Lesbók Morgunblaðsins - 24.03.1979, Blaðsíða 7

ryksuga. Á eftir fylgdi nánast óprenthæf
athugasemd, sem var efnislega á þá leið
að ég ætti að „hundskast til að ryksuga“,
en ég hef nú einu sinni þann sið að taka
dónalega sögðum athugasemdum dóttur
minnar með mjög litlum velviija. Ég benti
henni því mjög vinsamlega á, að vasa-
peningarnir gætu minnkað, með vaxandi
ryki. Við þessu átti Soffía ekkert svar,
enda stendur hún mér ekki á sporði í
hnyttnum athugasemdum. Hún ryksugaði
því þegjandi og hljóöalaust, en með
þennan líka óþolandi fýlusvip á andlitinu.
Og þannig leið fyrsti dagur konunnar á
sjúkrahúsi.
Morgundagurinn rann upp, bjartur og
fagur, Eiríkur grét á móður sína og öll
vantaði okkur morgunmat. Ég hringdi því í
skólann hennar Soffíu og sagði aö hún
væri lasin, og svo sló ég á þráðinn til
heildsölunnar minnar og tilkynnti að ég
myndi koma mjög fljótlega upp úr hádeg-
inu. Soffía kom með enn eina óprenthæfa
athugasemd þess efnis að ég gæti smurt
mér brauösneiö sjálfur, en ég var of
þreyttur og illa fyrir kallaöur til aö geta
látiö mig þaö nokkru skipta. Alveg er þaö
makalaust hvað unglingar geta verið
foreldrum sínum erfiöir. Ekki hugsaöi
Soffía um það eitt andartak, að mér liði
kannski illa vegna þess að konan væri á
sjúkrahúsi, vegna þess aö hún væri fjarri
traustum maka sínum, einmana, hrygg og
leiö á hvítri sjúkrastofu í sótthreinsuöum
sængurfötum. Nei, það var greinilega
ætlast til of mikils af fimmtán ára táning.
Ég ákvaö því með sjálfum mér, að láta
þessa athugasemd fljúga inn um annaö
eyraö og svo hraðbyri út um hitt.
Viþ gleyptum í okkur morgunveröinn
með góðri lyst. Öll nema Eiríkur, sem enn
grét hástöfum af söknuði yfir móður-
missinum og Soffía, sem var í fýiu út í mig
og gat því ekki sinnt eigin svengd. Ég
reyndi að hugga Eirík með munninn fullan
af mat, og sagöi að mamma kæmi heim
eftir bara tíu daga, en hann grét bara enn
hærra. Þegar ég var búinn aö kyngja
matnum, sagði ég honum aö hafa ekki
áhyggjur, ég skyldi sjá fyrir honum meðan
mamma væri í burtu, en þá varð hann
stjórnlaus af harmi. Þá varð ég alvarlegur
á svip, hvessti brýrnar og sagöi aö hann
væri vondur krakki, aö geta ekki unnt
mömmu sinni þess aö fara á sjúkrahús til
að henni batnaði. Þá fór Eiríkur inn í
herbergið sitt og skellti hurðinni, sem ég
hafði borgað, harkalega á mig.
Aldrei hætti ég að furöa mig á hvað
unga kynslóöin svokallaða getur verið
óhemju vanstillt, þó eitthvað smávegis
bjáti á. En það verður víst bara að taka
því. Hvað sem því líður var þetta þokka-
legasti morgunmatur hjá Soffíu, og það
sagði ég líka móður hennar þegar ég
heimsótti hana á spítalann. Hún var að
farast úr áhyggjum, en ég held henni hafi
orðið dálítiö rórra við þessi tíðindi. Þegar
ég sagði henni að Soffía hefði líka búiö til
bæöi hádegismat og kvöldmat, þrifið,
ræstað og vaskaö upp, lét hún sér nægja
að hafa áhyggjur af skólanámi Soffíu, en
ég róaöi hana með því að Soffía væri
greind stelpa og þess vegna hefði ég
fengið frí fyrir hana þessa tíu daga sem
hún yrði á spítalanum, svo stelpan gæti
sinnt heimilinu af einhverju viti. Þá
versnaði konunni snögglega, og
hjúkrunarkonan sagði mér að fara, sem
ég og geröi. Það á alltaf aö fara eftir því
sem hjúkrunarkonur segja, annars er
aldrei að vita upp á hverju þær geta tekið.
En heima leið okkur öllum vel. Eiríkur
litli grét að vísu nær stansiaust og var
með samanherptan sorgarsvip þess í milli
og skapið í Soffíu versnaði hraðar en
krónan fellur. Og það verð ég að segja
alveg satt, að mér var það hulin ráðgáta,
hvers vegna hún var svona fúl og snúin.
Hún hefur kannski haft einhverjar
áhyggjur af móöur sinni, og það er ekki
nema eölilegt, finnst mér. Ég reyndi því að
dreifa áhyggjum hennar meö því aö láta
hana hafa nóg aö gera á heimilinu, og baö
hana að fara meö allar motturnar út á
terass og slá úr þeim rykið. Það gerði hún
meö hangandi hendi. Næst baö ég hana
að fara út með ruslið.
— Geturöu ekki fariö sjálfur út með
rusliö, hreytti hún mjög óvingjarnlega út
úr sér.
— Það er nú meira um vert, Soffía mín,
aö þú takir tii hendinni og lærir að hugsa
um eitt heimili, sagði ég. Annars vill þig
kannski enginn karlmaður og blístrar á
eftir þér á götu á fölskum forsendum. Það
væri ekki gaman, Soffía mín.
Ég hef Soffíu grunaða um aö lesa
róttæka bæklinga frá Rauðsokkum eöa
álíka miðjuhópum, því hún hætti aö
banka úr mottunum, henti bankaranum á
terassgólfiö og strunsaöi í burtu. Hún fór
inn í húsið, ég heyrði hana fara inn í
fataskáp og grunaöi hún væri aö ná í
úlpuna sína, síöan heyrði ég útidyrahurð-
inni hinum megin í húsinu skellt mjög
ónærgætnislega. Ég hljóp á eftir henni, en
varð of seinn, enda er ég ekki í alveg eins
góðu formi og ég var á mínum yngri árum,
þegar ég fór fimmhundruð metrana á
mjög skömmum tíma. En Soffía hafði náð
strætisvagninum og var nú greinilega á
leið eitthvað niður í bæ.
— Hvað um þaö, hugsaöi ég með
sjálfum mér. Hún jafnar sig um það leyti
sem hún á að koma heim og búa til
kvöldmatinn. Ég ákvað að slaka á yfir
góðri bók, og náði í bókina „Ættir mínar
og gamansögur af þeim" eftir Bárð á
Kálfsfelli. Það er góð bók og skemmtileg,
sem hver íslendingur á ekki að láta
framhjá sér fara.
En tíminn leið, klukkan var orðinn
margt, Eiríkur búinn að gleyma mömmu
sinni fyrir hungri og Soffía ókomin. Hún
hafði ekki hringt, né látið neitt af sér vita.
Ég fylltist undrun, kvíða og áhyggjum.
Hringdi í nokkra vini hennar, sem höföu
ekki heyrt neitt af henni, síöan í nánustu
ættingja, sem höfðu ekki séð hana í lengri
tíma, enda er Soffía ekki ættrækin að
eöiisfari.
Þá hringdi ég í mömmu, og vift Eiríkur
fengum að skjótast til hennar og hún
lofaði aö búa til einhvern mat ofan í
okkur. Guð blessi mæðurnar.
Meö kveöju til lækna og starfsfólks,
Alfreð Böðvar.
Ljóð frá
liðnum tíma
Hin eilífa leit
Hvað ertu maður, eirðarlausi andi?
Ókunnur gestur pínu föðurlandi?
Hvað er pín leit aft láni, frægð og auði?
Launin, sem bíða: prot og fall og dauði?
Hlauparans brjóst af mæði í marki springur.
Morftinginn síðast eigið hjarta stingur.
Fullhuginn efst af Himalaja hrapar.
Hamingjan sínu lokaveði tapar.
Kappinn, sem berst og eignast lönd og álfur,
endar með pví aft verða minnstur sjálfur.
Myndin, sem geymist helzt, er hinzta vörnin.
Heimurinn bekkir Waterloo og örninn.
Þá sem að djarfast leita á hafsins leiðir,
líkblæjur sínar hrönnin yfir breiftir.
Svifhæsta vænginn engin ábyrgð styður.
Ámundsen flaug og sökk í djúpið niftur.
Pétur Beinteinsson
fæddist á Litia Botni i Botnsaai i Hvamroi íauo,
en ólst upp í Grafardal og kenndi sig löngum við
pann bæ. Síðustu árin sem hann hélt heilsu, átti
hann heima á Geitabergi og Draghálsí í Svína-
dal. Síðustu Þrjú ár ævinnar var hann vistmaður
á Vífilsstöðum, oft þungt haldinn og dó Þar
sumarið 1942, aðeins 36 ára. Pétur nam brúfræöi
við bændaskólann á Hvanneyri. Hann fór ungur
að yrkja, en hugur hans stóö framar öllu öðru til
skáldskapar og búskapar. Eftir hann liggur
fjöldi Ijóða, sem út voru gefin í bók 1951. Þar eru
einnig Ijóö, sem Pétur Þýddi, m.a. eftir Poe og
Baudelaire. Hugsjónir, náttúruást og Ijúfsár
tregi einkenna Ijóð Péturs. Tvær systur Péturs,
Halldóra og Sigríður, eru kunnar fyrir skáldskap
og bróöir hans er Sveinbjörn skáld á Draghálsi.
— Ennpá skal stýrt f sortann út á sundið,
sótt á Þau mið, sem enginn hefir fundið;
ennÞá skal bratta og háa hamra klífa,
í himininn upp á nýjum vængjum svífa.
Að leita er allt, en lítilsvert aö finna.
Lífið er slökkt í fylling vona sinna.
Snauður er sá, sem eignast allan heiminn
auðugir peir, sem leita um víöan geiminn.
Ryðja skal merkur, byggja brýr og vegi,
brjóta Þeim leið, sem fagna næsta degi.
Starfsglöðum lýð, sem auðn í akra breytir,
ávöxtinn stærsta grafna pundið veitir.
Aldrei skal hika; hættan lokkar, seiöir,
hugrekkið finnur alltaf nýjar leiðir.
Öllu skal fórnaft, Iffið lagt aft veði,
Leitin er mannsins eina sanna gleði.
Er lífið Þá afteins leit aft falli og tapi,
lögmálið eitt: að sérhver stjarna hrapi?
Hefir Þá enginn æðri máttur völdin,
sem ætlar pér nýja leit á bak vift tjöldin?
Hvað hefir innsta örsmæð pín að hylja,
alvizkusmíð? Er list pín helzt aö dylja?
Hvað hefir yzta útsýn Þín aft geyma?
Endalaust stærri, fegri og betri heima?
1934
©