Tíminn - 27.09.1967, Page 14

14
MIÐVIKUDAGUR 27. september 1967
T8MINN
Hvít læða
á fyrsta ári vel tamin, gefst
góðu fól'ki.
Upplýsingar í síma 37625.
RAFVlRKJUN
Nýiagnir og viðgerðir. —
KYNNAST
Framhald af bls. 3
S’VO að þau mundu ' passa fyrir
Færeyihga. Þar í landi væri
heppilegast að byggja slátur-
hús þar sem afkastagetan væri
um 3500 fjár á hausti. Einn-
ig þurfa ^æreyingar að athuga
vel með hvaða hætti verður
heppilegast fyrir þá að reka
sláturhús og sölufyrirkomulag
afurðanna.
Mér lízt vel á Sláturfélag
Suðurlands, og þann starfs-
grundvöll sem fyrirtækið er
rekið á, sagði Djurhuus. Ég er
ekki viss um að fyrirtæki sem
þetta munu að öllu leyti hæfa
aðstæðum í Færeyjum, en við
höfum lært mikið í för okkar
til íslands og reynsla íslend-
inga í þessum efnum á áreið-
anlega eftir að koma færeysk--
um bændum og landlbúnaði að
góðu gagni.
Helzta höfuðból Færeyja er
Kirkjubær og er þar stærsta
bú landsins. Kóngsbóndinn í
Kirkjubæ, Joannes Paturson.
SLÁTRUN
er einn þeirra Færeyinga sem
kom hingað til að kynna sér
sláturhúsarekstur, en eins og
fyrr er sagt er hann varafor-
maður Bændafélags Færeyja.
. í Kirkjiuibæ eru 400 fjár og
30 nautgripir. Það er kunn-
ara en frá þurfi að segja að
byggingar í Kirkjuibæ eru æva
fornar, þær elztu yfir 900 ára
gamlar. Sú kvöð fylgir búsetu
á höfuðbólinu að halda við
þessum byggingum og er bú-
ið í nokkrum þeirra.
Ég er hræddur um, sagði
Paturson, að verði hætt að búa
í þessum gömlu húsum verði
þeim hættara við skemmdum
og eyðileggingiu. Porfeður mín I
ir hafa búið þarna mann fram
af manni og tekur ávallt elzti
sonurinn við búi föðurins. Ég
er fæddur í Kirkjubæ og hef
ávallt gengið að því sem vísu
að verða bóndi þar eftir föður
minn og viidi hvergi annars
staðar búa. Eftir minn dag tek-
ur elzti sonur minn við jörð-
iinni og þeim kvöðum sem
henni fylgja. Hann er nú 25
ára gamall og býr sig undir
að verða kóngsbóndi í Kirkju-
bæ. Og síðan tekur elzti son-
ur hans við og svo koll af
kolli.
Annars er Kirkjubær ekkert
einsdæmi hvað þetta snertir.
Sá siður er enn við lýði um
allar Færeyjar að elzti sonur
taki við búinu, og fara þá
yngstu synirnir oftast til sjós.
Ef sá elzti vill einhverra hluta
vegna ekki taka við jörðinni
af föður sínum kemur hinn
næstelzti í hans stað. En jarð-
ir ganga ekki úr ættinni og
þeim er ekki skipt upp milii
fleiri aðila. Af þessu leiðir að
í landi okkar er ekki um nein-
ar jarðasölur að ræða og landa
merki hafa ekki breytzt öldum
saman. Nú eru uppi raddir um
að breyta þessu fyrirkomulagi
og finnst sumum þ;.ð úrelt. En
hvort það verður affararsælla
fyrir Færeyinga skal ég láta
ósagt.
Og aldrei hefur borið á því
í Færeyjum að unga fólkið
flyttist frá búunum í kaupstaði
eins og í flestum löndum.
Vilhjálmur Paturson er bróð
ir kóngsbóndans í Kirkjubæ
og nefndarmaður í Jarðaráði.
Hann hefur numið búvísindi í
Noregi og dvalið þar í landi
í mörg ár. Vilhjálmur sagði í
viðtali við Tímann að talsverð-
ur munur sé á sáuðfjárrækt í
Færeyjum og á íslandi. Til að
mynda eru engar afréttir í
Færeyjum og ekkert lands-
syæði sem er sameign bænda.
Öliliu landi er skipt miUi jarð-
anna, allt frá fjöruborði og
upp á fjallatinda og gengur fé
hvers bónda á hans landi. Af
þessum sökum er ekki um
neina, sameiginlega smölun að
ræða nema að mjög litlu leyti.
Á þetta sinn þátt í að bænd-
ur hafa ekki með sér samtök
um slátrun og afurðasölu.
Þá er þess að gæta, að í Fær-
eyjum gengur sauðfé sjálfala
allt árið. Fjárhús eru ekki til
en í slæmum veðrum heldur
féð sig i hlöðnum skjólbyrgj-
um. Féð er ekki frekt á fóður
að vetrarlagí því sjaldan festir
snjó á Eyjunum lengi í senn.
Þó verða fœreyskir bændur að
eiga nægan heyfeng fyrir fé
sitt því alltdf má búast við
hörðum vetri og er þá fellir
yfirvofandi ef ekki er höfð að-
@át.
STÍGANDASLYSIÐ
Sími 41871. — Þorvaldur
Ilafberg, rafvirkjameistari.
Stúlka óskast
15 — 16 ára eða eldri til
að gæta tveggja ára barns
og vinna létt husverk hjá
hjónum, sem bæði -1’enna.
Vist á heimili æskileg.
Sími 40270.
KOSNINGAR
Framnaic ai öls. I
stjórnin megi ekki leggja út
í neitt ínaldssamt ævintýri.
Fremtiden í Drammen
(Verkamannafl.) bendir á að
sósíalistísku flokkarnir þrir
hafi fengið 51% samanlagt af
greiddum atkvæðum, þannig að
úrslitin séu í tiltölulega litlu
samræmi við hinn trausrta þorg
aralega meirihluta í Stórþing
mu.
Per Borten forsætisráðherra
sagðist í kvöld taka kosninga-
úrslitin sem nokkurn dóm yfir
stjórninni. Ef þetta hefði verið
þmgkosningar, hefði stjórnin
« sjálfsagt haldið velli, og því
nær engar breytingar orðið í
Stórþinginu, sagði hann. Helztu
öreytingar innan stjórnarmeiri
hiutans væru þær, að Hægri
flokkurinn kæmi aðeins veikari
ut en áður, sagði Per Borten.
Framhaid aí bls 16
að var, og nótin hallaði skipinu
um 15 gráðuir í stjórnborða.
Um systurskip m.s. Stíganda er
vitað, að með tæpléga 200 tonna
síldairfarm og álíka magn af vatni
og ob’u,. er sjó«r um 20 cm yfir
þilfar miðskipa. Þá eru aðeins
endar skipsins ofansjávar, aðal-
lega fleytimagn hvalbaks og þil-
farsihúsa aftan, þegar bætt er 40
tonnum við þessa hleðslu lætur
því nærri að rétt sé að með
hleðslu m. s. Stíiganda hafi sjór
veirið um 60 cm. yfir þilfari.
Komið hefur fram í sjóprófum,
að vatnsþéttium lúgiUibúnaði hafði
ekki verið lokað, þegar skipið fór
frá Raufarhöfn eftir löndun, og
heldur ekki síðar í þessari síðustu
sjóferð skipsins. Boltarnir, sem
herða á ti'l að loka lúgunum voru
að vísu fyrir hendi, og rærnar
flestar á, en þær voru liausar, allit
var óhert.
Þegar síldarfarminum var rutt
af þilfarinu, rétt áður en skipið
sökk, kom í ljós, að auk þessia þá
var miannopið á fremri lúgunni al-
veg opið, og af-tana var aðeins lagt
aftur. Á afitari lúgunni var þá oln
boga-djúpur sjó ndður að klemmun
um á aíturlúigunni er skipið hall
aðisit og miðað við slétban sjó
flaut yfir lúgurnar og átti því sjór
inn greiða leið niður í lestar skips
ins.
Lokun liurða og frárennslisopa.
V'aitnsþéttar hurðir á hvalbak
og þilfarsihúsi afitan virðast ekki
hafa vedð vel lokaðar, né þéttar,
því sjór kemst undir hvalbak og
í gang afturskips. Skipið er að
sjálfsögðu heldur ekki gert fyrir
slíka hleðslu, því gert er t. d.
ráð fyrir að hægt sé að skola beint
útbyrðis úr vatnssalemum á aðal
þilfad, sömiuleiðis að vatn geti
runnið útbyrðis'f-rá baði og vösk
um á aðalþilíad, bæði í þilfiarsihús
um aftan og undir hvalbak.
Á síldars'kipunium er þessum
frárennslisopum lokað með því
að skrúfa fyrir loba við skipshlið,
þegar hlaðið er eins mikið og hér
er gert, og sbunduim reknir tré-
tappar í firárennslisop frá böðum
Að sjálfsögðu eru böð og vatns-
salerni þá óvirk meðan skipið er
svo hlaðið. Þeissar þéttingar geta
verið misjaftnlieig'a vel f'rágengnar.
Einihver sjór getur því bafia komizt
í lúkar og vélarrúm um þessar
leiðir. Allt hefir þetta getað hjálp
að til við að sökkva skipinu, en
sjófylltair lestar með þessari miklu
hleðslu, eru ein sér nóg ástæða
til að skipið sökkvi.
Ástæðan fyrir því að aðalvélin
sitöðvast í kliukkU'Stund er ekki
sjór í vélarrúmi, held.ur það, að
aðalvélin varð olíulaus. Dag-
geymir hafði tæmzt af olíu. Aðal-
vólin er hins vegar í gangi aftur,
þegar skipið sekkur, en þá hafði
véls’tjóri dælt aftur olíu á dag-
geyminn.
Neyðarkall er ekki semt út frá
skipinu fyrr en um leið og gúmmí
bábar er-u settir á flöt, og ákveðið
var að yfirgefa skipið. Skipsitjóri
telur sig haf-a kallað á neyðar-
bylgjumni 2182 kc/sek., ein það
er þó ekki alveg öruggt eftir sjó-
prófuinum. H-ann sendir hiús vegar
aldrei út aliþ.ióðaneyða'rkallið, en
um það er sérstakt spjald frá
Skipaskoðun ríkisins við talstöð
ina.
Sagt var í blaðafréttum og í
útva-rpi, að helmiingur blysa
gúmmíb j örgu narbáta m/s Stíg-
anda bafi reynzt ónýt. Samkvæmt
upplýsinguim bæjarfógeta á Ólafs
firði, er þetta ekki rétt. Öll blys
in, sem reynd voru, voru í lagi.
Hins vegar voru tv-eir af fallhlífar
flug’elduniuim óvirkir, einn úr
hverjum gúmmíbát. Ekki er vitað
hvers vegna, eða hvort meðferð
hefir verið rótt. Samkvæimt upplýs
inguim gúmmíbátaviðgerðarmiainnis
á Akureyri, var skipt um flugelda
við næst síðustu skoðun, 23. feb.
1966, vegna aldurs, svo þeir hafa
verið nýlegir þegar slysið varð.
Síðasta skoðun gúimmíhátammia fór
fram á Abureyri 22. jamúar 1967
og voru þeir þá í fuILkommu lagi.
í blað'afiróttum er frá því skýrt,
að skipstjóri hiafi tekið teppi frá
skipimiu um borð í g'úm'míbátamia.
Þetta kemur ekki fram í emdurriiti
af sjóprófunum, en getuæ þá ef-
laus.t verið rétt.
Um það hefir verið raatt í blöð
um, varðandi þetta sjósly, að búa
ætti gúmmíhátana íslenzkum ull
arnærfötum og sofckum fyrir
hvern mann. Þetta væri ám efa
æskilegit, en rými og þymgd gúmmí
bátanma í pökkumum verður að
tatomarkast sem mest og þá er að
meta og velja hvað stoal tatoa með
og hverju að sleppa. Miatur og
vatn má varla mimmka, og flug-
eldiar, lyf og önm-ur hjálpargögn
vwrla heldur.
Færanlegar neyðartals'töðvar
voni gerðar að toröfu í öllum ís-
lenzkuim skipum 15 brl. og stærri
með reglugerð frá 12. marz 1965
en mörg íslemzk skip höfðu þá
þegar verið búin þessum tækjum
samkvæmt fyrri tilmælum. Sam-
tímis vair gerð krafa um neyðar-
móttökuitæki fast stillt á neyðar-
byligju 2182 kc/sek.
Eiftir sjóprófunum að dæma,
viirðist m. s. Stígamdi þó enn ekki
hafa verið búinn þessu nieyðar-
sendi/móttökutæki fyrir gúmmí-
bátana, eir hiann fórst.
Samkvæmt upplýsingum skipa-
eftiriitsmanns h-afði þessa verið
krafizt tvisvar og einu sinn af
skipas'koð'Unarmianni í Ólafsfirði.
Kraían hafði verið skráð í eftir
litsbók skipsins og skipstjóri h-afði
lof-að að neyðarstöðin yrði pöntuð,
en svo virðist ekki hafa verið.
--V
Jelskinn
Kaupum hertan gemling og haustkópa.
StaðgreiSsla. — Sími 60080.
FaSir okkar, tengdafaðir og afi,
Garðar Jónsson,
verkstjóri, Skipholti 6,
verSur jarSsunginn frá 'Fossvogskirkju, föstudaginn 29. sept. kl. 3
e. h. — Blóm vinsamlegast afþökkuð.
Dætur, tengdasynir og barnabörn.
Alúöar þakkir sendum viS öllum þeim, sem sýndu okkur vinarhug
viS andlát og jarSarför,
Emils Tómassonar,
Brúarósi, Kópavogl.
Hjartans þakklæti til allra nær og fjær, sem glöddu hann meS heim
sóknum og bréfaviSskiptum og á ýmsan hátt hin síSari ár.
Börn og tengdabörn.
FaSir okkar, afi og tengdafaSir,
Guðni Þórðarson
frá Hofsósi,
lézt í sjúkrahúsinu, SauSárkróki, 25. þ. m.
Börn, barnabörn og tengdabörn.
Blaðburðarfólk óskast
í eftirtalin hverfi:
Grímstaðaholt, Fálkagötu, Ægissíðu, Kvisthaga,
Laugateig, Sigtún, Austurbrún, Laugarnesveg,
Hverfisgötu.
Upplýsingar í síma 12323
I