Lesbók Morgunblaðsins - 29.10.1994, Blaðsíða 1

O R G U N
L A Ð S
StofnuÖ 1925
37. tbl. 29. OKTÓBER 1994-69. árg.

Ífl* ÉSfif* 1 í

Hreint land - fagurt land.
LANDVERND
Á TÍMAMÓTUM
hugamannasamtökin Landvernd - Land-
græðslu- og náttúruvemdarsamtök íslands -
vom stofnuð 25. október 1969, eða fyrir rétt-
um 25 ámm. Ákvörðun um stofnun samtak-
anna var hins vegar tilkynnt 17. júní þetta
Landvernd er 25 ára í
þessum mánuði og á
þessum aldarfjórðungi
hefur margt breyst.
Eftir INGVA
ÞORSTEINSSON og
EINAR SÆMUNDSEN
sama ár, á aldarfjórðungsafmæli íslenska
lýðveldisins, í þeim tilgangi að upphaf sam-
takanna yrði tengt þessum merku tímamót-
um í sögu íslensku þjóðarinnar.
í bréfi sem sent var út vegna stofnfundar
samtakanna kom fram að þeim sé ætlað
það hlutverk að vera vettvangur sameig-
inlegs átaks allra þeirra sem vilja leggja
hönd á plóginn til að auka og bæta gróð-
ur lamlsins og til að varðveita hreinleik
og fegurð íslenskrar náttúru. - Hreint
land, fagurt Iand - verður eitt af mark-
miðum samtakanna.
í lögum Landverndar var ákveðið að að-
ild geti átt sambönd félaga, einstök félög
og einstaklingar og gerðust 42 félög stofn-
aðilar. Nú eru aðildarfélögin 64, og ná þau
til mikils hluta þjóðarinnar þannig að Land-
vernd er lang fjölmennustu samtök í landinu.
Fyrsti formaður Landverndar var kjörinn
Hákon Guðmundsson, hæstaréttarritari, og
hélt hann því embætti um 10 ára skeið.
Þessi landskunni heiðursmaður hafði um
langt árabil verið formaður Skógræktarfé-
lags íslands og gerði sér grein fyrir þeim
mikla styrk og stuðningi sem skógræktarfé-
lög um land allt höfðu veitt Skógrækt ríkis-
ins og skógrækt í landinu almennt. Hann
taldi því, eins- og aðrir stofnendur Land-
verndar, að slíkra áhugamannasamtaka
væri brýn þörf einnig fyrir aðrar stofnanir
og aðila sem að gróðurvernd, landgræðslu
og annarri náttúruvernd standa, og gætu
orðið þeim að miklu liði. Var þá ekki síst
hugsað til Landgræðslu ríkisins og Náttúru-
verndarráðs.
í landinu voru þá engin samtök áhuga-
manna sem sameinuðu alla þá sem voru
tilbúnir að styðja við bakið á þessum stofn-
unum og því hlutverki var Landvernd ætlað
að gegna. Það er útilokað að unnt verði að
ná ásættanlegum árangri í landgræðslu og
náttúruvernd án beinnar þátttöku lands-
manna - grasrótarinnar. Þetta voru menn
farnir að gera sér ljóst fyrir 25 árum og
gera það enn betur nú.
Þorleifur Einarsson, jarðfræðingur, tók
við formennsku í Landvernd af Hákoni
Guðmundssyni, og núverandi formaður er
Auður Sveinsdóttir, landslagsarkitekt.
Ljósm.:Sigurður Blöndal.
LANDVERND
STOFNSK'H' 1%9
Markmið Landverndar
Upphaflegt markmið þeirra sem áttu
hugmyndina að stofnun Landverndar var
að samtökin beindu kröftum sínum fyrst
og fremst að landgræðslu og gróðurvernd.
Þá var almennt viðurkennt að gróður- og
jarðvegseyðing í landinu væri ógnvænleg
og langstærsta umhverfisvandamál þjóð-
arinnar. Árangurinn í baráttunni gegn
þessum ógnvaldi væri engan veginn ásætt-
anlegur, m.a. vegna skilningsleysis yfir-
valda og alltof lítilla opinberra fjárveit-
inga, rangrar landnýtingar víða um land
sem ekki væri í samræmi við ástand gróð-
urs, skorts á þekkingu á náttúru landsins,
og síðast en ekki síst vegna skorts á sam-
stöðu landsmanna og beinni þátttöku á
þessu sviði.
Síðan var ákveðið að tengja þessi mál
náttúruvernd almennt vegna þess hve sam-
þætt þau eru. Þessum málaflokkum hefur
Landvernd því sinnt jöfnum höndum.
í samræmi við þetta eru markmið Land-
verndar skilgreind þannig:
1. Að vinna að gróður- og jarðvegsvernd,
alhliða landgræðslu og aukinni fjölbreytni
í gróðurfari landsins.