Alþýðublaðið - 05.11.1985, Side 1

Uvvboðsfarmnið:
1240 bíla uppboð!
Þriöjudagur 5. nóvember 1985
mammmmmmmmmmmm--------------
210. tbl. 66.

1 af hverjum
36 bílum
undir hamarinn!
Um næstu helgi stendur til að
láta fara fram uppboð á um 1240
bifreiðum á lóð Vöku hf. við
Smiðshöfða - ef eigendur þeirra
Fjárhagserfiðleikar Hafskiys hf:
Útvegsbankinn gæti
tapað gífurlegu fé
Útvegsbanki íslands getur kom-
ist í gífurlega erfiðleika, ef ekki
tekst um það samkomulag, að Eim-
TTggja þarf
eldsneyti á
orustuvélar
Georg Shultz, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, er væntanlegur
hingað til lands í dag þriðjudag, á
leið frá Moskvu. Flugvél utanríkis-
ráðherrans kemur í kvöld, en hann
heldur áfram vestur um haf síðdeg-
is á morgun, miðvikudag.
Vegna atburðarins, er varð þegar
sovéski utanríkisráðherrann fór
héðan fyrir nokkrum dögum, er sú
ósk látin í Ijós, að varnarliðið tryggi
það rækilega að nægilegt eldsneyti
verði á orustuflugvélum, sem
kunna að verða á lofti við brottför
ráðherrans.
skipafélag íslands taki við rekstri
Hafskips hf. hér á landi. Skuldir
Hafskips hf. við bankann eru nii
orðnar svo miklar, að fyrirsjáanlegt
er að bankinn fær alvarlegan skell,
hvort sem samningar takast eða
ekki.
Áfallið getur numið hundruðum
milljóna króna, ef Eimskip yfirtek-
ur ekki reksturinn hjá Hafskip og
jafnframt skuldir fyrirtækisins. En
þótt Eimskip taki við rekstrinum er
fyrirsjáanlegt tjón Útvegsbankans
nokkrir tugir milljóna króna.
Að undanförnu hafa staðið yfir
samningaumleitanir um að Eim-
skipafélagið taki við innanlands-
rekstri Hafskips. Útvegsbankinn
hefur tekið þátt í þessum viðræð-
um, enda á hann mikilla hagsmuna
að gæta. Af eðlilegum ástæðum vill
bankinn stuðla að því eftir mætti að
Eimskip taki við, ella getur tjón
bankans orðið gífurlegt.
í þeim athugunum, sem gerðar
hafa verið innan bankans, hefur at-
hygli manna beinst nokkuð að við-
skiptum bankans og Hafskips hf. á
þeim tima er Albert Guðmundsson
var formaður bankaráðs Útvegs-
bankans og átti einnig sæti í stjórn
Hafskips. Það hefur lengi verið álit-
ið, að á þeim tíma hafi félagið feng-
ið fyrirgreiðslu umfram það sem
gengur og gerist í viðskiptum fyrir-
tækja og banka.
Alþýðublaðið innti Arnbjörn
Kristinsson, fulltrúa Alþýðuflokks-
ins í bankaráði Útvegsbankans, eft-
ir upplýsingum um mál þetta. Hann
kvaðst ekkert vilja.'segja á þessu
stigi. Á bankaráðsfundi fyrir um
það bil 10 dögum kvaðst hann hafa
lagt fram tillögu þess efnis, að
bankaráðið fengi skriflega skýrslu
um málið. Þessi tillaga var sam-
þykkt samhljóða. Kvaðst Arnbjörn
vonast eftir því, að þessi skýrsla
yrði lögð fyrir bankaráðið hið allra
fyrsta.
í blöðum hefur komið fram, að
eignir Hafskips nægi hvergi nærri
fyrir skuldum. Forráðamenn fé -
lagsins, sem komið hafa fram í fjöl-
miðlum, hafa hins vegar vísað því á
bug, að staða félagsins væri jafn
slæm og af væri látið. Það er þó
ljóst, að félagið hefur orðið fyrir
mjög alvarlegu eignatjóni vegna
þeirrar verðlækkunar, sem orðið
Framh. á bls. 2
hafa þá ekki gert upp skuldir sínar
við kröfuhafa, sem eru Gjaldheimt-
an í Reykjavík, Vaka hf. skiptarétt-
ur Reykjavíkur, ýmsir lögmenn,
bankar og stofnanir.
Um 93% þessara bifreiða eru
skrásettar í Reykjavík. Alls á Gjald-
heimtan kröfu í um 580 bifreiðar af
um 1240, tollstjórinn 36, Vaka 19,
en yfir 600 bifreiðar verða væntan-
lega seldar eftir kröfu annarra að-
ila. Fyrir utan þessar um 1240 bif-
reiðar stendur einnig til að selja á
nauðungaruppboðinu 6 traktors-
gröfur, 3 tengi/festivagna, 3 vöru-
lyftara, 2 dráttarvélar, 2 hraðbáta,
mótórhjól, sendibifreið, vélhefil,
byggingarkrana, beltagröfu, skurð-
gröfu og glussakrana. Alls um 1260
eignir.
Samkvæmt upplýsingum Bif-
reiðaeftirlits ríkisins rnunu vera um
40 þúsund fólksbifreiðar skrásettar
á R-númer um þessar mundir og um
43 þúsund þegay við bætast vöru-
bifreiðar, sendibifreiðar og aðrar
bifreiðar. Virðist af þessu rnega
ráða að um það bil ein af hverjum
ca. 36 bifreiðum á Reykjavíkur-
númeri eigi nú á hættu að lenda
undir hamrinum margfræga.
Fálkahreinsun
með bresku efni
Breska scndiráöiö í Reykjavík
hefur sent frá sér frétt þess efnis aö
breskt hreinsiefni, sem notaö hefur
verið til að hreinsa óhreinindi af
steypu, asfalt, grjóti og slíku, hafi
reynst haldgott til aö bjarga lífi
íslenskra fálka.
Er þess getið að Náttúrufræði-
stofnun íslands hafi reynt niörg
efni við að bjarga fálkurn sem lent
hafa í olíumengun, þannig að fjaðr-
irnar hreinsist alveg, en vandamál
hefur verið hversu oft hefur þurft
að bera hreinsiefni á fuglana, því þá
eykst möguleikinn á skaða.
í frétt sendiráðsins segir, að
Náttúrufræðistofnunin hafi gert
tilraun með efni sem ln Home fyrir-
tækið í Manchester framleiðir, sem
leiddi í ljós að aðeins þurfti eina
umferð með efninu til að fjarlægja
alla olíu af illa útötuðum fjöðrum.
Mun stofnunin samkvæmt fréttinni
hafa pantað reglulegar sendingar
frá fyrirtækinu og ætla sér að not-
ast við efnið i framtíðinni.
Heiðarleiki stjórn-
málamanna vefengdur
Hefur það skyndilega gerst að
allir eru komnir í millistéttina??
Stjórnmálamenn fá nokkuð
harða útreið i könnun Hagvangs
um viðhorf íslendinga til stjórn-
mála og stjórnmálamanna, hvers
niðurstöður voru birtar í Morgun-
blaðinu nú um helgina. Þrír af
hverjum fjórum telja þannig að
stjórnmálamenn segi yfirleitt ekki
sannleikann, tveir af hverjum
þremur telja stjórnmálamennina
ekki takast á við brýnustu verk-
efnin og annar hver maður virðist
á þeirri skoðun að stjórnmála-
mennirnir séu yfirleitt að tala um
hið sama. Það ætti vart að koma
á óvart að fram kemur, að því
lægri sem heimilistekjurnar eru
og því minni sem menntun svar-
enda er, því meiri vantrú kemur
fram á stjórnmálamennina. Enda
flestir sammála um að stjórn-
málamennirnir eigi að einbeita sér
meira en gert er að bættum launa-
kjörum.
Þó könnun Hagvangs fjalli
fyrst og fremst um viðhorfin til
stjórnmála og stjórnmálamanna
vekur mesta athygli Alþýðublaðs-
ins sú skipting í tekjuhópa sem
fram kemur við sundurliðun
svara. I könnun Hagvangs sem
birt var í apríl síðastliðnum og
fjallaði um blaðalestur var sett
fram slík tekjuhópaskipting sem
þótti býsna merkileg. Þar kom
fram — og átti að heita áreiðan-
legar niðurstöður — að heimilis-
tekjur 43.5% aðspurðra voru
undir 30 þúsundum króna á mán-
uði, að aðeins 10.7% voru á hinu
breiða bili milli 30 og 70 þúsund
krónur á mánuði í heimilistekjur,
en síðan komu 45.8% aðspurðra
þar sem heimilistekjurnar töldust
vera yfir 70 þúsund krónur. Sem
sjá má kemur fram í þessu algjör
tvískipting svarenda — og þá um
leið landsmanna — í tekjuhópa;
90% eru annað hvort undir 30
þúsundum króna eða yfir 70 þús-
undum í heimilistekjum. Þegar
aðstandendur könnunarinnar
voru þá spurðir um þessa merku
útkomu var því staðfastlega neit-
að að úrtakið gæti verið ranglega
valið og því vart annað að ætla, en
að hér væri á ferðinni ótvíræð vís-
bending um skiptingu þjóðarinn-
ar í tvennt.
I könnun Hagvangs að þessu
sinni kemur fram allt önnur skipt-
ing heimilanna í tekjuhópa. Nú
virðast allflest heimilin sam-
kvæmt vísindum Hagvangs ýmist
hafa hækkað upp fyrir 30 þús-
undin eða lækkað niður fyrir 70
þúsundin í heimiiistekjur! Með
öðrum orðum kemur í ljós að í
stað þess að 43.5% séu undir 30
þúsundum virðast nú aðeins 17%
heimila vera undir þessu marki.
Sem er ekki ótrúlegt því launin
hafa jú hækkað frá í vor. Öllu
merkilegra er að á bilinu 30—70
þúsund krónur lenda nú 61.5%
heimilanna, þar sem áður voru
aðeins tæplega 11% og hlutfallið
hjá þeim sem höfðu yfir 70 þús-
und í heimilistekur virðist sam-
kvæmt þessu hafa lækkaö úr tæp-
um 46% í aöeins um 21—22%!
Þar sem áður fannst nánast engin
millistétt er nú að finna næstum
tvö af hverjum þremur heimilum!
Alþýðublaðið hlýtur að beina
þeirri spurningu til Hagvangs
hvernig á því getur staðið að heim-
ilum með yfir 70 þúsund í heimil-
istekjur hafi á nokkrum mánuð-
um fækkað um helming — því
væntanlega eru niðurstöður
beggja kannananna jafn réttmæt-
ar að mati fyrirtækisins og því
ekki um að villast. Lauslega áætl-
að þýðir þetta að í stað þess að
rúmlega 100 þúsund íslendingar
búi við heimilistekjur yfir 70 þús-
und krónur, telur sá hópur nú að-
eins rúmlega 50 þúsund. Hvað
hefur eiginlega verið að gerast frá
í vor ef þetta á að heita marktækt?
Margt athyglisvert kom fram
þegar spurt var um málefni sem
stjórnmálamennirnir ættu að
sinna meir en gert er. Það kemur
vart nokkrum á óvart að 9 af
hverjum 10 skuli vera á þeirri
skoðun að „bætt launakjör" og
„verðbólga" skuli vera efst á for-
gangslista svarenda og þá lands-
manna. Ef könnunin er þannig
réttmæt ogv áreiðanleg og\ kjós-
enour í landinu (yfir 18 ára) taldir
vera um 160—170 þúsund má
ætla, að um 150 þúsund þeirra
leggi mesta áherslu á bætt launa-
kjör, en um leið má ætla að um 13
þúsund manns telji að ekki eigi aö
sinna þessu verkefni meir en nú er
gert. Fróðlegur hópur þetta, en
tekið er fram í niðurstöðunum að
þessi hópur dreifist nokkuð jafnt
eftir tekjuhópum, sem heita má
all athyglisvert. Sömuleiðis kemur
þarna fram vísbending um að í
landinu sé að finna 50—55 þús-
und manns sem segja nei við því
að sinna betur hungri í heiminum
en nú er gert og eru því væntan-
lega á móti því samkomulagi sem
þingmenn allra flokka hafa gert
um að stórauka þróunaraðstoð
landsins á næstu fimm árum eða
svo. Álíka stór hópur kjósenda
segir svo hið sama um þann fróma
málaflokk „varnar- og öryggis-
mál“, en yfirgnæfandi meirihluti
landsmanna vill að stjórnmála-
mennirnir sinni betur friðarmál-
um en nú er gert. Þá virðist flest
vera kjósendum hugleiknara en
að stjórnmálamennirnir sinni
meir minnkandi ríkisafskiptum.
Áður hafði og komið fram í könn-
un, að sterkt samhengi er á milli
skoðana manna um minnkandi
ríkisafskipti og tekna þeirra; því
hærri sem tekjurnar eru því meiri
áhugi á minnkandi ríkisafskipt-
um.
Eins og áður segir koma stjórn-
málamennirnir afleitlega út í
þessari könnun. Þeir búa sem sé
við verulegt vantraust frá hendi
kjósenda og sker ísland sig reynd-
ar ekki úr hvað þetta varðar, eins
og fram kemur í samantekt Ólafs
Þ. Harðarsonar stjórnmálafræð-
ings um niðurstöðurnar. Áður
hafði komið fram hjá Ólafi að
það væri álit fjórða hvers kjós-
enda að fáum eða engum stjórn-
málamanni væri treystandi og nú
virðist ljóst samkvæmt könnun
Hagvangs, að
þrír af hverjum fjórum kjósenda
telji stjórnmálamennina yfirleitt
ekki segja sannleikann. Ömögu-
legt er að segja hvort breytingar
hafi átt sér stað hvað þetta varðar
hina síðustu áratugi, en hitt má
ljóst vera að Alþingi landsmanna
hefur á undanförnum árum sætt
vaxandi gagnrýni, enda starfs-
hættir þar og málatilbúnaður oft
verið á þann veg að mörgum hefur
ofboðið. Hvers konar dægurmál
hafa orðið meira áberandi en hið
eiginlega löggjafarstarf. Æ færri
virðast hafa nennu til að hlusta á
útvarpsumræður stjórnmála-
mannanna. Við þetta bætist
valdaafsal löggjafans á ákvörðun-
um til framkvæmdavaldsins, rík-
isstjórnarinnar. Og þegar ríkis-
stjórn landsmanna stendur í við-
líka skrípaleikjum og urðu með
stólaskiptunum um daginn er vart
við því að búast að álit lands-
manna á stjórnmálamönnum fari
batnandi.
Hvað varðar þverrandi virðingu
kjósenda fyrir stjórnmálamönn-
um er rétt að rifja upp hverjir hafa
farið með völdin síðustu 15 árin.
Það eru fyrst og fremst framsókn-
armenn sem setið hafa samfleytt í
stjórn frá 1971 og það eru sjálf-
stæðismenn, sem setið hafa í rík-
isstjórnum í rúm 10 ár af hinum
12 síðustu. Þetta eru sömu flokk-
arnir og ráðið hafa ferðinni í ís-
lenskum stjórnmálum frá stofnun
lýðveldisins og reyndar lengra aft-
ur í tímann.