Alþýðublaðið - 03.01.1995, Side 5

^ ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
■ ■*»%'*** <m **r#4<**
&b&i-rvm % &m
sm f* mz- íím&mÁsm
ώt*
■i ; ,i U
$X#t ié faihtúw
<■<• > ¥í g'íí-SSÝ OS
'4><r% <$■■ *■?■>#>„, *
**■'& 'ím&fí & ngtt
&!i *><■■»«*, $*& íxV >i'%#íᣠi
*$ %$k ptSm
■
lliliil
, ,'• ,'
*m mm
í fa&* ¥$ %m*ém
t w fc*»» köli iiiw!ytfr|>/M
8 é%famM * w&m
Ká fytk itkémmt *éz &mm $É
E ¥&f:^SS5^ls«áífe** tí N*» «|
fcps#* *4r |sw tftiskmmm
**p*» m tö
1^.*, |g£ <|$ 4agá*k
f # ssm it* &*& zk#£& m
þ*t U¥ «4 «# *m* Éfc&s
■ ■
w#$ m m umét &im ¥4 \
* .: . < ?: i8kM*4:*tM. Ég lííi i«><
í'í* ' i hs ' , < 'S<;, . í asÉ* h« t
■
■*■:• *$*& pi *4&.
■$& $&(%*$ m ;
.. . ".
ém mm0 «£
m* m •xMti
ttó Ss«s«-*» 5»«a*
:l$gmíáMtíá .....
OmM
$» mtrgi *** V,......- ... ,.,,, ..
m Vai.'íi fc fcíM? . ■
xnht*y (-*« tim ..... ísísiti I
»i*rt li)n» s **$«»iiS*e* i* t>«
*il Uli -»í» **«•*
hj^íH í
«VÍ»í¥t*».««ss<sá»S'í¥í. %í'SS¥'.»«5 4& &#• fcæm
Kveðjuorð meistara Þórbergs
Hér fer á eftir niinningargrein Þórbergs Þórðarsonar um Jón Thoroddsen.
Greinin birtist í Alþýðublaðinu 3. janúar 1925.
Ég minnist þess ekki, að mér hafi
nokkum tíma orðið verr við en þegar
mér voru sögð þau tíðindi fyrir
nokkmm dögum, að Jón Thoroddsen
hefði nýlega slasast á götu í Kaup-
mannahöfn og að tvísýnt væri um líf
hans. Ég var samt að reyna að vona,
að slysið hefði verið minna en frá var
sagt, og var að reyna að hugga mig
við þá tilhlökkun, að ég fengi að sjá
Jón aftur með vordögunum. - En í
morgun er hringt til mín, og mér
sagt, að Jón Thoroddsen sé látinn.
Ég man ekki, hvað langt er síðan
ég kynntist Jóni Thoroddsen. En nú
stendur það mér einhvem veginn svo
fyrir hugskotssjónum, að ég hafi allt-
af þekkt hann, að hann sé ævagamall
vinur minn og samverkamaður. Síð-
ustu árin er ég mér þess vitandi, að
við áttum jafnan öðm hvom margt
saman að sælda. Fyrir íjómm árum
unnum við saman
nokkra mánuði að
þýðingu á einu
meistaraverki ind-
verska heimspek-
ingsins Swami Vi-
vekananda. Og síð-
ustu vikurnar áður en
hann fór af landi burt
þýddum við mikið af
öðm snilldarriti,
Höfuðóvininum eftir
Dan Griffiths.
Þær stundir fyrn-
ast mér aldrei, er ég
vann að ritstörfum
með Jóni Thorodd-
sen. Hann var óvenjulega samvinnu-
þýður og laus við tyrfni og tilgerð.
Honunt var frábærlega létt um að
rita, og stíll hans var mjög einfaldur
og skemmtilegur.
Ekki fannst mér minna til um hug-
kvæmdagáfu Jóns og „genialitet".
Þegar okkur rak í rogastans með
flóknar setningar, þá var það oftast
Jón, sem fann leið út úr þeim ógöng-
um, og úrræði hans vom svo frumleg
og einföld, að ég skammaðist mín
jafnvel fyrir að hafa ekki látið mér
detta þetta sjálfum í hug. Hann skrif-
aði nokkrar blaðagreinar um pólitísk
mál. Og mér fannst þær bera af flestu
því, sem ritað er um stjórnmál nú á
tímum. Ég efast ekki um, að Jón
hefði orðið snjallasti blaðamaður
landsins, ef hann hefði gefið sig af
alhug við þeim efnum. Hann var stíl-
isti og ritsnillingur: Stíll hans var
blátt áfram, ljós, rólegur, kurteis og
einbeittur.
En Jón hafði miklu fleiri kosti til
bmnns að bera, sem vöktu hjá mér
aðdáun á honum. Gáfur hans vom
fjölhæfar og snjallar. Hann var engu
minni stærðfræðingur en vitmaður á
listir og þjóðfélagsmál. Hann las
kynstrin öll og var eldfljótur að lesa.
I samtali var hann einstaklega
skemmtilegur, ef hann talaði á annað
borð, en að eðlisfari var hann hljóður
og fámáll. Hann hafði það lag á
skoðanaandstæðingum sínum, að
þræta aldrei við þá. Hann hagaði
samtalinu þannig, að þeir urðu Jóni
oftast sammála. Endirinn á samtal-
inu varð oftast sá, að þessi ímyndaði
skoðanamunur var bara innantóm
orð á yfirborðinu. En þegar Jón átti
þeim mönnum að mæta, sem eru
iæddir til að hvika aldrei frá vitlausri
skoðun, þá setti hann hljóðan og tók
að raula fyrir munni sér. Hann fyrir-
leit slíkan hugsunarhátt svo hjartan-
lega innilega, að honum datt ekki í
hug að slíta sér út á því að eyða að
honum orðum.
Ekki var minna um vert um mann-
kosti Jóns en gáfur. Ég held, að mér
sé óhætt að fullyrða, að hann hafi
verið óeigingjamasti maður, sem ég
hef þekkt. Ég varð þess aldrei var, að
hann óskaði neinna veraldargæða
handa sjálfum sér. Höfðingsskap
hans þekkja allir, sem kynntust hon-
um eitthvað. Það, sem hann hafði
handa millum, var hverjum heimilt,
sem á þurfti að halda. Hann elskaði
sjálfan sig svo lítið. Ef Jón hefði ver-
ið auðugur maður, rnyndi hann hafa
safnað kringum sig snillingum og
gáfumönnum, svo að þeir gætu beitt
hæfdeikum sínum í þjónustu mann-
kynsins.
Jón hugsaði ntikið um þjóðfélags-
mál á síðari árum.
Hann hafði aflað
sér allmikillar
þekkingar um
stjórnmáiaástand-
ið í heiminum, og
eins og flestir and-
ans menn vorra
tíma var hann ein-
dreginn jafnaðar-
maður. Við síð-
ustu alþingiskosn-
ingar var hann í
kjöri í Norður-Isa-
fjarðarsýslu. Mér
verður lengi
minnisstæður
kjósendafundur, sem ég var staddur
á í Hnífsdal í fyrra haust. Þar tóku
allir frambjóðendumir til máls, en
þeir voru Jón Auðunn Jónsson, Arn-
grímur Bjamason og Jón Thorodd-
sen. Ég ætla mér ekki að gera lítið úr
stjórnmálaviti og ræðumannshæfi-
leikum þeirra Jóns Auðuns Jónsson-
ar og Arngríms Bjamasonar. En ég
get ekki stillt mig um að segja, að
Jón Thoroddsen bar himinhátt höfuð
og herðar yfir þá báða, bæði að
mælsku, rökfimi og þekkingu á
þjóðomálum. Flestir fundarmenn
dáðust innilega að frammistöðu Jóns
Thoroddsens. Og ég þóttist þá sann-
færður um, að hann yrði kosinn. Síð-
ar komu þær fréttir vestan úr fjörð-
um, að Jón Thoroddsen hefði fallið
við kosningarnar. Síðan hef ég vor-
kennt vesalings Norður- Isafjarðar-
sýslu. Og ég skammast mín fyrir ör-
eigana á mölinni í Bolungarvík og
bænduma inni í Djúpinu. Ég
skammast mín fyrir það, hvað
„bændamenning“ ykkar var þá
heimsk og auðvirðileg.
Jæja, vinur minn! Þú varst að
byrja á að vinna að viðreisn hinna
mörgu með hinum fáu, sem þora að
fóma efnum og áliti í þjónustu göf-
ugs málefnis. Ef þér hefði enst aldur
til, myndirðu áreiðanlega hafa unnið
þessari þjóð mikið og fagurt lífsstarf,
því að í þér var mikils manns efni
vaxið. En þótt þú sért farinn héðan,
þá vona ég, að þú getir haft áhrif á
framgang þeirra rnála, sem þér auðn-
aðist ekki að koma til vegar héma
megin grafar.
Drottinn blessi þig, vinur minn!
Þórbergur Þórðarson.
„Þær stundir fyrnast mér aldrei, er ég
vann að ritstörfum með Jóni Thorodd-
sen. Hann var óvenjulega samvinnu-
þýður og laus við tyrfni og tilgerð.
Honum var frábærlega létt um að rita,
og stíll hans var mjög einfaldur og
skemmtilegur.“
Forsíða Alþýðublaðsins
3. janúar 1925.
kvöld. Sigurður Thor-
oddsen, bróðir Jóns, var
þá við verkfræðinám í
Kaupmannahöfn. Hann
segir svo frá jarðarför
bróður síns:
„Hann var svo jarð-
settur í Vestre Kirkega-
ard. Pálmi (Hannesson,
síðar rektor MR) flutti
ræðu við athöfnina, há-
pólitíska... Við gröfma
birtist stúlka, klædd
sorgarbúningi svörtum
frá hvirfli til ilja, sem
enginn okkar þekkti eða
hafði afspurn af, enda
vissum við ekki betur en
að Jón hefði mest verið
með stúlku, sem við
kölluðum 396. Nú, ég
komst seinna að því hver
stúlkan var, því hún tók
upp á því að heimsækja
mig. Gerði hún það
nokkmm sinnum. Nom-
ina sumt odiosa.“
Vinir Jóns Thorodd-
sens minntust hans
ævinlega með mikilli
viðkvæmni, virðingu og
hlýju. Tómas Guð-
mundsson orti í minn-
ingu hans eitt fegursta
ljóð sem kveðið hefur
verið á íslensku. Og
Stefán Jóhann sagði í
Minningum sínum: „Hef
ég fáa eða engan hitt,
sem eins góðum gáfum
var gæddur og Jón, eins
listfengur og eins góður
drengur... Þess félaga
og vinar hef ég mest
saknað allra vanda-
lausra.“#
SKIÐA-
FERÐIR
frá 4. febrúar 1995
Flug og bíll til SALZBURG, 2 í bíl
Verð frá 46.090 kr.
Innifalið erflug, bílaleigubíll, ótakmarkaður
akstur, tryggingar og allir skattar
Flug og gisting í Kirchberg
Verð í tvíbýli frá 60.390 kr.
Afsláttur fyrir áskrifendur Stöðvar 1
4000 kr. í brottfer 4. febrúar

SOLAR-
FERÐIR
KANARÍ í beinu leiguflugi
eða um Amsterdam með
ARKE REIZEN
KÝPUR - MADEIRA - TENERIFE
um AMSTERDAM með Arke Reizen
Fáðu upplýsingar um verð
og ferðatilhögun hjá okkur
FT.LAUDERDALE - ORLAND
Flug og bíll í 2 vikur (2 í bíl)
Verd frá 47.400 kr.
Innifalið er flug, bílaleigubíll, ótakmarkaður
akstur, bílatrygging og flugvallarskattar.
Orlando - flug og gisting, 7 nætur, frá 47.400 kr.
Innifalið er flug, gisting og flugvallarskattar
Allar nánari upplýsingar
á skrifstofunni
©lcðtteO1
Pantið í síma S5-23-200
9-9.

BORGARFERÐIR
LONDON
Brefttför 19. jcm. - 2. febr. - 16. febr.
Hótel Shaftsbury - verð í tvíbýli 30.140 kr.
Hótel Mount Royal - verð í tvíbýli 33.080 kr.
Hótel St. Giles - verð í tvíbýli 31.400 kr.
Hótel Clifton Ford - verð í tvíbýli 33.860 kr.
Innifalið í verði er flug, gisting í 3 nætur, morgun-
verður og allir flugvallarskattar.
Brefttför 21. jcm. - 4. febr. - 18. febr.
Hótel Hospitality Inn - verð í tvíbýli 27.260 kr.
Innifalið í verði erflug, gisting í 3 nætur, morgun-
verður og allir flugvallarskattar.
AMSTERDAM
Brottför 26. jan. - 9. febr. - 23. febr.
Hótel Citadel - verð í tvíbýli 29.990 kr.
Hótel Ascot - verð í tvíbýli 32.690 kr.
Innifalið í verði erflug, gisting í 3 nætur, morgun-
verður og allir flugvallarskattar.
FERÐASKRIFSTOFA
_ REYKJAVÍKUR
' Aðalstræti 16 - sími 55-23-200
«-