Alþýðublaðið - 19.01.1982, Blaðsíða 4

alþýðu
IHELIL
Þriöjudagur 19. janúar 1982
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhannes Guömundsson
Stjórnmáiaritstjóri og ábm.: Jón Baldvin Hannibalsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Guðmundur Arni Stefánsson.
Blaðamenn: Einar Gunnar Einarsson, Ólafur Bjarni Guönason og Þráinn Hallgrimsson.
Útlitsteiknari og ljósmyndari: Einar Gunnar Einarsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir. Auglýsingar: Sigrfður Guðmundsdóttir.
Dreifingarstjóri: Sigurður Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru að Siðumúla 11, Reykjavik, simi 81866.
Áskriftarsíminn
er 81866
Samband málm- og skipasmiöja og Iðnþróunarverkefni SMS:
Nýtt uppsláttarrit um innlendan málmiðnað
Hinu opinbera er skytt að efla innlenda fram-
leiðslu og tækniþróun í innkaupum sínum
Nýútkomið cr uppsláttarrit
um islenskan málmiðnað þar
scm fram koma aðgengilegar
upplýsingar um framleiðslu og
þjónustufra mboð islenskra
málmfyrirtækja. Ekkert slikt
rit hefur hingað til verið fáan-
legt hér á landi, en hinsvegar
Iiafa erlend málmfyrirtæki sent
hingað fjölda uppsláttarrita. Að
þessu leyti standa nú Islensk
fyrirtæki jafnfætis þeim er-
lcndu, sem þau oftá tiöum eru i
bcinni samkeppni við. Það cru
starfsmenn Landssa mbands
iönaöarmanna sem önnuðust
söfnun gagna í ritið og undir-
bjuggu það til prentunar, en
ritið má lita á sem hluta af Iön-
þróunar verkefni Samhands
málm og skipasmiðja, sem
hefur verið i gangi i rösk tvö ár.
Frá upphafi starfs Iðn-
þróunarverkefnis SMS var auð-
sætt, að eitt af þvi sem gera
þyrfti til að auka markaðshlut-
deild islensku málmiðnaðar-
fyrirtækja, var aðkoma á fram-
færi við notendur og neytendur
málm iðnaðar vara sem al-
gengustum upplýsingum um
það, sem fyrirtækin hefðu fram
að færa i þessum efnum. Slikar
erlendar upplýsingar er að
finna i miklum mæli i fjölda
upplýsinga rita og þvi hefur
þeirrar tilhneygingar m.a. gætt
að beina viðskiptum á þessum
sviðum til útlendinga.
I Sambandi málm og skipa-
smiðja eru nii 332 fyrirtæki og
var þvi míkið verk að safna
saman á kerfisbundinn hátt
upplýsingum um fyrirtækin.
Af framansögðu má ráða að
verkefnisstjórn Iðnþróunar-
verkefnis SMS taldi það hyggi-
legt að leggja i þessu upp-
sláttarriti megináherslu á þá
vöru og þjónustu, sem væri i
beinni samkeppni við erlenda
aðila eða sem ætla mætti að við-
skiptaaðilar vissu ekki um, að
væri föl hér á landi.
Uppsláttarritið samanstendur
af fjórum skrám : Framleiðslu-
skrá, þjónustuskrá, verksviðs-
skrá og fyrirtækjaskrá. Er þar
á kerfisbundinn hátt greint frá
framleiðsuvörum, almennri og
sérhæfðri þjónustu, fyrir-
tækjum og verksviðum þeirra
ásamtýmsum gagnlegum upp-
hefðbundnu atvinnuvegir munu
ekki sjá þessu unga fólki fyrir
atvinnu. Iðnaður verður i veru-
legum mæli að mæta þessari
þörf. Málmiðnaður er um það
bil fimmtungur af heildariðnaði
landsmanna og er þess þvi
tæki til landbúnaðar. Ef miðað
er við uppfært verðlag i lok árs
1981 er hlutfall fiskiskipa hæst
árið 1977 eða rúmlega helm-
ingur af öllu verðmæti innflutn-
ingsins. Lægst fer þetta hlutfall
árið 1979, þegar það kemst niður
i um fimmtung en fer siðan
aftur vaxandi árið 1980.
Opinber innkaup
mál miðnaðarvara
Ljóst er að rikisvaldið
getur með þvi að beina við-
skiptum sinum til innlendra
aðila ráðið miklu um þróun i
islenskum málmiðnaði á næstu
árum. Hið opinbera er lang-
stærsti einstaki kaupandi vöru
og þjónustu á landinu.
Ljóst er að Innkaupastofnun
rikisins gegnir geysilega veiga-
miklu hlutverki i innkaupum
rikisins þó ýmsar stofnanir og
fyrirtæki rikisins annist inp-
kaup sin að hluta sjálf og kaupi
verulegt magn beint.
Skrá yfir vöruinnkaup inn
kaupastofnunar frá árinu 1977
sýnir að alls námu innkaup
stofnunarinnar það árið rúm-
lega 3,5 milljörðum g.kr. Sé
þessi upphæð framreiknuð til
verðlags i lok des. 1981 nemur
þessi upphæð 15.5 milljörðum
g.kr. og er þó einungis hér um
hluta af heildar innkaupum
rikisins að ræða. Sé litið á skipt-
ingu þessara verðmæta milli
innfluttrar vöru og vöru fram-
leiddrar hérlendis kemur eftir-
farandi i ljós.
Súluritið sýnir verðmæti innfluttrar málmiðnaðarvöru. Skyggði
hluti súlnanna sýnir verðmæti innfluttrar málmiðnaðarvöru ann-
arrar en fiskiskipa. Allar tölur eru færðar til verðlags I lok árs 1981.
Innflutningsverðmæti
Keypt af innlendum
framleiðendum
A verðlagi
ársins 1977
2.593 millj.g.kr.
952 millj.g.kr.
Fært til verðlags
i lok árs 1981
11.357 millj.g.kr.
4.170 millj.g.kr.
lýsingum um fyrirtækin s.s. um
starfsmannafjölda og svo frv.
\ukin inarkaðshlut-
deild — meiri atvinna
íslensk málmiðnaðarfyrir-
tæki stefna að aukinni markaðs-
hlutdeild. Mjög aukið eftirlit
innan fyrirtækjanna ásamt
könnunum á arðvænlegum við-
fangsefnum, mun leiða i ljós
hvaða verkefni eru fýsileg til
framleiðslu og hver standa ekki
undir kostnaði. Ljóst er að sam-
keppnin á málmiðnaðarmark-
aðnum mun harðna verulega á
næstunni og til að standast
hana, þarf m.a. að hefja um-
fangsmiklar markaðsaðgerðir
tilað skapa grundvöil fyrir betri
stöðu fyrirtækjanna gagnvart
erlendri framleiðslu.
Ljóst er, að þúsundir ung-
menna munu bætast við á
vinnumarkaðinn hér á landi á
næstu árum. Vitað er að hinir
vænst að hann taki við nýju
starfsfólki i samræmi við það.
Þá kröfu verður einnig að gera,
að hann geti boðið þessu vinnu-
afli upp á samkeppnishæf laun
og kjör. Samkvæmt spám, sem
gerðar hafa verið, þarf að skapa
2000 ný störf i islenskum málm-
iðnaði á næstu 10 árum, en
forsenda þess að slikttakist, er
aukin markaðshlutdeild málm-
iðnaðar innanlands og aukinn
útflutningur. Þess má geta, að
markaðshlutfallið innanlands
um þessar mundir er tæp 70%.
Fiskiskip og vönir til
sjávarútvegs stór hluti
innflutnings
Stærstu flokkar innflutnings
málmiðnaðarvara á árunum
1977-80 eru fiskiskip, katlar,
tankar, pipur, hús og hurðir,
ymis- búnaður til sjávarútvegs
og fiskvinnslu, ýmsar vindur og
skilvindur og ýmsar vélar og
Ef einungis eru teknar þær vörur sem islensk málmiðnaðarfyrir-
tæki framleiða í dag og gætu framleitt á næstu árum kemur eftirfar-
andi í ljós:
A verðlagi F®rt til verðlags
ársins 1977 Iloksársl981
4.600 millj.g.kr.
460 millj.g.kr.
Innflutt málmiðnaðarvara 1.050 millj.g.kr.
Keypt af innlendum
framleiðendum 105 millj.g.kr.
Af þessu má sjá að verulegur
hluti opinberra innkaupa er i
dag af erlendum uppruna.
Meginmarkmiðið hlýtur þvi að
vera að auka sem mest hlut-
deild innlendra fyrirtækja i
vöruinnkaupum á vegum hins
opinbera. Þó að þær upphæðir
sem hérkoma framsýnistþegar
á heildina er litið e.t.v. ekki
mjög háar er vertað minna á að
hér er einungis um hluta þeirra
vöruinnkaupa að ræða, sem
eiga sér stað á vegum hins opin-
bera þvieins og fram kemur hér
að framan, sjá ýmsar stofnanir
og fyrirtæki hins opinbera um
verulegan hluta af vöruinn-
kaupum sinum, svo sem Póst-
og si'mamálastjórn, Vita- og
hafnarstjórn, Rarik
Orkustofnun, Rannsóknar-
stofnanir atvinnuveganna, Iðn-
tæknistofnun Islands, Háskóli
Islands o.fl.
Samband málm og skipa-
smiðja vekur á þvi athygli, að
það sé eðlileg krafa islenskra
fyrirtækja, að þau hagi inn-
kaupum sinum þannig að þau
efli innlenda framleiðslu og
stuðli að tækniþróun i landinu.
Þetta megi gera án þess að
ganga á viðskiptaleg markmið.
Bolabás
Já og svo var það hann
Denni samningaráð-
herra með meiru, sem
var alitaf að tala um að
telja niður... var hann
ekki talinn upp í siðustu
viku.
Á RATSJÁNNI
FRAMFARIR
„Það er einn liðurinn i hug-
myndum okkar. Við verðum að
taka út liði þannig að útkoman
verði sanngjörn. T.d. að taka
meira tillit til óhagstæðra við-
skiptakjara en nú er gert. Það
hefur svo oft verið sagt, að hluta
viðurkennt að laun geta ekki
hækkað hér þegar olia hækkarer-
lendis. 1 vísitölunni höfum við lika
liði svo sem innlenda orku, þar
sem við erum að gera stórt átak
til að bæta afkomu almennings
með hitaveitu og orkufram-
kvæmdum. Það er f rauninni stór-
undarlegt að þetta skuli vera i
visitölu, ekki sist þegar þess er
einnig gætt að orkufyrirtækin eru
öll i eigu þessa sama almennings
sem færkauphækkun þegar orku-
verð hækkar.”
Þetta segir sjávarútvegsráð-
herrann, Steingrimur Hermanns-
son, i viðtali við Timann á laugar-
í ÞAKGERÐ
daginn. Stórmerkilegt!
Og i sjónvarpinu á föstudags-
kvöldið hét Ingólfur Ingólfsson
þvi, að hvað sem á dyndi, myndi
hann halda áfram að tala við
Steingrim eins og við vitiborinn
mann. Hvilik þrákelkni!
Það var hinsvegar gaman að
lesa frásögn Steingríms i
Timanum af hugmynd um Fram-
sóknarmanna, sérlega,
eftir að hann hafði lýst þvi yfir við
Moggann, að honum dytti ekki i
hug að segja frá einni einustu
þeirra. Það var einnig traust-
vekjandi að heyra Steingrim
ræða nauðsyn þess, að „lakka”
verðbólguna, og var ekki annað
að heyra á viðmælendum hans i
sjónvarpssai, að þeir skildu það
vei, og styddu jafnvel af heilum
hug, að verðbólgan yrði
„lökkuð”. Enda sjálfsagt! Þegar
búið er að „lakka” verðbölguna,
má búast við þvi, að hún endist
betur á eftir.
Þá ræðir Steingrimur i Tima-
viðtalinu nokkuð tækninýjungar i
verðbólguvörnum. Hann segir
m.a.: „Þá er að athuga hvernig
verðlagsmálum verðiháttað. Þar
erum við með ákveðin þök eða
viðmiðunarmörk ársfjórðungs-
lega. Þvi á að halda áfram, en
hinsvegar að færa þetta inn i
meira nútimahorf og ég vona að
það geti náðst samstaða um slikt
og jafnvel orðið til verðlækkunar.
Þar þurfum við einnig að vinna
á.”
Þar er Þagall formanni
Framsóknarflokksins hjartan-
lega sammála, og telur hér orð i
tima töluð, svo ekki sé meira
sagt.
Við þekkjum það öll hversu
sorgleg húsbyggingasaga Islend-
inga , hefur verið allt frá upphafi
byggðar hér á isaköldulandi.
Vitur maður hér i bænum
flokkaði fyrir nokkru siðan alla
húsagerðarmenn i'fjóra flokka 1)
tveggjatil fjögurra fata menn. 2)
fjögurra til sex fata menn. 3) sex
til átta fata menn. 4) átta fata
menn og meira. Fötur þessar,
sem notaðar eru til viðmiðunar I
flokkuninni, eru þær fötur, sem
nota þarf til að forða innbúi f inna
húsa frá skemmdum vegna þak-
leka.
Og öll vitum við og höfum vitað
lengi, að visitöluþökin eru lek!
Það er löngu kominn tfmi til að
ganga frá þeim á nútimalegan
hátt, svo þeim megi treysta og ai-
menningur i landinu, sauð-
svartur, og bláfátækur launþega-
lýður þessa lands, geti treyst þvi,
að þegar hann er einusinni kom-
inn i skjól undir visitöiuþakinu,
geti hann þó allavega treyst þvi
að hafa allt sitt á þurru þar undir,
þó ekki verði þar endilega mikill
vöxtur.
Bætum visitöluþakið með
Steingrimi!
—Þagall