konur. Um það segir Ingveldur:
Framhald á bls. 15
íbúðarhúsið á Litlu Þúíu er steinsteypt, en hefur verið byggt af vanefnum cins og mörg hús til sveita frá sama tíma.
Guðbergur Bergsson
Á slóðum
Ég kom einu sinni til Oslóborgar
ef ótalin eru feröalög meö aðstoö mynda og bóka.
Þar dvaldi ég einn dag
en löngum síöar.
Hvorki hefur til þurrðar gengið þolinmæöi né fé
sem þann dag óx viö mikia leit.
Ég sigldi um einhvern afarlangan fjörö
í einhvers konar dimmu, líkt og þá þegar lífiö nálgast uppruna og kjarna
forvitiö, feimiö og hrætt.
Viö enda sléttrar víkur reis mistri hulin borg
byggöarkjarni stöðvaöur af fjöllum:
sprungnar götur, sandur, vindur, heima
götur vanar gengdarlausu regni.
Við höfnina í Osló reif ég í mig rækjur
og rýndi í auglýsingu myndar: Útflytjendur.
Annars svalt ég allan þennan dag
augun þó mest.
Helsta furöu vöktu háreist stefni skipa
hinn dregni kjölur og víkinganna sál
beygö í línur byröings: sál og sjór.
Skipin líktust huga manns á hafi
hugans sem klýfur vind með háþróaöri egg.
Hvílíkur munur, varö mér hugsað þá
og horföi á skakka bændavagna og skip í þessu safni.