Tíminn - 24.12.1966, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 24. desember I96G
TÍMIWN
21
kistan. Maigret þóttist viss um
SA LÆRIR SEM LIFIR
GEORGES SIMENON
'hert á göngunni. Hann vissi eig-
30
andlit og grátt hár. Hann var um-
kringdur baej arráð sm eð limunum
og á efitir þeim kom almenningur-
iim, mennimir á undan og kon-
umar á eftir,- sumar af konun-
um, aðallega þær sem ráku lestina
drógu krakka á eftir sér.
Ungi bíaðamaðurinn þaut fram
og aftur, skrifaði niður a'thuga-
semdir og talaði við fólk sem
Maigret þekkti ekki. Líkfylgdin
mjakaðist áfram, fór fram hjá krá
Louisar, þar sem Thérésé stóð
ein í dyrunum, því að Paumelle
var í hópnum með bæjarráðsmeð-
limunum.
í annað skipti þenna morgun
iangaði Maigret til að fara og
berja að dyrum á húsi Gastin og
tala við Jean-Paul. Núna, þegar
allir þorpsbúar vom farnir til
kirkjugarðsins, Mutu móðir og
sonur að vera enn einmanlegri
en fyrr.
Samt sem áður elti hann hitt
fólkið, af engri sérstakri ástæðu.
Þau gengu fram hjá húsi Léonie
Birard, síðan fram hjá bóndabæ.
Kálfur, sem var bundinn fyrir
framan húsið byrjaði að baula.
Það varð dálítill troðningur og
ruiglingur, þegar þau beygðu inn
í Mrkjugarðinn. Presturinn og
kórdregnurinn -voru þegar komn-
ir að gröfinni áður en allt hitt
fólkið var komið í gegnum hUð-
ið.
Það var þá, sem Maigret tók
eftir því að einhver var að gægj-
ast yfir vegginn. Hann sá að þetta
var Jean-Poul. Sólin glampaði á
gleraugum hans eins og spegli.
f stað þess að fyigja hópnum,
varð lögregluforinginn eftir fyr-
ir utan hliðið og fór að ganga
kringum kirkjugarðinn með það
fyfir augum að tala við drenginn.
Sá síðarnefndi, hugsaði hann með
sér, var sennilega of upptekinn
af því sem gerðist í kringum gröf
ina til að t aka eftir framferði
hans.
Hann gekk á óræktaðri jarð-
ræmu. Hann átti aðeins eftir um
þrjátíu metra ófarna að drengn-
um, þegar hann steig óvart á
dauða trjágrein.
Jean-Paul leit snöggt um öxl,
stökk niður af steininum sem
hann hafði staðið á og þaut i
áttina að veginum.
Maigret ætlaði að fara að kalla
á hann, en hætti við það, því að
hitt fólkið mundi hafa heyrt til
hans. Hann fór bara að ganga
líka og vonaðist til að geta náð
drengnum þegar hann kæmi út á
veginn.
Hann sá, að ástandið var hlægi-
legt. Hann gat ekki farið að
hlaupa. Jean-Paul gat það ekki
heldur. Drengurinn var jafnvei
hræddur við að líta um öxl. Hann
var sennilega sá eini, sem var ekki
sparibúinn.
Hann langaði sennilega til að
fara heim, en þá yrði hann að
ganga fram hjá kirkjugarðshlið-
inu, og þar stóðu nokkrir bænd-
ur í hóp.
Hann sneri til vinstri i von
um, að lögregluforinginn myndi
kannski ekki elta hann.
Maigret elti. Engin hús eða
bóndabæir sáust lengur, að-
eins akrar og engi, þar sem nokkr
ar kýr vom á beit. Sjórinn var
enn í hvarfi bak við lága hæð. Veg
urinn lá upp á við.
Drengurinn gekk eins hratt og
hann gat án þess að fara að
hlaupa, og Maigret hafði einnig
inlega ekki hvers vegna hann var
að elta dregriinn svona, fór að
'gera sér grein fyrir því, að það
var níðingslegt.
Jean-Paul hlaut að finnast sem
einhver hræðilega vera væri á
hælum hans. En lögregluforing-
inn gat ekki vel farið að hrópa:
Jean-Poul hlaut að finnast sem
Ég ætla bara að tala við þig . . .
Kirkjugarðurinn var horfinn að
baki þeirra, svo og þorpið. Gastin
litli var nú kominn upp á hæðina
og fór að ganga niður hana hin-
um megin, Maigert gat aðeins séð
höfuð hans og herðar, siðan að-
eins höfuðið. Andartak sá hann
alls ekki neitt unz hann kom sjálf
ur upp á brúnina og þá breiddist
sjórinn loksins glitrandi fyrir
framan hann. í fjarska
greindi hann eitthvað sem líktist
eyju, eða kannski var það Aiguill-
onhöfðinn og nokkrir fis'kibátar
með brúnum seglum vögguðu á
bámnurn, líkt og þeir flytu í lausu
’.ofti.
Jean-Paul gebk enn. Það var
engan stíg að sjá,- hvorki til hægri
né vinstri. Niðri við sjóinn stóðu
nokkrir kofar með rauðum þökum.
— Jean-Paul! hann tók á'kvörð-
un og kallaði.
Rödd hans hljómaði svo undar-
lega, að liánn þekkti liana varla,
og hann léit um öxl tll að fuíl-
vissa sig um að enginn væri að
hlusta. Hann sá að göngulag
drengsins breyttist sem snöggvast.
Undrunin við að heyra nafn sitt
kallað hafði fengið hann til að
hika, næstum nema staðar, en
núna var undrunin liðin hjá og
hann gekk hraðar en nokkru
sinni fyrr, hljóp næstum því, frá-
vita af taugaóstyrk.
Lögregluforinginn skammaðist
sín fyrir þrjózkuna, honum fannst
hann vera ógeðsleg ófreskja elt-
andi varnarlaust smádýr.
— Bíddu eftir mér drengur . . .
Það sem gerði aðstöðu hans
jafnvel enn heimskulegri var, að
'hann var lafmóður og rödd hans
var kraftlítil. Bilið á milli þeirra
hélzt óbreytt. Hann mundi verða
að hlaupa til að minnka það.
,Hvað var Jean-Poul að vona?
Að Maigret mundi missa móðinn
og snúa við?
Það var miklu líklegra að
hann hugsaði alls ekki neitt, að
hann brytist bara áfram eins og
það væri eina vonin til að forð-
ast hættuna. Það eina sem blasti
við honum var sjórinn, löðrið sem
skvettist yfir steinvöiurnar.
— Jean-Poul. . .
Þegar hér var komið var jafn
heimskulegt að gefast upp og að
halda á'fram.
Drengurinn kom að ströndinni,
hikaði eins og hann væri í vafa
um hvort hann ætti að fara eftir
stígnum, sem án efa lá til næsta
þorps, staðnæmdist loks alveg
með bakið í Maigret og sneri sér
ekki við fyrr en hann var kominn
fast að honum.
Hann var fölur, en ekki rauður
og nasavængir hans voru útþand-
ir. Hann andaði ótt og títt, varir
hans voru hálf opnar, hjartaslög
hans hlutu að vera tíð og greini-
leg, eins og hjartaslög fugls sem
maður heldur í hendi sér.
Maigret sagði ekkert. Hann gat
ekki fundið neitt til að segja og
hann stóð einnig á öndinni.
Jean-Poul hafð snúið sér frá
honum og var að horfa yfir sjó-
inn. Þeir störðu báðir í sömu átt
og þögnin varði lengi, i".fn lang-
an tíma og þeir þurftu til að
jafna sig.
Síðan gekk Maigret fram og sett
ist niður á dauðan trjábút. Hann
tók af sér hattinn, þerraði enni
sitt ófeiminn, og tók til að troða
í pípu sína, hægt og hugsandi.
— Þú ert mikill ’göngugarpur,
muldraði hann að lokum.
Drengurinn, sem stóð með fæt-
uma í kmss eins og ungur hani,
og svaraði engu.
— Viltu ekki koma og setjast
hérna hjá mér?
— Mig langar ekki að setjast.
— Ertu reiður?
Jean-Paul skotraði til hans aug-
unum og spurði:
—> Hvers vegna?
— Mig langaði að tala við þig
án þess að móðir þín væri við-
’Stödd. Það er ekki hægt heima
hjá þér. Þegar ég sá þig yfir
kirkjugarðsvegginn, datt mér í
hug að þarna væri tækifærið kom-
ið.
Hann hafði langar þagnir milli
setninganna, til að hræða ekki
barnið.
— Hvað varstu að 'horfa á?
— Eólkið.
— Þú getur ekki hafa horft á
það all't í einu. Ég er viss um,
að þú varst a ðhorfa á einhvern
'Sérstakan. Er það rétt?
Jean-Paul gerði hvorki að játa
þessu né neita.
— Ferðu oft í kirkju?
—• Nei.
— Hvers vegna ekki?
— Af því að foreldrar mínir
fara ekki.
Samtalið hefði orðið auðveld-
ara, ef um fullorðinn mann hefði
verið að ræða. Það var svo langt
síðan Maigret hafði verið barn.
Hasn átt engin börn. En hann
varð að reyna að sjá hlutdna frá
sjónarhóli þessa drengs.
— Sagðir þú móður þinni að
þú værir að fara út í morgun?
— Nei.
— Vildirðu ekki að hún vissi
það?
— Hún hefði ekki lofað mér að
fara.
— Svo að þú beiðst þangað til
hún var farin upp, svo að þú gæt-
ir læðst út? Og þú fórst eftir hlið-
arstigunum?
— Mig langaði til að sjá.
— Hvað?
það var ekki fólksfjöldinn, eða
það.
Hann mundi eftir kyrilinum,
sem hafði Másið út í vindinum
og krossinum, sem Marcel hafði
borið, hann minntist þess tíma,
þegar hann hafði verið tæplega
sjö ára og dauðlangað til að vera
kórdrengur. Hann hafði orðið að
bíða í tvö ár. Þá hafði verið kom-
ið að honum að bera silfurkross-
inn og skokka til kirkju'garðsins á
undan líkíýlgdinni.
— Langaði þig til að sjá Mar-
cel?
Hann sá drenginn hrökkva við,
sá undrun hans yfir að fullorð-
inn maður skyldi geta getið sér
til um hugsanir hans.
— Hvers vegna er Marcel ekki
vinur þinn?
— Ég er ekki vinur neins.
— Líkar þér ekki við neinn?
— Ég er sonur skóliastjórans,
ég var búinn að segja yður það.
— Vildirðu heldur vera sonur
járnsmiðsins, eða sýslumannsins,
eða sonur einhvers bóndans?
— Ég sagði það ekki.
Það var mikilvægt að gera hann
ekki hrœddan, þvi að hann mundi
vera vel vís til að þjóta af stað
aftur. Samt var það ekki aðeins
faræðslan við að Maigret mundi ná
honum, sem hélt honum kyrrum
þarna. Hann gat hlaupið hraðar
en lögregluforinginn. Gat það ver-
ið, að hann fyndi til léttis núna
þegar þeir stóðu augliti til aug-
litis? Var það mögulegt, að djúpt
í hjarta sínu bæri hann leynd'ar-
mál, sem hann þráði að tala um
við einlhvem?
— Viltu ekki setjast núfaa?
— Ég vil frekar standa.
ÚTVARPIÐ
í dag
Laugardagur 24. des.
Aðfangadagur jóla
7.00 Morgunútvarn 12.00 Há-
degisútvarp.
12.45 Jóla-
kveðjur til
sjómanna á hafi úti. Eydís Ey
þórsdóttir les. 14.30 Vikan fram
undan Har^ldur Ólafsson dag-
skrárstjóri og Þorkell Sigur
björnsson tónlistarfulltrúi
kynna jóladagskrána fram til
áramóta. 15.00 Stund fyrir börn
in. Baldur Pálmason les jóla-
sögur. 16.00 Veðurfregnir. Jóla
Iög frá ýmsum löndum. 16.30
Fréttir. Framhald jólakveðja til
sjómanna (ef með þarf). (Hlé).
18.00 Aftansöngur í Dómkirkj-
unni. Prestur: Séra Óskar J.
Þorláksson. Organleikari: Dr.
Páll ísólfsson. 19.00 Tónleikar.
20.00 Orgelleikur og einsöngur
í Dómkirkjunni. Við orgelið:
Dr. Páll ísólfsson. Einsöngvar
ar: Margrét Eggertsdóttir og
Jóhann Konráðsson. 20.45 Jóla-
hugvekja. Séra Sigurður Páls
son vígslubiskup talar. 21.00
Orgelleikur og einsöngur í
Dómkirkjunni — framhald. 21.
30 Veðurfregnir. „Með vísna-
söng ég vögguna þína hræri“
Lárus Pálsson og Ingibjörg
Stephensen lesa helgiljóð. 22.00
Kvöldtónleikar: Hátíðleg tón
list eftir Handel. 23.25 Guðs-
ajónusta í Dómkirkjunni á jóla
nótt. Biskup íslands, herra Sig
urbjörn Einarsson, messar.
Söngfólk úr Liljukómum syng
ur. Guðjón Guðjónsson stud.
theol. leikur á orgelið. einnig
í 5 mínútur á undan guðsþjón
ustunni. 00.30 Dagskrárlok.
Sunnudagur 25. desember
Jóladagur.
10.45 Klukknahringing Blásara
septett leikur jólalög 11.00
Messa í
Hallgríms-
kirkju Prest-
ur: Séra Ólafur Skúlason. Kór
Bústaðasóknar syngur. Organ-
leikari: Jón G. Þórarinsson. 15
15 Miðdegistónleikar. 17.()0
„Fyrirgefning“, smásaga eftir
Einar H. Kvaran. Ævar R.
Kvaran leikari les. 17.30 Við
jólatréð: Barnatími í útvarps-
sal. Anna Snorradóttir stjórn-
ar. 19.00 Fréttir. 19.30 ,Gleði-
leg jól!“ Frumflutt kantata eft
ir Karl O. Runólfsson. Ruth
Little Magnússon Liljukórinn
og Sinfónuíuhljómsveit ís-
lands fíytja. Stjórnandi: Þor-
kell Sigurbjörnsson. 19 50 Jóla
gestir Fjórir rithöfundar leggja
útvarpinu til efni 1 ljóðum og
lausu máli: Dr. Einar Ól.
Sveinsson, Guðmundur Böðvars
son, Guðmundur G. Hagalín og
Jón úr Vör. 21.00 Friðþjófs
saga Söngvar eftir Berndt Chur
sell við kvæði eftir Esaias Tégn
er í þýðingu Matthíasar Joch-
umssonar. Vilhj. Þ. Gísalson út-
varpsstjóri segir frá söguljóð-
inu höfundi þess og þýðanda
Flytjendur: Hanna Biarnadótt
ir, Magnús Jónsson. Guðmund
ur Jónsson. Kristinn Halisson
og félagar úr Fóstbræðrum.
Með framsögn fer Baldvin Hall
dórsson. Stjórnandi. Ragnar
Björnsson. Undirleikari: Guð-
rún Kristinsdóttir. 22.00 Veður
fregnir. ,;Þegar ég endurfædd-
ist‘‘ Dr Steingrímur J. Þor-
steinsson prófessor flytur
erindi. 22.25 Kvöldtónleikar.
Sinfónía nr. 5 op. 67 eftir Lud-
wig van Beethoven. Columbíu
hljómsveitin leikur; Bruno
Walter stj. 23.00 Dagskrárlok.
Mánudagur 26. desember
Annar dagur jóla
9.00 Fréttir 9.10 Veðurfregnir
9.25 Morguntónleikar 11.00
Messa í Laugarneskirkju. Prest
ur: Séra Garðar Svavarsson
Organleikari: Gústaí Jóhannes
son. 12.15 Hádegisútvafp 13 05
Úr sögu 19. aldar Magnús Már
Lárusson prófessor flytur
’ erindi um kirkjuna. 14.00 Mið-
degistónleikar: „Jeppi“, gaman
ópera eftir Geirr Tveitt. byggð
á samnefndu leikriti Ludvigs
Holbergs. 16.00 Veðurfregnir.
Jólakveðjur frá fslendingum
erlendis. 17.00 f Þjóðleikhúsinu
Barnatími: Leikritið: „Dýrin í
Hálsaskógi" eftir Thorbjörfa
Egner, sem hefur einnig samið
tónlistina. 18.35 Tilkynningar
19.00 Fréttir. 19.30 Þrjár ís-
lenzkar söngkonur syngja jóla
lög frá ýmsum löndum 20.15
Jólaleikrit útvarpsins ,,Solness
byggmgarmeistari“ eftir Hen-
rik Ibsen. Þýðandi: Ámi Guðna
son. Leikstjóri: Gísli Halldórs
son. 22.30 Fréttir og veður-
fregnir. 22.40 Jóladansleikur út
varpsins. 24.00 Veðurfregnir.
02.00 Dagskrárlok.
Þriðjudagur 27. desember
7 00 Morgunútvarp 12.00 Há-
degisútvarp 13.15 Við vinnuna.
14.40 Við, sem heima sitjum
15.00 Miðdegisútvarp 16.00 Síð
degisútvarp 16.40 Útvarpssaga
barnanna: ,,Hvíti steinninn“
eftir Gunnel Linde (1) 17.00
Fréttir. Jólakveðjur frá íslend
ingum erlendis. 18.20 Veður-
fregnir. 18.30 Tilkynningar 18.
55 Dagskrá kvöldsins og veður
fregnir. 19.00 Fréttir 19.20 Til
kynningar. 19.30 Ljótur leikur
í fögru landi Árni Gunnarsson
fréttamaður flytur erindi frá
Víetnam. 19.50 Lög unga fólks
ins Hermann Gunnarsson kynn
ir. 20.30 Útvarpssagan: „Trúð
arnir“ (6) 21-00 Fréttir og veð
urfregnir 21.30 Víðsjá Þáttur
um menij og menntir. 21.45
Sjötta Schumanns-kynning út-
varpsins 22.05 „Jólakertið litla“
smásaga eftir Johannes Kristi
ansen. Jón Aðils leikari les. 22.
30 Finnska útvarpshljómsveitin
leikur létta tónlist, þarlenda.
2250 Fréttir í stuttu máli. Á
hljóðbergi. Bjöm Th. Bjöms-
son listfræðingur velur efnið
og kynnir: Selma Lagerlöf les
Ett barndomsminne“ (Flutt í
sænska útvarpið og hijóðritað
á þriðja dag jóla 1936). Sven-
Bertil Taube syngur úr pistl
um Fredmans eftir Bellman.
23.35 Dagskrárlok