Lesbók Morgunblaðsins - 27.11.1993, Qupperneq 4

MINNISPUNKTAR AF SNÆFELLSNESI
fuglana. Þarna ríkti gagnkvæm virðing og
nokkur forvitni á báða bóga, en fuglinn veit
af langri reynslu, að þetta er saklaus kurteis-
isheimsókn.
Við Purkey er siglt framhjá fallegum
stuðlabergshömrum. I þeim er rauf, sem
heitir Gálgagjá og þótti henta einstaklega
vel til þess að hengja í snærisþjófa og aðra
álíka afbrotamenn þegar refsigleðin ríkti
undir Stóradómi. Enn er siglt þangað sem
heitir Steinaklettur og þar er stórfenglegt
að vera á útfallinu, þegar sjórinn úr Hvamms-
firði kemur með slíku straumkasti að það
var því líkast að báturinn væri úti í miðri
Þjórsá.
Leiðin liggur síðan tO baka framhjá Rif-
girðingum og stanzað er í Hvítabjarnarey,
sem er klofin og liggur bjarg í skorunni. Það
fór nefnOega í taugarnar á gamaUi og virðu-
legri tröUskessu uppi á Snæfellssnesi þegar
kirkja var fyrst byggð á HelgafeUi. Þreif hún
upp bjarg og grýtti því, en hæfði ekki Helga-
fellskirkju og reyndar hefur kastið verið æði
ónákvæmt fyrst það hitti Hvítabjarnarey,
langt úti á firði.
Þetta umhverfi er sannarlega eitt allsherj-
ar lífnki og matarkista, enda varð aldrei
sultur í Breiðafjarðareyjum. Mér er þó tO
efs að Breiðfirðingar hefðu étið með góðri
lyst þann skelfisk og ígulker sem bátsverjar
plægðu upp og gáfu okkur að smakka á.
Mér þótti það sælgæti, ekki sízt þegar boðið
var uppá ágætt hvítvín tO að dreypa á með.
Að sjálfsögðu má ekki selja létt vín um borð;
það stangast á við einhverjar hlægilegar og
firna heimskulegar reglur. Mig minnir að
það vanti sturtu fyrir kokkinn eða eitthvað
ámóta. En þeir eru klókir hjá Eyjaferðum
eins og menn verða ævinlega tO að komast
framhjá heimskulegum reglum. Þeir selja
farþegum pappaglös á 500 krónur og gefa
þeim síðan hvítvínið. Flestir farþegar þyrpt-
ust að borðinu þar sem skelin og ígulkerin
voru skorin upp og aUir virtust hafa hina
mestu ánægju af.
III
Það sem gerir Stykkishólm hrífandi og
Stykkishólmur er einn af sjálfsögðum viðkomustöð-
um þegar farið er um Snæfellsnesið og ekki er
í kot vísað að gista þar í hótelinu. En dýrt er
það óneitanlega; kostar liðlega 7 þúsund svo
maður lætur það kannski eftir sér einu sinni, en
Siglt með Eyjaferðum, hugað
að gömlum húsum í
Hólminum, komið við á
Kvemá og litið inn hjá
hönnuðinum Sigga Karls í
VER-sölum.
leitar svo að ódýrari gistingu sem víða er
völ um í nágrenninu. Mér virðist þó að verð-
munurinn sé ekki sá sami og hann var fyrir
fáum árum og nú verða menn að gæta sín,
sem reka bændagistingar. Allt er unnið fyrir
gíg ef enginn sést gesturinn vegna þess að
verðið er of hátt.
Menn eru líka að átta sig á því, að sitt-
hvað þarf að vera í boði þar sem ferðamenn
fjölmenna, eUa skilja þeir heldur ekki eftir
sig þá fjármuni sem allir eru að sækjast eft-
ir. Umfram flest annað þurfa að vera tO
boðleg veitingahús og í Stykkishólmi hefur
orðið veruleg framfór með veitingabúð í húsi,
sem kennt er við Knutsen. Þar var þétt set-
inn bekkurinn; mestallt útlendingar. Matur-
inn var í lagi og stórgóð þjónusta hjá korn-
ungum stúlkum sem gengu þar um beina.
Nú hefur það hinsvegar sést í blöðum, að
Knutsenshús er tU sölu; það má þó ekki koma
fyrir að þessi rekstur leggist af.
I Hólminum hafa menn verið að velta fleiru
fyrir sér en veitingarekstri til þess að laða
að ferðamenn. Eitt af þvi eru Eyjaferðir; Mð-
lega tveggja tíma sigMng norðaustur tO eyj-
anna í mynni Hvammsfjarðar og á mOli
þeirra. Þetta er alveg mátulega langur túr
og var svo vinsæll í sumar, að báturinn var
í fórum allan daginn. I októberlok höfðu um
9000 manns farið með Eyjaferðum og þá var
enn verið að sigla með einstaka hóp.
II
Því miður dró fyrir sólu og lagðist grámi
yfir Breiðafjörðinn, þegar kom að því að fara
í bátsferðina og fyrir bragðið var myndavél-
in minna notuð en ella hefði orðið. Hægt er
að sitja undir þiljum og njóta útsýnis ef
manni finnst gusta of mikið á dekkinu. Ung-
ur dugnaðarmaður stýrði bátnum og þuldi
margvíslegan fróðleík, bæði á íslenzku og
ensku.
Fyrst er siglt uppað Þórishólma, skammt
fyrir utan, þá að Hrappsey þar sem Hrapps-
eyarprentsmiðja var í eina tíð, þó Mtið sjáist
eftir af henni. Það er eitthvað næstum því
„absúrd“ við þetta staðarval fyrir prent-
smiðju. Engu að síður er Hrappsey merkis-
staður í sögu íslenzkrar útgáfustarfsemi. Þar
var prentað fyrsta íslenzka tímaritið, sem
Skelfisk- og hvítvínsveizla úti á Breiðafirði. Dímonarklakkar í baksýn. Myndirnar tók greinarhöf.
Eins og hvítur storm-
sveipur ofan af Jökli
Bjargfugl í seilingarlengd utan í Dímonarklökkum. Neðri myndin: Gálgagjá íPurk-
ey, upplögð skora til að hengja í snærisþjófa.
hægt er að kalla svo - en nafnið á dönsku:
Islandske Maaneds Tidender. Það var eðli-
legt, því þetta var landkynningarblað, ætlað
til dreifingar í útlöndum og prentað á dönsku,
því mikla heimsmáli, a.m.k. í hugum íslend-
inga á 18. öld. Útgefandinn var Magnús sýslu-
maður KetOsson og tímaritið var prentað í
Hrappsey á árunum 1773-76.
Dímonarklakkar skaga aUhátt uppúr eyja-
klasanum; þangað liggur leið bátsins næst.
Þar er aðdjúpt og lagðist báturinn uppað
fuglabjargi, þar sem skarfabyggð er. Topps-
karfar sátu þar á sillum og enginn þeirra
flaug upp; þó hefði mátt seUast með hendi í
áhugaverðan bæ umfram ýmsa aðra af svip-
aðri stærð er að þar hefúr tekizt að varð-
veita brot af fortíðinni. Sú fortíð birtist bæði
í Norska húsinu og EgUsenshúsi, en líka í
skilti á gömlu verzlunarhúsi þar sem stendur
Tang & Rus. Flestir nútíma túristar eru lík-
lega jafn nær, en þeir herrar Tang og Riis
voru kaupmenn í Stykkishólmi. Það er hins-
vegar fyrirtækið Sigurður Ágústsson h/f sem
á húsið og notar það.
í annan stað eru það Mtlu íbúðarhúsin, sem
standa hér og þar í elzta hluta bæjarins; flest-
öll bárujámskiædd og við mörg þeirra er
kartöflugarður og snúrustaurar en ekkert
4