Alþýðublaðið - 08.10.1988, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 8. október 1988
MMffilfMII
Útgefandi: Blaö hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Blaöamenn: Haukur Holm, Ingibjörg Árnadóttir og Ómar
Friðriksson.
Dreifingarstjóri: Þórdls Þórisdóttir
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38.
Prentun: Blaöaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakió.
BÖLVUNINNI
AFLÉTT?
Mugusto Pinochet, einræðisherra, forseti og hershöfö-
ingi Chile undanfarin 15 ár hefur beðið ósigur í kosning-
unum sem haldnar voru í landinu fyrr í vikunni. Sam-
kvæmt opinberum tölum sögðu tæplega 55 % kjósenda
,,nei“ við áframhaldandi völdum einræðisherrans og her-
foringjastjórnarinnar, en 43 % kjósenda „já.“ Ríkisstjórn
Chile hefur viðurkennt kosningaósigurinn og sagt af sér,
að sögn til að gefa Pinochet ráðrúm til að endurskipu-
leggja stjórnina. Stjórnarandstaðan þrýstir nú mjög á
stjórnvöld að flýta kosningu nýs forseta og efna til þing-
kosninga, en meðal verkefna nýs þingheims eru breyt-
ingar á stjórnarskrá landsins. Samkvæmt núverandi
stjórnarskrá getur Pinochet haldið forsetaembættinu í 15
mánuði til viðbótar. Þá ber Pinochet að halda frjálsar for-
setakosningar í síðasta lagi í desemberánæstaári og láta
af embætti þremur mánuðum síðar. Pinochet á nú sæti í
efri deild þingsins og í Þjóðaröryggisráðinu, en raunveru-
legurstyrkur hans er festur í hinum 57 þúsund manna her.
Herinn hefur haft hin eiginlegu völd í landinu allt frá hinu
blóðugu valdaráni 1973, þegar herforingjaklíkan myrti
hinn lýðræðislega kosna forseta landsins Salvador
Allende, steypti stjórn landsins og hóf skipulagða útrým-
inga - og ofsóknarherferð gegn vinstri mönnum og fylgis-
mönnum kosningabandalags Allendes, Unidad Popular.
Þótt skref til lýðræðis hafi verið tekið með kosninga-
úrslitunum í Chile og áframhaldandi setu einræðisherr-
ans Pinochets hafnaó af alþýðu manna, er allt á huldu um
framhaldið. Herinn er sem fyrr með tögl og hagldir í land-
inu og óvíst hvernig viðbrögð Pinochets verða, þótt ríkis-
stjórnin hafi sagt af sér. Brýnasta verkefnið er að mynda
nýja ríkisstjórn til bráðabirgða og verði ekki gert án sam-
ráós við herinn. Erfitt mun þó reynast fyrir Pinochet og
hershöfðingja hans að berjast gegn þeirri frelsisþróun
sem nú er hafin. Claude Cheysson, fyrrum utanríkisráð-
herra Frakklands og núverandi yfirmaður tengsla norður
- suðurhvels í framkvæmdanefnd Evrópubandalagsins,
lét eftirfarandi orð fallaþegar kosningaúrslitin í Chile lágu
fyrir: „Fyrirfáuum árum sagði ég að Pinochet væri bölvun
Chile. Nú hefur þeirri bölvun verið aflétt í undursamlegum
umskiþtum." Það er hins vegarof snemmt að álykta, hvort
bölvuninni hafi í raun verið aflétt. Ljóst er, að Pinochet og
herforingjar hans munu ekki horfa aðgerðarlausir á, sð
fullkomnu lýðræði verði komið á í landinu. Kommúnista-
flokkurinn hefur verið bannaður allt frá valdatöku Pino-
chet, og ekki fyrirsjáanlegt að hann verður leyfður á ný
meðan herforingjarnir fara með völd í landinu. Þáer óvíst,
hvort lýðræðið nái lengra en til þess að hægri - og mið-
flokkar fái aðild að stjórn landsins. En það eitt að efna til
kosninga og bera áframhaldandi valdatíma sinn undir al-
þýðu landsins í frjálsum kosningum, ervotturað virðingu
fyrir lýðræði. Hvernig einræðisherrann Pinochet mun
bregðast við hinu neikvæða svari alþýðunnar, er hins veg-
ar enn óráðið. Framtíðin mun skera úr um, hvort ósigur
Pinochet verði sigur alþýðunnar i raun. Það er von allra
góðra manna að bölvuninni verði aflétt af alþýðu Chile.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
Atli Heimir: Sósialistar voru á móti nútímatónlist og værukærir
borgarar.
ATLI Heimir bveinsson seg-
ir frá ýmsum athyglisverðum
hlutum á ferli sínum sem
tónlistarmaður í ítarlegu við-
tali við PRESSUNA í gær.
Meðal annars er forvitni-
legt að lesa hvernig viðtökur
nútímatónlistin svokallaða
fékk, þegar Atli Heimir og fé-
lagar innleiddu þá tónlistar-
grein í íslenskt menningarlíf
fyrir 30 árum eða svo.
Andstæðingar nútímatón-
listarinnar voru nefnilega
tvenns konar: Vinstri menn-
ingarmafían í kringum Þjóð-
viljann og Mal og menningu,
og værukærir betri borgarar.
Grípum niður í viðtalið:
„Annars vegar voru þad
þessir svokölluðu vinstri hóp-
ar sem kenndu sig við sósial-
isma, þeir voru geysilega
mikið á móti þessari músik,
því að þessir menn, og það
voru menn sem skrifuðu þá i
Þjóðviljann og tímarit Máls
og menningar, þeir voru
geysilega íhaldssamir. Þeirra
menningarlega útsýn var
nokkurn veginn sú hin sama
og Kommúnistaflokks Sovét-
rikjanna. Þeir sáu í þessu
brölti okkar lítið annað en
borgaralega úrkynjun, eitt-
hvað sem islensk alþýða
myndi aidrei geta tileinkað
sér, ætti ekkert erindi til
hennar því þetta væri inni-
haldslaus og boðskaparlaus
formleikur. Þessu var töluvert
úthúðað úr þeirra „kreðsum“.
Aftur á móti vissi ég að
hugsandi menn úr þessum
hópi, þeir voru ákaflega
hrifnir af þvi að spila töluvert
af Beethoven og Bach og
svoleiðis fyrir alþýðuna, því
að með tíð og tíma gæti nú
alþýðan tileinkað sér blóm-
ann af hinni borgaralegu
menningu og þannig myndi
hún kannski verða alþýðu-
menning einhvern tíma
seinna. En sú stefna sem við,
ungir menn, vorum með,
henni var algerlega forkast-
að. Þetta kom mér í raun og
veru ekkert á óvart.
Hins vegar, frá hinum,
þessum borgaralegu öflum,
þessum íhaldssömu, dálítið
værukæru borgurum, sem
voru fullir af áhuga og fannst
ágætt að hafa Beethoven og
Brahms. Sem sagt að við
gætum farið og lært músík
úti í heimi, í þeim tilgangi
einum að hafa aflað okkur
þekkingar og fingrafimi til að
færa og spila fyrir islensku
þjóðina hina miklu evrópsku
menningu. Hún hafði eigin-
lega byrjað með Bach og hún
hafði einhvern veginn endað
þegar Brahms dó. Það sem
skeði í tónlist síðar voru
menn ákaflega tortryggnir út
í og fannst það yfirleitt vont.
Þeir voru svolítið eins og
Jón skerinef, það er ein
persónan í Heimsljósi, sem
sagði við Ljósvikinginn þegar
Ljósvíkingurinn bað hann um
styrk til að hann gæti ort. Þá
sagði Jón: „Ég vil ekki að
það sé meira skrifað. Það er
búið að skrifa allt sem þarf
að skrifa, og það gerði Snorri
Sturluson," og hinn væru-
kæri borgari og hinir list-
rænu „kreðsar" á íslandi,
þeir hugsuðu svolítið líkt, og
þeir voru mjög mikið yfirleitt
á móti okkur.“
EINAR Karl Haraldsson,
fyrrum ritstjóri Þjóöviljans og
framkvæmdastjóri Alþýðu-
bandalagsins, og núverandi
ritstjóri Nordisk Kontakt í
Svíþjóö, skrifar athyglisveröa
grein sem birtist I Þjóðviljan-
um sl. fimmtudag.
Þar tekur hann flokkinn
sinn (fyrrverandi?) til bæna,
og segir aö „afrekaskrá
noKKsins I kaphlaupinu um
að koma konum til æðstu
metorða sé enn autt og
óskrifað blað.“
Einar hýðir Alþýðubanda-
lagið hressilega fyrir síðasta
afrek flokksins að setja þrjá
karlmenn I ráðherrastóla en
ganga framhjá kvenmanni, og
hann nefnir í framhjáhlaupi
að á undanförnum 20 árum
hafi Alþýðubandalagið, sem
hefur tögl og hagldir i útgáfu-
stjórn Þjóðviljans, aldrei
ráðið konu sem ritstjóra.
í þessum jafnréttishugleiö-
ingum sínum, beinir Einar
Karl sjónum sínum aö Al-
þýðuflokknum og ber saman
efndir í jafnréttismálum þar á
bæ við Alþýðubandalagið.
Einar Karl skrifar:
„Alþýðuflokkurinn hefur
nú í tvígang valið konu til
ráðherradóms. Enginn getur
haldið því fram að honum sé
eitthvað auðveldara að full-
nægja jafnréttissjóðarmiðum
við val á þremur ráðherrum
heldur en Alþýðubandalag-
inu. í þingflokki krata eru
aðsópsmiklir dreifbýlismenn
og fyrrverandi ráöherrar alveg
eins og hjá Alþýðubandaiag-
inu. Kannski hafa tengsl Al-
þýðuflokksins við aðra krata-
flokka forðað þingmönnum
hans frá þeim háska að
ganga fram hjá konunni í
þingflokknum. Þá á ég við aö
þeir sjái það hjá bræðraflokk-
unum erlendis að slíkt er
ekki lengur bjóðandi konum
sem starfa í flokkunum eða
háttvirtum kjósendum.
í þessu máli hefur þing-
flokkur Alþýðubandalagsins
gert í bólið sitt.“
Og síöar í greininni segir
Einar Karl:
„Af stjórnarflokkunum
virðist Alþýðuflokkurinn einn
um það að skynja hversu
mikið breytinga- og hreyfiafl
kvennabaráttan er undir niðri
í íslenskum stjórnmálum, og
skipa liði sinu í samræmi við
það. Hlutfall kynjanna meðal
ráðherra í ríkisstjórninni er
Ijótur blettur á þeirri vinstri
stjórn sem nú hefur verið
prjónuð saman og að öðru
jöfnu er það munstur i lands-
málapólitík sem undirrituð-
um fellur best við.“
Þetta er laukrétt hjá fyrrum
ritstjóra Þjóðviljans og fyrr-
um framkvæmdastjóra Al-
þýðubandalagsins: Alþýðu-
bandalagið mætti tala.
Einar Karl: Alþýðubandalagið get-
ur lært jafnréttispólitík af Alþýöu-
flokki.
Einr 1 Tveir óvanir veiöimenn fóru á gæsaskytterí. Þeir fengu þrjá hunda og tvær haglabyssur að láni hjá bóndanum sveitinni. Nokkrum klukkustundum síðar komu þeirtil baka án þess að hafa skotið eina gæs. — Vantar ykkur fleiri byssur? spurði bóndinn glott- andi. — Nei, okkur vantar fleiri hunda! sögðu veiðimenn- irnir.
mei í
kaffir 1U