Alþýðublaðið - 06.11.1987, Side 2

2
Föstudagur 6. nóvember 1987
MmillKIIDll)
Slmi: 681866
Útgefandi: Blað hf.
Ritstjóri:
Ritstjórnarf ulltrúi:
Blaðamenn:
Umsjónarmaður
helgarblaös:
Ingólfur Margeirsson.
Jón Danlelsson.
Ingibjörg Árnadóttir, Kristján Þorvaldsson og
Sigríður Þrúður Stefánsdóttir.
Þorlákur Helgason.
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson.
Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir^ Eva Guðmundsdóttir,
Þórdís Þórisdóttir, Olöf Heiður Þorsteinsdóttir
og Guðlaugur Tryggvi Karlsson.
Setning og umbrot:
Prentun:
Filmur og prent, Ármúla 38.
Blaðaprent hf., Slðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681RR6
Áskriftargjald 600 kr. á mánuði. í lausasölu 50 kr. eintakiö virka daga,
60 kr. um helgar.
AF HROLLVEKJU
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
Jón Baldvin Hannibalsson fjármálaráðherra flutti fjár-
lagaræöu sína á Alþingi í gær. Það var langur lestur sem
tók áþriðjatíma. Formaður Borgaraflokksins, Albert Guð-
mundsson kallaði ræðuna „lengstu hrollvekju sem nokk-
ur fjármálaráðherra hefur flutt“. En ræðan var áhugaverð
fyrir alla þá sem láta sig fjárhag og afkomu ríkisins ein-
hverju varða. Fjárlagafrumvarpið hefur verið nefnt tíma-
mótafrumvarp og það með réttu. Þar er í fyrsta skipti um
árabil gerð tilraun til að breyta kúrsinum; stöðva glóru-
lausaeyðslu og boðað aðhald. Með fjárlagafrumvarpi sínu
gerðist Jón Baldvin Hannibalsson hreingerningarmaður í
fjármálaráðuneytinu og sópaði flórinn eftir gengdarlausa
vanstjórn þar á bæ. Slík hreingerning kallar ekki alltaf áj
vinsælar aðgerðir eða þægilegar. Sjálfur orðaði fjármála-'
ráðherra hlutverk sitt með eftirfarandi orðum í ræöu sinni
í fyrradag: „Engum — allra síst fjármálaráðherra — kemur
til hugaraðþessaraðgerðirskapi mönnum vinsældir. Ein-
ar og sér skipta þær ekki sköpum. Með þeim er lagður
grunnursem byggjaverðuráí komandi kjarasamningum."
I ræðu sinni ítrekaði fjármálaráðherra ennfremurað fjár-
lögin og efnahagsaðgerðir ríkisstjórnarinnar dygðu ekki
einarséraðnájafnvægi í þjóðarbúskapnum og ítrekaði að
rlkisstjórnin vænti þess að geta átt samleið með verka-
lýðshreyfingu og atvinnurekendum. Fjármálaráðherra
benti ennfremur á að þótt nýir starfshættir, eða svonefnd
þjóðarsátt, hefðu skiiað miklum árangri, væri Ijóst að mis-
gengi hefði orðið í launaþróun og einstakir hópar launa-
fólks í litlum mæli notið launaskriðs eða sérsamninga.
Fjármáiaráðherrasagði í ræðu sinni að fjárlagafrumvarp-
ið endurspegli með skýrum hætti þá stefnu í ríkisfjármál-
um sem lýst er í starfsáætlun ríkisstjórnarinnar. Hver eru
þá markmið ríkisstjórnarinnar í rlkisfjármálum? í stuttu
máli: Að ná jafnvægi (ríkisfjármálum þegará næstaári að
Ijúkaheildarendurskoðun átekjuöflunarkerfi ríkisins fyrir
mitt kjörtímabil þannig að skattakerfið verði einfaldara,
réttlátara og skilvirkara. Þá er markmið ríkisstjórnarinnar
að endurskoða útgjöld ríkisins þannig að skatttekjur nýt-
ist sem best til verkefna á vegum hins opinbera og að
bætaframkvæmd og eftirlit með skattalögum samkvæmt
tillögum um aðgerðir gegn skattsvikum. Fjármálaráð-
herra sagði réttilega að forgangsröð viðfangsefna verði
þannig að skatttekjur nýtist sem best í þágu almennings.
Sú grundvallarstefna sem fjármálaráðherra boðaði í fjár-
lagafrumvarpinu og áréttaði í ræðu sinni á Alþingi í fyrra-
dag, byggist á aðhaldssemi í ríkisfjármálum og jöfnuð í
rfkisrekstri. Fjármálaráðherra sagöi í lok ræðu sinnar að
menn verði að hafa pólitlskt þrek til að vera sjálfum sér
samkvæmir: „Það stoðarekki að gjaldajáyrði við nauðsyn
aðhaldsaðgerða en setja síðan ótal fyrirvara og flytja til-
lögur um hundruð milljóna aukaútgjöld sem ekki verða
fjármögnuð nemameð auknum lántökum. Hérdugaengir
fyrirvarar, undansláttur eða pólitískt kjarkleysi. Lykilorðin
eigaað vera ráðdeild og aðhaldssemi, hvarsem því verður
við komið, án þess að reiða öxina að rótum trésins, sem
er það veiferðarríki fólksins sem við viljum öll festa í
sessi.“ Það er ekki nema von að formaður Borgaraflokks-
ins, Albert Guðmundsson kalli sllk orð hrollvekju.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
Náttúrulögmálin eru
fleiri en ætla mætti í fljótu
bragöi og svo virðist sem
þeim sé sifellt að fjölga. Hér
um daginn vorum við að velta
fyrir okkur náttúrulögmálum
hagfræðinnar og spurning-
unni um það, hvers vegna
þau virðast ekki gilda á ís-
landi eins og annars staðar.
Að þessu sinni höldum við
athuguninni áfram og höld-
um okkur a.m.k. nálægt hag-
fræðinni.
Svo virðist sem nýtt nátt-
úrulögmál hafi litið dagsins
Ijós — og án þess að við vit-
um fyrirfram, hvernig hag-
fræðingar heimsins muni
taka þessari nýju kenningu,
skulum við flokka þetta nýja
náttúrulögmál undir hag-
fræði, — svona til að byrja
með.
Málið snýst um það, að
Stefán Ingólfsson, verkfræð-
ingur og starfsmaöur
menntamálaráðuneytisins,
hefur komið auga á ákveðnar
sveiflur í fasteignaverði hér-
lendis, allt frá stríðslokum.
Stefán Ingólfsson er reynd-
ar sennilega sá maður sem
einna mest hefur kynnt sér
íslenska fasteignamarkaðinn
og hann ætti því að vita um
hvað hann er að tala. Stefán
birtir grein um þessar efna-
hagssveiflur fasteignamark-
aðarins i DV i gær og við og
við skulum gefa honum orö-
ið:
„Söluverð fasteigna fylgir
reyndar enn meiri reglu en
notuð var til að segja fyrir
um verðþróunina 1983 til
1986. Ef verðþróunin síðustu
tvo áratugi er athuguð kemur
í Ijós að hún fylgir ótrúlega
mikilli reglu. A fjögurra ára
fresti skiptast á hámark og
lágmark á söluverði íbúðar-
húsnæðis. Þannig var sölu-
verð mjög hátt 1966. Það var í
lágmarki 1978. Síðasta sveifl-
an hófst 1982. Þá náði verðið
hámarki og féll i lágmark
1986. Árið 1973 er það eina
sem fellur ekki fyllilega að
þessari reglu. Það ár var
Vestmannaeyjagosið og
fylgdi því mikil verðþensla
eins og menn muna. Þeir
tveir áratugir, sem hér er lýst,
eru eina tímabilið sem upp-
lýsingar liggja fyrir um fast-
eignaverð. Ef gerð verður
könnun á fasteignaverði eins
og það var árin fyrir 1966
leiðir hún í Ijós hvort reglan
hefur qilt lengur."
Stefán heldur áfram og
bætir við lista yfir mögru árin
á húsnæðismarkaðnum, þeg-
ar söluverð eigna var i lág-
marki. Þar skiptast reyndar á
„slæm“ og „mjög slæm“ ár.
Listinn er þannig:
1951 mjög slæmt.
1959 slæmt.
1967 mjög slæmt
1975 slæmt.
Samkvæmt þessu ætti
ástandið að verða býsna
slæmt árið 1991 og þá trú-
lega mjög slæmt 8 árum síð-
ar eða árið fyrir aldamót.
Kannski væri athugandi fyrir
þá sem enn hafa ekki farið út
í það ævintýri að fjárfesta i
Stefán. Hann hefur uppgötvað
nýtt náttúrulögmál á sviði hag-
fræðinnar.
þaki yfir höfuðið, að bíða eft-
ir þessum árum. Ef við vitum
fyrirfram hvenær húsnæði
verður ódýrt næst, þá gæti
það kannski verið á sig leggj-
andi að hirast á leigumark-
aðnum þangað til.
Alþýðubandalagið
hefur lagt undir sig þennan
dálk að miklu leyti siðustu
dagana, enda ekki nema von,
þar sem fátt vekur meiri
athygli þessa dagana en
landsfundur flokksins sem
stendur einmitt yfir fram á
sunnudag. Formannskjörsins
er auðvitaö beðið með mikilli
eftirvæntingu, en útslitin f
þvf ráðast á laugardaginn.
Landsfundurinn hófst síð-
degis í gær og að sjálfsögðu
birtu öll Reykjavfkurblööin
fréttaskýringar um átökin í
flokknum og horfur i for-
mannskjörinu.
Fréttaskýringar birtust líka
f blöðunum fyrir nokkrum vik-
um, þegar Alþýðubandalags-
menn i Reykjavik höfðu kjör-
ið sér fulltrúa á landsfund.
Sennilega er athyglisveröasti
munurinn á fréttaskýringum
þá og nú, sá að færri spá því
aö flokkurinn muni klofna
eftir landsfundinn. Við skul-
um grfpa aðeins niður f
tveimur af þessum fréttaskýr-
ingum.
Sigurdór Sigurdórsson,
gamalreyndur blaðamaður
sem þekkir Alþýðubandalag-
ið út og inn, segir ( DV f gær:
„Þeir eru ófáir sem spá því
aö flokkurinn klofni á þess-
um landsfundi. Þeir hinir
sömu segja að það sé alveg
sama hvort Ólafur eða Sigrið-
ur beri sigur úr býtum, þeir
sem tapi muni ekki una því
og flokkurinn klofni. Aðrir
segja að hinn almenni flokks-
maður sé oröinn svo þreyttur
á þeim átökum sem verið
hafi í flokknum að fólk muni
una úrslitum á hvorn veg
sem þau verða, fylkja sér að
baki sigurvegara í tilraun
hans til að rifa flokkinn upp
úr þeirri lægð sem hann er í
nú.
Vera má að ummæli
Svavars Gestssonar, for-
manns flokksins, eftir lands-
fundarfulltrúakjörið í Reykja-
vík og þau þungu og stóru
orð sem hann lét falla hafi
verið sögð i sárindum taps-
ins. Ef ekki og hann og fleiri
toppar i flokkseigendafélag-
inu standa við það sem þeir
sögðu þá gæti svo farið að
flokkurinn klofnaði ef Ólafur
Ragnar ber sigur úr býtum.
Ólíklegt er að Ólafur segi sig
úr tengslum við flokkinn þótt
hann tapi. Aftur á móti er full
ástæða til að ætla að fjöl-
margir stuðningsmanna hans
muni annaðhvort segja sig úr
flokknum eða hætta afskipt-
um af flokksstarfinu og beri
við uppgjöf sinni í tilraunum
til að breyta flokknum til nú-
tímalegs horfs.“
I Morgunblaðinu í gær er
alllöng fréttaskýring eftir
Árna Johnsen. Hann er Ifkt
og aðrir fréttaskýrendur hafa
verið síðustu vikurnar, á
þeirri skoðun að mjótt verði á
mununum í formannskjörinu.
Árni segir:
„Sigriður Stefánsdóttir er
ekki mjög þekkt utan Alþýðu-
bandalagsins, en menn eru
sammála um að hún hafi
staðið sig vel í þeim verkefn-
um sem hún hafi tekið að sér
fyrir flokkinn. Hún á enga
harða andstæðinga eins og
Ólafur Ragnar. Slíkur for-
mannsslagur sem nú stendur
yfir er nýr af nálinni hjá
Alþýðubandalaginu, því
venjan hefur verið sú að einn
sé í framboði og hljóti um
90% atkvæða. Þannig var
með Lúðvík og Svavar. For-
maður hefur verið kjörinn
með minnst 75% atkvæða
hingað til. Gamla gengið
segir Ijóst að ef Ólafur
Ragnar ynni formannskjörið
með liðlega 50% fylgi þá yrði
hann býsna einangraður, því
andstæðingar hans væru i
harði andstöðu við hann.
Sumir þessir andstæðingar
eru grónir hugsjónamenn í
kommúnisma og sósíalisma,
en það orð hefur verið látið
falla að Ólafur Ragnar sé
kynlaus pólitíkus að því leyti
að hann eigi aðeins eina
hugsjón í stjórnmálum og
hún heitir Ólafur Ragnar
Grímsson. Þeir segja einnig í
gamla genginu að það setji
hroll að þeim við tilhugsun-
ina um það hvert Ólafur
Ragnar myndi fara með flokk-
inn, því þótt menn væru ef til
vill til í einhverjar æfingar þá
vildu þeir hafa kjölfestu i
flokknum sínum.
Nafn Sigríðar er nefnt mun
sjaldnar i samtölum manna
um þessi mál vegna þess að
hún er í sjálfu sér ekki á-
greiningsefni, en Alþýðu-
bandalagið rambar nú á
barmi þess að vera eða vera
ekki með mismunandi for-
merkjum þó. Sveigjan til
samkomulags virðist i al-
gjöru lágmarkiog langt undir
frostmarki á köflum, því það
er hatur í rótinni og allt bend-
ir til þess að kosning for-
manns klukkan 10 næst-
komandi laugardag verði
meira spennandi en báðir
liðshópar gerðu ráð fyrir.“
Munið að gera skil í
ferðahappdrættinu
Dregid verður 10. nóvember
Framkvæmdastjóri Alþýðuflokksins