Alþýðublaðið - 09.02.1995, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. FEBRÚAR 1993 “[
ALÞYÐUFLOKKURINN
FULLTRÚARÁÐ ALÞÝÐUFLOKKSFÉLAG-
ANNA í REYKJAVÍK
Fundur um
framboðsmál
Fulltrúaráð alþýðuflokksfélaganna í
Reykjavík heldur fund um framboðsmálin
laugardaginn 11. febrúar 1995. Fundurinn
verður haldinn klukkan 10.00. á Hótel
Sögu, salur A, 2.h.
Dagskrá:
1. Alþingiskosningarnar 1995
2. Tillaga að framboðslista Alþýðuflokks
ins í Reykjavík fyrir Alþingiskosning-
arnar1995.
3. Önnur mál.
í fulltrúaráðinu eiga sæti þeir fulltrúar
Alþýðuflokksfélaganna í Reykjavík sem
sátu sem fulltrúar á síðasta flokksþingi Al-
þýðuflokksins.
Stjórnin.
ALÞÝÐUFLOKKURINN Á VESTFJÖRÐUM
Kosningaskrif-
stofa opnuð
Kosningaskrifstofa Alþýðuflokksins á
Vestfjörðum hefur verið opnuð á 4. hæð
Kratahallarinnar við Silfurtorg á ísafirði.
Fyrst um sinn verður hún opin frá klukkan
13:00 til 19:00, alla virka daga. Kosninga-
stjóri er Gísli Hjartarson, ritstjóri Skutuls.
Sími skrifstofunnar er 94-5348 og mynd-
sendir er 94-5346. Farsímanúmer kosn-
ingastjóra er 985-39748 og heimsími er94-
3948.
Jafnadarmenn á Vestfjörðum.
UNGIR JAFNAÐARMENN
Kosningamiðstöð
Ungir jafnaðarmenn hafa opnað aðalkosn-
ingamiðstöð vegna alþingiskosninganna
8. apríl næstkomandi og er hún til húsa á
II. hæð í Alþýðuhúsinu í Reykjavík, Hverfis-
götu 8-10.
Miðpunktur starfseminnar verða opin
kosningakvöld alla miðvikudaga sem hefj-
ast klukkan 20:00. Á boðstólum verða létt-
ar veitingar.
Allar upplýsingar um kosningastarf ungra
jafnaðarmanna veitir Baldur Stefánsson
framkvæmdastjóri, sími 91-29244, mynd-
sendir 91-629155, tölvupóstfang (E-mail)
baldstef@centrum.is, boðtæki 984-51451.
Framkvæmdastjórnin.
ALÞYÐUFLOKKSFÉLAG GARÐABÆJAR
OG BESSASTAÐAHREPPS
Almennur
félagsfundur
Almennur félagsfundur verður haldið
mánudaginn 13. febrúar klukkan 20:30.
Fundarstaður er II. hæð í Garðakaupum
gengið inn frá suðurhlið.
Gestur fundarins verður Magnús Norðda-
hl, formaður Húsnæðsstjórnar ríkisins og
umræðuefni fundarins eru húsnæðis-
málin.
(MUNIÐ ÞORRABLÓTIÐ 18. FEBRÚAR!)
Stjórnin.
Veqna aóð
við askrifendaeö
MPYÐUBIl
-SMMR fRAMUR
til áekrifendaleiksl
næ&tu fjórum vikum verða dregin úti' nöfn áskrifenda
blaðsins vikulega.
Dregin verða út 2 nöfn í hverju kjördæmi.
Nöfn hinna heppnu birtast í Al|?ýðublaðinu
á þriðjudögum og föetudögum.
ingarnir eru gjafabréf a vöruuttekt
' tóðinn' ® .000,-
Albýðublaðelns í Alþýðuhúeinu í Reykjavík,
" ‘ myndeendir 91-629244.
r eem gam\\r-eru \ pottinum.
„Ég get sannac
- segir Sævar Ciesielski í viðtali við Alþýðublaðið í tilefni af kröfu s
Geirfinns- og Guðmundarmál eru stærstu sakamál sem
upp hafa komið hér á landi á þessari öld. Þau hafa tölu-
verða sérstöðu innan íslenskrar réttarfarssögu. Málin eru
kennd við tvo menn er hurfu í janúar og nóvember árið
1974. Að sögn rannsóknarlögreglu þá liðu tvö ár frá hvarfi
Guðmundar Einarssonar uns grunur beindist að sak-
borningum og voru þeir úrskurðaðir í gæsluvarðhald í
lok ársins 1975. Með tímanum játuðu sakborningar að
hafa átt aðild að dauða Guðmundar og Geirfinns Einars-
sonar og falið líkin. Tveir ævilangir fangelsisdómar voru
uppkveðnir í Sakadómi Reykjavíkur og eru það þyngstu
dómar á þessari öld. Málin byggðust á sundurlausum
játningum ákærðu sem héldu því fram að þeir sættu illri
og löglausri meðferð af hálfu rannsóknaraðila er hafi
þvingað þá til játninga. Afturkallanir á framburðum voru
ekki teknar til greina. Hæstiréttur íslands staðfesti sekt yf-
ir ákærðu en mildaði dóma.
Þrátt fyrir niðurstöðu Hæstaréttar er það álit margra að
ekki hafi fundist fullnægjandi skýring á málum þessum.
Það vakti því að vonum athygli þegar einn sakborninga,
Sævar Marinó Ciesielski, fór þess á leit við dómsmála-
ráðuneytið, hinn 23. nóvember síðastliðinn, að hann yrði
sýknaður af fyrrnefndum málum, og greiddar skaðabæt-
ur vegna fangelsisdóms og gæsluvarðhaldsvistar er hann
mátti þola. Kröfum sínum til stuðnings afhenti Sævar
Ciesielski ráðuneytinu um 120 blaðsíðna greinargerð, en
þar gagnrýnir hann harðlega rannsókn og dómsmeðferð
fyrrnefndra mála, og heldur því meðal annars fram að
fjarvist sín í málunum báðum hafi verið stungin undir
stól. í framhaldi af beiðni Sævars var skipaður sérstakur
ríkissaksóknari, Ragnar Hall, til að annast meðferð kröf-
unnar, en Hallvarður Einarsson ríkissaksóknari varð að
víkja lögum samkvæmt, þar sem hann kom nálægt rann-
sókn málsins á sínum tíma.
Alþýðublaðinu lék forvitni á að vita nánar um stöðu
mála og fór þess á leit við Sævar Ciesielski að hann svar-
aði nokkrum spurningum sem óneitanlega leita á hugann
í tengslum við þessi umfangsmiklu sakamál.
Ert þú virkilega að halda því
frarn að Hæstiréttur Islands hafi
dæmt þig saklausan fyrir tvö
manndráp?
„Ég þekkti hvorki Guðmund né
Geirfinn Einarsson og hef lýst því yf-
ir alla tíð að ég er saklaus af þessunt
málum. Sama gildir um aðra sak-
bominga. Við vorum dæmd til
þungra fangelsisrefsinga sem vom
einvörðungu byggðar á játningum er
fengnar vom með harðræði og ólög-
legum rannsóknaraðferðum. Ég er
ekki morðingi og veit ekkert um
þessi mannshvörf. Áður en til þess-
ara mála kom hafði ég hvorki fengið
ákæm né dóm fyrir líkamsárás enda
ætíð haft óbeit á ofbeldi. Menn eiga
erfitt með að viðurkenna þá stað-
reynd að á Islandi virðist ekki gert
ráð fyrir því þegar fjallað er um sak-
boming að hann kunni að vera sak-
laus. Það virðist vera feimnismál
yfirvalda vegna mistaka sem hafa átt
sér stað. Enda er reynt með öllum til-
teknum ráðum að snúa sig út úr því.“
Mótandi áhrif fjölmidla
á dómsnidurstödu
„Fjölmiðlar geta einnig haft vem-
leg áhrif á gang mála, ef síðar kemur
í ljós, að ákæmvaldið skortir sannan-
ir eða dómstóll ber að sýkna viðkom-
andi. Fjölmiðlar áttu drýgstan þátt í
að spinna upp sögur af G.G.-málum
og vom rannsóknaraðilar dyggir að-
stoðar- og stuðningsmenn frétta-
manna. Þeir vom aðal heimildar-
menn þeirra. Upphaf rannsóknar á
hvarfi Geirfinns Einarssonar var sem
dæmi að mestu sjónvarpað. Ýmislegt
var á vitorði fólks svo sem gmn-
semdir varðandi ákveðna menn sem
leystu úr læðingi óæskilegar tilfinn-
ingar. Jarðvegurinn var fijór þegar
fréttir bámst af fjórum ungum mönn-
um grunuðum um að hafa valdið
mannshvarfi. Margir aðilar vom
dregnir inn í þá blaðaumræðu er
gegnsýrði samfélagið á þeim tíma. Á
þeirri umræðu fengu sakbomingar í
G.G.-málum illilega að kanna á „því
einhverjum varð að kenna um“. Áður
en dómur var til dæmis kveðinn upp í
Sakadómi Reykjavíkur gerði Dag-
blaðið að umtalsefni hvort mögulegt
væri að dæma sakbominga í „ævi-
langt fangelsi". Sömu sögu er að
segja af Morgunblaðinu. 1 forystu-
grein Morgunblaðsins var gerð krafa
um ævilangt fangelsi yfir sakbom-
ingum. Þessar yfirlýsingar komu áð-
ur en lögmenn sakbominga eða dóm-
arar höfðu kynnt sér málið! Það hlýt-
ur hverjum manni að vera Ijóst að við
slíkar aðstæður er erfitt að ætlast til
þess að dómstóll fjalli um mal af
þein i hlutlægni sem honum ber.
Vissulega bera íslendingar virð-
ingu fyrir Hæstarétti landsins en
vegna rikjandi þjóðfélagsástands var
hann með öllu ófær um að dómtaka
fyrmefnd mál á réttlátan hátt. Rann-
sóknaaðilar kröfðust sektardóma,
íjölmiðlar sömuleiðis og einnig al-
menningur í landinu. Dómsmálaráð-
herra hafði einnig hagsmuna að gæta,
hann hafði verið sakaður um tengsl
við svokallaða „Klúbbmenn" og
hafði ráðið til landsins þýskan glæpa-
rannsakanda, Karl Shutz, sem að
eigin sögn hafði það hlutverk með
höndum að samræma framburði og
gera niðurstöðu rannsóknar trúverð-
uga, bæði fyrir fjölmiðla og almenn-
ing í landinu. Hæstiréttur íslands, líkt
og sakadómur, vom þess vegna und-
ir gífurlegri pressu. Forsendur dóms-
ins sýna einnig hvað þeir þurftu að
ganga langt til þess að sveigja og
teygja sannleikann. Sem dæmi þá
fullyrðir Hæstiréttur, að sá aðili er
hringt hafi úr Hafnarbúðinni til Geir-
finns kvöldið sem hann hvarf, svo-
nefndur „Leirfinnur", hafi verið
Kristján Viðar Viðarsson, einn
sakbominga, þrátt fyrir að afgreiðslu-
stúlkumar, sem vom vitni að þessari
símhringingu, fullyrða staðfastlega
að umræddur maður hafi alls ekki
verið Kristján Viðar! Hæstiréttur
hafnar einnig með öllu að sakborn-
ingar hafi verið beittir harðræði svo
nokkru nemur við rannsókn málsins.
í dag vita allir hver sannleikurinn er í
þeim efnum. Nei, ég fullyrði að hér
var um réttarglæp að ræða. Sá sem
kynnir sér þessi dómsmál af fullri al-
vöm getur ekki annað en komist að
sömu niðurstöðu. Þó langt sé um lið-
ið þá krefst ég þess að yfirvöld horfi
á staðreyndir málsins. Ég hef fengið
mig fulísaddan af lygum og blekk-
ingum í sambandið við þessi tvö
mannshvörf. Þau vom troðin upp á
mig af einhverjum hvötum eða
ástæðum sem ég skil ekki.“
Skýrsla um
Geirfinnsmálid væntanleg
Nú hefur það vakið athygli að í
greinargerð þinni til dómsmála-
ráðuneytisins tekur þú cingiingu til
meðferðar Guðmundarmálið svo-
nefnda, en Geirfinnsmálið er látið
liggja milli hluta. Sú spurning
vaknar hvort þú sért ef til vili sak-
laus hvað varðar hvarf Guðmund-
ar Einarssonar, en það sama gildi
ekki um hlutdeild þína í svonefndu
Geirfinnsmáli?
„Þessi spuming er dæmigerð fyrir
þann hugsunarhátt sem varð þess
valdandi að ráðvillt og vamarlaus
ungmenni vom dæmd saklaus fyrir
mannshvörf sem þau komu hvergi
nærri. Eins og flestum er kunnugt þá
em þessi sakamál mjög umfangs-
mikil. Dómsskjölin em að öllum lík-
indum með þeim viðamestu sem
fram hafa komið hér á landi bæði fyrr
og síðar. Ég gerði mér þess vegna
fljótlega grein fyrir því að ég yrði að
fjalla um þessi mál sitt í hvoru lagi,
þó þau tengist að vísu innbyrðis,
einkum hvað varðar vinnubrögð
rannsóknaraðila. Greinargerðin sem
ég afhenti dómsmálaráðuneytinu er
fyrri hluti skýrslu um Geirfinns- og
Guðmundannál. I fyrri hlutanum
tjalla ég fyrst og fremst um rannsókn
og meðferð svonefnds Guðmundar-
máls. Síðar mun ég senda frá mér
greinargerð þar sem Geirfinnsmálið
verður krufið til mergjar. Undanfam-
ar vikur hef ég reyndar endurbætt
greinargerðina með það í huga að
fleiri geti kynnt sér innihald hennar.
Að öllum likindum verður hún gefin
út þannig að almenningur geti kynnt
sér málið."
Fjarvistarsönnun
skotid undan
„Ég er saklaus af báðum þessum
málum og get sannað sakleysi mitt. í
báðum tilvikum hef ég haldbæra tjar-
vistarsönnun. Þegar Geirfinnur Ein-
arsson fór að heiman frá sér í Ketla-
vík á stefnumót við ókunnugan mann
var ég staddur á kvikmyndasýningu á
Kjarvalsstöðum, og er það staðfest.
Helgina sem Guðmundur Einarsson
hvarf var ég staddur að Glúfárholti í
Ölfusi. Sú tjarvist má finna í opinber-
um skýrslum frá dómþinghaldi hjá
Ásgeiri Friðjónssyni, þáverandi
fíkniefnadómara. Fjarvistarsönnunin
kom fram í frásögn aðila sem var að
aðstoða lögreglu við að upplýsa dval-
arstað minn þessa helgi og tengdist
það rannsókn fíkniefnamáls frá þeim
tíma sem Guðmundur Einarsson
hvarf.
I fíkniefnamálum er allt annar
veruleiki en sá sem rannsóknarlög-
reglumenn ætluðu sakbomingum.
Ekki var hægt að leyna því enda var
fíkniefnamálið efnismikið. I Guð-
mundarmálinu áttu sakbomingar að
vera peningalausir að flækjast milli
skemmtistaða og reyna að verða sér
út um peninga fyrir áfengisflösku.
Það hafi verið ástæðan fyrir ferðum
þeirra til Hafnarfjarðar að mati rann-
sóknarlögreglu. Ef ég man rétt þá
áttu þeir að hafa tekið Guðmund upp
i bifreið sína með þann eina ásetning
að hann legði út pening fyrir áfengis-
flösku. Þessi sama ástæða hafi síðar
orðið tilefni að slagsmálum. Dóms-
gögnin í fíkhiefnamálinu vom ekki
höfð til hliðsjónar við úrlausn Guð-
mundarmálsins. Þrátt fyrir að skýrsl-
ur málsins væm samdar á sömu dög-
um og Guðmundur hvarf og við sögu
komi sömu aðilar og síðar vom
bendlaðir við hvarf Guðmundar Ein-
arssonar. I þessum skýrslum kemur
meðal annars fram að sakbomingar
höfðu á þessum dögum fullar hendur