Alþýðublaðið - 17.11.1993, Side 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐARI, BÓKAFLÓÐ & KRINGLAN
Miðvikudagur 17. nóvember 1993
filMIHtíftlHB
HVERFISGÖTU 8-10 - REYKJAVÍK - SÍMI 625566
Útgefandi: Alprent hf.
Framkvæmdastjóri: Ámundi Ámundason
Ritstjóri: Sigurður Tómas Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason
Setning og umbrot: Hermóður Sigurðsson
Prentun: Oddi hf.
Ritstjóm, auglýsingar og dreifing: 625566
Fax: 629244
Áskriftarverð kr. 1.400 á mánuði. Verð í lausasölu kr. 140
]ÓLfiBÓKfiFLÓÐ fiLÞÝtHlBLfiÐSINS
MÁL OQ MENNINQ
Heildarverk franska skáIdjöfiirsins
Frangois Rabelais
(fvUpMtÚi óý PtiMfaýutfl
Fylgi
Alþýðuflokksins
Skoðanakannanir um fylgi stjómmálaflokkanna sem birtar
hafa verið nýlega gefa ekki vísbendingum sterka stöðu Al-
þýðuflokksins. Skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar Há-
skólans sem birt var um síðustu helgi sýnir, að Alþýðuflokk-
urinn fengi nú rúmlega 8% fylgi. Sjálfstæðisflokkurinn og
Kvennalistinn auka hins vegar fylgi sitt en aðrir flokkar tapa
lítillega fylgi. Skoðanakönnun sem Félagsvísindastofnun
gerði um komandi borgarstjómarkosningar og fýlgi flokk-
anna í Reykjavík er heldur ekki uppörvandi fyrir jafnaðar-
menn. Þar fær Alþýðuflokkurinn aðeins 5% fylgi sem þýðir
engan mann í borgarstjóm.
Vissulega ber að taka skoðanakönnunum með ákveðnum
fyrirvara. Lausafylgi flokkanna hefur aukist á undanfömum
ámm og sveiflumar á milli skoðanakannana verða æ meiri.
Engu að síður hlýtur það að vera Alþýðuflokksfólki áhyggju-
efni að fylgi flokksins mælist ekki meira en raun ber vitni. Þar
ber sérstaklega á að líta að samstarfsflokkur Alþýðuflokksins
í ríkisstjóm, Sjálfstæðisflokkurinn, hefur rétt talsvert hlut ífá
fyrri skoðanakönnunum þótt fylgi hans sé minna en jafnan
áður.
Því virðist sem jákvæð viðbrögð frá aðgerðum ríkisstjómar-
innar, einkum í vaxtamálum, hafi komið Sjálfstæðisflokkn-
um til góða en ekki Alþýðuflokknum. Þá er einnig athyglis-
vert, að flest þau stóra atvinnumál sem nú er óðum að nást
þjóðarsamstaða um, eins og veiðileyfagjald í sjávarútvegi og
stóraukinn niðurskurður á ríkisútgjöldum til landbúnaðar-
mála, hafa verið helstu baráttumál Alþýðuflokksins í árarað-
ir. Þótt þessi erfiðu baráttumál sem hafa kostað Alþýðuflokk-
inn margt á undanfömum áram og áratugum, séu nú flestöll
að komast í höfn, virðist Alþýðuflokkurinn ekki njóta upp-
skerannar.
Ein skýringin á minnkandi fylgi Alþýðuflokksins er hin
slæma og ósanngjama umræða sem Alþýðuflokkurinn hefur
hlotið vegna stöðuveitinga. Það virðist vera gefíð lögmál að
minni flokkar séu viðkvæmari fyrir neikvæðri umræðu en
hinir stóra þar sem hagsmunatengslin era meiri og víðfeðm-
ari. Ekki er heldur ósennilegt að Alþýðuflokkurinn hafí orðið
fyrir meiri gagnrýni en samstarfsflokkurinn í ríkisstjóm
vegna nauðsynlegs niðurskurðar í ríkisútgjöldum. Alþýðu-
flokkurinn fer með þau ráðuneyti sem viðkvæmust era fyrir
niðurskurði, það er heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti og fé-
lagsmálaráðuneyti. Niðurskurður í hinum félagslega geira
samfélagsins mætir iðulega mikilli gagnrýni. Fari jafnaðar-
mannaflokkur með stjóm þessara ráðuneyta á niðurskurðar-
tímum, jafngildir það landráðum að margra dómi.
Það er vissulega ósanngjamt að dæma Alþýðuflokkinn fyrir
niðurskurð ríkisstjómarinnar, ekki síst þar sem þær aðgerðir
era til vamar okkar sameiginlegu sjóðum og era nú að skila
árangri án þess að þurft hafí að grípa til stórfelldrar erlendrar
lántöku. En hver hefur sagt að pólitík sé sanngjöm?
Alþýðuflokkurinn þarf að mæta þessum andbyr af festu. Það
gerir flokkurinn best með því að blása til samstöðu inn á við
og móta heillega stefnu út á við. Órói og átök innan efri laga
veikir flokkinn. Mikil umskipti hafa orðið á skömmum tíma í
þingliði Alþýðuflokksins og ugglaust hafa ekki allir strengir
enn ekki verið stilltir saman. Það er mikilvægt fyrir Alþýðu-
flokkinn og framgang jafnaðarstefnunnar að full samheldni
náist innan flokksins um stefnu og samstarf svo flokkurinn
megi rífa sig upp úr þeirri lægð sem skoðanakannir gefa
óneitanlega vísbendingu um að hann sé staddur í þessa stund-
ÚT ER KOMIÐ eitt af
höfuðverkum heimsbók-
menntanna, skáldverkið
GARGANTÚI OG
PANTAGRÚLL eftír
franska snillinginn
Frangois Rabelais
(1484-1553). Þetta cr
flokkur fimm skemmtí-
sagna sem löngum hafa
verið settar á stall með
verkum helstu höfunda
mannkynsins svosem
Shakespeare, Dante og
Cervantes. Höfundurinn,
Rabelais, var munkur,
læknir, húmoristí og
mannvinur. Hann var
einn þeirra sem lögðu
grunninn að Endurrcisn-
inni á sínum tíma og
margir eru þeirrar skoð-
unar að hann hafi í þessu
verki lagt grunninn að
evrópsku skáldsögunni.
Þar sem Rabelais var
munkur áttaði hann sig á
því að verk hans myndu
verða fordæmd af kirkjunni
og skrifaði því fyrstu tvö
þeirra undir dulnefni. For-
dæmd? Já, ástæðan þess
var sú að jafnframt því sem
verk hans innihéldu mikinn
lærdóm og visku þá vom
þau full af glettnislegum
húmor og gerðu dátt grín að
prestum og öðmm kirkj-
unnar mönnum. Rabelais
hæðist að valdapoti, mennt-
asnbobbi, vanahugsun,
helgislepju og hverskonar
hindurvitnum og staðnaðri
skólaspeki. Ekki ráðist á
garðinn þar sem hanri er
lægstur.
Það sagði sig því sjálft að
þegar loksins vitnaðist um
hver höfundurinn var þá
féll hann í ónáð hjá yfir-
völdum þess tíma. En al-
menningur var langt ffá því
sama sinnis. Verk Rabelais
náðu strax feiknamiklum
vinsældum í Frakklandi og
þaðan barst hróður franska
snillingsins yfir til Eng-
lands þegar þar birtust
fyrstu þýðingamar á verk-
um hans, uppúr 1650.
Rabelais byggði sagnir
sínar á gömlum furðusög-
um þar sem lesandinn er
leiddur inn í heim skringi-
legheita og töfra hvar allt
getur gerst: bam fæðist út
um eyra móður sinnar, risi
drekkir sex hundmð þús-
und og fjórtán Parísarbúum
í hlandflóði, maður leggur
af stað í langferð til að leita
sér kvonfangs en þorir ekki
að láta til skarar skríða af
ótta við að verða kokkálað-
ur.
Sögumar em sagðar af
mikilli frásagnargleði og
húmor sem fáir hafa síðan
leikið efidr. Að baki glettni
höfundar býr viska og
snörp ádeila höfundar sem
var fjölfróðari en flestir
samtímamenn hans. Ádeila
hans kom því illa við kaun-
inn á mörgum samtíma-
mönnum hans, einkum
valdamönnum kóngs og
kirkju.
Verk Fran^ois Rabelais
em háskaleg fyrir allt
skoskynslaust fólk en fyrir
alla aðra em þau gríðarleg
veisla. Ekki að furða því
þetta er „Hin stór-hrikalega
ævisaga Gargantúa hins
mikla - Föður Pantagrúls -
Samin forðum tíð af meist-
ara Alkóffíbasi uppgötvara
fimmtarkjama - Bók fúll af
pantagrúiisma.“
Það var Erlingur E.
Halldórsson sem íslensk-
aði af kunnáttusemi og Ro-
bert Guillemette gerði
kápu bókarinnaraf alkunnri
list og smekkvísi. (Til gam-
ans má geta þess að það er
Rabelais sjálfur sem er á
innfelldu myndinni á káp-
unni.) Bókin var unnin
Prentsmiðjunni Odda og er
907 blaðsfður.
„Lesarar góðir, sem lesið þetta kver,
leggið til htiðar rök sem fara vtiti,
ogforðist hneykslun, hvað sem fyrirher;
án heiftar er bókin, og ctils óspilti!
Satt er að fágœtur fullkomletiánn er,
en fœri gefast mörg að hlœja dátt:
það mesta happ sem hjartað œskir sér,
ef hryggðin slœr og tœrirykkar mátt.
Hlátur er betri en harnia-tölur numns,
því hláturinn er dýpst í eðti lmns."
- MMMMMMMMMMMM.... ELSKIÐ ÞIÐ EKKI STÓRMARKAÐI?
tna.
Alþýðublaðsmynd / Einar áason