Alþýðublaðið - 12.09.1990, Qupperneq 2

2
FRÉTTASKÝRING
Miðvikudagur 12. sept. 1990
Hljóta að tá
HUNDSBÆTUR
Álmálið virðist sigla i höfn. Deilt hefur ver-
ið um staðsetningu og nú er raforkuverð að
komast á dagskrá. Það er fróðlegt að sjá að
þrátt fyrir yfirlýsingar fjölmargra þing-
manna á undanförnum misserum um að ál-
verinu verði hugaður staður „úti á landi"
virðist sem flestir ætli að kyngja þvi að ver-
inu verði komið fyrir á suðvesturhorninu.
Framsóknarmenn héldu þvi lengi vel fram að
stóriðja ætti að vera á landsbyggðinni. Þeg-
ar Ijóst var að álverið lenti allt eins á suðvest-
urtanga landsins, gat niðursetning verk-
smiðjunnar orðið Ijár i þúfu. Formaður Fram-
sóknarflokksins leysti sem kunnugt er fag-
mannlega úr með þvi að skilgreina „lands-
byggð" að þvi er best verður skilið sem það
svæði á landakortinu sem er nokkru sunnan
við og/eða austan heimilis núverandi forsæt-
isráðherra á Arnarnesi.
EFTIR ÞORLÁK HELGASON
Fólk
Frá Káess til
Eimskips
Erlendur Hjallason hefur
verið ráðinn forstöðu-
maður utanlandsdeildar
Eimskips og hóf störf um
mánaðamótin. Erlendur
lauk prófi frá Samvinnu-
skólanum 1978 og lauk
cand.merc prófi frá Versl-
unarháskólanum í Kaup-
mannahöfn 1984. Hann
starfaði frá 1982 til 1987
hjá Eimskip, síðustu árin
sem forstöðumaður
markaðsdeildar. Tók
hann þá við fram-
kvæmdastjórastöðu hjá
Káess-húsgögnum, en
snýr nú aftur til Eimskips.
Nýr markaðs-
sf/ór/ hjá
Fróða hf.
Nýlega tók Björn Jóns-
son, 29 ára, við starfi
markaðsstjóra hjá útgáfu-
fyrirtækinu Fróða hf., áð-
ur Frjálst framtak hf.
Björn er kunnur íþrótta-
maður, fyrirliði Breiða-
bliks í handbolta og leik-
maður með landsliðinu
og þýskum og svissnesk-
um liðum. Björn er við-
skiptafræðingur og hélt
til framhaldsnáms í Bre-
men í Þýskalandi. Hann
starfaði hjá Pósti & síma
og vann við að koma á
legg markaðsdeild stofn-
unarinnar. Eiginkona
Björns er Helga Sigurdar-
dóttir og eiga þau eitt
barn.
HeimdeUingar
komnir af fjalli
og hættir
smölun
í gær var sagt frá smala-
mennsku ungra sjálfstæð-
ismanna í heimdalli. Nú
herma nýjustu fregnir að
Heimdellingar séu komn-'
ir af fjalli og hættir allri at-
kvæðasmölun. Ástæðan
er þó ekki sú að stutt-
buxnadeildinni hafi orðið
kalt á fjöllum uppi, heldur
segja þeir sem til þykjast
þekkja að samkomulag
hafi náðst milli hinna
stríðandi fylkinga. Birgir
Armannsson verður því
trúlega formaður félags-
ins áfram og boðinn verð-
ur fram sameiginlegur
listi beggja fylkinga til
stjórnar félagsins. Þeir
sem vonuðust eftir
vopnabraki á aðalfundin-
um í kvöld verða því af
þeirri skemmtun.
Steingrímur Hermannsson
lýsti einnig yfir því á alþingi
26. apríl sl. að flokkar sem
ættu aðild að ríkisstjórn yrðu
að sjálfsögðu að gera það upp
við sig hvort þeir styddu
stjórnarfrumvarp um álver.
,,Ef hann neitar er sú ríkis-
stjórn þar með fallin," sagði
forsætisráðherra. Ef Stein-
grímur hefði ekki skilgreint
„landsbyggð" upp á nýtt væri
stjórnina sem sé væntanlega
fallin af sjálfu sér.
Alþýðuflokkurinn hefur
ekki sett ákveðinn stað sem
skilyrði stuðnings við bygg-
ingu álvers. Borgaraflokkur-
inn vill dreifa ágóða af álveri
um landið og Stefán Valgeirs-
son hefur látið þau orð falla
að stóriðja geti aldrei bundist
byggðamálum, sama hvar
hún yrði staðsett.
Kvennalistinn er á móti ál-
veri í hvaða mynd sem er. En
hvað með Sjálfstæðisflokk-
inn. Landsfundur samþykkti
einum rómi að álver skyldi
byggt á „vaxtarsvæði lands-
byggðarinnar."
Helmingur
sjálfstæðismanna
á móti?
Sjálfstæðismenn hafa fylgt
framsóknarmönnum í skoð-
un varðandi staðsetningu ál-
vers. Á landsfundi Sjálfstæð-
isflokksins fyrir tæpu ári var
samþykkt án minnstu and-
mæla ályktun sérstakrar
byggðanefndar um að „stór-
iðju og stórfyrirtækjum verði
valinn staður á vaxtarsvæð^
um landsbyggðarinnar." I
framhaldi samþykktarinnar
báru 6 þingmenn Sjálfstæðis-
flokks upp þingsályktunartil-
lögu um að „næsta stóriðju-
veri skuli valinn staður á
landsbyggðinni." Flutnings-
menn voru Egill Jónsson,
Halldór Blöndal, Pálmi Jóns-
son, Eggert Haukdal, Friðjón
Þórðarson og Þorvaldur
Garðar Kristjánsson. Athygli
vekur að þeir eru úr öllum
kjördæmum landsins nema
Reykjavík og Reykjanesi. Má
draga þá ályktun að þing-
mennirnir telji „vaxtarsvæði
landsbyggðarinnar" vera í
einhverju þeirra sex kjör-
dæma sem eru austan og/eða
norðan við Reykjanes og
Reykjavík?
Egill Jónsson, sem var
fyrsti flutningsmaður þings-
ályktunartillögunnar, ségir
að það sé engin spurning um
að átt sé við „vaxtarsvæði"
utan Faxaflóasvæðisins. „Það
er auðvitað hártogun að
landsbyggð byrji við Kúa-
gerði," segir Egill í samtali
við Alþýðublaðið. Egili kveð-
ur einróma stuðning við sjón-
armið þingsályktunartillög-
unnar í þingflokki Framsókn-
arflokksins og í þingræðu 26.
apríl komst Egill svo að orði
það lægju líka fyrir mikilvæg-
ar yfirlýsingar af hendi Al-
þýðubandalags um að ef til
þess kæmi að byggt yrði stór-
iðjuver væri það nánast skil-
yrt af hendi Alþýðubanda-
lags að það yrði sett upp úti á
landi.
Ekki er vitað hvort allir
„landsbyggðarþingmenn"
Sjálfstæðisflokks eru sama
sinnis og sexmenningarnir,
en sé svo er a.m.k. helming-
ur Sjálfstæðisflokks ekki
hlynntur því að álver rísi á
Keilisnesi. Með röksemdum
þingmannanna sex myndi ál-
ver á suðvesturhorninu
væntanlega ekki stuðla að
jafnvægi í byggð r- fremur
auka á misvægið.
Hljóta að ffá
hundsbætur________________
Með tillögu sexmenning-
anna fylgdi nokkur bálkur
um byggðaþróun, m.a. spá
Byggðastofnunar um fólks-
fækkun á landsbyggð. Flutn-
ingsmenn telja hana vísbend-
ingu um „hvert stefnir í þró-
un byggðar ef svipaðar þjóð-
félagsaðstæður ríkja áfram
og nú eru." Samkvæmt spán-
um munu 34 af hverjum 100
íbúum á „landsbyggð" en í
dag eru hlutföll 43 af 100. Eg-
ill Jónsson áréttaði í viðtali
við Alþýðublaðið í gær að
hann væri á sömu skoðun og
kemur fram hjá Byggðastofn-
un um byggðaröskun ef álver
lenti á suðvesturhorninu.
Ekki hefur heyrst að sjálf-
stæðismenn hafi skilgreint
landsbyggð upp á nýtt eins og
framsóknarmenn hafa svo
snoturlega gert. EgiII Jóns-
son segir að „ef pólitíkusar
ætli að bjarga sér á slíkum
orðhengilshætti, þá sé það
mikill misskilningur." Um
skilgreiningu Steingríms Her-
mannssonar (og Framsóknar-
flokksins) telur Egill álmálið
svo stórt mál „að þó að menn
séu með einhver slaufuverk í
pólitík í sjónvarpi, þá er það
algjör barnaskapur að ætla
að fara að túlka álmálið á
þessum grundvelli. Fólk hlær
að því.“ Aðspurður um
Egill Jónsson,
þingmaður
Sjálfstœðis-
flokksins, segist
ekki skilja þá sem
œtli að mœla
með staðsetningu
álvers á Keilisnesi,
ef þeir hafa lýst
yfir því að þeir
vilji að það rísi á
,,landsbyggðinni“.
hvernig standi á því að verið
sé að setja álver niður á suð-
vesturhorni, þegar fleiri
flokkar hafi kveðið upp úr
um staðsetningu utan þess
svæðis, segir Egill Jónsson:
„Þú setur mig alveg á gat. Ef
þetta á eftir að ganga svona
yfir hljóta þessir þingmenn
að fá einhverjar hundsbæt-
ur.“
Ólafur Ragnar sagði í frétt-
um á Bylgjunni í fyrradag að
þingflokkur Alþýðubanda-
lags hefði alls ekki ályktað
um staðsetningu álvers. Mátti
skilja orð hans þannig áð Al-
þýðubandalagsmenn hefðu
söðlað um — eða að skoðanir
þeirra um nauðsyn þess að ál-
ver risi á landsbyggð hefðu
aðeins verið í nösunum á
þeim. Svavar Gestsson lýsti
því yfir í viðtali við Alþýðu-
blaðið fyrir skömmu að sér
litist best á Reyðarfjörð og
hann hefur gerst talsmaður
andstöðunnar í Alþýðu-
bandalagi í álversmáli. Ánd-
stöðu við hvað? Spurning
sem er skiljanleg eftir um-
mæli Ólafs Ragnars síðast í
fyrradag.
6**i Rqgnars Arnalds
ástæóulaus?____________
Um raforkuverð virðist enn
margt á huldu. Samkvæmt
heimildum sem Morgunblað-
ið telur sig hafa og greint er
frá í gær, tengist raforkuverð
álverði hverju sinni. Fyrstu
fjögur árin, 1994 til 1998,
þannig að orkan seljist á 10%
af heimsmarkaðsverði á áli.
Reikniaðferðin byggist einnig
á þeim fjölda kílóvattstunda,
sem þarf til að framleiða eitt
kíló af hrááli. Ragnar Arnalds
lýsti því yfir í hádegisfréttum
ríkisútvarps í gær að lækki ál-
verð um 25% á heimsmark-
aði hækkaði nótan til íslend-
inga um 750 milljónir króna,
ef miðað væri við upplýsing-
ar Morgunblaðsins (hins
vegar minntist Ragnar ekkert
á hvað gerðist ef álverð
hækkaði). Jón Sigurðsson
iðnaðarráðherra vill ekki
gefa upplýsingar um hugsan-
legt raforkuverð. Telur það
trúnaðarmál.
I svari iðnaðarráðherra við
fyrirspurn Kristínar Einars-
dóttir á alþingi í vetur kvað
ráðherra tryggt að Lands-
virkjun fengi „að lágmarki
endurgreiðslu á því fjármagni
sem varið yrði til fram-
kvæmda i raforkukerfinu til
þess að sjá stóriðju fyrir raf-
orku.“ Þess verði og gætt að
„almenningur þurfi ekki að
greiða hærra raforkuverð en
sem svarar því að eingöngu
væri virkjað til að mæta
auknum orkuþörfum hins al-
menna markaðar." Ummæli
Ragnars Arnalds í gær — um
að ekki verði „gólf" í samn-
ingnum og því geti reikning-
urinn sem leggist á almenn-
ing a.m.k. í byrjun farið upp
úr öllu valdi — standast ekki.
Samkvæmt svari iðnaðarráð-
herra á alþingi í vetur er ekki
hætta á að almenningur
muni þurfa að greiða hærra
raforkuverð en sem nemur
kostnaðinum við að full-
nægja meiri orkuþörf til
heimilisnota. Álnótuna borgi
álverið sjálft.