Alþýðublaðið - 07.10.1993, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 7. september 1993
STJORNMALAVIÐHORFIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
ELDHÚSDfiGSaMRfEÐ(lR R RLÞINGI
Sigbjörn Gunnarsson
„SMÆRRI HAGSMUNIR VERÐA AÐ
VÍKJA FYRIR HINUM STÆRRI"
„Virðulegi forseti
Kíkisstjórn Davíðs Oddssonar hefir nú setið að völdum um
tveggja ára skeið. A þessum tveimur árum hafa utanaðkomandi
aðstæður verið íslenskri þjóð miklu harðdrægari en nokkurn
gat órað fyrir. Verð útflutningsafurða hefur fallið samfara gíf-
urlegum samdrætti í þorskafla landsmanna. I ofanálag hefir
hallarekstur ríkissjóðs til margra ára og í framhaldi af því auk-
in skuldasöfnun gert okkur erfiðara um vik að takast á við að-
steðjandi vanda. Þannig hefur hinn stöðugi hallarekstur ríkis-
sjóðs ásamt oft á tíðum óæskilegum afskiptum stjórnmála-
manna af einstökum atvinnufyrirtækjum og atvinnugreinum
haft þær afleiðingar að við búum við hærra vaxtastig en æski-
legt er. Vaxtastigið getur ekki lækkað svo um munar ef stöðugt
eru gerðar kröfur um aukin ríkisútgjöld og það án þess að auk-
in skattheimta komi til. Það er einfaldlega svo, og eru ekki mik-
il vísindi, að ekki verður bæði sleppt og haldið.
Sóun í góðæri
Það hlýtur að vera öllum alvar-
legt umhugsunarefni, ekki síður al-
menningi en stjómmálamönnum,
hvernig farið hefur verið með sam-
eiginleg verðmæti þjóðarinnar síð-
ustu tvo áratugi. I góðærinu hefir átt
sér stað sóun í stað þess að mynda
sjóði til niögru áranna, sem óhjá-
kvæntilega kemur einhvem tíma
að. Þessi mögm ár eru nú orðin sex
í röð og því miður ekki útlit fyrir að
á verði veruleg breyting til batnaðar
á næstu misserum. Það hlýtur því
að vera meginverkefni þessarar rík-
isstjómar í framtíðinni sem hingað
til að hamla gegn því mótlæti sem
þjóðin býr nú við.
Staða velferðarkerfisins
Það er oft vel til vinsælda fallið
að hafa upp háhreysti og stóryrði,
éins og ýmsir stjórnarandstæðingar
hafa tíðkað, þar sem því er haldið
fram að velferðarkerfið sé að hruni
komið. Stjómarandstaðan hefir
einkum beint spjótum sínum að
heilbrigðisráðhermm þeim sem set-
ið hafa í þessari ríkisstjóm. Undan-
gengin tvö ár var það lyrrverandi
háttvirtur heilbrigðisráðherra, sem
var úthrópaður, hann sæist ekki fyr-
ir í árásum á gamalmenni, öryrkja
og sjúka í þessu landi. Um tíma
trúði þjóðin þessum gífuryrðum.
Það hefir hinsvegar komið á dag-
inn, eins og alþjóð veit nú, að þjón-
ustu velferðarkerfisins hefir ekki
sett niður. Þvert á móti hefir hún
víða verið aukin, en einkum hefur
verið leitast við að nýta takmarkaða
Ijármuni þannig að þeim sé fyrst ög
fremst beint til þeirra sem mest em
þurfandi í samfélaginu. Eg veit að á
þeim nótunr ntun núverandi hátt-
virtur heilbrigðisráðherra vinn, og
þrátt fyrir harkalega aðför, sem
hann hefur þegai' orðið fyrir, og
ntun verða fyrir nú á næstu vikum
hér í þinginu og úti í þjóðfélaginu,
þá mun heilbrigðisráðherra umfram
allt vinna að því að bæta hag þeirra
sem við lökust skilyrði búa. Því
hlutverki mun heilbrigðisráðherra
reynast trúr, trún'i heldur en ýmsir
þeir sem hæst kann að láta í
Raunasaga Færeyinga
Virðulegi forseti
A allra síðustu dögum höfum við
heyrt válegri tíðindi frá grannþjóð
okkar Færeyingum en nokkum ór-
aði fyrir. Ungt fólk er að yfirgefa
þjóð sína þar sem rætur þess liggja
og reynir að leita á önnur mið. Það
fólk í Færeyjum, sem aflað hefir sér
menntunar, sækist eftir störfum
annars staðar. Þetta heitir að sé at-
gervisflótti. Það er óþarft að rekja
raunasögu Færeyinga, en ég lít með
hryllingi til þessa kafla sent nú er að
hefjast í þeirri harmsögu. Svo er
komið að FÆREYINGUM er ljóst
að rót hins mikla vanda, sem þjóðin
býr við og mun búa við næstu árin,
er gengdarlaus skuldasöfnun í kjöl-
far ofijárfestingar þjóðarinnar í
skjóli þess að vilja gera allt fyrir
alla án tillits til þess hvort fjármun-
ir em fyrir hendi og án tillits til
hvort þarfir vom til staðar. Stjóm-
málamönnum er um kennt, enda
hafa þeir farið með santeiginlega
sjóði þjóðarinnar.
Smærri hagsmunir víkja
Ég ætla í einlægni að vona að til
þess megi aldrei koma í samfélagi
okkar að unga fólkið kjósi að yfir-
gefa þjóða sína, að atgervisflótti
verði. Svo mun hinsvegar fara ef
ekki verður spyrnt við fótum.
Smærri hagsmunir verða að víkja
fyrir hinum stærri.
Hugsjónir jafnaðarmanna
Alþýðuflokkurinn - Jafnaðar-
mannaflokkur íslands - vill ekki
vera einn þeirra stjómmálaflokka
sem konta þjóð sinni í vanda viðlík-
an þeim sem er í Færeyjum. Við
slíkar aðstæður geta hugsjónir jafn-
aðarmanna ekki náð fram að ganga.
Kjör hinna lakast settu verða ekki
varin. Því er það þjóð okkar nauð-
synlegt að ríkisstjóm, þing og þjóð
megi greina kjamann frá hisminu,
sjá skóginn fyrir trjánum, í þeirri
baráttu sem framundan er.“
Fyrirsögn og milllfyrirsagnir:
Alþýðublaðid
Petrína Baldursdóttir
„STJÓRNMÁLAMENN ÞURFA AÐ
BREYTA VINNUBRÖGÐUM SÍNUM"
„Frú forseti. Háttvirtir þingmenn. Góðir lands-
menn.
Á hvaða leið erum við? Yið fjárlagagerðina hefur
enn frekar komið í ljós hvers konar vanda íslenska
þjóðin á við að glíma. Skuldasöfnun þjóðarinnar á
síðastliðnum 20 árum vekur með ungu fólki mikinn
kvíða. Það er vissulega mikið áhyggjuefni fyrir það
og æsku landsins bíður það hlutverk að greiða nið-
ur afborganir og vexti erlendra lána.
Framtíð þessarar þjóðar
Ungt fólk er framtfð þessarar
þjóðar og þess vegna hlýtur það að
vera mikið mál fyrir ungt fólk að
stjómmálamenn sýni ábyrgð og
einbeiti sér að því að ná niður halla
á fjárlögum og draga úr rfkisút-
gjöldum.
Ábyrgð og stefnufesta
Ríkisstjórn sú sem Alþýðuflokk-
urinn á nú aðild að hefur leitast við
að sýna fram á ábyrgð í fjármálum
og sporna við fótum f aukningu rík-
isútgjalda við afar erfiðar kringum-
stæður í efnahagslífi okkar. Ég tel
almenning í þessu landi vita að það
þarf ráðantenn sem sýna ábyrgð og
stefnufestu sem ekki hlaupa útund-
an sér við hvert tækifæri til að öðl-
ast tímabundnar vinsældir. Alþýðu-
flokkurinn hefur sýnt þá ábyrgð að
láta verkin tala, ekki sársaukalaust.
Það er eifiðleikum bundið að skera
niður í velferðarmálum eins og nú
hefur verið gert og er, góðir áheyr-
endur, ekki líklegt til vinsælda. En
þetta sýnir ábyrgð. Við viljum ekki
stuðla að því að íslenska þjóðin
verði gjaldþrota og missi lánstraust
á erlendri grund. Við segjum sann-
leikann eins og hann er. Spamaðurí
i'ekstri þjóðarbúsins bitnar á öllunt.
Þessu verðunt við að átta okkur á
þvf að alllof algengt er að fólk telji
spamað góðan svo framarlega sem
hann bitnar ekki á þvf sjálfu.
Hugarfarsbreytingar þörf
Það þarf hugarfarsbreytingu hér í
íslensku þjóðfélagi, breytt hugarfar
um sameiginlegan sjóð okkar, bæði
hvað varðar að borga í hann og úr
honum. I hvert skipti sem á að
draga úr útgjöldum rísa upp hags-
munahópar sem hafa hagsmurii af
áframhaldandi frjáraustri. Þessu
verður að breyta. Stjórnvöld verða
að bregðast við undanskotum
þegna frá skatti. Því hugarfari verð-
ur að breyta. Unga fólkið í þessu
landi ber ekki ábyrgð á þeim fjá-
raustri sem hefur verið í alls konar
sjóði á undanfömum ámm, í fisk-
eldi, loðdýrarækt og fleira. En það
er unga fólkið sem þarf að greiða
þessa óráðsíu nteðal annars með
háunt bankavöxtum og niðurskurð í
opinbemm útgjöldum. Það er unga
fólkið sem þarf að taka lán meðan
það er að koma undir sig fótunum.
Ungt fólk langar ekki til að sjá
stærstan hluta tekna ríkisins í náinni
framtíð fara til að greiða erlendar
og innlendar skuldir til lánadrottna,
skuldir sem em tilkomnar vegna
gæfulausra Ijárfestinga fyrri kyn-
slóðar.
Viljum bjarta framtíð
Þess vegna hlýtur ungt fólk að
spyrja: A hvaða leið emm við? Við
viljum sjá bjarta framtíð hér fyrir
bömin okkar, framtíð þar sem jafn-
aðarmennskan er í fyrirrúmi. Við
viljunt sjá ráðdeild í meðferð opin-
berra sjóða. Með ráðdeild getum
við byggt upp réttlátt þjóðfélag þar
sem enginn þarf að líða skort og
bömin okkar þurfa ekki að li'ða fyr-
ir óráðsíu fyrri kynslóðar. Stjóm-
málamenn þurfa að breyta vinnu-
brögðum, sýna fordæmi og um-
gangast opinbert fjármagn með
virðingu.
Rétt leið ríkisstjórnar
Frú forseti. Hæstvirtir þingmenn.
Góðir landsmenn.
Það er bjargföst trú mín að þessi
ríkisstjóm sé á réttri leið. Ég trúi því
að almenningur skilji og viti nauð-
syn þess að spoma við fótum í út-
þenslu ríkisfjámiála. Ég veit einnig
að almenningur í landinu er til í að
taka þátt í því svo framarlega sem
einhver árangur sést í þeirri baráttu.
Við Alþýðuflokksmenn munum
eftir sent áður gæta hagsmuna
þeirra sem minna niega sín í þjóðfé-
laginu og standa vörð um réttlátt
velferðarkerfi sem nýtist þeint sem
á þurfa að halda. Stjómmálamenn
þurfa pólitískt hugrekki til að takast
á við vandann. Það þarf hugrekki til
að takast á við óvinsælar aðgerðir.
Það vantar ekki hugrekki í Alþýðu-
flokksmenn. Við tnium því að al-
menningur á Islandi viti hveijum á
að treysta og hverjunt ekki.
Það er sameiginlegt markmið
okkar þjóðfélasþegna að gera þetta
þjóðfélag að betra þjóðfélagi, sem
verður aðlaðandi fyrir böm fram-
tíðarinnar að búa í.“
Fyrirsögn og millifyrirsagnir:
Alþýðublaðiö