Alþýðublaðið - 23.11.1984, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 23. nóvember 1984
'RITSTJORNARGREIN'
Engin stefna í stefnuræðu
Þaðvarfátt um fínadrætti í stefnuræðu Stein-
gríms Hermannssonar í gærkvöldi eins og fólk
sem hlýddi á ríkisfjölmiðlana heyrði. Mest af
tíma forsætisráðherra fór í það að lýsa ástand-
inu eins og það er, en minna fór fyrir markmið-
um ríkisstjórnarinnar til lausnar aðsteðjandi
vandamálum. Steingrímur hafði þann háttinn á
í ræðu sinni að lýsa því að ríkisstjórnin væri nú
aðvinnaaðýmsum málum, sem síðaryrði gerð
grein fyrir. Stefnan var með öðrum orðum ekki
mótuö í stefnuræðu forsætisráðherra, þótt
ræðan hefði tafist vikum saman á meðan
stjórnarsinnar leituðu logandi Ijósi að ein-
hverju haldreipi i vonlausri stöðu.
Forsætisráðherra lýsti því enn og aftur yfir í
ræðu sinni að kjarasamningarnir sem ríkið
gerði við starfsfóik sitt fyrir nokkrum vikum,
eftir harða kjaradeilu, hefðu bara verið ómark
— allt í plati, eins og börnin segja. Og blekking-
arleikur ríkisvaldsins gekk síðan út yfir allan
vinnumarkaðinn. Alls staðarvoru gerðir „papp-
irssamningar", eins og forsætisráðherra hefur
af hógværð nefnt undirritaða og staðfesta
kjarasamning ábyrgra aðila vinnumarkaðarins.
I stefnuræðu sinni kom Steingrímur Her-
mannsson víða við og flögraði með stuttum
millilendingum um þjóðmálasviðið eins og
snjótittlingur í leit aö æti á fimbulvetri. Sjaldn-
ast varað finna neinn fastan punkt í yfirlýsing-
um forsætisráðherra. Þegar hann kom t.d. að
vaxtamálunum, þá lýsti hann áhyggjum sínum
vegna þeirrar þróunar sem hefði fylgt vaxta-
frelsi því er ríkisstjórnin kom á. Afleiðing þess
er öllum Ijós; vextir hafa stórhækkað og raun-
vextireru nú meö þeim hæstu erþekkjast í iðn-
ríkjum heims. Ýmislegt bendir og til þess að
innan seilingar sé enn önnur flóðbylgja vaxta-
hækkana — útlánsvextir hækki enn meira en
þegareroröið. Steingrimur lýsti raunaráhyggj-
um sínum vegna hinna gífurlegu vaxtahækk-
ana, sem með vaxtafrelsinu „hefðu orðið meiri
en búist hafði verið við“, eins og hann orðaði
það. Að sögn Steingríms eru einustu ráð
stjórnvaida gegn þessari öfugþróun, þau að
biðja Seðlabankann um tillögur um eftirlit, svo
hamla megi gegn frekari vaxtahækkunum. En
forsætisráðherra áttar sig sennilega á því aö
ekki er bæði hægt að haldaog sleppa í þessum
efnum sem öðrum. Seðlabankinn getur ekki
keyrt niður raunvexti á sama tíma og ákvörðun
vaxta hefur verið sett í hendur viðskiptabank-
anna sjálfra. En Framsóknarflokkurinn er ekki
opinn í báða enda fyrir ekki neitt.
Forsætisráóherra hafði orð um það i ræðu
sinni að við gerð fjárlaga yrði gerð grein fyrir
ýmsum ráðstöfunum sem rikisstjórnin hefði á
prjónunum til að draga úr áhrifum verðlags-
hækkana á afkomu heimilanna. Ætli þær til-
lögur verði eitt pappírsgagnið til sem ríkis-
stjórnin tekurekki hiðminnstamarká, þegartil
framkvæmda á að koma, eins og raunin varð á
um kjarasamningana? Ekki kæmi á óvart þótt
svo yrði.
Samkvæmt spám mun meðalhækkun verð-
lags milli áranna 1984 og 1985 verða um 26-
28%. Verðhækkanir á næsta ári verða um 20 af
hundraði. Kauphækkun sú sem launafólk fékk
í nýgerðum samningum, sem þegar hefur verið
stolið aftur, vegur létt til að mæta þeirri hol-
skeflu verðhækkana.
Forsætisráðherra fór hratt yfir sögu, þegar
hann drap á stöðu heilbrigðismálanna. Ekki
minntist hann einu orði á þá skatta sem rikis-
stjórnin hefur lagt á fólk, einkanlega sjúka og
aldraða, f formi stórhækkaðs verðs læknis-
þjónustu og lyfja. Því „gleymdi“ Steingrímur
alveg.
Þá hljóp Steingrímur einnig á hundavaði yfir
stöðu húsnæðismálanna og það hvernig fjár-
hagsstaða Húsnæðisstofnunar hefur gjör-
samlegaverið lögð í rúst með þeim afleiðing-
um að íbúðakaupendur og húsbyggjendur fá
ekki einu sinni greidd út lán sín fyrren eftirdúk
og disk og löngu eftir áður ákveðinn tima.
Svona er farið með þá sem lán fá. Svo eru það
allir hinir sem enga fyrirgreiðslu fá. Ekki má
heidur gleyma því að hin opinberu húsnæðis-
lán eru sífellt minnkandi, sem hlutfal! af bygg-
ingarkostnaði eða verði fbúða. Þessu öllu
„gleymdi" forsætisráðherra.
Ekki minntist forsætisráðherra heldur einu
orði á það ófremdarástand sem ríkir á þúsund-
um heimila í landinu. Fjárhagsvandamál og erf-
iðleikar fólks við að standa ( skilum við banka
og skuldareigendur eru hrikaleg. Alþýðu-
flokksmenn hafa lagt til að stofnaður verði
skuldaskilasjóður heimilanna á sama hátt og
gert er á stundum varðandi atvinnuvegina í
landinu. En ríkisstjórnin hefur engar áhyggjur
af afkomu heimilanna nú frekar en fyrri daginn.
að sem stóð hins vegar upp úr í ræðunni i
gærkvöldi var að stefnan var ekki fyrir hendi í
stefnuræðu forsætisráðherra.
— GÁS.
Tvœr 4
hausti hafa í einni svipan afhjúpað
alvarlega bresti í samfélagsbygg-
ingu okkar Islendinga. Þessar póli-
tísku „alkalískemmdir" valda því
að undirstöður samfélagsins eru að
gliðna.
Nú þegar er svo komið að í land-
inu búa tvær þjóðir. Hættan er sú
að það sem skilur hinar tvær þjóðir
í sundur vegi smám saman þyngra á
metunum en það sem sameinar
þær.
Við höfum tvö hagkerfi. Opin-
bert hagkerfi (sem gefur okkur
rangar og villandi upplýsingar um
lífskjör og afkomu fólks og fyrir-
tækja); og „neðanjarðarhagkerfi“
(þar sem tekjur eru faldar og lúxus-
lífsstíll afhjúpar tilbúnar tölur hins
opinbera hagkerfis um afkomu
fólks og fyrirtækja).
Hlutverk jafnaðarmanna
Mánaðarverkfall opinberra
starfsmanna er til ntarks um þau
hatrömmu átök, sem í vændum eru
milli hinna tveggja þjóða, verði
fram haldið á sömu braut.
Það er sögulegt hlutverk jafnað-
armanna að koma í veg fyrir að
þjóðfélagið leysist upp í ósættan-
legar andstæður vegna félagslegs
misréttis. Það hafa jafnaðarmenn
gert með fyrirbyggjandi aðgerðum,
— róttækum þjóðfélagsumbótum
sem stefna að jöfnuði í eigna- og
tekjuskiptingu og jöfnum tækifær-
um ólíkra en frjálsra einstaklinga.
Á s.l. hálfum öðrum áratug hefur
áhrifa jafnaðarmanna á stjórn
landsins gætt í minna mæli en um
langt skeið áður. Afleiðingarnar
blasa við í sívaxandi misrétti og
harðnandi stéttaátökum sem fram-
undan eru.
Misheppnuð
stjórnarstefna
Núverandi ríkisstjórn hefur mis-
tekist að ná settum markmiðum: að
skapa meiri stöðugleika í íslensku
efnahagslífi. Ekki vegna þess að
þjóðin hafi verið ósátt við mark-
miðið — heldur vegna þess að
stjórnarflokkarnir völdu ranga leið
að settu marki.
Ríkisstjórnin hefur krafið hiuta
þjóðarinnar, þann hluta hennar
sem bjó við verst kjör fyrir, um
þungbærar fórnir. Hluti þjóðarinn-
ar hefur hins vegar notið þeirra for-
réttinda að fá að hlaupast undan
merkjum — bera engar byrðar. Það
er þetta óréttlæti sem hefur mis-
boðið réttlætiskennd íslendinga og
sundrað þjóðinni á hættustundu.
Það er meginviðfangsefni ís-
lenskra stjórnmála á næstunni að
brúa bilið milli hinna „tveggja
þjóða“. Til þess eru úrræði jafnað-
arstefnunnar hin einu sem duga.
Hvaða árangur?
Talsmenn ríkisstjórnarinnar
halda því fram að með kjarabaráttu
sinni sé þjóðin að eyðileggja árang-
ur ríkisstjórnarinnar. Hvaða þjóð
hafa þeir i huga? Hvaða árangri
hafa þeir náð?
Því að það eru tvær þjóðir í Iand-
inu. Önnur þeirra vinnur lengstan
vinnudag í Evrópu, á lægstu laun-
um, en kaupir lífsviðurværi sitt
hæsta verði sem þekkist i nokkru
Evrópulandi. Það er þessi þjóð sem
hefur náð árangri. Hún hefur af
litlum efnum reitt fram fjórðung til
þriðjung af launa sínum til þess að
borga niður herkostnaðinn af verð-
bólgustríðinu. Hún hefur í hálft
annað ár fært fórnir fyrir ríkis-
stjórnina — og hina þjóðina.
Vaxandi misrétti
Því að það er til önnur þjóð í
þessu landi. Hún hefur engar fórnir
fært. Hún skammtar sér sjálf lífs-
kjör. Hún greiðir ekki sinn hlut í
sameiginlega sjóði landsmanna til
þess að standa straum af opinber-
um framkvæmdum og dýru skóla-
og heilbrigðiskerfi. Þessi þjóð hef-
ur aukið einkaneyslu sína en ekki
minnkað. Hún er orðin að forrétt-
indahópi í þjóðfélaginu. Það er
þessi þjóð sem er að fara að byggja
í Stigahlíðinni. Það er þessi hluti
þjóðarinnar sem lifir í vellystingum
og heldur uppi eftirspurn eftir láns-
fé og mikilli einkaneyslu í formi
risnu, bifreiðakaupa, ferðalaga og
villubygginga.
Þessar tvær þjóðir eru nú í þann
veginn að segja sig úr lögum hvor
við aðra.
Kynslóðabilið
Hvor þjóðin hefur brugðist
hinni? Hvor þjóðin hefur náð
árangri gegn verðbólgunni? Öll
þjóðin veit svarið við þessum
spurningum.
Það er einkum yngri kynslóðin í
landinu sem varð hart úti vegna
vaxandi misréttis í lok verðbólgu-
áratugarins. Skömmu eftir að full
verðtrygging var tekin upp á hús-'
næðislánum hrundi hið félagslega
húsnæðislánakerfi. Það unga fólk,
sem nú leitar á vinnumarkaðinn að
loknu nárni og byrjar að stofna
fjölskyldur, fær óblíðar viðtökur i
íslensku þjóðfélagi. Það er með
námsskuldir á bakinu. Þeir sem
ekki njóta stuðnings efnaðra for-
eldra fá ekki risið undir greiðslu-
byrði af lánum sem taka þarf til að
byggja eða kaupa íbúð. Þetta unga
fólk verður því að sæta afarkostum,
okurkjörum húsaleigumarkaðar-
ins. Þetta unga fólk á síðan að
standa undir afborgunum og vöxt-
um af þeirri þjóðarskuld sem for-
eldrar þeirra stofnuðu til.
Þetta unga fólk er í uppreisnar-
hug gegn ranglátu þjóðfélagi. Það
kallar á róttækar þjóðfélagsum-
bætur — í anda jafnaðarstefnu og
mannúðar. Alþýðuflokkurinn —
flokkur íslenskra jafnaðarmanna
— á brýnt erindi við þetta unga
fólk.
Að færa til fjármuni
Sá hluti þjóðarinnar, sem hingað
til hefur fært fórnir, er ekki að
heimta prósentuhækkanir launa —
heldur réttlæti. Réttlætið krefst
þess að nú verið færðir til fjármun-
ir: frá þeim sem hafa hrifsað til sín
meira en þeim ber — til hinna sem
fært hafa fórnir. Því að við viljum
hafa ein lög og eina þjóð. Sá sem
slítur í sundur lögin, hann slítur í
sundur friðinn.
Leggjum ekki af stað í feröalag í
lélegum bíl eða illa útbúnum.
Nýsmuröur bill með hreinni olíu og
yfirfarinn t.d. á smurstöð er lík-
legur til þess að komast heill á
leiðarenda.
UMFERÐAR
llX
FEHAGSSTARF
ALÞÝÐUFLOKKSINS .
Borgarmálaráð
Alþýðuflokksins í Reykjavík
Fundur veröur haldinn í Borgarmálaráðinu n.k.
þriöjudag 27. nóv. kl. 17.15 í Félagsmiðstöð S.U.J.
að Hverfisgötu 106a.
Vinsamlegast athugið nýjan fundarstað.
Formaður.
Alþýðuflokkurinn —
Suðurlandskjördæmi
Opinn stjórnmálafundur verður haldinn í Eden,
Hveragerði, mánudaginn 26. nóvember kl. 21.
Jón Baldvin Hannibalsson, formaður Alþýðu-
flokksins, flytur á fundinum ræðu og svarar síðan
fyrirspurnum.
Fjölmennum á fundinn — allir eru velkomnir.
Skemmtifundur
Kvenfélags Alþýðuflokksins
í Hafnarfirði
Kvenfélag Alþýðuflokksins heldur skemmtifund
þriðjudaginn 27. nóv. n.k. kl. 20.30 í Gaflinum við
Reykjanesbraut.
1. Upplestur og fl.
2. Sýndar verða skreytingar frá Blómabúðinni
Burkna.
3. Kaffi, verð 170 kr.
Fjölmennið og takið með ykkur gesti.
Féiagsmiðstöð jafnaðarmanna
Félagsmiðstöð jafnaðarmanna i Reykjavík, á
horni Ingólfsstrætis og Hverfisgötu, verðuropin
kl. 13.15 næstkomandi laugardag, 24. nóvember.
Félagar fjölmennið til skrafs og ráðagerða.