Tíminn - 10.06.1967, Blaðsíða 9

Tíminn - 10.06.1967, Blaðsíða 9
25 LAUGARDAGUR 10. júní 1967 Þar fer hjónavígslan fram Kirkjan, þar seim ertfingi dönsku krúnunnar og Henri de Mon- pezait greifi eru gefin saman í dag, var upphaflega smiðja dianska flotans. í Danmörku er greinilegur aldursmunur á kirkjum úti á landsbyggðinni og í borgunum. Af 2000 sveitakirkjum, sem nú eru notaðar er 1771 byggð fyrir siðaskiptin 1636, þar af eru um 1650, sem uppihaflega voru byggðar á tímum Rómverja 1000—1200 eftir Kristburð. Fal- legar dómkirkjur prýða nokkra bæi úti á landi, þeirra á meðal er dómkirkjan í Roskilde, sem er 30 km. fyrir vestan Kauipmanna- höfn. Þar er grafreitur dönsku konunganna. En í Kaupmanna- höfn sjiálfri, sem er 800 ára gömul er engin dómkirkja frá miðöld- um. Biorgareldar og stríð haifa jafnað þeim við jörðu og skip og gafl Skt. Petri kirkjunnar eru einu leifar miðaldaibyggingar. Þessi kirkja var gerð upptæk við siðasikiptin áisamt klauistrum borgarinnar. Eftir að hún hafði verið notuð sem smiðja hálfa öld var aftur farið að nota hana til 'guðlþjónustu. Smiðjan gerð að kirkju. Á einum hinna mörgu smá- hólma á sundinu milli Sjálands og eyjiarinnar Amager var fyrsti kast ali Kaupmannahafniar byggður fyrir 800 árum. Á anmarri lítilli eyju, Bremerholm var konung- lega skipasmiðjan um 1500. Hér byggði Friðrik konungur II. stóra smiðju 1562, þar sem gerð voru skipsakkeri. Gafl smiðjunnar, sem snýr að kastalanum hefur tum. Þessi bygging stendiur enn og myndar gafl Holmens kirkjunnar. Sonur og eftirmaður Friðriks II., Kristján IV., var ekki aðeins hinn mikli byggingameistari Kaup mannaihafnar, heldur og hagsýnn maður. Þegar hann varð að finna kirkju handa stanfsfólki skipa- smiðjunnar og flotans mundi hann eftir smiðjunni, og árið 1619 var hin langa, lága bygiging vígð, eftir að settir höfðu verið nýir gluggar, hurðir og lítill uppmjór turn. Lítið er vitað um innrétt- ingu kirkjunnar en kirkjuklukk- urnar frá 1619 e<"u enn í kirkj- unni, en útskorítu altaristaflan með fangamarki Kristjáns IV. er nú í Grene kirkjumni á Jótlandi, sem keypti hama 1661 fyrir 75 dali. Af skýrslum má sjá, að kirkjubekkirnir hafa verið út- skornir, að hún hafði stúku handa konungnum og líklega hafa verið upphækkaðir bekkir í henni. Misheppnuð eftirlíking. Þessi látlausa kirkja var ekki að skapi Kristjáns LV. Hann lé* byg'gingameistarianin Leoniard Blasius breyta henni. Hliðarnar voru gerðar jafn háar og gamla turntoyggingin og fyrir miðju iþeirra voru gerðir 15 metra lang- ir vængir jafn háir og nálega jafn breiðir og gamla byggingin. Þessir vængir, sem kallaðir enu Skip- stjórastígur og Urtagarðsstígur, breyttu gömlu smiðjunni í rúm- góða, krosslaga kirkju. Löngu hliðarnar með háu gluggunum voru ekki skreyttar, en nýju gafl- lamir þrír voru skreyttir og reynt að líkjia efitir upprunalega gafl- inum frá 1582, en ekki tókst að ná sömu ró og léttleika, sem ein- kennir gamla smiðjugaflinn. Á gaflinum, sem snýr út að götunni stendur ártalið 1641 og stafirnir R F P fyrir einkunnarorð Krist- jáns IV: regna firanat pietas. Aðalinngangurinn núna er kon- unglega skrautlhliðið á austur- gafli gömlu smiðjunnar. Skírnarfonturinn er úr skipasmiðjunni. Að innan er kirkjan hvdtþvegin og í hvelfingunni eru englamynd- ir og flúr úr gipskalki frá 1640. Hinir þunglamalegu upphækkuðu bekkir voru settir upp 1873. Vinstra megin við altarið er kon- ungsstúkan, þar sem Friðrik kon- ungur og Ingiríður drottning sitja þegar þau hlýða á guðsþjónustu. Tjaldhimimninn fyrir ofan stúkuna verður fjarlægður fyrir brúðkaup Margrétar prinsessu. Kirkjubekk- irnir eru frá 1640, en síðan þá hefur þeim verið breytt nokkrum sinnum og þeir gerðir þægilegri. Altaristaflan og prédikunar- stóllinn, bæði úr eik, voru skorin út af Abel Sohróder yngri á ár- unum 1661—62. Þau eru höfuð- verkin : dönskum barokstil. Á miðhluta altaristöflunnar eru! myndir úr lífi Krists, síðasta kvöldmáltíðin, krossfestingin, upprisan og uppstigningin. Til hliðanna eru guðspjallamennim- ir og kristnar dáðir. Á altaris- töflunni er fangamark Friðriks j konungs III og Soffíu Amalíu drottningar. Stytta af Móses held- ur uppi prédikunarstólnum. Á1 Þaíf var nú ætlunin , að hér birtisfmynd af Holmens kirkju — og gerðar ráðstafanir til að fá hana frá Kaup- mannahöfn í gær. En eitthvað hefur nú farið úrskeiðis, því engin kom myndin — og við gripum þá þessa mynd af Margréti prinsessu og ketlingum á Norðurgarði og birtum hana bara r staðinn. sjálfum stólnum eru líkneski 11 postula og engla með hljóðfæri, en á milli þeirra em sýndir at- burðir úr biblíunni. Hljóð- magnarinn fyrir ofan prédikun- arstólinn er krýndur styttu af Kristi, sem veitir blessun sdna. Tveir altarisstjakar úr silfri, 90 om. háir eru athyglisverðir. Þeir eru gjöf frá Danner greifa- ynju, eiginkonu Friðriks VIL og eru frá 1873. Er álitið, að þeir séu eftirlíking af kertastjökum í hinni helgu greftrunarkirkju í Jerúsalem. Skírnarfomturinn er úr járni, gerður í smiðju flotans. Danskar sjóhetjur hvíla þar. Stóri róðukrossinn við hliðina á prédikunarstólnum var gerður til minningar um Kristján IV. fyrir dómkirkjuna í Roskilde. Hann hefur hangið í Holmens kirkjunni síðan 1704. f kórgrindinni eru 38 stólpar úr látúni og er grafið á þá ár- talið 1668 og nöfn gefandanr.a. Tréumgjörðin er ekki upþhafleg. Orgelið, sem er fyrir ofan Skip- stjóraganginn er frá 1738, en hljómbúnaðurinn hefur verið end- urnýjað'ur no'kkruim sinnum, síð- ast 1056. Fjórar af sex málmljósakrón- um era frá 17 öld. Skipslí'könin tvö eru bæði frá þessari öld. Skip Niels Juel ad- míráls „Christianus Quintus" er í bórnum og var gert eftir teikn- ingu frá 1697. f Skipstjórastígn- um hangir líkan af línuskipinu Holsten, sem tók þátt í orust- unni 'við KaU'pmannahöfn gegn Nelson. Við hliðina á kórnum var reist stór kapella 1705. Arkitektinn var byggingameistari flotans J-C. Ernst. Að utan minnir hún á hollenzkan barokstíl. Undir kap- ellunni eru grafhvelfingar, en sjáif kapellan er stór salur með hárri hvelfingu. Þar og undir henni eru margar líkkistur og minnismerki. Flestir, sem hvíla hér hafa verið framúrsbarandi menn í hernum og kirkjunnar menn. Sérstaka athygli vekur kap ella Niels Juel gerð 1710, 13 ár- um eftir dauða sjóhetjunnar, og fyrir miðjum langveggnum er marmarakista, þar sem hvíla jarð- neskar leifar annarar mikillar sjó- hetju, Peter Tordenskjols, sem dó 1721. Styttur af báðum admírál- unum eru úti fyrir kirkjunni. Stytta af Tordenskjold er í litla kirkjugarðinum, en stytta af Niels Juels er á leiðinni til Kongens Nytorv. . Vinsæl kirkja. Holmens kirkja er sjálfseigoar- stofnum undir vernd konunglega danska flotans. Allt starfslið fio’- ans, sem búsett er í Kaupmanna- höfn er í sókninni. Starfslið- hennar er prófasturinn og fjórir aðrir prestar. Holmens kirkja er ein vinsat.l- asta kirkja Kaupmann'ahafnar. Hún er ekki stærsta kirkjan i borginni, en fólki fellur vel í ð falleg innrétting hennar og sög'< legar minningar, sem eru tengdar við hana. GARDEIGENDUR Sumarblóm og fjölær í miklu úrvali Ennfremur garðrósir, runnar og plóntur i limgerði. Garðyrkjustöðin Grímsstaðit, Hveragerði. Auglýsið í TÍMANUM K E N T Á R rafgevmar, í bifreiðar, báta og vinnuvélar, 36 mismunandi stærðir, í allar bifreiðar, m.a. Cortina, VW, Skoda 100 AAB, Vauxhall, Fiat Renault. — Þér getið tengið KENTÁR rafgeyma hvar sem er á landinu ,eða tilsenda gegn póstkröfu, þar sem ekki er umboðsmaður. YMIR# I—£BI—I 1 1 - HH>2sJ===-rvj>£NF=5F=rIF=5EZ)l sírs/ii Getum fjölgað söluumboðum víðsvegar, þar sem ekki er umboðsmaður fyrir. i 1

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.