Alþýðublaðið - 06.06.1987, Qupperneq 2

Laugardagur 6. júnl 1987
MÞYBVBllÐIÐ
öimi: 681866
Útaefandi: Blað hf.
Ritstjóri:: Ingólfur Margeirsson
Ritstjórnarfulltrúi: Jón Daníelsson
Blaðamenn: Orn Bjarnason, Asa Björnsdóttii og
Kristján Þorvaldsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guömundsdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
Áskriftarsíminn er 681866
Naflaskoðun í
Sjálfstæðisflokknum
Nýjasta tölublaö VOGAR — blað sjálfstæðismanna
í Kópavogi — hefurvakið verðskuidaðaathygli. Þarer
fjallað um innri vandamál Sjáifstæðisflokksins af
meiri hreinskilni og opnari hug en tíökast hefur í sam-
anlagðri sögu flokksins. Tölublaðið er merkilegt fyrir
þær sakir að í blaðið rita margir forystumenn Sjálf-
stæðisflokksins og vitnað er í ræður þingmanna og
svöráfundum þeirrai Reykjaneskjördæmi. Umræðan
og gagnrýnin sem fram kemur í blaðinu öilu, á stefnu
og forystu Sjálfstæðisflokksins, er mislit en fellur
samt í einn farveg. Raddirnar mynda einn kór sem
heimtarnýjaog breiðari forystu og víðfeönari flokk.Þá
er ekki hægt að skilja heildarsamtekt á efni blaðsins
á annan veg en þann, að Sjálfstæðisflokkurinn sé
hvatturtil að taka Borgaraflokkinn inn í móðurskipið
á nýjan leik, annað hvort í stjórnarsamstarfi eða hrein-
um samruna flokkanna.
Kenning þeirra Sjálfstæðismanna sem rita í VOGA,
að samruni Sjálfstæðisflokks og Borgaraflokks sé
aðalforsenda þess að Sjálfstæðisflokkurinn nái full-
um styrk að nýju, er á margan hátt forvitnileg. í fyrsta
lagi hafaýmsileg teikn bent til þess að stór hluti sjálf-
stæðismanna væri slíkum samruna fráhverfur. Sú
heift sem ríkt hefur í stórum geira Sjálfstæðisflokks-
ins út í Albert Guðmundsson og hans menn er slík, að
ekki hefur komið til álita, hvort samvinna þessara
tveggja fylkinga geti átt sér stað. Það hefur einnig
sannast best í stjórnarmyndunarviðræðunum undir
verkstjórn Þorsteins Pálssonar, að lítill sem enginn
áhugi ríkti meðal forystusveitarSjálfstæðisflokksins
um stjórnarsamtarf við Albert Guðmundsson. Radd-
irnaríVOGUM bendahins vegartil þess aðandstaðan
við Borgaraflokkinn sé ekki alger, heldureigi samein-
ingarmenn talsvert bakland í flokknum. Flestir sem
fylgjast með stjórnmálum gera sér hins vegar Ijóst að
samruni Sjálfstæðisflokks og Borgaraflokks gerðist
trauðla nema með mannfórnum í forystuliði Sjálf-
stæðisflokksins og þá beindust spjótin fyrst að for-
manninum sjálfum. Eigi jafn samstilltar raddir og
hljóma á síðum VOGA, eftir að bergmála víðar í Sjálf-
stæðisflokknum, kemst formaðurinn varla hjá því að
kalla saman landsfund til að hreinsa loftið, kanna eig-
in stöðu og fá fram niðurstöður sem forystunni bæri
að fylgja.
Eins og fram kemur í skrifum ábyrgðarmanns blaðs-
ins, Halldórs Jónssonar, er Sjálfstæðisflokkurinn
óvenjulegur að því leytinu til, að hann er stærsti flokk-
ur þjóðarinnar án þess að fylgja neinni skýrri hug-
myndafræði. Flokkurinn hefur breyst úr breiðum lýð-
ræðislegum flokki í anda Ólafs Thors og Bjarna
Benediktssonar í margar minni fylkingar og forystan
hefur einangrað sig æ meira frá hinum almenna
kjósenda. Lýðræðisleg þróun innan veggja annarra
flokka hefur einnig sljóvgað muninn á Sjálfstæðis-
flokknum og pólitískum mótherjum hans. Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur þó haldið styrkleika sínum vegna
harðra sérhagsmunagæslu peningamanna og því út-
breiddaviðhorfi að stefnaflokksins væri hiðeðlilega,
ópólitíska velferðarástand. Úrslit síðustu kosninga
og upplausnin sem fylgir uppgjörinu í Sjálfstæðis-
flokknum bendir hins vegar til þess að þessi mynd sé
að breytast.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
DÁLTIÐ líf er að færast í komm-
ana eftir daufan tón að loknum
kosningum. Ef mæla má geðsveifl-
ur félaganna í Alþýðubandalaginu
eftir hækkandi hitstigi á ritstjórn
Þjóðviljans, er ljóst að allaballar
eru þegar komnir í stjórnarand-
stöðuskap þótt formlegar stjórnar-
myndunarviðræður krata, sjálf-
stæðismanna og frammara séu rétt
að byrja. En lái það þeim hver sem
vill, kommarnir eru jú bestir og
vanastir í stjórnarandstöðu þar sem
þeir geta gagnrýnt, verið í fýlu, á
móti öllu sem sýnir lífsmark og hef-
ur vaxtarbrodd. Eftir kosningar
sátu þeir mikið á þingum og skrif-
uðu naflaskoðunargreinar upp og
niður í Þjóðviljann, héldu ráð-
stefnu á Varmalandi og enn eru for-
ystumenn að vinna heimastíla eftir
þann fund. En engum allaballa
kemur í hug að ástæðan fyrir fylgis-
hruni þeirra sé einföld: Hver nennir
að kjósa flokk sem er sundraður,
forystulaus, og á móti öllu og öll-
um? Ritstjórar Þjóðviljans eru
greinilega fegnir því að flokkurinn
fari ekki í ríkisstjórn enda muna
menn þar á bæ eftir hörmungunum
1983 þegar viðskilnaður Alþýðu-
bandalagsins blasti við með 130%
verðbólgu. En þar sem ritstjórar
Þjóðviljans hafa alltaf verið langt á
undan sínum tíma, og þar af leið-
andi hafa lesendur hans ekki alltaf
skilið hvert blaðið stefnir eða hvaða
meiningu það hefur yfirleitt, — er
ekki nema von að ritstjórarnir séu
komnir í stjórnarandstöðu áður en
fulltrúar þeirra þriggja flokka sem
nú sitja í bókasafni Dagsbrúnar
hafa einu sinni komist að umræðu-
efnunum, hvað þá farið að ræða
málefnasamning. Það fer greinilega
fyrir hið breiða brjóst Þjóðviljarit-
stjórans að þessi fundarstaður varð
fyrir vali Jóns Baldvins. Honum
finnst greinilega að þarna sitji toll-
heimtumenn í musteri. En gefum
leiðarahöfundi Þjóðviljans í gær
orðið:
„Á hillunum glottir félagi Djúga-
svíli innan í austurevrópskum safn-
ritum frá löngu horfnum tíma. ís-
lenskar frumútgáfur af Kommún-
istaávarpinu í bland við Háskóla
mína eftir Gorký. Kannski Móður-
ina sé líka að finna nærhendis inn-
an um rykfallnar útgáfur Marx og
Engels.
Sviðið er bókasafn Dagsbrúnar á
fjórðu hæð og handan við götuna
er ieikhús þjóðarinnar.
í þessu leikriti eru þrír þreyttir
leikarar. Þeir eru þreyttir hver á
öðrum og þreyttir á sjálfum sér.
Þjóðin er sömuleiðis þreytt á þeim
og leikaraskapnum síðustu vikur.
Hún vill frekar kaupa sig inn í leik-
húsið handan götunnar til að horfa
á tilbúna farsa gerast á tilbúnu sviði
fremur en raunverulega farsa gerast
í raunveruleikanum.
Umhverfis langt borð sitja Jón
Baldvin Hannibalsson, Steingrímur
Hermannsson og Þorsteinn Páls-
son.
í húsakynnum þess félags sem
glæstasta sögu á að baki í baráttu
verkalýðshreyfingarinnar smíða
þeir stjóm, sem er allt eins líkleg til
að snúast öndvert hagsmunum
þessara sömu erfiðismanna.
Félagi Djúgasvíli, sem á frera-
flákum Síberíu þróaði með sér sér-
kennilegan húmor, hlýtur að reka
upp hláturskjöltur annað veifið
innanúr skruddunum uppi í hillum
bókasafns Dagsbrúnar.“
Síðan er stutt í geðvonskuna,
enda allaballar sárir að allir eru
hættir að taka mark á þeim og bún-
ir að gefast upp á að rétta þeim sátt-
arhönd eða reyna að hefja sam-
vinnu með þessu sundraða liði.
Leiðarahöfundur sullumbullast:
„Á tvisvar sinnum eitt hundrað
fundum hefur formaður Alþýðu-
flokksins barið sér á brjóst og sagt:
Allt nema Framsókn!
Siðasta kjörtímabil gekk hann
berserksgang kringum landið og á
gunnfána kempunnar var letrað:
Allt nema Framsókn!
í aðfara kosninganna beit hann í
skjaldarrendur, sveiflaði sverði og
Leiðarahöfundur Þjóðviljans er
þeirrar skoðunar að félaga Djúla-
svlla Stalln sé skemmt I bókasafni
Dagsbrúnar.
lofaði þjóðinni ríkisstjórn, undir
herópinu: Allt nema Framsókn!
í fyrstu viðræðunum að kosning-
um loknum lofaði hann þjóðinni
enn öllu nema Framsókn.
Enginn maður hefur jafn sterk-
lega ráðist gegn Framsóknar-
flokknum, kallað hann til ábyrgðar
fyrir stirðnað kerfið, sem við búum
við, lýst jafn grimmilega yfir að
Framsókn væri helsti dragbíturinn
á framfarir í landinu.
Öll þessi orð er formaður Al-
þýðuflokksins nú búinn að éta ofan
í sig og hlýtur að vera mettur vel.
Þegar hann loks fékk umboð for-
seta til að mynda ríkisstjórn var
hans fyrsta verk að fara á fjörur við
Framsóknarflokkinn, bjóðast til að
verða þriðja hjól undir vagni fráfar-
andi ríkisstjórnar, halda flokknum
sem hann áður lýsti óferjandi, inn-
an ríkisstjórnar.
Framsóknarflokkurinn, sem áð-
ur var tákn hins versta í íslenskum
stjórnmálum í augum Alþýðu-
flokksins er nefnilega orðinn eini
bjarghringur krata. Aðgöngumið-
inn að kjötkötlum rikisstjórnar.
Ávísun upp á ráðherrastóla.
Er þetta stefnufesta Alþýðu-
flokksins í hnotskurn?
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn eru á öndverðum
meiði í öllu því sem lýtur að byggða-
málum og landbúnaði. Kratar tala
gjarnan um landbúnaðinn sem 28
milljarða hítina og það hefur ekki
verið hægt að skilja þá öðru vísi en
svo, að forsenda fyrir þátttöku Al-
þýðuflokksins í ríkisstjórn væri
gagnger uppstokkun á landbúnað-
inum. Uppskurður á niðurgreiðslu-
og styrkjakerfinu sem Alþýðu-
flokkuVinn hefur hingað til sagt að
þjóðin hafi ekki efni á.“
Það er eins gott að leiðarahöf-
undur minntist á félaga (Jósef)
Djúgasvíla (Stalín) í upphafi leiðar-
ans, því greinilega situr eftir eitt-
hvað af verkum þess merka manns
í lýðræðislegum kolli ritstjórans,
nefnilega sögufölsunin. Menn
skulu þess minnugir að Alþýðu-
flokkurinn lagði höfuðáherslu á að
ná samstöðu með Alþýðubandalagi
og Kvennalista eftir kosningar. En
hundurinn sagði ekki ég, og köttur-
inn sagði ekki ég. En nú er hins veg-
ar eftir að sjá hvort svínið segi ekki
ég.
ÁSMUNDUR Stefánsson, forseti
ASÍ er greinilega búinn að gefast
upp á að skrifa í málgang sitt Þjóð-
viljann. Hann ritar grein í Morgun-
blaðið í gær sem nefnist „Philips og
Kodak okra á íslendingum!1 Nú
hafa margir gagnrýnt forystu ASÍ
fyrir að dansa of mikið í takt við
VSÍ og óreyndur lesandi gæti hald-
ið að þarna skrifaði maður úr heild-
salastétt en svo er nú reyndar alls
ekki þegar greinin er betur lesin.
Ásmundur gerir nýlega könnun á
innkaupsverði íslenskra heildsala á
mat og hreinlætisvörum að umtals-
efni og segir á einum stað:
„Könnunin leiðir aðeins í Ijós
eina skýra afleiðingu af frelsinu.
Ekki þá að umboðslaun hafi lækk-
að; ekki þá að gerð séu hagkvæmari
innkaup en áður; heldur að frelsið
hefur verið notað til þess að hækka
álagninguna hér heima frá því sem
áður var. Frelsið virðist því hafa
skilað þeim árangri einum að
hækka heildsölu- og smásöluverð
vegna hærri álagningar. Þrátt fyrir
langtum lægri laun á íslandi en í
Bergen er álagning almennt tölu-
vert hærri krónutölu hér en þar.
Könnunin sýnir að hér skortir á
að skilyrði frjálsræðisins séu upp-
fyllt. Markaðskerfið skilar ekki
skynsamlegri niðurstöðu. Skýrast
kemur þetta fram varðandi rakvélar
og filmur, en á báðum þeim sviðum
munar um 40°7o á innkaupsverðinu
hér og í Bergen í þeim dæmum sem
tekin veru í skýrslu Verðlagsstofn-
unar. 70°7o rakvéla sem seljast hér
eru Philips og 80% filma eru
Kodak. Þessi þekktu merki hafa því
nánast einokun á markaðnum og sú
afstaða er greinilega nýtt til ófyrir-
leitins okurs.“
Allaballi laumaði því hins vegar
að skrifara að ástæðan fyrir
óánægju Ásmundar á verðhækkun
rakvéla og filma væri augljós: For-
setinn væri orðinn svo hægrisinn-,
aður að hann íhugaði að raka sig,
og greinilega hefur hann skýrt fáar
fréttamyndatökur af sjálfum sér
með því að filmuverð hafi hækkað.
En ekki getur þó blekberi þessara
Iína tekið undir jafn fólskulega
skýringu.
Það er hins vegar athyglisvert að
Morgunblaðið virðist hafa geymt
grein Ásmundar á góðum lager, því
í greininni skrifar Ásmundur orð-
rétt: „í síðustu viku birti Verðlags-
stofnun niðurstöður könnunar . . .
“ En eins og menn muna birtust
niðurstöðurnar alls ekki í síðustu
viku, heldur upp úr miðjum maí.
Ásmundur Stefánsson er þeirrar skoðunar að rakblöð séu alltof dýr.