Alþýðublaðið - 19.06.1986, Blaðsíða 2

2
Fimmtudagur 19. júní 1986
ÁITSTJORNARGREIN-
Ahrif jafnaðarstefnunnar í
fara stöðugt vaxandi
heiminum
m
A morgun hefst í Lima í Perú sautjánda þing
Alþjóðasambands jafnaðarmanna. Þetta er í
fyrsta sinn að þing sambandsins er haldið á
meginlandi Ameríku. Þingið sækja fulltrúar
nær allra jafnaðarmannaflokka í heiminum.
Jón Baldvin Hannibalsson er fulltrúi Alþýðu-
flokksins á þinginu.
Þetta þing Alþjóðasambands jafnaðarmanna
getur markað tímamót í störfum þess. Ætlunin
er, að afgreiða nýja stefnuyfirlýsingu Alþjóða-
sambandsins, sem verið hefur í smíðum sl. tíu
ár. Þærtillögur, sem nú liggjafyrirum breyting-
ar á stefnuyfirlýsingunni eru mjög róttækar og
geta haft veruleg áhrif á stefnu og störf sam-
bandsins á næstu árum.
Þá liggur fyrir þinginu stefnuályktun um nýja
efnahagsskipan heimsins, samskipti Norðurs
og Suðurs í framhaldi af Brandt-skýrslunni.
Rauði þráðurinn í þeirri skýrslu ersá, að sovét-
kommúnisma og óheftum markaðsbúskap er
hafnað sem fyrirmyndum þróunarríkjanna.
Benteráþriðju leiðina; leió hins blandaðahag-
kerfis, einkaframtaks og markaðsbúskapar
undir heildarstjórn lýðræðislega kjörins ríkis-
valds, sem stefnir að jöfnun eigna- og tekju-
skiptingar og félagslegu öryggi allra.
Þess hefurorðið mjög vart á síðustu árum, að
hin nýfrjálsu þróunarríki hafa hafnað forystu
stórveldanna við mótun þjóðskipulags. Þau
hafa í æ ríkari mæli leitað fyrirmynda meðal
ríkjaþarsem flokkarjafnaðarmannaeru öflugir
og hafa haft meiri áhrif á mótun þjóðfélagsins
en aðrar pólitískar stefnur. Mörg þessara ríkja
hafa leitað til Alþjóðasambands jafnaðar-
manna um aðstoð og fræðslu.
Það er engum blöðum um það að fletta, að
jafnaðarstefnan er nú í meiri sókn í heiminum
en nokkru sinni fyrr. Hún verður valkostur fleiri
og fleiri, sem hafafengið sig fullsadda af þeirri
pólitísku innrætingu og valdakapphlaupi, sem
stórveldin hafa iðkað. Fleiri og fleiri þjóðir leita
nú friðsamlegrar lausnar á margvíslegum
vandamálum og hafna þátttöku í þvi tortíming-
arkapphlaupi, sem gerir vart við sig á hverjum
degi. Fyrir marga er jafnaðarstefnan og al-
þjóðahyggja jafnaðarmanna áþreifanlegur og
fýsilegur valkostur.
Fyrir þingi Alþjóðasambands jafnaðarmanna
liggur einnig itarleg ályktun um samskipti
Austurs og Vesturs um afvopnunarmál og um
frumkvæði alþjóðahreyfingar jafnaðarmanna í
friðarmálum, sem hinnar einu sönnu friðar-
hreyfingar samtímans.
Þessu þingi Alþjóðasambands jafnaðar-
manna verður mikill gaumur gefinn um allan
heim. Fjölmargar þjóðir, sem búa við kúgun og
einræði og eiga höfði sínu hvergi að halla í póli-
tískum skilningi, leita stuðnings hjá Alþjóða-
sambandinu. Margar stjórnmálahreyfingar
þriðja heimsins eiga nú aukaaðild að sam-
bandinu, og fleiri hafa sótt um aðild.
Alþýðuflokkurinn á íslandi hefur átt aðild að
Alþjóðasambandinu frá árinu 1922 og átt við
það mikil og góð samskipti. Sú alþjóðahyggja
og samstaða, sem einkennt hefur störf sam-
bandsins, er einstæð í heiminum í dag og af
henni getur engin önnur pólitísk hreyfing stát-
að. —
Skúli H. Nordahl, arkitekt:
Hvernig er farið rétt-
arfarinu í landinu
Seinheppnir fréttamenn
1. Til hvers eru menn hnepptir í
gæsiuvarðhald?
2. Hvers vegna er sakamálarann-
sókn leynileg?
3. Hverjar eru trúnaðarskyldur
rannsóknaraðila?
A þjóðhátíðardegi 17. júní reyn-
ast íslenzkir fréttamenn svo sein-
heppnir að gera að stórfrétt dagsins
söguburð, sem virðist vera upp-
runninn frá þeim, sem skyldir eru
sakarannsókninni og eru utan
gæsluvarðhalds eða vera látinn leka
úr rannsóknarstofum rannsóknar-
lögreglu.
Þjarmað er að einstaklingum og
þeim borið á brýn mútuþægni og
misferli, er leiði til afsagnar trúnað-
arstarfa. Yfirheyrslan byggð á
framangreindum söguburði.
Er að furða, að almennir borgar-
ar ófróðir um lagareglur spyrji
framangreindra spurninga?
1. Til hvers eru menn hnepptir í
gæsluvarðhald?
Almennt trúa menn því, að það
sé gert til að halda leynd yfir
upplýsingum, til að koma í veg
fyrir að þeir, sem utan gæslu eru
geti haft áhrif á rannsóknina eða
að gæslufangar i samskiptum
við aðra geti haft áhrif á gang
rannsóknar.
2. Hvers vegna er sakamálarann-
sókn Ieynileg?
Svarið felst að nokkru leyti í
svari við fyrstu spurningunni.
Að öðru leyti er um að ræða ör-
yggisráðstöfun til að tryggja að
jafnt sakborningar sem aðrir, er
málið snertir, hljóti fordóma-
Iausa og hlutlæga réttarmeðferð.
Þá kemur e.t.v. að alvarlegustu
spurningunni.
Hverjar eru trúnaðarskyldur
rannsóknaraðila?
Skyldur rannsóknaraðila eru
einhlítar og afdráttarlausar í
hugum almennings. Rannsókn-
araðilar hafa algjöra þagnar-
skyldu um störf sín og varðveislu
gagna.
Framangreindar spurningar
hljóta að vakna, þegar innlendir
fréttamenn erlendra fréttastofnana
senda erlendis svokallaðar upplýs-
ingar úr sakamálarannsókn og bera
sumpart fyrir sig pólitíska áhrifa-
menn og síðan í viðtölum telja upp-
lýsingarnar komnar beint úr saka-
málarannsókninni.
Það vakna fleiri spurningar.
4. Hvernig hafa hinir pólitísku
áhrifamenn fengið upplýsingar
sínar?
5. Til hvers er upplýsingunum
komið á framfæri?
6. Hverjir eru þessir pólitísku
áhrifamenn?
Ellert Schram hefur í heilsíðu-
grein í DV gert athugasemdir við
framkomu fjölmiðla í garð gæslu-
fanga í Hafskipsmálinu. Hætt er
við, að sú umfjöllun, sem Ellert
mótmælir hafi áhrif til að sakfella
fangana i hugum almennings áður
en rannsókn er lokið á máli þeirra.
Ennþá alvarlegri er sú málsmeð-
ferð fréttamanna, að ráðast að ein-
staklingum með dómfellandi yfir-
heyrslu út af söguburði, sem látinn
er leka ábyrgðarlaust.
Slík mannorðsmorð þjóna vart
réttarfarinu í landinu.
Svo virðist sem allt þetta mál sé
komið úr höndum réttvísinnar. Það
er að verða eins og krabbamein í
saklausum þjóðarlíkamanum. Það
sprettur upp hér og þar og eitrar
umhverfið og enginn fær séð beint
samhengi orsakar- tilgangs og af-
ieiðinga.
Nú er málum svo komið að eftir
stendur ein skýlaus krafa almenn-
ings.
Hún er.
Rannsóknin fari fram fyrir opn-
um tjöldum vegna þess að hvorki
sakborningar né aðrir njóta réttar-
öryggis leyndrar rannsóknar.
Meinið verður að skera burt með
aðgerð svo að ekki verði eftir angar,
sem geri því kleift að halda áfram
að grafa um sig.
Að lokum til fréttamanna.
Þeim er þetta ritar hefur oft þótt
þið seinheppnir í vali frétta ykkar.
Við því er víst lítið að gera. Frétta-
mat er misjafnt.
En þess mun í framtíðinni verða
minnst af endemum, að á þjóðhá-
tíðardaginn 17. júní 1986, á 200 ára
afmæli höfuðborgarinnar og 42.
afmælisári lýðveldis á íslandi var í
fjölmiðlum aðalfréttin sú, sem að
framan greinir og með þeim hætti
sem hér er lýst.
Ritað á þjóðhátíðardaginn 17. júní
1986.
Skúli H. Norðdahl ark. F.A.I.
Aths. Hér er sérstaklega átt við
fréttamennsku útvarps og sjón-
varps. S.H.N.
VINNUEFTIRLIT RÍKISINS
TILKYNNING!
ERUM FLUTTIR AÐ
BÍLDSHÖFÐA 16
MEÐ ALLAR DEILDIR
STOFNUNARINNAR Á
EINUM STAÐ OG ® ER
672500
VINNUEFTIRLIT RIKISINS
BÍLDSHÖFÐA 16 — 112 REYKJAVÍK
Eru karlar líka menn? Kvenfrelsast karlar?
Hvernig eru mjúkir karlmenn? Ég ætla sko
að lesa um þetta allt í 19. júní — sérstak-
lega þessa mjúku!
ÁRSRIT KVENRÉTTINDAFÉLAGS
ÍSLANDS „19. JÚNÍ“ ER KOMIÐ ÚT
Fæst í bókaversiunum og hjá kvenfélögum
um land allt.
Kvenréttindafélag íslands