Alþýðublaðið - 13.08.1993, Blaðsíða 1

lenska þorpið og fl>úa þess, þar sem meira en sjö hundruð nianns lifir við öryggi, án þcss að
skugga atvinnleysis bcri yllr. Alþýðublaðsmynd / Einar Olason
Um helgina verða hátíðahöld á Hvolsvelli í tilefni af 60 ára afmæl-
is staðarins. Myndun þéttbýlis í landi Stórólfshvols hófst þegar kaup-
félagið hóf þar verslunarrekstur. Byggðin óx hægt framan af en nú
eru íbúar Hvolsvallar hátt á áttunda hundrað. Hvolsvöllur er friðsæll
og fagur staður og þar er lögð mikil áhersla á ræktun og fegrun um-
hverfísins. í suðri blasa Vestmannaeyjar við og Hekla í norðri. Stað-
urinn er miðsvæðis á Suðurlandi og þar liggja fornar söguslóðir allt
um kring. Njálssaga hefst á Velli í Hvolhreppi og á Stórólfshvoli bjó
fyrstur Stórólfur hinn sterki sonur Ketils Hængs.
Á Hvolsvelli býr dugmikið athafnafólk sem hefur atvinnu af úr-
vinnslu landbúnaðarvara, verslun og þjónustu við næriiggjandi hér-
uð og af þjónustu við ferðamenn.
Alþýðublaðið óskar íbúum Hvolsvallar til hamingju með afmælið.
Bbnus gefur smjöHíki
„Við ætlum að gefa þetta smjörlíki í
dag, eitt stykki á hvern viðskiptavin og
byrjum klukkan tólf þegar við opn-
um“, sagði Jóhannes kaupmaður Jóns-
son í Bónus í samtali við Alþýðublaðið
í gær. „Ég ætlaði að eyða þessu á ösku-
haugunum til að fá endurgreitt vöru-
gjald og virðisauka af fob-vcrðinu, en
hef horfið frá því ráði og læt viðskipta-
vinina fá cilítinn aukabónus. Ég tel
næsta víst að erlendir aðilar muni
kæra þessa mismunun.“
Hér er um að ræða danskt smjörlíki,
Hverdag, fjögur þúsund stykki, tvö tonn.
Jóhannes segir að furðuleg fyrirstaða
landbúnaðarráðuneytisins, sem telur sig
hafa yfir smjörlíkisinnflutningi að ráða,
muni kosta Bónus hátt í 300 þúsund krón-
ur.
„Næst þegar ég flyt inn smjörlíki, þá
panta ég minna, líklega tvö stykki, í póst-
inum, og reyni aftur á kerfið. Þetta er
undarlegt mál. Islenskir iðnrekendur hafa
flestir staðist erlendri samkeppni snún-
ing. Það sér maður til dæmis á innflutn-
ingi á grænum baunum, - ORA-baunimar
standa þeim erlendu snúning og seljast
langbest þrátt fyrir mikla samkeppni sem
landbúnaðarráðuneytið hefur ekki fett
fingur út í“, sagði Jóhannes í Bónus.
LEIÐfiRINN
Lífeyrissjóðir eiga aö
greiöa fjármagnsskatt. Það
er skýlaus krafa skattgreið-
enda að undanþágur veröi
afnumdar.
- Blaðsíða 2
HVOLSVÖLLUR
Oddviti Hvolhrepps segir
þverpólitiska sveitarstjórn-
ina hafa mikinn áhuga á um-
hverfismálum, skolphreinsi-
stöö í bigerö.
- Blaósíóa 2
ROKSTOLfiR
Samband ungra sjálfstæó-
ismanna heldur þing sitt á
Suðurlandi um helgina. Þar
ráöast örlög íslensku þjóóar-
innar.
- Blaósíða 3
HfiTÍÐfiHÖLD
Mikil hátíóahöld veróa um
helgina vegna 60 ára afmæl-
is Hvolsvallar. Sveitarstjór-
inn segir bæinn lykil aó Suð-
urtandi.
- Blaðsíöa 5
VERSLUN
Þéttbýli á Hvolsvelli byrj-
aði meö verslunarrekstri.
Fulltrúi Kaupfélagsins segir
frá sögu verslunar á Hvol-
svelli.
- Blaósíða 5
HÓTEL
Hótel Hvolsvöllur er tilval-
inn dvalarstaöur fyrir feróa-
menn. Hótelstjórinn segir
fólk gista í hjarta sögunnar.
- Blaðsíða 7
SLfiTURFÉtfÍQIÐ
Öll kjötvinnsla Sláturfé-
lags Suöurlands er á Hvol-
svelli og er í höndum heima-
manna. Spjallaö við fram-
leiðslustjóra SS.
- Blaðsíða 8
MIKSON
Vinsamlegast takiö nauó-
synlegar ákvarðanir til að
trysgja að ísland verói ekki
lengur skjól fyrir moröingja
nasista.
- Blaðsíóa 12
Yflrlit um atvinnuóstand fró félagsmálarúðuneytinu
Atvinnuleysi á Suðurnesjum 2,2% minna íjúlíenn íjúní
Atvinnuleysi hér á landi fer
minnkandi samkvæmt nýju yfirliti
um atvinnuleysi sem félagsmála-
ráðuneytið hefur sent frá sér. At-
vinnuleysið fyrir landið í heild
minnkar um 12% frá júnímánuði
en hcfur aukist um 18,2% frá júlí í
fyrra. Atvinnuleysi á landinu öllu
hefur farið minnkandi frá því í
mars um 2,2%. Sérstaka athygli
vekur að atvinnuleysi á Suðurnesj-
um hefur dregist saman um 2,2% í
júli miðað við júnímánuð, en allt frá
því í aprfl hefur atvinnuleysi
minnkað þar um 5,6%.
Áberandi meira hefur dregið úr at-
vinnuleysi karla en kvenna frá því í mars
þegar atvinnuleysi var mest. Þannig hefur
atvinnulausum körlum fækkað úr 3639 í
1745 eða um 52%. Á sama tíma hefur
konum fækkað úr 3052 í 2660 eða um
13%.
Alls voru voru 3,6% atvinnulausir fjúní
á Höfuðborgarsvæðinu, 2,5% á Vestur-
landi, 1,7% á Vestfjörðum, 2,2% á Norð-
urlandi vestra, 3,7% á Norðurlandi eystra,
2,0% á Austurlandi, 2,7% á Suðurlandi og
l,9%áSuðumesjum.
Að sögn Þórðar Friðjónssonar, for-
stjóra Þjóðhagsstofnunar, eru margvísleg-
ir þættir sem skýra breytingar á atvinnu-
leysi nú. T.d. er um að ræða árstíðasveifl-
ur en verktakastarsemi eykst vanalega í
júlí svo og sumarafleysingar. Ennfremur
er ferðamannaiðnaður í hámarki og fleiri
átaksverkefni sveitarfélaga hafa komið til.
Þorskurinn og loðnan hafa veiðst í meira
niæli á þessu ári en búist var við og hjálp-
ar það til, allavega til skemmri tíma.
Jóhanna Sigurðardóttir, félagsmálaráð-
herra, telur að atvinnuleysi rnuni áfram
fara minnkandi, að líkunt fram á haust en
þá muni það vaxa á nýjan leik. Milljarður-
inn sem veita átti í atvinnuskapandi verk-
efni hefur því haft áhrif til batnaðar en Jó-
hanna bendir á að hann hafi enn ekki ver-
ið nýttur til fulls.
Jóhanna Sigurðardóttir telur það vera
umhugsunarefhi að í nágrannalöndunum,
þar sem veitt er rniklu meira fé til atvinnu-
skapandi verkefna en hérlendis, fer at-
vinnuleysi vaxandi á meðan það minnkar
hér.
Betri afkoma Eimskips
„Þetta er eitt dæmið um ganilar regl-
ur sem menn ríghalda í, núna spyrja
menn sig að því hvers vegna í ósköpun-
um þeim var ekki breytt fyrr“, sagði
Hörður Sigurgestsson, forstjóri Eim-
skipafélagsins á blaðamannafundi í
gær, þegar hann skýrði afkoinu félags-
ins og dótturfyrirtiekja þess á fyrri
hluta þessa árs. Útkoman var skiljan-
lega ekki viðundandi að mati forráða-
manna félagsins, 12 milljón króna tap.
Gömlu reglumar sem Hörður vitnaði
hér í, em reglur frá því snemma á öldinni
um bann við löndun á fiski úr erlendum
veiðiskipum hér á landi. sem afnumdar
hafa verið. Það þýðir að mitt í erfiðleikum
líðandi stundarbættist Eimskip tekjupóst-
ur, útflutningur á 10 þúsund tonnum af
fiski sem borist hefur í land af erlendum
skipum. Ýmis þjónusta hefur einnig haft
sinn hag af niðurfellingu reglna þessara.
Hörður segir að félagið hafi stutt að þvt á
sinn hátt að löggjöllnni var breytt. Sfðan
hefðu málin þróast og það á nokkuð hrað-
ari hátt en þeir áttu von á.
Og Eimskip stefnir á að skila hagnaði á
þessu ári, þrátt fyrir erfiðara árferði. Hag-
ur félagsins í ár er, þrátt fyrir allt, mun
betri en á fyrri hluta síðasta árs. Tekjur fé-
lagsins hafa aukist hraðar og meira en
gjöldin með ýmsum aðgerðum, meðal
annars með 55 manna fækkun í starfslið-
inu og öðrum aðgerðum til hagræðingar.
Hefði gengisfelling ekki komið til í lok
júníhefði orðið hagnaðurupp á 112 millj-
ónir hjá félaginu í stað 12 milljón króna
taps. Gengistapið í heild sinni var 204
milljónir króna.
Samdrátturinn á flestum sviðum þjóð-
félagsins sctur sitt mark á Eimskipafélag-
ið. Eigi að síður urðu rekstrartekjur fé-
lagsins fyni hluta þessa árs 3.925 milljón-
ir - 190 milljónum hærri en á sama tíma í
fyrra. Þá eru flutningar fyrstu sex mánuð-
ina til muna meiri en á sama tímabili í
fyrra, 584 þúsund tonn í ár, 9% aukning
frá fyrra ári. Innfiutningur var 3% minni
en í fyrra, en útfiutningur 10% meiri.
Heildaraukningin er ennfremur rakin til
aukinna strandflutninga eftir að Ríkisskip
lognaðist út af.
Samstæðureikningur Eimskips sýnir
traustan hag fyrirtækisins, og tjárfestar
renna sem fyrr hýru auga til hlutabréfa
fyrirtækisins sem hafa sýnt stöðugt gildi.
Þau seljast á því sem næst fjórföldu nafn-
verði, komi þau yfirlcitt á markað.
Hörður Sigurgestsson sagði á blaða-
mannafundinum að félagið færi sér hægt í
íjárfestingum, nema þeim sem brýnastar
eru. Þannig væri hótelbygging við Skúla-
götu ekki uppi á borðum ráðamanna, né
heldur væri rætt um farþegafiutningaskip,
nýjan Gullfoss. Þá leiddu menn ekki einu
sinni hugann að kaupum á Samskipum hf.
og engar viðræður um slíkt hefðu átt sér
stað. Ekkert þessara verkefna gæti talist
fýsilegur fjárfestingarkostur eins og í
pottinn er búið á íslandi í dag.