Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1989, Qupperneq 16

Helena í
berjamó
með börnin
— úr graenni
viðáttu flall-
anna sést
yfír bláan
Eyjaflörð.
Helena vildi kynnast
er og lagði af stað „á puttanum" í hringferð um
landið. Hér er hún stödd í Berufírði.
Að auka ferðamannastraum
r'
á milli Islands og Júgóslavíu
Margir íslenskir ferðamenn
kannast við gistiheimilið á Pét-
ursborg í Eyjafírði — starfrækt
undir merkjum Ferðaþjónustu
bænda. Húsfreyjan þar, Helena
Dejak, var leiðsögumaður í sínu
heimalandi, Júgóslavíu, áður en
hún flutti tíl íslands og fór að
taka á móti ferðamönnum hér.
Helena hefur því hlustað á ólík
sjónarhom ferðamanna — bæði
í Júgóslavíu og á íslandi. Hún
hefur mikinn áhuga á að efla
þjónustu við ferðamenn í Eyja-
firði, er meðal annars svæðis-
stjóri Ferðaþjónustu bænda
þar. En núna er hún að stiga
stórt skref með því að opna
nýja ferðaskrifstofu, sem ber
nafíiið NONNI á Akureyri í
samvinnu við Kompas, stærstu
ferðaskrifstofu Júgóslavíu, og
ferðaskrifstofuna Atlantik.
„Ég vil gera heillandi náttúm
Norðurlands aðgengilegri fyrir
ferðamenn, með því að auka
Qölbreytni í ferðavali út frá
Akureyri — ætla líka að kynna
Júgóslaviu betur fyrir íslend-
ingum,“ segir Helena.
Af hverju nafiiið Nonni?
Nonni og ævintýralandið hans
er þekkt í gegnum samnefndar
bækur í flestum Evrópulöndum
og margir koma til íslands eftir
að hafa lesið Nonnabækumar.
Akureyrarbær er eins og klipptur
út úr ævintýrabókum Nonna,
þessi fallegi bær umkringdur
fjallahring og lognkyrmm fírði.
Akureyri hefur varðveitt ímynd
íslands eins og_ hún er í hugum
útlendinga. í uppbyggingu
Reylqavíkur hefur ekki verið
hugsað um að varðveita „bæjar-
sérkennin" eða „sveitabæinn
Reykjavík" og útlendingar segja,
að Reykjavík hafí breyst síðustu
10 árin í venjulega Evrópuborg
eða borgin minni á úthverfí í
bandarískri stórborg. Útlendingar
fínna ekki lengur það ísland sem
þeir eru að leita að í Reykjavík.
Akureyri er lítið auglýst erlendis,
en útlendir ferðamenn sem koma
til mín segja oft: „Þetta er ævin-
týralandið ísland, sem við erum
að leita að — ósnortin víðátta í
flöllum og fírði.“
„Ég á ekkert herbergi
— bless“!
íslendinga vantar þjónustulund
— vantar að brosa til ferðamanns-
ins og greiða götu hans, hvort sem
hann er íslenskur eða erlendur,
til að hann fínni, að hann er vel-
kominn. Stundum vantar tungu-
málakunnáttu til að fræða fólk
meira um ísland eða aðstoða það
Rabbað við jpígó-
slavneska „Is-
lendinginnu He-
lenu Dejak
við einhver smáatriði. í fyrra var
hringt til mín frá Mývatni, hjón
frá Astralíu, sem höfðu gist hjá
mér nóttina áður. Konuna vantaiði
„tampex" — gat ekki fengið það
við Mývatn, enginn skildi hana!
Afgreiðslufólk á gististöðum þarf
stundum að svara: „Ég á ekkert
herbergi," og álítur að með því
sé það búið að afgreiða ferða-
manninn. Á viðkomustöðum
ferðamanna er svarið líka alltof
oft: „Ég veit það ekki." Persónu-
legt samband er mikilvægast í
ferðamálum og þjónustufólk á
aldrei að senda fólk frá sér í reiði-
leysi — þá er hætta á að ferða-
menn fari óánægðir heim og segi:
„íslandsferðin eða hringferðin um
landið var ömurleg!"
Hvað er við að vera
á Akureyri?
Allir upplýsingabæklingar fyrir
útlenda ferðamenn eru vel settir
upp, en fólk á oft erfítt með að
fara eftir þeim — þó vil ég taka
fram að þetta hefur gjörbreyst,
eftir að Upplýsingamiðstöð ferða-
mála var opnuð. Samt hefur kom-
ið fyrir, að útlendir ferðamenn séu
þijá daga á leiðinni frá Reykjavík
til Pétursborgar — leiðarmerking-
ar eru svo óljósar! Eins hefur mér
fundist, að ferðamenn viti ekki
hvað þeir eiga af sér að gera á
Akureyri — ferðamöguleikar út
frá bænum eru ekki nógu fjöl-
breyttir. Þessu langar okkur til
að breyta og gefa ferðamönnum
kost á mjög fjölbreyttum stuttum
ferðum; bjóða göngu-, safari- og
hestaferðir, á hveijum degi, út frá
öðrum stærsta bæ á íslandi. Við
stefnum að því að hafa opið til
kl. 10 á kvöldin, til að greiða
götu þess fjölda ferðamanna, sem
eru að ráfa um í reiðileysi í míðbæ
Akureyrar á sumrin.
Hvar finnast íslenskar
gjafevörur?
„Hvar er það ísland, sem var
hér fyrir 30 árum og er enn mik-
ið auglýst?" Allir, sem vilja kaupa
eitthvað „ósvikið íslenskt" hand-
unnið, verða að ganga á milli
Heródesar og Pílatusar. Vissulega
er margt í búðum, sem er auglýst
íslenskt, en þegar betur er að gáð
— kannski „made in Denmark"!
Allskonar innflutt dót er auglýst
íslenskt, en það er mjög erfítt að
finna ósvikinn íslenskan handiðn-
að. Ég hef leitað til bænda, sem
skera út í tré - leitað til fólks á
elliheimilum — til að fínna þetta
elsta íslenska. En hvemig er fyrir
útlenda ferðamenn og íslenska að
fínna upprunalegan íslenskan
handiðnað? Það er til skammar
fyrir íslendinga, sem ætla sér að
Útlendingar líta gjaman til ís-
lands eins og íslendingar líta
til Grímseyjar — sjá fyrir sér
ævintýraeyju, sem rís úr hafí,
með örfáum húsum.
byggja upp ferðaþjónustu, sem
aftur byggist á öllu sérstöku og
þjóðlegu — hvað þeir eru að fjar-
lægjast uppruna sinn!
Víðáttan úti
í íslenskri náttúru
Mér þykir svo vænt um ísland
og vil svo gjaman að allir geti
fundið hér það sem ég fínn —
víðáttuna úti í náttúrunni — um-
hverfí, þar sem ekkert truflar þig
í að hugsa, til að þú getir fundið
víðáttuna inni í sjálfum þér. Út-
lendir ferðamenn fínna þetta
margir, en íslendingar taka þetta
oft sem sjálfsagðan hlut. En
hreint loft, vatn og ósnortin
víðátta er alls ekki sjálfsagður
hlutur, þegar mengunin er víða
að drepa niður gróður og heilsufar
fólks — því miður líka héma. Við
eigum að beijast með oddi og egg
fyrir óspilltri og hreinni íslenskri
náttúru, til að sem flestir geti
notið hennar.
Ættjörðin mín —
Júgóslavía
Árið 1975 fóm fyrstu íslensku
ferðamennimir til Portoroz. Júgó-
slavía getur vissulega gefíð
íslenskum ferðamönnum mikið,
með heitara loftslagi og ólíkri
menningu. Hingað til hafa íslend-
ingar mest sótt í sólina, en það
er svo ótal margt annað sem
hægt er að sækja þangað, sem
mig langar til að kynna. Til dæm-
is siglingar um Adríahaf — 1.100
eyjar við strendur Júgóslavíu;
rolfferðir til Bled, sem er 7. besti
rolfstaður í Evrópu að mati Eng-
endinga; Kranjska Gora, mest
>ekkti skíðastaðurinn í Slóveníu;
íeilsuhælin með 300 ára hefð að
>aki; öll litlu skemmtilegu þorpin;
úgóslavneski handiðnaðurinn, lit-
ikrúðugu teppin og dúkamir. í
úgóslavíu er 300% verðbólga,
em þýðir að landið er mjög ódýrt
yrir útlendinga. Öll ferðaþjónusta
g öll söluvara er miklu ódýrari
n í flestum öðrum Evrópulönd-
tm, sem íslendingar ferðast til.
uandið er líka mjög miðsvæðis —
4 tímar frá Salzburg; 7 tímar frá
Frankfurt; 6 tímar frá Milano.
Minn draumur er að tengja Júgó-
slavíu og ísland betur saman —
segir júgóslavneski „íslendingur-
inn“ Helena Dejak.
O.Sv.B.