Alþýðublaðið - 11.01.1984, Blaðsíða 2

2
Miðvikudagur 11. janúar 1984
■RITSTJÓRNARGREIN i
Hinn gleymdi „láglauna-
hópur“: Atvinnurekendur!!!
tr það sennilegt að atvinnurekendur á íslandi
hafi aðeins haft um 20% hærri laun á árinu
1982 en meöallaun ófaglærðs verkafólks voru
á sama tímabili? Og er það líklegt aö eigendur
fyrirtækja hafi aðeins greitt sjálfum sér 7.6%
hærri laun í hittifyrra en almennt starfsfólk við
skrifstofustörf hlaut fyrir sína vinnu?
Samkvæmt úttekt frá ááetlunardeild Fram-
kvæmdastofnunarríkisins um vinnumarkaöinn
1982 er svariö við tveimur ofangreindum spurn-
ingum játandi. Atvinnurekendur hafa það ekki
betra. Að minnsta kosti sýna launamiðar og
launaframtö! eigenda I eigin atvinnurekstri
þessar niðurstöður. Meðallaun eigenda at-
vinnufyrirtækja voru „aðeins“ 184 þúsund á
árinu 1982 á sama tima og meðalárslaun sjó-
manna voru talin 268 þúsund og sérfræöinga
og stjórnenda í einkageiranum voru upp á303
þúsund.
Er það mjög sennilegt að eigendur fyrirtækja
greiði starfsmönnum sínum árum saman jafn-
há laun og oft miklum mun hærri, en þeir sjálfir
njóta vegna starfa sinna við reksturinn? Nei,
varla þykir nokkrum manni það mjög trúverð-
ugt.
Auðvitað gengur rekstur fyrirtækja upp og
of.an hér á landi og margir þeir sem leggja allt
sitt fjármagn og allan sinn mátt í reksturinn,
hljóta litia umbun fyrir; rekstrardæmið gengur
ef til vill ekki upp. Á hinn bóginn er það langt-
um algengara að vel gangi og viökomandi fyrir-
tæki skili arði — stundum verulegum gróða.
Hvers vegna ættu þá Ifka einstaklingar, sem
hafa fjármagn handa á milli,að leggja fé sitt til
atvinnurekstrar, ef slíkt kallar einungis á basl
og erfiöleika að ógleymdum lágum launum?
Sannleikurinn er sá — og hann hefur verið á
allra vitorði svo árum og áratugum skiptir — að
til að iosnaviðskattaálögurersáleikurtfðkað-
ur hjá fjölmörgum eigendum fyrirtækja, að
skrá raunverulegar einkatekjur sínar á viðkom-
andi fyrirtæki og njóta þannig ýmisskonar
ívilnana og frádráttar í skattareglum um at-
vinnufyrirtæki. Það er þess vegna m.a. sem
marga rekur í rogastans, þegar skattskráin
kemur út, og sjá má að ýmsir velþekktir at-
vinnurekendur sem lifa hátt, greiða aðeins svo-
nefnt vinnukonuútsvar og sáralítiö í önnur
opinber gjöld.
Að sjálfsögðu er ekki réttlátt að setja alla at-
vinnurekendurundireinn hatt, hvað þettavarö-
ar. Fjölmargir eru þeir sem standa skil af sfnu
til samfélagsins eins og lög gera ráð fyrir. Hinn
hópurinn, sem spilar á kerfið, er þó alltof stór.
Nú vitat.a.m. allirað útgerðin i landinu hefur
ekki gengið þrautalaust fyrir sig og tæpast eru
þeir öfundsverðir, sem sjá ekki útúr kófinu
vegna yfirþyrmandi skulda i þeim rekstri. Opin-
berir sjóðir hafa þó hiaupið títt undir bagga
með þessum aðiium en það hefur ekki dugað
til. Útgerðin er rekin með halla. En á það skal
minnt, að þaðerekki nýtt fyrirbæri, að þeirein-
staklingar, sem í útgerð standa, kvarti sáran
yfirafkomunni. Og einhvern veginn virðist það
samt þannig, þrátt fyrir slaka útkomu einstakra
útgerðarfyrirtækja, þá verðurekki séð á lifsstíl
og neyslu þeirra eigenda sem að baki standa,
að þeir þurfi að lepja dauðann úr skel. Þeir hafa
virst furðu seigir sumir útgerðarmennirnir við
að aia önn fyrir sér og sínum — það ósjaldan
gert með talsverðum glæsibrag — enda þótt
fyrirtæki þeirra hangi á horriminni. •
Samkvæmt áður nefndu riti Framkvæmda-
stofnunar um afkomu fólks á árinu 1982, þá
kemur í Ijós að eigendur atvinnufyrirtækja [
fiskveiðum höfðu miklu lægri tekjur en þeir
sjómenn, sem unnu hjá þeim; sjómennirnir
höfðu að meðaltali samkvæmt hinum opin-
berutölum 37%hærrilaun en vinnuveitendur
þeirra.
Verða menn svo varir við launamun af þessu
tagi ( daglegu Kfi? Eru það hásetarnir ( stétt
sjómanna fremur en útgerðarmennirnir, sem
búa l einbýlishúsunum, hafa glæsivagna undir
sig og fjölskylduna, fara langferðir til útlanda
einu sinni eða oftar á ári og lifa hátt frá degi til
dags? ‘
Launamiðar og launaframtöl frá eigendum [
atvinnurekstri segja eina sögu í því sambandi.
Raunveruleikinn segir svo allt aðra.
- GÁS.
íhaldið__________________£
starfi, sem í gang hefði verið sett
þegar jafnaðarmenn voru í ríkis-
stjórn, og bæta og efla félagslega
þjónustu í þágu fólksins í landinu.
„En það fæst ekki betri þjón-
ustaþ sagði Anker, „með því að
draga úr fjárframlögum til þess-
ara þátta m.a. með þeim afleið-
ingum að heimahjálp — og hjúkr-
un fyrir aldraða og sjúka dregst
stórlega saman"
Formaður jafnaðarmanna
sagði að tveir þýðingarmiklir
póstar, sem hið opinbera yrði að
taka á, væru aðstoð með tilboð-
um um aukna menntun og starfs-
þálfun fyrir þær tugþúsundir
ungra Dana, sem gengju um at-
vinnulausir og eftirmenntun fyrir
þá sem aldraðir eru orðnir en vilja
gera sitt gagn fyrir samfélagið á
nýjum vettvangi.
Það má því sjá, að Danir standa
nú í þeim sporum, að hafa haft
hægri stjórn við völd síðustu
misseri og hlotið í staðinn veru-
legan niðurskurð á félagslegri
þjónustu og áætlanir um mis-
skiptingu þeirrar þjónustu sem
hið opinbera býður uppá, s.s.
sjúkrahúsþjónustu. Hægri
stjórnin vill að fjárhagur einstakl-
inga ráði því hver þjónustan eigi
að vera. Jafnaðarmenn á hinn
bóginn vilja að allir eigi sama rétt.
Minnir þessi umræða nokkuð á
stöðu mála hér upp á íslandi, þar
sem hægri stjórnin sker nú upp
herör gegn félagslegri þjónustu og
vill afsósíalesera þjóðfélagið,
mismuna fólki á sjúkrasæng og
miða stöðu fólks út frá efnahags-
legri stöðu þess? Það skiptir
augljóslega ekki máli hvar íhaldið
er; alls staðar er það samt við sig;
alls staðar er sérhyggjan upp á
borði.
Sœtti 1
eftir sér?
„Ég get ekki ímyndað mér að þetta
dragi dilk á eftir sér, þetta er
einangrað mál. Ég held nú að í öll-
um flokkum sé fólk með ólíkar
skoðanir. Inn í þetta spilar kannski
reynsluleysi og sambandsleysi, en
það er þó ljóst að sjónarmiðin eru
mismunandi og ég kem t.d.'úr öðr-
um hópi en borgarfulltrúar
Kvennaframboðsins. En ég mun
halda áfram að vera félagi þar og
ber hlýjan hug til þeirra kvenna sem
þar starfa“, sagði Lára.
Atvinnu... 1
borgarlæknis og heilbrigðisráé - um
hið gagnstæða. Fulltrúar Alþýðu-
flokksins og Alþýðubandalagsins í
borgarstjórn lögðu fram tillögur
um að deildin fengi umbeðið fjár-
magn til rekstur deildarinnar og þá
sérstaklega í ljósi þess að á næst-
unni verður loks mögulegt að fá til
starfa íslenskan sérfræðing í at-
vinnusjúkdómafræðum, en hann er^
nú að ljúka námi í Finnlandi.
Andmæli borgarstjórans og liðs-
manna hans voru þau að lögin um
þessi mál væru óskýr og í raun
engin þörf fyrir atvinnusjúkdóma-
deildina, þar sem Vinnueftirlitið og
Hollustuverndin gætu séð um þessi
verkefni. Þessu var mótmælt af
borgarlækni og heilbrigðisráði á
þeim grundvelli að þrátt fyrir þess-
ar stofnanir væri mikil þörf fyrir
deildina til að hafa yfirumsjón með
heilsugæslustöðvunum og til að
virkjast sem heilsugæslustöð fyrir
þau svæði sem væru án slíkra
stöðva. En þrátt fvrir mótmæli
þessara aðila ákvað íhaldið að fella
niður fjárveitingu til deildarinnar
og þar með er hún í reynd Iögð nið-
ur. Fylgdi það með í málflutningi
meirihlutamanna að starfsemi
deildarinnar yrði hér eftir á könnu
borgarlæknis, með öðrum orðum
er deíldin gerð að skúffu á skrif-
stofu borgarlæknis, þar sem enginn
köstur gefst til að sinna þessu mikil
væga verkefni, enda engin fjárveit-
ing þangað ætluð sérstaklega fyrir
þetta.
Tíminn 1
Tímans, sjálfum Framsóknar-
flokknum, séu þess mjög áhuga-
samir að með formbreytingunni 1.
apríl verði þá þegar skipt um rit-
stjóra, þannig að ráðið verði í stað
Elíasar Snælands Jónssonar og
hann látinn fara. Einnig hefur verið
nefnt að allnokkur uppstokkun
verði gerð á blaðamannaliði Tím-
ans, ef þeir fá að ráða ferðinni, sem
raunverulega vilja halda að nýtt
nafn á útgáfufyrirtækinu eigi jafn-
framt að þýða einhverjar róttækar
breytingar á blaðinu sjálfu.
Eitt nafn hefur mjög borið á
góma, þegar rætt er um nýjan mann
á ritstjórastóli Tímans. Ér þar um
að ræða Magnús Ólafsson tengda-
son Þórarins ÞÓrarinssonar, en
Magnús stundar nú framhaldsnám
í Þýskalandi og lýkur námi á næstu
mánuðum. Fleiri hafa verið nefndir
til sögunnar sem hugsanlegir rit-
stjórar Tímans.
Auglýsing
um fasteignagjöld
Lokið er álagningu fasteignagjalda ( Reykjavik 1984 og veröa
álagningarseölar sendir út næstu daga ásamt glróseölum
vegna 1. greiöslu gjaldanna.
Gjalddagar fasteignagjaldaeru 15. janúar, 1. marsog 15. aprll.
Gjöldin eru innheimt af Gjaldheimtunni I Reykjavik, en einnig
er hægt að greiöa glróseölana I næsta banka, sparisjóöi eöa
pósthúsi.
Fasteignagjaldadeild Reykjavíkurborgar, Skúlatúni 2, veitir
upplýsingar um álagningu gjaldanna, slmar 18000 og 10190.
Athygli er vakin á þvl að Framtalsnefnd Reykjavlkur mun til-
kynna elli- og örorkullfeyrisþegum, sem fá lækkun eða niður-
fellingu fasteignaskatta skv. heimild I 3. mgr. 5. gr. laga nr.
73/1980 um tekjustofna sveitarfélaga og samþykkt borgar-
ráðs um notkun þeirrar heimildar.
Borgarstjórinn í Reykjavík,
9. janúar 1984.
Bestu þakkirfyrirsamúðviðandlátog útförÞórar-
ins Sigurðssonar, Hraunbrún 22, Hafnarfirði. Sér-
stakarþakkirtil læknaog hjúkrunarliðsSólvangs.
Eiginkona, born og barnabörn.
Hjúkrunarfræðingar
Staða hjúkrunarfræðings við heilsugæslustöð-
ina á Hellu er laus til umsóknar. Staðan verður
veitt frá og með 1. apríl 1984.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um menntun og
fyrri störf við hjúkrun, sendist heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu fyrir 1. mars 1984.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið,
6. janúar 1984.
Tilkynning til
söluskattsgreiðenda
Athygli söluskattsgreiðenda skal vakin á því, að gjald-
dagi söluskatts fyrirdesembermánuöer 15. janúar. Ber-
þá að skila skattinum til innheimtumanna ríkissjóðs
ásamt söluskattsskýrslu [ þríriti.
Fjármálaráðuneytið