Alþýðublaðið - 03.03.1987, Blaðsíða 1

alþýöu
blaðið
Þriðjudagur 3. mars 1987
42. tbl. 68. árg.
Erlent fjármagn í fiskvinnsluna:
Búvöruverðshœkkunin:
mótmælir
„Það liggur ekkert í augum uppi, að tekjuháir bændur eigi að fá sérstaka hækkun
vegna ákvæða um lágmarkslaun í kjarasamningum“, segir Björn Björnsson, hagfræð-
ingur ASÍ. — „Við eigum samkvæmt lögunum að bera okkur saman við aðra hópa.
— Auðvitað er það svo að sumir bændur hafa hærri tekjur en aðrir“, segir Ingi
Tryggvason.
„Fögnum nýju
framtaki í
atviimumálum* ‘
— segir Karl Steinar Guðnason, alþingismaður
„Við fögnum öliu nýju framtaki í
atvinnumálum á Suðurnesjum.
Með þessu móti hefur fengist fjár-
magn til þess að koma þessum fyrir-
tækjum á flot, og þeim stýra fram-
sæknir og duglegir menn, sem eiga
eftir að láta frekar að sér kveða í at-
vinnumálum á Suðurnesjum“,
sagði Karl Steinar Guðnason, al-
þingismaður og formaður Verka-
lýðs- og sjómannafélags Keflavík-
ur, í samtali við Alþýðublaðiö í gær.
Erlendir aðilar hafa nýverið
keypt sig inn í tvö fyrirtæki á Suð-
urnesjum, ICE-Scott í Garði og ís-
lenskan Gæðafisk hf. í Njarðvík-
um. Þessi tvö fyrirtæki hafa undan-
farið auglýst í fjölmiðlum og boðið
allt að 30—50% hærra verð fyrir
fisk en boðið er samkvæmt fisk-
verði verðlagsráðs.
Fyrirtækin tvö eru bæði í vinnslu
og ísfiskútflutningi. „Þau bjóða
gott verð og það skapar atvinnu og
fjármagn í byggðarlögunum. —
Við frábiðjum okkur allan gamal-
dags hugsunarhátt og einangrun.
Það er því engin ástæða til annars
en horfa björtum augum til fram-
tíðarinnar, því þessi fyrirtæki vita
nákvæmlega hvað þau eru að gera“,
sagði Karl Steinar.
fyrrverandi þjóðskjala-
vörður, látinn.
Látinn er í Reykjavík Bjami
Vilhjálmsson, fyrrverandi
þjóðskjalavörður, á sjötugasta
og öðru aldursári.
Bjarni Vilhjálmsson var
fæddur 12. júní 1915 að Hátúni
á Nesi í Vopnafirði. Hann varð
magister i íslenskum fræðum
frá Háskóla íslands árið 1942.
Kennari við Alþýðuskólann í
Reykjavík 1939—47 og for-
stöðumaður skólans síðustu ár-
in. Bjarni var framkvæmda-
stjóri Menningar- og fræðslu-
sambands alþýðu •* 1943—44.
Skjalavörður við Þjóðskjala-
safn íslands frá 1. okt. 1958 og
Þjóðskjalavörður frá árinu
1968.
Eftirlifandi kona Bjarna Vil-
hjálmssonar er Jóna Kristín
Eiríksdóttir.
Búvöruverð hækkaði um 5% í
gær eftir að launaliður bænda var
hækkaður um 10 prósent. Mið-
stjórn ASÍ hafði harðlega mótmælt
áformum um hækkun búvöru-
verðs. „Við gagnrýndum þessar fyr-
irætlanir og höfum umfram allt vís-
að til þeirra yfirlýsinga sem ríkis-
stjórnin gaf út um þessi mál í
tengslum við kjarasamningana í
desember", sagði Björn Björnsson
hagfræðingur ASÍ í samtali við Al-
þýðublaöið í gær.
Miðstjórn ASÍ hélt fund á föstu-
dag og vakti athygli á, að áform
væru uppi í 6-mannanefnd um 20%
hækkun á Iaunalið, sem mundi
skila sér í meira mæli til tekjuhárra
bænda, en þeirra tekjulægri.
Hækkun búvara gæti orðið 10—
12%. Forsætisráðherra skrifaði
bændum bréf í framhaldi af því og
náðist samkomulag um, að hluti
hækkunarinnar kæmi til fram-
kvæmda strax og gilti til bráða-
birgða í hálfan mánuð. Samkvæmt
samkomulaginu verða á meðan
kannaðir möguleikar á sérstökum
ráðstöfunum til að ná fram áhrifum
kjarasamninganna frá í desember,
og verður reynt að sjá til þess að
þær ráðstafanir hafi ekki veruleg
áhrif á verðlag. Tveir fulltrúar neyt-
enda í 6-mannanefnd voru frestun
andvígir.
Björn Björnsson var spurður að
því hvort mönnum hefði ekki átt að
vera ljóst að búvöruverð hækkaði
þegar launaliður bænda hækkaði
til samræmis við kjarasamninga:
„Það liggur ekkert í augum uppi að
tekjuháir bændur eigi að fá sér-
staka hækkun vegna almennra
ákvæða um lágmarkstekjur í kjara-
samningum. Það er ekki um það að
ræða að hækka bara laun tekju-
lægstu bænda. Þarna er um að
ræða almenna hækkun sem þýðir í
raun raun miklu meira til handa
þeim tekjuhærri en tekjulægri"
Ingi Tryggvason, formaður
Stéttasambands bænda, sagði að
bændur væru aðeins að taka inn
lágmarkslaun. „Ástæðan fyrir þvi
að hækkunin er þetta mikil í
prósentum er bara einfaldlega sú að
þau laun sem miðað hefur verið við
í verðlagsgrundvelli eru þetta lág.
Við eigum samkvæmt lögunum að
bera okkur saman við tekjur ann-
arra þjóðfélagshópa. — Áuðvitað
er þaö svo að sumir bændur hafa
hærri tekjur en aðrir. Það gildir
sama með bændur og atvinnurek-
endur að staða þeirra er nokkuð
mismunandi eftir þvi hve mikið eig-
ið fé þeir hafa í rekstrinum“
Jón Sigurðsson um samemnlezan lífeyrissjóð:
„Sjóðuriim deildskiptur
eftir landshlutum hvað
varðar ávöxtun iðgjalda“
Yfirráð fjárins haldist heima í héraði
„Alþýðuflokkurinn vill þjóðar-
atkvæði um lífeyrissjóðamálið og
leggur til að komið verði á lífeyris-
sjóði fyrir alla landsmenn. Sjóður-
inn verði deildskiptur eftir lands-
hlutum, hvað varðar ávöxtun ið-
gjalda þannig að yfirráð fjárins
haldist heima í héraði. En hvað rétt-
indi fólksins varöar, starfi deildirn-
ar sem einn sjóður.“ Þessi orð lét
Jón Sigurðsson falla í ræðu á opn-
um borgarafúndi sem Alþýðu-
flokksfélögin á Akureyri gengust
fyrir sl. sunnudag.
Jón Sigurðsson sagði ennfremur
um lífeyrissjóðamálið: „Það hefur
verið að velkjast í nefndum árum
saman og engin lausn í augsýn af
hálfu núverandi ríkisstjórnar.
Reyndar hefur fjármálaráðherra,
Þorsteinn Pálsson, lýst yfir stuðn-
ingi við ríkjandi kerfi hundruð
sjóða sem þó skilur þúsundir eftir
með skarðan hlut. Það eru eigendur
lífeyrisréttinda sem eiga að ráða en
ekki núverandi stjórnendur sjóð-
anna eitthundraðí*
Á sama fundi fjallaði Árni
Gunnarsson, efsti maður Alþýðu-
flokksins í Norðurlandskjördæmi
eystra, um launakjör landsbyggðar-
fólks, fólksflutning úr sveitum og
hrapandi fasteignaverð út á landi. í
ræðu Árna kom fram að hann teldi
helst til ráða að stækka sveitarfé-
lögin, auka tekjustofna til sveita og
íhuga fylkjaskiptingu.
Jón Sigurðsson: „Eigendur lífeyris-
réttinda — fólkið í landinu — eiga
að ráða en ekki núverandi stjórn-
endur sjóðanna eitt hundrað.“
Eiður Guðnason um yfirlýsingu Sverris Hermannssonar á fundi Norðurlandaráðs í Helsinki um Tele-X:
Einkennileg vinnubrögð“
Tillagan um Norrœnan kvikmyndasjóð vakti mikla athygli
„Eg hef lýst þeirri skoðun
minni, að það sé allt of fljótt og
ótímabært að vera með yfirlýsing-
ar, eins og þær sem Sverrir Her-
mannsson kom með á Norður-
landaráðsþinginu, þar sem hann
mælti með að íslendingar drægju
sig út úr Tele-x samstarfinu. Ég sé
ekki alveg hvaða tilgangi svona yf-
irlýsing þjónar“, sagði Eiður
Guðnason, alþm. um fyrrgreind
ummæli menntamálaráðherra,
Sverris Hermannssonar sem hann
lét falla á þingi Norðurlandaráðs
í Helsinki fyrir skömmu.
„í fyrsta lagi er von á skýrslu
frá útvarpsstjórum Finnlands,
Noregs, Svíþjóðar og íslands,
núna næstu daga, en þeir hafa
verið að vinna að athugun þessa
máls. Einnig er þegar búið að taka
ákvörðun um norrænt sjónvarp
um Tele-x. Það var gert í nóvem-
ber 1985, en þá voru gerðir vissir
fyrirvarar af okkar hálfu. Út-
varpsstjórarnir munu leggja til í
þessari skýrslu, sem kemur núna
alveg á næstunni, að kannað verði
með fjórar rásir í stað tveggja.
Hins vegar hefur maður ekki séð
neinar tillögur um það ennþá
hvernig eigi að nota þessar fjórar
rásir.
Það getur vel verið að við get-
um ekki nýtt okkur þetta samstarf
og ekki tekið þátt í þessu, en það
er að minnsta kosti ekki enn kom-
ið í ljós. Sendingar frá Tele-x
hnettinum ná ekki hingað eins og
er, — hans sendistyrkur nær ekki
svona langt vestur á bóginn. Þess
vegna er talað um að koma efninu
til okkar með öðrum hætti, eða
um annan fjarskiptahnött. Hin
Norðurlöndin ætluðu sér að
borga kostnaðinn við það að
mestu, þannig að okkar hlutur
hefði orðið 1% eða þar um bil.
Þessi mál eru sem sagt enn í
athugun. Svo gerist það á þing-
inu, að fulltrúar hægri flokkanna
í Norðurlandaráði, henda fram
tillögu fyrirvaralaust þar sern upp
er tekin þessi hugmynd úr út-
varpsstjóraskýrslunni, að rásirnar
verði fjórar og að hætt verði við
tvær. Þetta vakti nokkra gagnrýni
vegna þess að málið var illa undir-
búið og átti greinilega að vera ein-
hver pólitískur uppsláttur. Allir
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins
skrifuðu upp á þessa tillögu. Svo
kemur Sverrir Hermannsson með
sína úrtölutillögu nánast sama
daginn, þess efnis að íslendingar
eigi að draga sig út úr þessu. Þetta
eru auðvitað afar einkennileg
vinnubrögð svo ekki sé meira
sagt.
Þessari tillögu hægri flokkanna
var vísað til menningarmála-
nefndarinnar og nú verður þetta
Eiður Guðnason: „Okkar
kostnaðarhlutur hefði orðið /%.“
mál væntanlega athugað í ljósi
þeirra upplýsinga sem væntanlega
koma fram í skýrslu útvarpsstjór-
anna. Menningarmálanefndin
heldur síðan fund í byrjun maí,
þar sem um þetta mál verður fjall-
að. Ef á að breyta Tele-x hnettin-
um þannig að hann geti annað
fjórum rásum í stað tveggja, verð-
ur að taka ákvörðun um það fyrir
miðjan júní n.k.
Varðandi Kvikmyndasjóðinn,
þá var þessi tillaga frá menningar-
málanefndinni um að stofna
kvikmynda- og sjónvarpsmynda-
sjóð, samþykkt með 70 atkvæð-
um samhljóða.
Þetta er tillaga sem ég átti
frumkvæðið að og hún hefur vak-
ið feiknalega athygli og henni hef-
ur verið mjög vel tekið. Það sýnist
vera mikill áhugi á því að vinna
þetta mál nokkuð hratt, þannig
að þessi sjóður geti komist á lagg-
irnar tiltölulega fljótt. Hversu
hratt það verður nákvæmlega, fer
eftir undirtektum ráðherranna.
Ég á von á því að frekari athugun
á þessu máli fari í gang núna alveg
á næstunni“, sagði Eiður Guðna-
son.