Alþýðublaðið - 26.04.1984, Blaðsíða 1

„Kókus, jókus, pókus og
lögin að engu gerð“
Ekki eru þeir jafnir fyrir
lögunum Jón og séra Jón!
Fimmtudagur 26. apríl 1984
Kjaradeila sjómanna og
útgeröarmanna til sáttasemjara:_
Mikið ber á milli
„Kókus, jókus, pókusdeila" —
fjármálaráðherra og Mjólkur-
samsölunnar hefur vakið mikla
athygli. Ráðherrann hefur gert
kröfu um að framfylgt sé gildandi
lögum um greiðslu á söluskatti
vegna sölu á tilteknum vörum.
Það var að vísu heldur skítt að svo
skyldi til takast, að krafist var
þessarar hækkunar á mjólkur-
drykkjum á sama tíma og ýmsir
svaladrykkir lækkuðu í verði. En
hvað um það?
Fjámálaráðherra virðist í full-
um rétti að heimta söluskatt af
þessum vörum. En þá bregður svo
við, að allur Framsóknarflokkur-
inn verður vitlaus og lagt er fram
frumvarp til laga á Alþingi um að
fella niður söluskatt af þessum
vörutegundum. Þar með hefur
það verið staðfest, að alla tíð
hefði átt að greiða söluskatt, og
hér væri á ferðinni raunverulegt
lagabrot, langt aftur í tímann.
í umræðum um þetta mál hefur
verið ógjörningur að fá upplýst
hvernig verð á þessum vöruteg-
undum er reiknað út. Verðlags-
grundvöllurinn er leyndarmál,
sem neytendum kemur fjanda-
kornið ekkert við. Eins og fyrr eru
neytendur réttlausir í samskiptum
við ráðamenn í sölumálum land-
búnaðarafurða. — Þessi leynd
gefur auðvitað byr undir báða
vængi þeim hugmyndum, að verð-
lagningin fari eftir öðrum hags-
Verðbólguhraðinn 16,2% ogfer hœkkandi:
munum, en hagsmunum neytenda
og framleiðenda. Hún sé fremur
miðuð við hagsmuni milliliðanna,
sem þurfa að framleiða svo margt
annað í samkeppni við önnur
fyrirtæki í landinu, t.d. ávaxta-
safa.
Allt er þetta mál hið undar-
legasta, en það sem upp úr stend-
ur er það, að hér á landi eru ekki
allir jafnir fyrir lögunum. Ef hér
hefði átt í hlut lítið fyrirtæki í
einkaeign, eða einstaklingur, sem
hefði verið að dunda við einhverja
framleiðslu, er hætt við að annað
hljóð hefði komið í strokkinn.
Hefðu slíkir orðið uppvísir að
„söluskattsvikum“ til margra ára,
hefði ekki verið hikað við að fara
dómstólaleiðina. Líklega hefði
saksóknara ríkisins verið tilkynnt
um málið, og eigandi eða forstjóri
fengið heldur betur orð í eyra.
En hér sannast að sitthvað er að
heita Jón eða séra Jón. Þegar
samtök undir verndarvæng
stjórnmálaflokks eiga í hlut, er
bara lagt fram frumvarp til að
gera verknað þeirra lögmætan.
Þeir menn sem slíkt frumvarp
leggja fram og eru fulltrúar á
löggjafarsamskundu þjóðarinn-
ar, eiga auðvitað að skammast
sín. Þeir eru eingöngu að biðja
Alþingi að staðfesta óréttmætan
verknað. Og svo mikið liggur við
að fjórir ráðherrar eru settir í
sáttanefnd til að geta sagt einni
Nálgast 20% að óbreyttu
Kjaradeilu sjómanna og útgerð-
armanna hefur verið vísað til sátta-
semjara, en síðasti viðræðufundur
aðilanna átti sér stað í gær.
Að sögn Óskars Vigfússonar,
forseta Sjómannasambandsins,
hefur hvorki gengið né rekið í við-
ræðum aðilanna hingað til.
„Ef eitthvað þá hefur færst fjær
samkomulagi, það ber mikið á
milli. Þannig að eins og nú horfir er
ekki útlit fyrir lausn í bráð. Það er
einkum eitt atriði sem setur stórt
strik í reikninginn, en það er að
engin ákvæði hafa verið í samn-
ingunum um úthafsrækjuveiðina
og skiptir miklu fyrir alla að ganga
frá þessu í samningana. Ég hygg að
það sé vilji fyrir hendi hjá útgerðar-
mönnum til þess, það verður að ger-
ast ef ekki á að koma til átaka. Að
öðru leyti virðist helst stranda á því
röddu: „Kókus, jókus, pókus“,
allt í himnalagi. Fjármálaráð-
herra, sem að þessu sinni, heldur
fram réttum málstað verður látinn
fara með hlutverk galdramanns-
ins.
Göfugt hlutverk að tarna.
að fyrir hendi sé hjá útgerðarmönn-
um raunverulegur vilji til að setjast
niður og leysa máliný sagði Óskar.
Óskar Vigfússon
febrúar byrjun. Svarar það til þess
að verðbólguhraöinn sé um þessar
mundir 16.2%, miðað við óbreytta
þróun vísitölunnar næstu mánuði.
Vísitala framfærslukostnaðar
hækkaði nokkru meir nú í apríl en
í mars, 1.42% á móti 1.09 í mars.
Eftir stöðuga lækkun verðbólgunn-
ar frá því núverandi stjórn tók við
virðist sem hún hafi nú hætt að
lækka og sígi jafnvel upp á við á ný.
Miðað við „miðsetta" 4 mánaða
hækkun stefnir verðbólguhraðinn
upp í 20% um þessar mundir með
sömu þróun, en verðbólgan hefur
síðustu 12 mánuði verið um 50%.
Af fyrrgreindri 1.42% hækkun
vísitölunnar frá mars til apríl stafa
0.4% (28 af hundraði) af hækkun
tóbaksverðs og 0.2% af hækkun
áfengisverðs (14 af hundraði). Aðr-
ar vísitöluhækkanir eru þessar
helstar: Verðhækkun á kjöti 0.2%,
á fatnaði 0.2% og á nokkrum
þjónustuliðnum 0.35%.
Vísitala byggingarkostnaðar
hækkaði frá mars til apríl nokkru
meir en framfærsluvísitalan eða um
2.08%, nær helmingi meir.
80. tbl. 65. árg.
Hagstofan hefur reiknað út
hækkun vísitölu framfærslukostn-
aðar miðað við verðlag í byrjun
þessa mánaðar og reyndist hún vera
102.53 stig, miðað við 100 stig: í
Verður NT óháð
framsóknarvaldinu
— eða fjarstýrt af Steingrími og co?
Nútíminn hefur nú séð dagsins
ljós. Fyrsta tölublaðið kom út í
fyrradag. Útlitsbreytingar frá
gamla Tímanum eru verulegar.
Umbroti hefur á margan hátt ver-
ið gjörbylt; blaðið er litskrúðugra
en fyrr og í stað fimm dálka á
hverri síðu, er Nútíminn brotinn
um með sex dálkum. Á hinn bóg-
inn dregur hið nýja blað dám af
fyrirrennara sínum á margvísleg-
an hátt. Dagblaði verður ekki
breytt á einni nóttu með útlits-
breytingum einum. Starfsfólkið
er að kjarna til hið sama þótt
fjölgað hafi verið í þeim hópi,
eigendur blaðsins eru að stofni til
þeir sömu —Framsóknarflokkur-
inn og framsóknarmenn.
Sumir vilja ætla að hér séu á
ferðinni nýir belgir utan um gamla
gallsúra vínið. Aðrir vonast til
þess að NT megni að brjóta sér
leið út úr því þrönga fari, sem
gamli Tíminn hefur verið fastur í
um áratugaskeið.
Og víst er það, að tilskrifin í
fyrstu tveimur tölublöðunum
bera með sér ferskan blæ lausan
við hið þunga og hæga stef íhald-
seminnar á gamla Tímanum. Og
hinn nýi ritstjóri, lofar nýju blaði,
nýrri og víðsýnni pólitík.
Sagt er að Magnús Ólafsson
ritstjóri Nútímans muni hafa til-
tölulega frjálsar hendur frá eig-
endum blaðsins. A.m.k. er látið
að því liggja í skrifum blaðsins og
loforðum um óháða og hlutlæga
fréttamiðlun. Þórarinn Þórarins-
son sem verið hefur ritstjóri
Tímans um langt árabil mun
halda áfram störfum og sjá um
hin beinu pólitísku skrif — leið-
araskrif og annað þess háttar.
Hann mun sem sé kappkosta að
dansa á ótraustri og sveiflandi
flokkslínu Framsóknarflokksins.
En hversu mikið er svigrúmið
ritstjórnarinnar í raun, ef gengið
er út frá hugheilum vilja hennar
til að gefa út „hlutlaust, hart og
krefjandi fréttablað“ eins og hinn
nýi ritstjóri blaðsins hefur nefnt
það? Og hversu langt verður
starfsmönnum blaðsins leyft að
ganga hvað varðar „frjálslynd og
umbótasinnuð“ stjórnmálskrif „í
anda samvinnu og félagshyggju"?
Hinn nýi ritstjóri hefur einnig
sagt frjálshyggju og markaðs-
hyggju stríð á hendur í blaðavið-
tölum og sagt þessa stjórnmála-
stefnu „óalandi öfgar sem eiga
ekkert erindi á sker okkar íslend-
inga“.
Ef Nýtíminn verður sannur
þessum yfirlýsingum ritstjórans
þá hlýtur Alþýðublaðið að bjóða
hann velkominn i hóp þeirra
blaða sem berjast gegn vinnu-
brögðum og stefnumiðum núver-
andi ríkisstjórnar, sem hefur svar-
ið sig í ætt við römmustu aftur-
halds- og íhaldsstjórnir í Evrópu.
Framsóknarflokkurinn hefur í
núverandi ríkisstjórnarsamstarfi
grafið djúpt í jörðu hugsjónir
félagshyggjunnar og samvinn-
unnar, en tekið heilshugar þátt i
heilagri baráttu Sjálfstæðis-
flokksins gegn félagshyggju í
landinu — tekið þátt í tilraunum
til að afsósíalísera þjóðfélag okk-
ar.
í stjórn útgáfufélagsins Nú-
tímans, sem stendur að útgáfu
hins nýja blaðs eru einvörðungu
framsóknarmenn. Það er fyrir-
liggjandi að stór hópur flokks-
manna i Framsóknarflokknum er
allt annað en ánægður rneð hinn
nýja hægri stíl sem forystan hefur
tileinkað sér í yfirstandandi ríkis-
stjórnarsamstarfi. Hins vegar er
Framsóknarflokkurinn einkar
miðstýrður flokkur og forysta
hans hefur lítið aðhald frá al-
mennu flokksfólki. Óánægja inn-
an flokksins er kæfð niður. Gan-
grýni á forystusveitina er sömu-
leiðis mjög illa séð.
Höfuðspurningin er því sú
hvort NT fái raunverulegt frelsi
frá flokksvaldinu eða hvort heng-
ingaról Steingríms og co verði þétt
um háls ritstjórnarinnar. En það
er fyrirliggjandi að útbreiðsla NT
og áhrif byggjast á því hvort blað-
ið nær að slíta sig frá þúfnagangi
flokksvaldsins eða ekki. Ef Nú-
tíminn verður eitthvað í líkingu
við gamla Tímann hvað varðar
fréttamat og efnistök, þ.e. hjá-
leiga hinna stjórnarblaðanna
tveggja, Dagblaðsins og Morgun-
blaðsins, þá er næsta víst, að þessi
útrás Nútímans, þessi um margt
merka tilraun til að hnekkja ofur-
valdi hins tvíhöfða þurs dag-
blaðaheimsins —DV og Mbl. —,
fer út um þúfur.