Tíminn - 14.12.1966, Blaðsíða 7

7
aðar eru í leiknum, en hann
fer fram á þann 'hátt, að leik-
maðurinn kastar teningnum,
og fær þá einhverja tölu, sem
gefur til kynna hversu hátt
upp stigann hann má klifra.
Fái hann töluna þrjá klifrar
hann upp í þriðju rimina o s.
frv. Ef talan sex kemur upp,
má leikmaðurinn kasta ten-
ingnum aftur.
Þannig er haldið áfram, og
í fljótu bragði virðist efcfci erf-
itt að komast upp stigann og
vinna leikinn, en hann er unn
inn, hitti maður þeint á sjö-
undu rimina, og hlýtur þá ein-
hverja smágjöf, sem velja á í
upphafi leiksins.
En það eru mörg Ijón á veg-
inum. Sé komið í fjórðu rim,
og næst bomii upp talan fimm,
er hnappurinn færður upp á
efstu rim, og svo aftur niður
tvær.
Ef þið eigið nú ekki neinn
tening er auðvelt að búa hann
til úr sykurmiola, og setja töl-
urnar á með öddihvössum lit-
blýanti. Og munið þið svo, að
gjöfin eða vinningurinn þarf
ekki að vera neitt stórt eða
mikið, það nægir alveg kon-
fektmoli eða smákafca, sein
mamma gefur ykkur áreiðan-
lega.
JólatréS getiS þið búIS
til úr grænvm glans-
pappír. Leggið saman
tvo ólitðaa fleti og
límiS. Klippa upp í ann
an hluta jólatrésins og
niður í tréð aS ofan
á hlnum hlutanum, og
svo er þessum tveimur
hlutum stungið saman
eins og litla myndin
sýnir.
i
Þið kannizt vafalaust öll
við rithöfundinn Pearl S.
Buck. Skáldsögur hennar
hafa borið orðstír hennar
um víða veröld, en má vera
að minna orð hafi farið af
öðrum þætti ævistarfs
hennar sem er þó mjög
merkilegur. Það er starf
hennar til hjálpar börnum,
sem illa eru á vegi stödd,
munaðarlaus, vanþroskuð,
fötluð eða illa séð af um-
hverfinu vegna þess, að
þau eru kynblendingar
Hún hefur sjálf alið upp
fimm fósturbörn og hún
stofnaði árið 1959 heimili
fyrir munaðarlaus kyn-
blendingsbörn Asíu- og
Bandaríkjamanna. Seinna
stofnaði hún sjóð til hjálp-
ar börnum, sem bandarísk- j
ir hermenn áttu og yfirgáfu
erlendis.
,Komdu inn, María míny
Tvær eru þær hátáðir ársins,
sem óg hlafcka mest til. Það eru
jólin og páskarnir. Á jóluim gleðj-
umst við saman, gefum og þiggj-
um gjafir. Páskarnir eru minn-
ingalhátíð, hátíð fagnaðar og upp-
risu. Á hverjum páskum renni ég
huganum yfír liðið ár, minnist
fagnaðanstunda þess og vel mér
eina áikveðna minningu, sem orð-
ið hefur mér dýrmætust reynsla
og dýpstu gleði það árið. Á þess-
um páskum minnist ég henn-
ar Maríu. Það er ekki hennar
rétta nafn, en það færi henni
vel. Og hennar sögu vel ég vegna
iþess, að á þessu ád var hún brúð-
urin unga með hvít blóm í dökku
'hári, og þetta eru fyrstu páskarn-
ir hennar, eftir að hún var manni
gefin.
Getur það verið, að það séu
fjórtán ár síðan ég sá hana fyrst?
Já, rétt mun það, því hún var
þá átta ára. Ég jfrétti fyrst af
henni 1 bréfi, sem pósturinn færði
mér einn morgun. í því bréfi var
henni lýst svo, að hún væri bam,
sem alldr hefur gleymt. Hún var
á barnaheimili, sem annaðist böm
sem foreldramir gátu ekki sjálfir
séð um. Þangað komu böm til
skammrar dvalar, öll nema María.
Ehnhvem veginn höfðu öli skjöl,
sem hana vörðuðu, glatazt eftir
að hún var flutt á bamaheimilið.
Enginn vissi með vissu hver hún
var eða hvað hún var, en af út-
litinu var að sjá, að eitthvað væri
af Austuriandahlóði í æðum henn-
ar. Hún sagði aldrei orð, svo hún
hlaut að vera andlega vangefin.
Gat ég veitt nokkra hjálp? Var
hægt að koma henni f fóstur með
milligöngu bamaheimilanna, sem
ég hafði stofnað fyrir kynblend-
ings börn?
Svona bréf vom engin nýlunda
að öðra leyti en því, að sagt var,
að þessi telpa væii vangefin og
mállaus. En það útilokaði að hægt
yrði að koma henni í fóstur. Ég
svaraði bréffinu og sagðist harma,
að útilobað væri, að við gætum
komið henni í fóstur á vegum
barnaheimilisins, en hins vegar
skyldi ég persónulega reyna að
koma henni einhvers staðar fyrir
hjá vangefnum bömum. Ég póst-
lagði svar mitt og reyndi að
gleyma Mtlu stúlfcunni, sem aMir
aðrár voru búnir að gleyma. Vissu-
iega hatfði verið hugsað vel um
hana, en gleymd var hún engu
að síður. Enginn vissi hver hún
var, ekM ednu sinni hún sjálf.
Um miðja nótt htröfck ég upp.
Það kemur oft fýrir mig. Áður
féll mér það illa, ég varð jafnvel
hrædd, en það er löngu honfið.
Nú veit ég, að þegar ég hrekk
upp og er glaðvakandi á samri
stundu, þá á ég bara að bíða.
Eftir örskamma stund veit ég
hvað það er, sem hefur vakið mig.
Þessa nótt vissi ég það samstund-
is, vissi að það, sem vakti mig,
var þessi spuraing: Hvernig gat
ég vitað, að María væri vangef-
in? Ég hafði ekM séð hana sjálf.
StarfsMðið á bamaheimilinu var
gott fólk, en önnum kafið og
hugsazt gat, að enginn hefði gef-
ið sér tíma til þess að komast
eftir því hvernig högum Maríu
var í raun og vem háttað. Ég varð
að ganga úr skugga um það. É-g
fór fram úr rúminu og skrifaði
bréf við borðið í svefnherberginu.
Ég aflurkaMaði fyrra bréf mitt og
sagðist vilja fá að sjá Maríu. Ég
bað um, að hún fengi að koma
til mín í nokkrar vikur eða mán-
uði. Ef til vill gæti ég komizt
að því hver hún væri.
Þessari bón minni var vel tekið.
Eftir fáa daga birtist í dyrunum
mínum vingjarnieg, miðaldra kona
og með henni, lítil, veikbyggð
telpa, sem héit á fagurrauðri smá-
tösku í hægri hendi, ómerkilegri
tösku en nýrri.
„Gjörið svo vel,“ sagði ég,
,komdu inn, María mín.“
Þær komu inn og María stóð
grafkyrr á meðan konan færði
hana úr kápunni og tók af henni
hattinn. Bómullarkjólilinn hennar
var Mka nýr, úr brúnu efni, sem
Mtið sá á, en ekki var það hýr-
legt. María leit ekM upp. Hún
stóð bara og beið og kreppti, lóf-
ann um hankann á raúðu tösk-
unni, þangað til konan ýtti henni
mjúMega í sæti.
„Svona er hún,“ sagði konan,
„hreyfir sig ekki og talar aldrei
orð.“
,Hvað getið þér sagt mér fleira
uim haina?
„Ekkert," sagði konan. „Svona
er hún alltaf — gerir aldrei neitt,
nema henni sé stjómað."
María hafðist ekkeri: að. Hún sat
grafkyrr á stólnum, leit ekM upp,
vdrtist ekkert taka eftir hvar hún
var. Konan reis á fætur.
„Ég verð að halda áfram,“
sagði hún. „Þér látið mig vita,
ef þér fcomiát í vandræði með
hana.“
„Það verða engin vandræði,“
svaraði ég.
Þannig var þá byrjunin. Hvað
á ég að segja um næstu vifcur?
Við töluðum við Mariu, eins og
hún sfcildi allt. Svo vel vildi til,
að úti í hlöðu var kisa með ný-
fædda kettMnga. Marta fór að
leika sér að þeim og þá byrj'aði
hún að hlæja. Ég lét hsna sjálf-
ráða ferða sinna og hún lærði að
róla sér í rólunni unair hnetu-
trénu. Hvert sem hun fór. hafði
hún rauðu töskuna með sér, þang-
að til að hún fann allt í einu,
iað hún var henni íii óþæginia.
Það var fyrsta verulega batamerk
ið, þegar hún skildi töskuna eftir
uppi á loftL Og fleir1 gúðir dagar
fóm á eftir. Hún hljóp út um au.t
og hætti að vera hrædd við kýrm
ar. hætti að fela si2 þegar gestír
krmu, þvj hún vissi. ið það v.ir
efcki verið að sækja hana
Mánuður liðu áður en hún fór
að tala. En þá lét hún til sín
h‘yra vegna þess, að hana langaði
eitt og annað - appelsínu
brúðu, fallegan kjól. Eftir tvo
mánuði var hún altalai di og við
ákváðum að senda hana í skóla.
Við komumst að samkomulagi við
skilningsríikan kennara sem sam-
þybkti, að lestri skyxdi ekki hald-
ið að henni í fyrstu, heldur skyldi
hún fá að kynnast hinum börn-
unum. Hún lærði ýmsa leiki, áð-
ur en hún lærði að lesa. Eftir
sex mánuði lók enginn vafi á
greind hennar. Ég fór með hana
til vinar míns, sem er reyndur sál-
fræðingur og bað hann að prófa
hana.
„Hún er andlega heilbrigð,“
sagði hann, „og hefur eðiilega
greind, en hún hefur fengið eins
konar lost tilfinningalega hefur
týnt sjálfri sér, en nú er hún að
ná sér. Hún verður að finna sitt
eigið sjálf, áður en hún getur
skapað persónutengsl út á við.“
Og enn leið tíminn, þar til við
létum hana í fóstur. Ég gat ekki
hugsað mér að láta hana fara
langt frá mér, en við þóttum of
gömul til að ganga henni í for-
eldrastað.
„Þú verður ffi-eiga unga for-
eldra, én við sfculum vera afi
þinn og amma,“ sagði ég við
hana.
Hún sætti sig við þetta, eftir að
hún var búin að kynnast hjón-
unum, sem vildu fá hana í fóstur,
og börnum þeirra tveimur. Iíún
var búin að öðlast sjálfstraust, en
döfcfcu augnahárin vora þó vot af
támm morguninn, sem hún átti
að fara. Ég iézt ekki taka eftir
þvi.
„Komdu að synda með okkur á
morgun," sagði ég. Þá brosti hún,
þvi hún var nýbúin að læra sund.
Hvað á ég að segja um næstu
ér? Hún þarfnaðist okkar æ minna
og við fögnuðum því, það sýndi,
að hún hafði samlagazt fjölskyldu
sinnL Fósturforeldrar hennar
komu stundum til ofckar til sfcrafs
og ráðagerða og þá hljóp Maria
út í hlöðu að gá að kettíingum,
sem alltaf voru að fæðast þar.
En ekM var henni allt létt. Hún
var heilbrigð, en hún varð að
leggja hart að sér. Og hún varð
svo falleg. Dökfct hárið hröldk í
liði og augun, sem einu sinni voru
sljó og blindingjaleg, urðu geisl-
andi fjörleg. Hún var vel vaxin
og aðlaðandi. Mér þykir senni-
legt, að það hafi verið í gagn-
fræðaskólanum, sem Jóaatan tók
fyrst eftir henni. Hann var hávax-
inn, fluggáfaður piltur, sem aðal-
lega hafði áhuga á stætðfræði og
vísindum. Foreldrar hennar og
ég urðum áhygigjufull. Myndi
hann til lengdar verða ánægður
með þessa ljúfu, óorotnu stúlku?
„Reynið að sjá tii þess, að hún
verði ekM of hrifin af honum,“
bað ég. „Þau eru bæði of ung.
Hún má ekki verða fyrir von-
brigðum, pg hvernig skyldi fjöl-
skylda hans taka henni? Gleymið
því ekki, að við munum aldrei
geta sagt þeim hver hún er —
aðeins hvaS hún er nú.“
Foreldrar hennar voru hyggin.
Þau komu því svo fyrir, að María
og pilturinn hittust eksi of oft.
María var önnum kaf'n. Hún
lærði að sauma og matbúa. Á
sumrin fór öll fjölskyldan builu
í sumarleyfinu og hún kynntist
öðmm piltum. Og þegar gagn-
fræðanáminu lauk, þá var Mana
send á verzlunarskóia ) annarri
borg, þar sem hún lærði bókhald,
svo hún gæti unnið íyrir sér, ef
hún ekki giftist. Enginn veit hvar
fordómunum skýtur upp, cg vel
gat svo farið, að fjölskylda ein-
hvers ungs manns, sem hún
felldi hug til, kynni að bola henni
burtu vegna uppruna hennar.
En svo fór, að ótti okkar reynd-
ist ástæðulaus. Vinátta Jónatans
og Maríu þróaðist, þrátt fyrir
aðskilnaðinn. Jónatan lauk stú-
dentsprófi með ágætiseinkunn
og hlaut marga námsstyrki til há-
sikólanáms. María fékk góða stöðu
og gegndi henni með prýði í tvö
ár. Þá töku þau áVvörðun sina
í sameiningu.' Eg man vel kvöldið,
sem þau komu ti: mín, réH fyrir
jólin. Jörð var hvít af snjó ®g eg
sat við arininn í sto'unni og hiust-
aði á synfóníu eftír Brahms. Þau
leiddust inn í stofvna og vangar
þeirra vora rjóðir af kuidar.um
úti.
„Við María ætíum að gifta okk-
ur,“ sagði Jónatan.
„f júnímánuði," bætti hún við.
Við sátum og spjölluðum,
þangað tM að arineldurinn var að-
eins hálfkuinaðar glæður. Á jólun
um gaf hann henni hring. Ég fór
til útlanda um tíma, en flýtti mér
heim fyrir brúðkaupið. Af því
vildi ég fyrir engan mun miissa.
Já, það var á heitum júnídegi. Við
fórum í litlu Mrkjuna þar sem
María hafði verið skírð og þar
sem hún hafði sótt messu hvern
sunnudag. Þennan dag var altarið
allt vafið blómum og fallegur, ung
ur piltur í dökkuim buxum og hvít-
um jakka, leiddi mig að heiðurs-
sæti á innsta bekk. Smám saman
fyliltist kirfcjan. Foreldramir sett-
ust í sæti sín. Hjá brúðgumanum
stóð svaramaður hans, sern var
uppeldisbróðir Maríu.
Brúðarmarsinn hófst. Við risum
á fætur. Ég sneri mér við, til að
missa ekki að því að sjá Maríu.
Fyrst komu fjórar brúðarmeyjar,
þeiira síðust uppeldissystír henn-
ar, allar í fölgrænum kjólum. Á
eftir þeim kom María í hvítum
gljásilkikjól blúnduskrýddum með
slæðu og blóm og fósturfaðir
hennar leiddi hana. Andlit hennar
geislaði af fegurð og fögnuði.
Mér vöknar um augu, alveg eins
og þá, ekki af viðkvæmui, heldur
af gleði, eins og í kirkjuuni. Ég
minniist andMts bamsins, von-
lausa, gleymda bamsins, sem ég
sá fyrst fyrir fjórtán árvm. Nú
sá ég þetta sama ancfiic, uiumynd-
að vegna ástar og trúiytSirirausés.
Nú visisi hnn lofcsins hrsr höíi vur.
Við vissuca það öIL Og ecn veitti
daguriira mér meiri fífgv-'ið. i>eg-
ar kirfcjuathefnii’id var iokiO, J>eg-
Fiííiivhald í his. 3
EFTIR PEARL S. BUCK