Lesbók Morgunblaðsins - 31.10.1981, Qupperneq 6

Mona Reynolds, bresk hjúkrunarkona rifjaði furðu nákvæm-
lega upp fyrra líf sitt, þegar hún þóttist vera Elsie Cain,
reyndar náfrænka sjálfrar sín (innfellda myndin er af Elsie
Cain).
um
eftir Ian Wilson
í boöinu sagði svo: „Komdu, eins og þú
varst." Og laugardagskvöld eitt fyrir
skömmu komu hundruö endurholdgunar-
sinna saman í Los Angeles til þess einmitt
og tóku þátt í fyrsta Endurholdgunardans-
leik sögunnar í sams konar klæðum og
þeim, sem þeir töldu sig hafa boriö í „fyrra
lífi“. Þarna voru pílagrímar innan um
Rómverja og Forn-Egypta. Napoleon frá
San Francisco dansaði viö mynduglega
Kleópötru frá Omaha, og enginn virtist
hafa neitt við það að athuga, þótt þar væru
þrír Ríkharðar III. og meira að segja tveir
þeirra konur.
Frumkvöðullinn aö þessu samkvæmi
fylgdist meö öllu með drottningarsvip. Þaö
var Elizabeth Long, sem var glæsileg í
sínum konunglega skrúða frá 15. öld. Hún
trúir því sjálf, að hún sé ísabella, Spánar-
drottning, endurborin og man þaö glöggt,
þegar hún sendi Kólumbus af stað til aö
finna Nýja heiminn, og eins þegar hún við
annað tækifæri stjórnaöi her sínum í
orustu, er maður hennar, Ferdinand, kon-
ungur, var „einhvers staðar annars staðar."
Hún andvarpar af ánægju og segir: „þaö er
svo margt fólk, sem heldur, að það hafi
lifað áður...“
Það er auðvelt aö afgreiöa þetta mál
með því að segja sem svo, að þetta
uppátæki sé ekki nema eins og hvað
annaö, sem búast megi við frá vestur-
strönd Bandaríkjanna, en staðreyndin er
sú,,að fólk er í mjög auknum mæli fariö aö
taka endurholdgun alvarlega á ný. En nú er
liðinn aldarfjórðungur, síðan hiö fræga
Murphy-mál upplýstist nokkurn veginn.
Það var amerísk kona, sem taldi sig vera
írska stúlku frá 19. öld endurborna, Bridey
Murphy, en framburður hennar reyndist að
miklu leyti byggður á sögum, sem írsk
frænka hennar hafði sagt henni.
Hinn aukni áhugi á endurholdgun er ekki
einungis bundinn við iöjulaust efnafólk í
Joe, dáleiðandi, sem hafði athyglisverða sögu að segja
Goðsagnirnar
endurholdgun
Kaliforníu, því að nýleg Gallupkönnun í
Bretlandi leiddi t Ijós, að nærri þriöjungur
fullorðinna Breta trúir á endurholdgun í
einhverri mynd, en það er 10% aukning á
10 árum. í mörgum bókasöfnun í Bretlandi
hafa útlán stóraukizt á bókum, sem fjalla
um þetta efni. Og jafnvel meöal kaþólikka í
Bretlandi leiddi könnun á vegum háskólans
í Surrey í Ijós, að 27% voru trúaðir á
endurholdgun þrátt fyrir kenningar þeirra
eigin kirkju. Það er Ijóst, að hugmyndin um
endurholdgun er fyrir mörgum orðin miklu
geöfelldari heldur en til dæmis hinar
gömlu, kristnu kenningar um himnaríki og
helvíti, og það er ekki erfitt að finna
ástæðuna til þess.
Enginn hefur hingað til lagt fram vott af
vísindalegri sönnun fyrir því, aö himnaríki
eöa helvíti séu til, en á undanförnum árum
hefur fjöldi venjulegs fólks, sem svæft
hefur verið dásvefni af dávöldum eða
dáleiðslulæknum, sér sjálfu til mikillar
undrunar oft á tíðum, rifjað upp atburði úr
fyrra lífi að því er viröist. Aðferöin er sú, að
því er skotiö aö hinum dáleidda, aö hann
sé kominn aftur til tíma, áður en hann
fæddist. í Bretlandi er um tugur dáleiðara
starfandi við tilraunir með þessari aðferð,
og sumir telja sig bókstaflega hafa flutt
þúsundir manna þannig aftur í tímann til
þeirra fyrra lífs.
Einn þeirra, og sá hefur þá sennilega
heimsmetið, kveðst hafa annazt slík ferða-
lög til liöins tíma um 9000 sinnum. Hann
heitir Joe Keeton og býr nálægt Liverpool.
Þaö er undarleg og mögnuð reynsla að
vera viðstaddur dáleiðslu hjá honum. Þar
er ekkert, sem minnir á hið drungalega og
dularfulla andrúmsloft andatrúarfundanna
áöur fyrr. Fundirnir eiga sér stað í bjartri
setustofu Keetons, og hann getur einfald-
lega svæft fólk með blíðri rödd sinni og
engum tilburðum öðrum.
Setjum sem svo, aö hjá honum sé
venjuleg húsmóðir íjeiðslu og henni sé
gefið í skyn, að hún sé komin aftur til tíma,
áður en hún fæddist. Þá gæti hún tekiö að
hrópa í angist, þar sem hún lifi aftur
verksmiðjubruna á 19. öld, eða að engjast
sundur og saman af kvölum vegna pynt-
inga á tímum gladraofsókna á 17. öld.
Rödd hennar gæti breytzt verulega, bæði
hvað snertir hljóm og framburð, orðið
ellileg eða barnsleg, og hún gæti jafnvel
farið að tala eins og karlmaður. Hún gæti
bókstaflega virzt sjá fyrir sér liðna atburði
og brugðizt við, eins og þeir væru aö
gerast aftur. Og hún gæti þulið upp úr sér
ítarlegar, sögulegar upplýsingar með ótölu-
legum smáatriðum.
Það er vart nein furða, þótt útbreidd
blöð og tímarit hafi séð sér leik á borði aö
notfæra sér þessi endurholdgunar fyrir-
bæri til að auka söluna. Frásagnir af fyrra
lífi kvikmyndastjarna, byggðar á upprifjun-
um í dásvefni, geta verið alveg eins
forvitnilegar og sögur af þeirra „fyrra
ástalífi", svo aö ekki sé talað um, hve miklu
minni hætta er á meiðyröamáli. BBC-út-
varpið sýndi þá varkárni fyrir fimm árum að
velja lítt áberandi tíma fyrir dagskrá um
þessi efni, en á síðustu tveim árum hefur
minni varúðar gætt. Og viötöl við Joe
Keeton hafa veriö höfð í brezka sjónvarp-
inu, þegar flestir horfa á það.
Smám saman hefur áhugi fólks á
endurholdgun nálgast það að veröa átrún-
aður fyrir tilstilli hinnar nýju kynslóðar
dávalda og dáleiöslulækna, sem eru hinir
einu sýnilegu æðstu prestar. Og þaö er
löngu kominn tími til að taka sumar
goðsagnanna, sem um þessi efni hafa til
orðið, til rækilegrar rannsóknar.
í fyrsta lagi er litið svo á, að dáleiðslan
virki eins og töfralykill til aö opna leiðina aö
ómeðvituðum minningum, og þar af leið-
andi megi líta á þær upþrifjanir, sem meö
þessu móti komi í Ijós varðandi þetta líf,
sem sannleikanum samkvæmar. En þar
sem enginn veit, hvað dáieiðsla er, veröur
að taka öllum túlkunum meö varúð. En
sennilega hafa þeir sálfræðingar gengið
heldur of langt, sem hafa haldið því fram,
að dáleiðsla sé einfaldlega ekki til.
Þaö hefur komið fram við rannsóknir í
afbrotamálum bæði í Bandaríkjunum og
ísrael, að fórnarlömb glæpa og vitni að
þeim, sem litlar upplýsingar hafa getað
gefið í vöku, hafa meö dáleiðslu rifjað upp
hluti, sem miklu máli geta skipt og jafnvel
6