Alþýðublaðið - 19.09.1991, Blaðsíða 4

Iliil
Laugardaga 10—17
Sunnudaga 14-17
TMHUSGÖGN
SÍDUMÚLA 30 SÍMÍ 686822
Fréttir í hnotskum
HEITTIHAMSI Þrált fyrir aðgerðir knattspyrnuíorystunnar oi>
orð sjálfs fótboltakóngsins. Péle, hefur knattspyrnan í sumar þótt i i»ró-
fasta lagi. Margir knattspyrnumanna okkar í flestum flokkum liafa
fengið að kenna á gulum og rauðum spjóldum dómaranna. Líklega
hefur Þróttarinn Dragan Manojlovic þurft oftast að líta gula spjaldið.
hann fékk leikbann í tvo leiki hjá aganefndinni í fyrradag fyrir átta gul
spjöld. Honum hefur greinilega oft orðið heitt i liamsi. en hann er
slunginn fótboltamaður Júgóslavinn sá.
GEITUNGAR I GAGGO: Krakkamir í Gagnfræðaskóia Akur-
eyrar hafa undanfarið átt í óvenjulegri haráttu, ekki við skólabækurn-
ar, heldur geitungaher, sem herjað hefur á nemendur og kennara að
sögn Dags. Geitungarnir, sem trúlega eiga sér hú á skólalóðinni. hafa
sótt inn í skólann, þetta 10—12 saman stundum, og valdið miklum usla
hjá mannskapnum. Meindýraeyðir hefur ekki fundið geitungahúið
enn sem komið er. en trúlega hafa þeir hægara um sig þegar fer að
kólna.
IÐJA MOTMÆLIR: Iðja, félag verksmiðjufólks. hefur mótmæit
harðlega öllum hugmyndum um auknar álögur á launafólk og skerð-
ingu félagslegrar þjónustu. Ríkisvaldið er hvatt til að leitaannarra leiða
við tekjuöflun sína, t.d. með skatti á óhóflegar fjármagnstekjur og auk-
inni skattheimtu hjá þeim sem meira mega sín. Krefst almennur fundur
Iðjufélaga þess að stjórnvöld taki nú þegar á vaxtaokri og knýi hanka
og fjármagnsmarkaði til að koma á hóflegu vaxtastigi. Fundurinn hvet-
ur til þess að stéttarfélög og landssambönd sameinist undir merkjum
Alþýðusamhandsins í komandi samningum.
HÁSKÓLINN 0G FISKURINN: á haus.fundi hins nýja sjávarút-
vegsfyrirtækis. íslenskra sjávarafurda hf„ sem áður var deild innan
Samhandsins, verður meðal annars fjallað um það með hvaða hætti
Háskóli íslands og fiskiðnaðurinn geti átt samleið. Meðal framsögu-
manna er hinn nýkjörni háskólarektor, Sveinbjörn Björnsson. Fund-
urinn er haldinn í dag í Samhandshúsinu, 5. hæð, og hefst kl. 0 fyrir
hádegi.
KOKGEFURGJOF: Verksmiðjan Vífilfell hf„ framleiðandi Kóka
Kóla, hefur gefið Háskóla íslands afmælisgjöf í tilefni 80 ára afmælis
skólans, 10 milljónir króna. i minningu Björns Ólafssonar, stofnanda
fyrirtækisins og fyrrum menntamálaráðherra. Háskólinn hefur nýlega
fest kau|) á húsinu Haga við Hofsvallagötu. en í þeim húsakynnum hóf
I Björn rekstur fyrirtækisins fyrir nærri hálfri öld. Háskólinn mun nýta
1 gömlu kókverksmiðjuna til kennslu og rannsókna í lyfjafræði lyfsala.
Háskólinn mun heiðra minningu BjörnsOlafssonar sem hrautryðjanda
og áhugamanns uin menntun og vísindi með |)ví að láta nafn hans
tengjast einni rannsóknarstofu sem rekin verður í húsinu.
0FBELDI GEGN EIGINKONUM KVIKMYNDAÐ: Leikstjór-
arnir og leikritahöfundarnir Kjartan Ragnarsson og Sigrídur
Margrét Guðmundsdóttir hafa lokið við gerð kvikmyndahandrits.
Gera á myndhand eftir handritinu. en það fjallar um ofheldi gegn eigin-
konum. Það er Kvennaathvarfið sem stendur að töku myndhandsins
i tilefni af 10 ára afmæli athvarfsins.
BUBBISYNGURIKIRKJU: Á músíkdögum Seljakirkju í Mjódd-
inni mun Bubbi Morthens koina fyrstur fram. I>að gerist kl. 17 sunnu-
daginn 0. októher næstkomandi. Daginn eftir er Jónas Ingimundar-
son píanóleikari með tónleika. á þriðjudeginum Karlakór Reykja-
vikur, á miðvikudagskvöld Sigfús Halldórsson, F.lín Sigurvins-
dóttir og Friðbjörn G. Jónsson og á fimmtudagskvöld er óperu-
kvöld með Óperusmiðjunni.
LAXNESS í ÞÝSKALANDI:
Bækur nóbelsskáidsins. Halldórs
Laxness, koma út jafnt og þétt,
ekki aðeins hér heima, heldur
einnig víða um lönd. Nýlega kom
út i Þýskalandi skáldsagan
Gerpla. f>að er fimmta hókin sem
kemur út hjá forlaginu Steidl i
Göttingen. A þýsku nefnist hókin
Die Glcklichen Krieger, eða
Hinir kátu stríðsmenn. Það er for-
lag Halldórs hér á landi.
Vaka-Helgafell, sem annast út-
gáfuréttarmál skáldsins gagnvart
erlendum hókaforlogum.
tor, tekur við gjöf Vífilfells hf„ úr
hendi Péturs Björnssonar stjórnar-
formanns.
Bjargað mörgum heim-
ilum fró gjaldþroti
— segir Jóhanna Sigurðardóttir um húsbréfaútgáfu vegna
greiösluerfiöleika, en Verktakasamband Islands vill þegar
leggja hana af
,,Ég tel því að þessar tíma-
bundnu aðgerðir hafi bjargað
mörgum heimilum frá gjaldþroti
og út frá þeim sjónarhóli tel ég
þær fyllilega réttlætanlegar,"
sagði Jóhanna Sigurðardóttir fé-
lagsmálaráðherra í samtali við
Alþýðublaðið, aðspurð um
áskorun frá Verktakasambandi
íslands þess efnis að stöðva nú
þegar með lögum útgáfu hús-
bréfa vegna greiðsluerfiðleika.
Áætlað var að útgáfa húsbréfa á
þessu ári yrði um 12 milljarðar
króna. Nú virðist hins vegar allt
stefna í að eftirspurn eftir húsbréf-
um verði meiri en ráð var gert fyrir
eða 14—15 milljarðar króna. Talið er
að útgefin húsbréf fram til áramóta
muni nema um 200 milljörðum
króna, en þá verður lokað á hús-
bréfalán vegna greiðsluerfiðleika.
,,Það var vitað mál, þegar sam-
þykkt var á þingi fyrir rúmu ári að
veita húsbréfalán vegna greiðsluerf-
iðleika, að það mundi hafa áhrif til
aukningar framboðs á húsbréfum."
sagði félagsmálaráðherra. „Hins
vegar ber að líta til þess að það voru
stórir hópar fólks í miklum greiðslu-
erfiðleikum og það blasti ekki við
hjá þessu fólki annað en að missa
allar eigur sínar, yrði ekkert að gert.
Því var talið réttlætanlegt að fara út
í þessa húsbréfaútgáfu tímabundið.
Þarna var meðal annars um að ræða
fólk sem hafði tekið mikið af
skammtímalánum í bankakerfinu til
að brúa bilið milli þess láns sem það
fékk í S&kerfinu og íbúðarverðs,
sem þá var mjög mikið."
Jóhanna sagði að hina háu ávöxt-
unarkröfu á húsbréfum nú mætti
m.a. rekja til greiðsluerfiðleikalán-
anna, sem urðu umfangsmeiri en
gert hafði verið ráð fyrir, og eins til
þess að verið væri að fjármagna tvö
kerfi samtímis. Út úr því hvoru
tveggja ætti ríkið að komast um
næstu áramót. Ávöxtunarkrafan á
húsbréfum væri of há og af því hefði
hún áhyggjur. „Við erum að skoða
ýmsar leiðir til að stuðla að því að
ná henni niður," sagði Jóhanna Sig-
urðardóttir félagsmálráðherra.
Varaö viö kostnaöi sem leiöir af löngum gjaldfresti
Myndbandstæki
hækkaði um 66%
— kostaöi 107 þúsund gegn staögreiöslu, en var komiö í nœr 178
þúsund meö afborgunarkaupum
Neytendasamtökin vara við
óhóflegum kostnaði sem fylgir
því að kaupa ýmsa muni á löng-
um gjaldfresti. Myndbandsupp-
tökuvél sem kostaði í búð
107.100 krónur reyndist kosta
177.733 krónur þegar upp var
staðið og skuldin greidd 12 mán-
uðum eftir kaupin, segja Neyt-
endasamtökin.
Sólrún Halldórsdóttir hjá Neyt-
endasamtökunum segir að borist
hafi nokkrar kvartanir vegna svip-
aðra tilvika. Ymis slík tilhoð hafa
verið auglýst i sjónvarpi og sölu-
menn á ferð um landið hafa einilig
flaggað mjögslikum „vildarkjörum"
við að eignast eftirsótta muni, eink-
um rafeindatæki ýmiskonar, hljóm-
tæki og myndbandsupptökuvélar.
svo dæmi séu tekin.
Algengt er að hoðið sé upp á að
útborgun sé greidd með skuldahréfi
til eins árs. tólf afborganir. Afgang-
urinn af kaupverði sé síðan greiddur
með svokölluðu munaláni, oft til 30
mánaða.
Kn lítum aðeins nánar á verð-
myndun upptökuvélarinnar, sem
fyrr er getið. og hækkaði um tJ6%.
vegna þess að vélin var ekki keypt
með staðgreiðsiu.
— Þöknun til fjármögnunarfyrir-
tækis kr. 8.982,-
— Vátrygging kr. 1.300,-
— Ixíntöku- og stimpilgjald kr.
2.928,-
— Afhorgunarverð umfram stað-
greiðsluverð kr. 10.000.-
— Innheimtukostnaður kr.
20.160.-
SAMTALS kr. 13.430,-
Við þennan kostnað hætist síðan
vaxtakostnaður. sem er áætlaður
21.6%, eða 27.200 krónur.
Neytendasamtökin benda fölki á
að hagstæðara væri að taka banka-
lán til að fjármagna kaup sem þessi.
Hefði upptökuvélin verið stað-
greidd með lánsfé úr banka. sem
endurgreitt hefði verið á jafnlöng-
um tíma, hefði vélin endanlega
kostað eigandanu 143.577 krönur
með vöxtum og kostnaði, — 34.156
krönum minna en greiða þurfti með
því að nota munalánið.
Framkvæmdastjóri í einni þeirra
verslana sem bjóða óspart upp á
munalán og greiðslukerfi kortafyr-
irtækjanna sagði í gær í viðtali við
Alþýðublaðið að hér gæti ýmislegt
verið málum blandið. Hann sagði að
þar gæti komið inn í málið hversu
örlát fyrirtækin eru að gefa stað-
greiðsluafslátt. Kinnig að tilboðs-;
verð gæti sett strik í reikning þenn-
an. Hann kvaðst ekki geta fullyrt
neitt en sagðist ekki geta neitað því
að hagstæðara gæti verið að taka
bankalán fyrir kaupum á dýrum
tækjum.