Lesbók Morgunblaðsins - 10.08.1985, Blaðsíða 9

Hlynur og Ingileif eru á öðru ári í málaradeild.
Sranborg og Leifur sröruðu fyrir bönd þriðja árs nemenda í málaradeild. Túlka þó eigin
skoðanir.
Nemendur í grafíkdeild óskuðu að srara spurningunum í sameiningu.
verða í upphafi fyrir erlendum áhrifum,
taka hitt og þetta að utan, og reyna áð
skapa stíl, persónulegan, þjóðlegan og vel
seljanlegan. Þetta eru málamiðlunarmenn,
sem reyna að laga erlendar línur að tak-
markaðri íslenzkri listvitund. Þeir ein-
angrast og verða lítið spennandi.
Svo eru hinir heimssinnuðu. Þeir eru
öllu færri. Þetta eru menn sem fara út í
heim með sína íslenzku arfleifð, komast í
kynni við myndlist á breiðara grundvelli,
og koma heim og reyna að skapa myndlist
sem skiptir máli. Flestir eiga í erfiðleikum
með að Iifa, þeir eru misskildir til að byrja
með, og daga margir uppi og gerast þjóð-
legir ellegar ekki neitt. En aðrir halda
ótrauðir áfram, fylgjast með og skapa list
sem er mikilvæg, bæði á íslenzkan og
heimslegan mælikvarða. Það eru þessir
sem eru spennandi og athyglisverðir, og
meðal þeirra eru þeir sem hafa gert það
besta í íslenzkri list á 20. öld.
Karl: Mér lízt mjög vel á það sem búið er
að gera. íslenzkir myndlistarmenn hafa á
þessari öld sýnt og sannað ágæti sitt.
Frumherjar á sviði myndlistarinnar — í
upphafi aldarinnar sýndu ótrúlegt þrek og
þor. Þeir sem á eftir hafa komið og skarað
framúr voru og eru ófeimnir við að fara
ótroðnar slóðir og hafa sumir hverjir náð
heimsfrægð.
Leifun Það sem gert hefur verið í myndlist
á 20. öld á íslandi mótast fyrst og fremst
af skorti á hefð. Kannski er ekki hægt að
tala um neitt íslenzkt í myndlist nema
munstur í lopapeysum og útskurð á kistla
og aska. Innan við 50 ár eru síðan MHÍ var
stofnaður og frumherjar okkar urðu því að
leita utan til náms. Með þeim bárust er-
lendir straumar og stefnur til íslands og
enn í dag halda menn utan til frekara
náms. Bækur og tímarit auðvelda einnig
mönnum að vera í sambandi við umheim-
inn og er því ekki undarlegt að íslenzk
myndlist skuli slá í takt við heimslistina.
íslendingar vilja ekki láta kalla sig
Molbúa og eru því móttækilegir fyrir nýj-
um stefnum. Kannski er þetta á kostnað
þeirrar einlægni sem þarf til að vera góður
listamaður. En þrátt fyrir allt finnst mér
að við höfum eignast marga mjög góða og
persónulega listamenn.
Ingileif: íslenzk myndlist á 20. öld er stað-
reynd. Það sem búið er að gera verður ekki
aftur tekið. Fólk sem stundar myndlist
getur ekki frekar en aðrir lokað augunum
fyrir fortíðinni, heldur hljótum við að
byggja á henni hvort sem við erum sátt
eða ósátt við einstök atriði hennar.
Grafíkdeildin: Ómögulegt að svara spurn-
ingunni nema frekar snubbótt.
Á 20. öldinni og alla tíð hafa deilur verið
um strauma og stefnur í myndlistinni.
Modernisminn einkenndist af deilum milli
hópa manna sem gera sínar eigin kenning-
ar um list, en nú á okkar tímum, sem kalla
má „eftirmodernismann", eru ekki gerðar
neinar grillur um annarra manna kenn-
ingar heldur virða listamenn nútímans
hvorn annan, og gera ekki langtímaplön,
um framtíðina, heldur lifa fyrir daginn í
dag.
Við höfum ugglaust lært mikið af ís-
lenzkri myndlist á 20. öld og e.t.v. vantar
okkur meiri upplýsingar og fræðslu um
hana.
Ásgerður: „Vituð þér enn eða hvat."
Hvað fínnst ykkur að þurfi að gera í fram-
tíðinni til að efla myndlist hér á landi?
Svanborg: Staða myndlistar á íslandi er
langt frá því að vera góð og margt að í því
efni: hér koma nokkur atriði sem nauð-
synlega þarf að bæta: a) stórbæta lista-
sögukennslu í grunn- og framhaldsskólum.
b) kynning á myndlist meðal almennings,
t.d. með vönduðum þáttum um innlenda og
erlenda myndlist í fjölmiðlum og farand-
sýningum á vinnustöðum og opinberum
stofnunum o.s.frv. Fella niður lúxustolla
af myndlistarvörum. d) skapa íslenzkum
myndlistarmönnum betri starfsskilyrði. e)
koma MHÍ á háskólastig.
Leifur: Afnema lúxustolla af myndlistar-
vörum. Auka fræðslu á myndlist í skólum
og í sjónvarpi, sem er tilvaiinn miðill.
Aukinn áhugi og þekking á myndlist
mundi auka kaup á góðri list. Söfn og gall-
erý vandi val sitt á sýningum. Fleiri sam-
sýningar ungs fólks, eins og t.d. U.M. sýn-
ingin að Kjarvalsstöðum. Fáir ungir
myndlistarmenn hafa bolmagn til að mála
á stórar sérsýningar nema á löngum tíma.
Vandaðar samsýningar eru upplífgandi.
Grafík: Það þyrfti að auka fræðslu í skól-
um um myndlist, jafnvel með listasögu-
kennslu. Myndmennt er að vísu kennd í
öllum barna- og unglingaskóium, en oft
misskilur fólk þá fræðslu. Myndlist er
nauðsynlegur grundvöllur fyrir fleiri en þá
sem stefna að því að verða listamenn.
Sköpun af einhverju tagi getur aldrei orðið
til annars en góðs.
Einnig þyrfti að sjá til þess að ungir
myndlistarmenn fái fleiri verkefni upp í
hendurnar eða styrki til að gera það sem
þeir þrá. Það þyrfti að fjölga möguleikum
á sýningarstöðum. Og er greinilega ein-
róma álit okkar að þörf sé á stóru húsnæði
þar sem uppákomur af öllu tagi geti átt sér
stað.
Karl: Efla mjög menntunaraðstöðu mynd-
listarnema og yfirvöld þurfa að sýna það í
verki að þeim sé alvara þegar þau tala um
mikilvægi myndlistar í íslenzku menning-
arlífi.
Hlynur: Frumskilyrði þess að góð og at-
hyglisverð myndlist verði annað en undan-
tekning hér á landi er að almenn list-
menntun verði aukin og ekki aðeins aukin
heldur komið á. í grunnskólum er mynd-
listarkennslan mjög takmörkuð og lista-
sögukennslan engin. í framhaldsskólum er
lítil áhersla lögð á þessa þætti, því er það
svo að meginþorri Islendinga kann ekki
einu sinni skil á frumforsendum myndlist-
ar. Þetta er mjög slæmt því ef framsækin
myndlist á að geta þróast og þrifist þá
þarf að vera til staðar stór hópur fólks,
fyrir utan myndlistarmenn, sem hefur
skilning á því sem er að gerast. Ef slíkur
hópur er til staðar þá held ég að flest mál
leysist af sjálfu sér.
Þorvaldur: Fyrst og fremst þarf að efla
myndlistarþroska alls þorra fólks. Það
þýðir ekki endilega að það eigi að reyna að
gera alla að myndlistarmönnum í skóla-
kerfinu, eins og venja hefur verið, heldur á
að gera menn hæfari til að njóta myndlist-
ar, að þeir verði sjálfstæðir áhorfendur og
gagnrýnni. Með því að stórauka kynningu
og umræðu um myndlist í skólakerfinu má
auka til muna áhuga manna á að greina á
milli fúskarans og myndlistarmannsins,
yfirborðsins og þess sem skiptir raunveru-
lega máli. Þannig verða fleiri hæfir til að
njóta, áhuginn eykst, myndlistarmenn fá
meira aðhald og stjórnvöld þurfa ekki að
biðjast afsökunar á því að styrkja mynd-
listarmenn með listaverkakaupum og öfl-
ugum nútímalistasöfnum.
Asgerður: Auka atvinnuöryggi myndlist-
armanna — þeir fái laun fyrir unnin störf.
Ingileif: Fyrst og fremst þarf að viður-
kenna að listsköpun tekur tíma, þarafleið-
andi eru einhverskonar laun nauðsynleg ef
fólk á að geta starfað að myndlist öðru vísi
en í næturvinnu.
Eruð þið hrædd við endurtekningar á því
sem gert hefur verið, þannig að þið þurfíð
að fara nýjar leiðir eða álítið þið, að
mögulegt sé að læra af því, sem forverar
ykkar i íslenzkri myndlist hafa gert?
Hlynur: Helsta hlutverk listamanna er að
reyna að sameina innlenda arfleifð og er-
lenda til að skapa list sem hefur tilgang í
heiminum eins og hann er. Ef það tekst, þá
er engin ástæða til að hræðast endurtekn-
LESBOK MORGUNBLAOSINS 10. AGOST 1985 9