Alþýðublaðið - 24.10.1984, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 24. október 1984
3
36. þing Sambands ungra jafnaðarmanna
Jafnaðarstefnan er
og án landamæra
Aðaleinkunnarorð jafnaðarmanna eru frelsi, jafnrétti og
bræðralag. Lengi má leita til að finna göfugri einkunnarorð hjá
pólitískum samtökum. En ekki duga orðin tóm og hafa jafnaðar-
menn ávallt gert sér grein fyrir því. Þess vegna hafa þeir aldrei látið
sér nægja að berjast fyrir frelsi, jafnrétti og bræðralagi í sínu
heimalandi einu, enda er jafnaðarstefnan alþjóðleg og án landa-
mæra. Því hafa þeir ávallt látið mikið að sér kveða á utanríkismála-
sviðinu. Hafa jafnaðarmenn þannig ávallt lagt kapp á að styðja
kúguð lönd og þjóðir í baráttu sinni fyrir frelsi, grundvallarmann-
réttindum og efnahagslegu sjálfstæði.
Hin óhugnanlcga staðreynd er þó enn til staðar: meira en helm-
ingur heimsins lifir við frelsisskerðingu, eða lifir í algjörri ánauð.
Þessa staðreynd telja jafnaðarmenn algerlega óviðunandi að búa
við. Allar þjóðir verða að fá að njóta þeirra sjálfsögðu réttinda að
lifa frjálsar innan þeirra marka sem lýðræðið setur þeim.
Þeim gífurlegu fjárhæðum sem
varið hefur verið til vígbúnaðar
væri betur varið til að aðstoða
hrjáðar þjóðir heims til sjálfsbjarg-
ar. Það er hrópleg andstæða, að
eytt sé hugviti mannsins og geysileg-
um fjárhæðum til framleiðslu á
vopnum, þ.á m., vopnum sem or-
sakað geta gereyðingu lífs á jörðu, á
sama tíma og stór hluti jarðarbúa
hefur ekki til hnífs og skeiðar. Þess-
ar öfugu áherslur fordæma ungir
jafnaðarmenn. Jafnaðarmenn telja
Ályktanir um
utanríkismál
að afnám hernaðarbandalaga og
afvopnun sem séu forsendur þess
að unnt verði að byggja á réttlæti,
jöfnuði og tryggum friði í heimin-
um.
Gegn heimsvaldastefnu og fyrir
virku frelsi til handa öllum löndum
og þjóðum.
Þessu til áréttingar gerir 35. þing
SUJ eftirfarandi samþykktir:
Kynþáttamisrétti
í Suður-Afríku eiga sér stað hat-
rammar árásir á hin ýmsu samtök
sem tala máli hins svarta meirihluta
i baráttu hans gegn pólitískri og
efnahagslegri kúgun hvíta minni-
hlutans. Handtökum, mannshvörf-
um og pólitiskum aftökum á
blökkumönnum verður að Iinna.
Hinni vaxandi þjóðarhreyfingu
gegn kynþáttakúguninni er þannig
mætt með skelfilegri harðstjórn,
sem er orðin vörumerki hinna hvítu
valdhafa i Suður-Afríku. Samband
ungra jafnaðarmanna harmar
þessa þróun. Öflugar pólitískar og
efnahagslegar refsiaðgerðir á
heimsgrundvelli gegn stjórnvöldum
í Suður-Afríku, verða að koma til,
svo núverandi valdhafar hrökklist
frá völdum og við taki ríkisstjórn
hinna svörtu íbúa landsins.
Það er skoðun SUJ að Norður-
löndum beri að fara hér á undan
með því að beita þeim efnahagslegu
og pólitísku ráðum er þau hafa yfir
að ráða. Og á þeim aðgerðum verð-
ur að standa. Ekki má frá þeim
hvika eins og stundum hefur borið
á vilja til.
Þvi skorar SUJ á ríkisstjórn ís-
lands að beita sér nú þegar fyrir því
að Norðurlöndin taki upþ sameig-
inlega stefnu gagnvart S-Afríku á
vettvangi Sameinuðu Þjóðanna, er
feli í sér eftirfarandi:
— Kröfu um harðar efnahagslegar
refsiaðgerðir á Suður-Afriku.
— Kröfu um að öll aðildarríki S.Þ.
stöðvi nú þegar alla fjárfestingu
í Suður-Afríku.
Ennfremur skorar 36. þing Sam-
bands ungra jafnaðarmanna á rík-
isstjórn íslands að beita sér fyrir
því, að Norðurlöndin taki upp sam-
eiginlega viðskiptastefnu gagnvart
Suður-Afríku, er feli m.a. í sér eftir-
farandi:
— Bann við frekari fjárfestingu
landanna í Suður-Afríku.
— Stöðvun á allri verslun milli
Norðurlandanna og Suður-Af-
ríku.
— Að loftferðasamningur skandi-
navísku landanna og Suður-Af-
ríku verði ekki endurnýjaður.
Afvopnun
Vígbúnaðarkapphlaupið er í dag
mesti ógnvaldur og friðarspillir sem
mannkynið á við að glíma. Aldrei
fyrr hefur eins miklu fé og kröftum
verið sóað í hvers kyns drápsvélar.
Á hverri mínútu er meira en einni
milljón dollara varið til vopnafram-
leiðslu. Samanlagður kostnaður
vopnaframleiðslu ársins 1976 var
hærri en samanlögð útgjöld allra
þjóða heims á sviði heilbrigðis- og
menntamála, en láta mun nærri að
1500 milljónir manna þjáist vegna
ófullnægjandi heilbrigðisþjónustu.
Um 800 milljónir manna eru ólæsar
og óskrifandi. Alvarlegast er þó, að
í dag eru til gjöreyðingarvopn að
styrkleika 150.000 Hirosima
sprengja og æ meiri líkur eru á því
að möguleikar til „vinnings“ í
kjarnorkustyrjöld verði taldir lík-
legir. Tilkoma niftarsprengjunnar
bendireindregiðtil þess. Ekki hefur
heldur slaknað á helkló vopnanna,
með uppsetningu meðaldrægra eld-
flauga í Evrópu.
Almenningur hvarvetna í heimin-
um hafði gert sér vonir um að við-
ræður risaveldanna myndu leiða til
spennuslökunar. Þessar vonir
manna hafa brugðist. Hin herskáa
stefna Reagans Bandaríkjaforseta í
þessum málum er sem þröskuldur
fyrir spennuslökun milli austurs og
vesturs. Og vígbúnaðarkapphlaup-
ið heldur áfram með enn meiri
hraða en fyrr.
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna telur ekki unnt að tryggja
heimsfriðinn með „jafnvægi ótt-
ans“. Aukin vopnaframleiðsla er
andhverfa friðarhugsjónarinnar.
Stigvaxandi vopnaframleiðsla eyk-
ur enn á hættu ófriðar og tortím-
ingar í veröldinni.
Afvopnun i áföngum hlýtur að
vera sú leið sem vænlegast er að feta
á langri göngu til varanlegs friðar
milli manna og þjóða.
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna telur óraunhæft að ætla
að spennuslökun verði að neinu
marki, né að afvopnunarhugmynd-
ir komist í gang fyrir alvöru, nema
tennurnar séu dregnar úr hernaðar-
bandalögunum, Varsjárbandalag-
inu og Atlantshafsbandalaginu.
Afnám þessara hernaðarbandalaga
er forsenda friðarins. Þessi hernað-
arbandalög sem lúta algerri forystu
risaveldanna, viðhalda „status
quo“ ástandi, viðhalda spennu og
áframhaidandi vígbúnaði.
Það verður ae fleirum ljóst, að
smáríki á borð við ísland, eru að-
eins peð á taflborði stórveldanna.
Ungir jafnaðarmenn telja einnig,
að það sé liður í heimsvaldastefnu
USA og USSR, að viðhalda ótta og
spennu meðal ríkja heimsins. Þessi
risaveldi telja völd sín yfir heims-
byggðinni óhagganleg, meðan smá-
ríki verða að lúta forsjá þeirra í ör-
yggisskyni í heimi ófriðar og vopna.
Þess vegna er lítill áhugi meðal risa-
veldanna á spennuslökun.
Þess vegna álítur 36. þing Sam-
bands ungra jafnaðarmanna, að
þessa tvískiptingu verði að brjóta
upp, þannig að ríki Evrópu — jafnt
austan sem vestan megin við járn-
tjald, losi sig úr ógnarklóm risa-
veldanna.
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna leggur áherslu á eftirfar-
andi atriði í þessu sambandi, sent
forsendu fyrir því, að ofangreind-
um markmiðum verði náð:
a) Áframhaldandi útbreiðslu
kjarnorkuvopna verður að
stöðva. Samninginn um bann við
útbreiðslu kjarnorkuvopna
verður að styrkja m.a. á þann
hátt, að kjarnorkusamvinna við
ríki sem ekki samþykkja alþjóð-
Iegt eftirlit með kjarnorkuáætl-
unum sínum verði bönnuð.
b) Framleiðslu nýrra gereyðingar-
vopna verður að hindra.
c) Viljayfirlýsingum risaveldanna
um bann við öllurn tilraunum
með kjarnorkuvopn verður að
fylgja eftir.
d) Koma verður á auknunt hernað-
arlegum upplýsingum milli stór-
veldanna.
e) Stöðvaverðurþegaruppsetningu
meðaldrægra kjarnorkueld-
flauga í Evrópu.
f) Ryðja verður úr vegi þeirri stöðn-
un sem átt hefur sér stað í við-
ræðum hernaðarbandalaganna
um gagnkvæma fækkun i herj-
um þeirra í Mið-Evrópu.
Fyrri hluti
g) SUJ skorar á þingmenn f'lokks-
ins að þeir nú þegar beri fram tii-
lögu á Alþingi þess efnis að ís-
land leggi til á allsherjarþinginu
að þjóðir heims skuldbindi sig til
þess að stöðva aukningu fram-
laga til hernaðar og styðji allar
þær tillögur er miða að því að
draga úr vígbúnaði.
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna telur að íslendingar eigi
að leita eftir samvinnu við hin
Norðurlöndin um að koma ofan
töldum atriðum í framkvæmd. Það
er og skoðun 36. þings SUJ að með
því einu að berjast gegn hernaðar-
bandalögum sýni ísland í verki vilja
sinn um stöðvun vígbúnaðarkapp-
hlaupsins.
Ennfremur vill 36. þing Sam-
bands ungra jafnaðarmanna lýsa
yfir fullum stuðningi sínum við þær
hugmyndir norrænna jafnaðar-
manna um að Norðurlöndin verði
yfirlýst kjarnorkuvopnalaus svæði,
hvort heldur er á friðar- eða ófrið-
artímum. Mikilvægt er að öllum sé
það Ijóst að ísland sé hluti þess
svæðis, sem um er rætt, þegar reif-
uð er hugmyndin um kjarnorku-
vopnalaus Norðurlönd. Slík yfir-
lýsing, sent fengi viðurkenningu
stórveldanna og annarra þjóða
heims, yrði öflugur hvati að friðlýs-
ingu fleiri svæða í heiminum. Skor-
ar þingið á Alþýðuflokkinn að taka
þetta mál upp hér á landi í rikari
mæli en gert hefur verið, enda
flokkurinn þegar lýst stuðningi sin-
um við þessar hugmyndir á fundum
með bræðraflokkum á hinuni
Norðurlöndunum.
Ennfremur styður 36. þing Sam-
bands ungra jafnaðarmanna alfar-
ið viðhorf Palme-nefndarinnar og
leggur sérstaka áherslu á hugmynd
hennar um friðlýst belti beggja
vegna járntjaldsins. Söntuleiðis vill
þingið minna á hugmyndir um frið-
lýsingu Baltikskagans.
Ríkar þjóðir og fátækar
Það er siðferðileg skylda iðnríkja
heimsins að láta af hendi rakna til
íbúa þjóða þriðja heimsins. Ríkari
þjóðir heims geta ekki horft upp á
það aðgerðarlitlar að fólk i fátæk-
ari löndum látist þúsundum saman
úr hungri á degi hverjum. 20 börn
deyja úr hungri og vannæringu á
hverri minútu. Slíku ófremdar-
ástandi verður öll heimsbyggðin að
taka á. Þjóðir á borð við Islendinga
verða í auknum mæli að styðja fá-
tækari þjóðir heims til sjálfsbjarg-
ar. Hið fyrsta ber íslendingum að
uppfylla samþykkt markmið Sam-
einuðu Þjóðanna um að 1% þjóð-
artekna hinna betur settu þjóða
verði varið til þróunarhjálpar. Við
íslendingar eigum enn langt í land
með að ná því marki. Það er til
vansa.
36. þing Sambands ungra jafnað-
alþjóðleg
armanna styður heilshugar niður-
stöður Brandt-nefndarinnar unt
þróunarmálin og samskipti norð-
urs-suðurs. Brýnt er að koma á
nýrri efnahagsskipan í heiminum,
sem byggir á jafnræði og sann-
gjörnunt viðskiptum norðanhvels
ogsuðurhvels jarðar. Tími nýlendu-
kúgunar verður að enda. Stöðva
verður arðrán iðnríkjanna á fátæk-
ari þjóðum heims.
Chile
Fyrir nokkrum áruni frömdu
herforingjar í Chile blóðugt valda-
rán undir forystu Pinochets hers-
höfðingja. Þessir sömu herforingj-
ar fara nú með völd í landinu og
stjórnaraðferðir þeirra eiga sér fáar
samlíkingar í heiminum. Leita verð-
ur líkinga í ríkjum eins og Uruguay,
EI Salvador o.s.frv., en valdhafarnir
í þessum ríkjum eiga það sammerkt
að beita pyntingum, ntorðum og
öðrum viðlíka aðferðum til að
halda völdum.
í marga áratugi fyrir valdaránið
hafði Chile verið eina rikið í Suður-
Ameríku er bjó við lýðræðislegt
stjórnarfar. Einmitt sú staðreynd
gerir valdaránið enn hörntulegra og
ætti um leið að ýta undir þjóðir
heims að taka höndum saman um
að koma valdaræningjunum frá
völdum.
Það er skoðun SUJ að á meðan
Pinochet og félagar fara með völd
eigi þjóðir hins lýðfrjálsa heims
ekki að hafa nein stjórnmálaleg né
viðskiptaleg tengsl viðChiIe. Stefna
hagspekings frjálshyggjunnar
(Friedman) sem notuð hefur verið i
Chile hefur enn aukið á eymdarkjör
alþýðu Chile.
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna skorar á þingmenn Al-
þýðuflokksins að beita sér fyrir því
að ísland slíti öllum tengslum við
haldhafana í Chile nú þegar.
Sovétríkin og A-Evrópu-
ríkin
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna lýsir algerri andúð sinni á
stjórnarháttum í Sovétríkjunum og
Austur-Evrópuríkjunum, er meöal
annars fela í sér að ef menn láti i Ijós
óánægju með stefnu valdahafanna
þá eru þeir hnepptir í fangelsi eða
jafnvel sendir á geðsjúkrahús. Slík
skoðanakúgun getur aldrei leitt til
annars en ófarnaðar og því lýsir
SUJ þeirri von sinni að í framtíð-
inni linni slíkum óhæfuverkum í
viðkomandi ríkjum og i þess stað
verði persónufrelsi einstaklingsins
virt.
Ennfremur lýsir 36. þing Sam-
bands ungra jafnaðarntanna þeirri
von sinni að A-Evrópurikin beri
gæfu til að brjótast undan kúgun
og oki Sovétríkjanna.
Nato-herstöðin
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna áréttar fyrri stefnu sína
um brottför hersins og úrsögn ís-
lands úr NATO. Þingið telur þó
nauðsynlegt að gera eftirfarandi
ráðstafanir meðan enn verður að
búa við hersetuna:
a) að unnið verði að algjörri ein-
angrun herstöðvarinnar. Öll
flugstarfsemi í Keflavík utan
herflugs verði aðskilin herstöð-
inni.
b) að settar vérði strangari reglur
um umferð bandariskra her-
stöðvarmanna um svæði utan
herstöðvar.
c) að sveitarfélög á Suðurnesjum
fái greiddan eðlilegan kostnað af
þeirri þjónustu er þau láta í té
vegna herstöðvarinnar.
d) að mengunarmat á og við Kefla-
víkurflugvöll verði tekið til rann-
sóknar og ráðstafananir gerðar
gegn yfirvofandi mengunar-
hættu.
e) að einokun íslenskra aðalverk-
taka verði upprætt.
0 að hafist verði þegar handa um
að gera íslendinga með öllu ó-
háða gjaldeyristekjum af hern-
um og atvinnuáætlun verði gerð
fyrir Suðurnes til að brúa það bil
er verður þegar herinn fer.
CIA og KGB
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna Iýsir andúð sinni á leyni-
þjónustum stórveldanna og for-
dæmir þingið þær grófu aðfarir að
lýðræði, sem þær hafa gerst sekar
um.
Auðhringar og efnahags-
bandalög
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna. hvetur til þess að gerðar
verði gjörbreytingar á starfi og
starfsháttum Norðurlandaráðs.
Þingið lýsir yfir fullunt vilja sínum
til aukins norræns samstarfs á með-
al þjóðþinganna og á öllunt sviðunt
norrænna samskipta. Vill þingið
koma eftirfarandi áskorun á fram-
færi varðandi breytingar á Norður-
landaráði:
— að til Norðurlandaráðsþings
verði kosnir fulltrúar beinurn
kosningum í aðildarlöndunum.
— að Norðurlandaráð færi út unt-
ræðu- og ákvarðanasvið sitt í al-
þjóðamálum, þannig að þar
verði engin mál undanskilin.
— að Norðurlandaráð hefji um-
ræður um afvopnunar- og ör-
yggismál og reyni að móta þar
sameiginlega afstöðu.
Grænland — Færeyjar
36. þing Sambands ungra jafnað-
arntanna ályktar að fela utanríkis-
málanefnd að vinna áfram að því
að stofnuð verði sósíaldcmókratísk
samtök ungs fólks á Grænlandi.
Ennfremur felur þing SUJ utan-
' íkismálanefnd að vinna að því að
slik samtök verði fullgildur aðili að
FNSU — Samtökum ungra jafnað-
armanna á Norðurlöndum. Þá
hvetur þingið til nánari samskipta
SUJ og SU — ungra jafnaðar-
manna í Færeyjum.
Friðarhreyfingar
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna fagnar sívaxandi mætti
friðarhreyfinga um allan heim. AI-
menningur i heiminum hefur risið
upp gegn stjórnarherrum þeim,
sem telja völdum sínum best borgið
með því að halda almenningi í ótta
um styrjaldir og vopnaviðskipti.
Hin sameiginlega barátta milljóna
og aftur milljóna verður ekki létt-
væg fundin. Ráðamenn verða að
hlusta á raddir fólksins.
íbúar heimsins óttast framtíð
helsprengjunnar. Það er skylda
okkar við börn okkar að þau geti
vænst þess að lifa morgundaginn og
framtíðina óttalaus við stríð, styrj-
aldir og tortímingu.
36. þingSambandsungrajafnað-
armanna hvetur til þess, að sam-
staða takist hér á landi um breiða
og öfluga friðarhreyfingu, sem hafi
það markmið að tryggja frið og ör-
yggi um langa framtíð, en slík sam-
tök létu kyrrt liggja pólitísk innlend
dægurmál stjórnmálaflokkanna.
Samstaða er afl, það ber að nota í
baráttunni fyrir friði.
Mannréttindabrot
36. þing Sambands ungra jafnað-
armanna mótmælir harðlega
mannréttindabrotum hvar sem þau
eru framin. Mannréttindabrot
stjórnvalda í ríkjum eins og Pól-
landi, E1 Salvador, Sovétríkjunum,
Tyrklandi, Afghanistan, og Uru-
guay, svo aðeins örfá dæmi sé u
nefnd.
Listasafn ASI:_________
Sýning Jakops
framlengd
Málverkasýning Jakops Jóns-
sonar í Listasafni ASÍ, sem opnuð
var 6. okt., er framlengd og lýkur
henni um næstu.helgi, sunnudaginn
28. okt.
Sýningin er opin daglega kl.
14—22.