Alþýðublaðið - 07.10.1993, Blaðsíða 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐARI, PALLBORÐIÐ & ALÞINGI
Fimmtudagur 7. október 1993
MMUBUBID
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Hermóður Sigurðsson
Prentun: Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.400 á mánuði. Verð í lausasölu kr. 140
Clinton og
hvalveiðar Islendinga
Clinton, forseti Bandaríkjanna, hefur ákveðið að grípa
ekki til efnahagslegra refsiaðgerða gagnvart Norðmönnum
vegna hrefnuveiða þeirra. Þessi ákvörðun forsetans er
fagnaðarefni fyrir íslendinga, sem um árabil hafa ífestað
veiðum á hrefnu af ótta við að bandarísk stjómvöld grípi til
viðskiptaþvingana gagnvart landsmönnum. En ákvörðun
Bandaríkjamanna þýðir í raun, að sá ótti er ástæðulaus, því
vitanlega verður þeim ekki stætt á að setja íslendingum
önnur skilyrði en Norðmönnum.
Afstaða stjómar Clintons til hvalveiða hefur raunar ein-
kennst af óskiljanlegum þverstæðum, og verið fjarri allri
skynsemi. Hún hefur líka opinberað veiklyndi forsetans
gagnvart hávæmm þrýstihópum og sýnt, að hann er reiðu-
búinn til að brjóta sínar eigin gmndvallarreglur fremur en
að baka sér óvinsældir kjósenda heimafyrir. Þannig hefur
Clinton gerst harðasti málflutningsmaður þeirrar umhverf-
isstefnu, sem kennd er við Ríó, og byggist á sjálfbærri nýt-
ingu auðlindanna. í því felst, að öllum þjóðum sé heimilt
að nýta auðlindir sínar, svo fremi sem nýtingin gangi ekki
of nærri þeim og skili þeim jafnsterkum til framtíðarinnar.
A einföldu máli þýðir þetta, að höfuðstóll náttúmnnar er
látinn ósnertur, en einungis vextimir teknir út. Þessi af-
staða hefur raunar gengið einsog rauður þráður í gegnum
málflutning Clintons í umhverfismálum, sem hafa verið
ofarlega á verkefnalista hans. Alls staðar, - nema gagnvart
hvalveiðum.
Allir vísindamenn, sem hafa á síðustu ámm rannsakað
hvalastofna við Island em sammála um, að stofnamir þola
umtalsverða veiði. Til dæmis er álitið, að veiða megi nokk-
ur hundmð hrefnur árlega án þess að stofninn minnki. Á
gmndvelli sjálfbærrar þróunar, sem Clinton hefur sjálfur
að leiðarljósi heimafyrir, ættu íslendingar því óáreittir að
geta stundað hóflegar hvalveiðar án þess að Bandaríkja-
menn fetti fingur út í þær. En veiklyndi forsetans birtist í
því, að í stað þess að vera sjálfum sér samkvæmur og fall-
ast á sjálfbæra nýtingu hvalastofnanna, þá leggst hann ein-
dregið gegn þeim af hreinræktuðum tilfínningaástæðum.
Rök hans eru engin.
Nú má í sjálfu sér halda því fram, að forseti Bandaríkjanna
hafi einsog aðrir dauðlegir menn fullt frelsi til að byggja
afstöðu sína á tilfinningalegum rökum fremur en vísinda-
legum staðreyndum. En hann verður þá að vera sjálfum sér
samkvæmur. Þá dugar honum ekki að slá um sig á alþjóð-
legum ráðstefnum þjóðarleiðtoga með því að mæra sjálf-
bæra þróun, þegar hann fylgir henni ekki í verki nema þeg-
ar honum hentar.
Fleiri dæmi er hægt að nefna um tvískinnung bandarískra
stjómvalda gagnvart hvalveiðum. Árlega heimila þau
fmmbyggjum Alaska að veiða nokkur stórhveli með hefð-
bundnum aðferðum. Rökin em gild; lifnaðarhættir nokk-
urra fámennra samfélaga í útnorðri fylkisins hafa um langt
skeið byggst á slíkum hvalveiðum. En hér á landi er einn-
ig að finna fámenn byggðarlög sem frá aldaöðli hafa byggt
afkomu sína að verulegu leyti á veiðum á hrefnu. Mættu
íbúar þeirra þá ekki veiða hvali áfram með nákvæmlega
sömu rökum og eskimóamir í norðurhémðum Alaska?
PRLLBORÐIÐ
KAUPIN Á BÆJARBJARGI
í Alþýðublaðinu 5. október síð-
astliðinn gagnrýnir Guðmundur
Oddsson bæjarfulltrúi t Kópa-
vogi umhverfisráðherra, Össur
Skarphéðinsson, fyrir að kaupa
Bæjarbjarg í Látrabjargi.
Samkvæmt náttúruvemdarlög-
um á ríkið forkaupsrétt á landi jarð-
ar sem öll eða að hluta hefur verið
sett á náttúruminjaskrá. Ríkissjóður
gekk í þessu tilfelli, að beiðni Nátt-
úmvemdarráðs, inn í kaupsamning
sem Albert Gíslason, bóndi í Saur-
bæ, hafði gengið fiá, þann 28. maí
1993, við annan bónda í Rauðas-
andshreppi. Ríkið keypti því bjarg-
ið á því verði sem aðilar vom búnir
að koma sér saman um. I annan stað
gagnrýnir Guðmundur að ríkið sé
að kaupa upp lönd, sem bændur
hafa farið illa með. Staðreyndin er
sú að umræddu landi stafar ekki
hætta af hefðbundnum nytjum
bænda heldur af umferð ferða-
manna. Þar veldur umferð öku-
tækja utan vega mestum spjöllum,
en landeigendur hafa lítil tök á því
að vemda svæðið. Sem betur fer
fara samt flestir um svæðið án þess
að valda skemmdum, en þó em allt-
af undantekningar þar sem ekið er
utan vega og einnig er skotið á íúgl
í bjarginu.
Náttúmvemdarráð hefur lengi
haft á stefnuskrá sinni að friðlýsa
Látrabjarg, ífá Bjargtöngum að
Keflavík, vestan Rauðasands.
Látrabjarg er stærsta fuglabjarg í
Norður- Atlantshafi, í því verpa um
l milljón para sjófugla. Bjargið er
því einstakt í heiminum, og mætti
nefna að yfir helmingur af allri álku
í heiminum verpir í bjarginu. Nátt-
úruvemdarráði ber því skylda til að
gæta slíks svæðis og skila svo verð-
mætu landi óspilltu, til næstu kyn-
slóða.
Með bættum samgöngum og
auknum ferðamannastraum munu
fleiri heimsækja Látrabjarg en áður.
Nauðsynlegt er því að koma þar á
skýrum umgengnisreglum, skipu-
leggja umferð og ffamkvæma að-
gerðir sem þörf er á til vemdar
svæðinu. Kaupin á Bæjarbjargi er
skref í þá átt.
Jyrír hönd Náítúru vemdarráðs
Gísli Már Gíslason
Þóroddur F. Þóroddsson
NÁ TTÚRUVERNDARRÁÐ:
„í annan stað gagnrýnir Guðmundur að
ríkið sé að kaupa upp lönd, sem bœndur
hafafarið illa með. Staðreyndin er sú að
umrœddu landi stafar ekki hœtta af hefð-
bundnum nytjum bœnda heldur af umferð
ferðamanna. Þar veldur umferð ökutœkja
utan vega mestum spjöllum, en landeig-
endur hafa lítil tök á því að vernda
svœðið. “
PfíLLBORÐIÐ
UMHVERFISRAÐHERRA
••
SAFNAR FJOLLUM
«rt» keypf hktu
Aí hwas* viö því, aö
vú&xsx* «es *ð iaupa ööfc
•fcj um lasrf''■ f* kx&viki
íO ríkixvxkSfMtff tsl að fojwg*
foltw þcssi
■vafsixiötKsn nú ixmi
tri 40 tm «6 að Sátt
vstimcta fföfo & «!Ti sBí iwtd.
¥ úOm Hým þ*ð »ð va&t
tíð <kAsk.m$iíssi si#33=rdí rsítí-
tverí»«foS)ma tmið fcvert 8*2
r. Að sáufo <*zm súiS-
«mi Agiý&íífcíkfcwBk Sicaa
»rsítv fcrtar hafs % <k t' þe<sa
iticysu cr taeð ttfckjndtBB,
McAú msasrri nrðn. tovað
torgifch Gísáase® fvm
•cua býtfg? Hvw er garagvesð
Itkra hjaraa >.« tma hæfcsfjfofcii
— Guðmundur
Oddsson
skrifar
Grein Guðmundar Oddssonar 5. október um kaupin á Látrabjargi (Bæjar-
bjargi). Náttúruverndarráð segir það skyldu sína að gæta slíks svæðis og skila
svo verðmætu landi óspilltu, til næstu kynslóða.
Látrabjarg. Séð inn Breiðafjörð.
fiLÞÝÐUBLfiÐIÐ 6 fiLPINQI
Nei , - segir veiklyndur forseti Bandaríkjanna, sem þver-
brýtur eigin stefnu í umhveríismálum til að kaupa sér vin-
sældir öfgafullra umhverfissinna.
AAAAAHHHH.... ÓSKAPLEGA SYFJAR MANN UNDIR ÖLLUM ÞESSUM RÆÐUM!
Alþýðublaðsmynd / Einar Ólason