Alþýðublaðið - 25.07.1986, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 25. júlí 1986
RITSTJÓRNARGREIN... ...............
Hundsaða ráðherrabréfið
IM ú hafa nýjar lánareglur Húsnæðisstofnunar
veriðbirtar. Ýmsarbrotalamireru f þeim reglum
en þær má laga ef vilji er fyrir hendi. Það hillir
þvf loks undir það, að réttur fólks til að eignast
húsnæði á viðráðanlegum kjörum verði virtur.
Hins vegar virðist ekki bóla á neinum aðgerð-
um til aðstoðar þvf fólki sem stóð f fbúðarkaup-
um og húsbyggingum á árunum 1980—1985.
Þetta er fólkið sem sökkt var f skuldafenið og
margir misstu aleiguna vegna pólitískra mis-
taka, samanber orð forsætisráðherrans.
Pað ber enginn á móti þvf, að verðtrygging
inn- og útlána var nauðsynleg. Verðtryggingin
var hins vegar ávallt túlkuð þannig, að menn
greiddu svipaðan hluta launa sinna f afborgan-
ir og vexti. Lífeyrissjóður verslunarmanna birti
meira að segja f dagblöðum útreikninga sfna
20 ár fram í tímann. Það var því útilokað að
skilja þetta á annan veg en þann, að lánskjör
yrðu bundin launakjörum, en ekki verðlagi á
kaffi, bensíni og brennivíni svo dæmi séu
nefnd. Allir vita f hvílfkum vítahring húsbyggj-
endur þessara ára lentu vegna aðgerða stjórn-
valda. „Pólitísk mistök,“ segir forsætisráðherr-
ann og ypptir öxlum en slík mistök eru þannig
vaxin, að á þeim ber enginn ábyrgð.
Einaáþreifanlegatilraunin til þess að minnka
örlftið greiðslubyrði húsnæðislána var gerð
síðsumars árið 1983. Þá ákvað rlkisstjórnin að
lánskjaravfsitöluhækkun, sem verða átti 8,1%
1. seþt. það ár yrði 5,1%. Alþýðublaðið hefur
undirhöndum afrit af bréfi því, sem Alexander,
Stefánsson, félagsmálaráðherra ritaði til
stjórnar Húsnæðisstofnunar 2. sept. 1983 og
tilkynnti þessa ákvörðun rfkisstjórnarinnar.
Þessi breyting var hins vegar aldrei fram-
kvæmd. Það sýnir best áhrif og völd þeirra
manna, sem virða ákvarðanir ríkisstjórnar að
vettugi. Þeir taka smáráðherra á beinið og
segja þeim að vera ekki að ski pta sér af því sem
þeim kemur ekki við.
Kjartan Jóhannsson, alþm. ritar í sfðustu viku
grein í DV um vanda húsbyggingarhópsins frá
áðurgreindum árum. Þar ræðir hann einmitt
um það misrétti, sem þetta fólk er beitt fyrir
það eitt að velja sér þessi ár til öflunar fbúðar-
húsnæðis. M.a. kemst Kjartan svo að orði:
„Lánalengingardugaekki þvf að fólkið erorðið
eignalaust og það er í þvf, sem óréttlætið felst.
Óréttlætið er m.a. vegna þess, að þessu fólki
hefur verið gert að greiða vexti, vaxtavexti og
dráttarvexti af upphæðum sem það gat ekki átt
von á af þvf að kjaraskerðing og verðbólga
brengluðu allar áætlanir. Þess vegna er ekki
nema eitt til ráða til þess að rétta hlut þessa
þjóðfélagshóps og gera honum kleift að
standa nokkurn veginn jafnfætis öðrum í sam-
félaginu. Sú leið er að lækka skuldir þessara
aðila svo að eignarstaða þeirra skáni.“
Síðar segir Kjartan Jóhannsson: „Á síðasta
þingi flutti ég ásamt nokkrum öðrum þing-
mönnum Alþýðuflokksins tillögu um þetta
efni. Þar var gert ráð fyrir að 50% af hækkun
þessara skulda umfram hækkun almenns
kauþgjalds f landinu myndaði sérstakan endur-
greiðsluhluta, sem viðkomandi ætti rétt á og
yrði þessari upþhæð þá varið til þess að greiða
vanskil og lækka skuldir hans.“
Aðalatriðið er, að menn viðurkenni þann stuld
sem hér um ræðir og að ákveðinn þjóðfélags-
hópur verði ekki einn látinn gjalda pólitfskra
mistaka Steingríms. Síðan geta menn skipst á
skoðunum um framkvæmd málsins en Ijóst er,
að hér er um samfélagslegt verkefni að ræða
sem greiða verður úr viðlagasjóðí.
B.P.
Þessi mynd er úr sýningu Söguleik-
anna á Njáls sögu í Rauðhólum en
nú mun einungis tiltölulega fáar
sýningar vera eftir. Nœstu sýningar
eru nú um helgina, á laugardag og
sunnudag, í bæði skiptin kl. 17.
Miðar eru seldir í Rauðhólum, rétt
fyrir sýningu, eða ígegnum Kynnis-
ferðir í Gimli við Lækjargötu og
Faranda á Vesturgötu. Upplýsingar
mn rútuferðir eru gefnar í síma
%22666. Miðaverð er 500 krónur og
250 fyrir börn.
Hválurinn
þvinganir gagnvart íslendingum af
hálfu Bandaríkjamanna, vegna
hvalveiða íslendinga í vísindaskyni
og hugsanleg viðbrögð íslendinga
við slíkum þvingunum. Engar
ákvarðanir voru þó teknar í þessu
sambandi, enda er sjálvarútvegs-
ráðherra staddur erlendis í leyfi
þessa dagana og forstæisráðherra
Íjefur lýst því yfir að ákvarðanir í
Aiálinu verði ekki teknar fyrr en
hann kemur heim, en hann mun
væntanlegur til landsins eftir helg-
þia. Mál þetta verður því tekið aftur
fþp á fundi ríkisstjórnarinnar á
riðjudaginn.
Ráðherrabréf 1
tgm þá þegar var auðvitað fyrirsjá-
ilegt.
rátt fyrir að ráðherrabréfið
i bein tilskipun um þessa lækk-
ánskjaravísitölunnar, kom hún
jr
§
aldrei til framkvæmda, vegna þess
að Jóhannes Nordal, seðlabanka-
stjóri, mun hafa lagst mjög ein-
dregið gegn því að tvenns konar
lánskjaravísitala yrði í gangi, en
það hefði orðið óhjákvæmileg af-
leiðing af þessari ákvörðun félags-
málaráðherra.
Það að ákvörðun Alexanders
Stefánssonar, félagsmálaráðherra
haustið 1983 var hundsuð svo ger-
samlega sem raun bar vitni, hefur á
þeim árum sem liðin eru, orðið til
þess að hækka greiðslubyröi af hús-
næðislánum um stórar fjárhæðir.
Um þetta bréf féiagsmálaráð-
herrans er m. a. fjallað í leiðara Al-
þýðublaðsins í dag.
Vestmannaeyja-
lokun framlengd
Síðan 25. júní hafa togveiðar á
skika vestan Vestmannaeyja verið
bannaðar með nær samfelldum
skyndilokunum. í fjórum athugun-
um hefur smáþorskur í afla á svæð-
inu mælst á bilinu 33—66% undir
55 cm og nú í síðustu könnun 50%
undir 55 cm, en viðmiðunarmörk
eru 20% undir áðurnefndri stærð.
Ráðuneytið hefur því ákveðið, að
tillögu Hafrannsóknarstofnunar-
innar að banna frá og með 25. júlí
n. k. allar togveiðar á svæði sem
markast af Heimaey og línum sem
dregnar eru um eftirgeinda punkta:
1. Dalfjall (63° 26‘ 8 N,
20° 28 ‘ 5 V)
2. Þrídranda (63° 29 ‘ 3 N,
20° 30‘ 8 V)
3. Álsey (63° 24‘ 0 N, 20° 22‘ 2 V)
4. Stórhöfða (63° 24‘ 0 N,
20° 17‘ 3 V)
Happadrœtti
Alþýðuflokksins:
Vinnings-
númerin
Dregið hefur verið í ferðahapp-
drætti fulltrúaráðs Alþýðufloklcs-
félaganna í Reykjavík. Dregið var
5. júlí. Dregnir voru út 12 ferða-
vinningar að verðmæti 30.000
krónur hver. Útgefnir miðar voru
10.000. Vinningar komu á miða
númer:
2064, 2584, 2741, 4125, 4679,
5332, 5631, 8132, 8725, 8941,
9780, 9967.
15. júlí var dregið í happadrætti
Alþýðuflokksins í Kópavogi. Vinn-
ingsnúmer hafa verið innsigluð og
verða birt síðar.
Bókagjöf
Nýlega afhentu þeir dr. Hannes
Hólmsteinn Gissurarson, fram-
kvæmdastjóri og kennari í Við-
skiptadeild Háskóla íslands, og
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson
framkvæmdastjóri Háskólabóka-
safni að gjöf fyrir hönd Félags
frjálshyggjumanna bækur um
stjórnmál og hagfræði að andvirði
um 35 þús. kr.
Hafði Félag frjálshyggjumanna
safnað fé til þessarar bókagjafar
hjá ýmsum fyrirtækjum og ein-
staklingum, en í bréfi þess til Há-
skólabókavarðar segir meðal ann-
ar: ,,Félag frjálshyggjumanna hef-
ur lengi haft áhuga á því að stuðla
að sem traustastri fræðilegri kjöl-
festu íslensks almennings og
menntamanna í umræðum um
þjóðmál og stjórnmál. Slík kjöl-
festa felst ekki síst I góðum bóka-
kosti, sem tiltækur sé þeim, sem
nema vilja, og hvergi er slíkur
bókakostur nauðsynlegri en í Há-
skóla íslands, þar sem mikill hluti
komandi menntamannakynslóðar
fer um."
Hér er í fyrsta lagi um að ræða
tímaritíð Frelsið, sem Félag frjáls-
hyggjumanna hefur gefið út frá
1980, innbundið I heild sinni í
þremur eintökum, og mun það
geta legið frammí á ýmsum lesstof-
um Háskólans. einnig eru í bóka-
gjöfinni flest nýlegustu rannsókn-
arritin, sem breska vísindastofn-
unin Institute of Economic Affairs
í Lundúnum hefur gefið út, en sú
stofnun fæst við að greina þá
möguleika, sem eru að leysa mál
fremur með markaðsviðskiptum
en ríkisafskiptum og verðlagningu
fremur en skattlagningu.
Ýmis önnur rit eru einnig í bóka-
gjöfinni, til dæmis sum helstu hag-
fræðirit Ludwigs von Misess, hins
kunna austurríska hagfræðings,
sem var einn ótrauðasti stuðnings-
maður markaðskerfisins á fyrri
hluta þessarar aldar, rit Ludwigs
Erhards, kanslara Vestur-Þýska-
lands og höfundar þýska efnahags-
undursins, og breská blaðamanns-
ins Paul Johnsons.
Félag frjálshyggjumanna er að
safna fé til þess að geta gefið svip-
aðar bókagjafir í lestrarstofur
framhaldsskólanna um land allt
nú í haust, er þessir skólar hefja
aftur starfsemi sína.

Hverjum^^
bjargar
það
næst
||U^HRÐAR