Alþýðublaðið - 08.02.1995, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. FEBRÚAR 1995
MMBLH9ID
20867. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 625566
Útgefandi Alprent
Ritstjórar Hrafn Jökulsson
SigurðurTómas Björgvinsson
Fréttastjóri Stefán Hrafn Hagalín
Umbrot Gagarín hf.
Prentun Oddi hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 625566
Fax 629244
Áskriftarverð kr. 1.550 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
Krafa um
kjarajöfnun
Á aukaflokksþingi Alþýðuflokksins kom fram skýr krafa um
að efnahagsbatinn yrði notaður til kjarajöfnunar í samfélaginu.
Með því að hækka laun í áföngum á samningstímanum um
ákveðna krónutölu auk sérstakrar ábótar til þeirra sem eru und-
ir einhverju ákveðnu marki, næst meiri kaupmáttaraukning
lægri launa en ef laun eru hækkuð hlutfallslega jafnt til allra.
Þetta er eina raunhæfa leiðin til kjarajöfnunar eins og staðan er
nú.
Mörg verkalýðsfélög hafa áttað sig á þessu og lagt fram kröf-
ur í þessum anda. I Alþýðublaðinu í gær fagnaði Benedikt Dav-
íðsson, forseti ASÍ, tillögum flokksþingsins og taldi þær gott
innlegg í umræðuna. Forseti ASÍ fagnaði einnig tillögu Al-
þýðuflokksins um samstarfsnefnd stjómvalda og aðila vinnu-
markaðarins um leiðir til að vinna að lækkun framfærslukostn-
aðar. Alþýðuflokkurinn leggur til nokkrar skýrar tillögur um
það hvemig því markmiði verði best náð. í fyrsta lagi verður að
tryggja að neytendur verði ekki hlunnfamir af landbúnaðarráð-
herra vegna GATT-samningsins. í öðm lagi ber að athuga lækk-
un á gjaldtöku bankakerfisins með hagræðingu og spamaði
innan þess. I þriðja lagi þarf að skoða ríkjandi verðmyndun
varðandi orkuverð, símakostnað, flutningskostnað, faigjöld og
tryggingakostnað. Síðast en ekki síst vill Alþýðuflokkurinn
leggja niður iánskjaravísitöluna.
Tillögur Alþýðuflokksins varðandi komandi kjarasamninga
em í senn raunsæjar og réttlátar. Mikilvægt er að verðbólgu-
hringekjan fari ekki í gang að nýju. Það er einnig mikilvægt að
kjarasamningar takist sem fyrst til að koma í veg fyrir verkföll
og til að tryggja það að uppsveiflan í efnahagsmálum haldist.
Islenskt launafólk þarf á því að halda nú eftir möig mögur ár.
Evrópusambands-
aðild er á dagskrá
Samþykkt flokksþings Alþýðuflokksins setur spuminguna
um aðild Islands að Evrópusambandinu á dagskrá stjómmála-
umræðunnar. I gær leitaði Alþýðublaðið álits nokkurra einstak-
linga á samþykkt flokksþingsins. Yfirleitt vom viðbrögðin já-
kvæð. Svar borgarstjórans í Reykjavík vekur sérstaka athygli:
„Þessi ályktun Alþýðuflokksins kemur mér ekki á óvart. Hún er
í raun mjög eðlilegt framhald á stefnu flokksins. Mér fínnst það
út af fyrir sig mjög gott mál að einhver stjómmálaflokkur leggi
þetta mái ífam fyrir kosningar því ég vil fá umræðu um málið.
Ég er mjög tvístígandi í þessu máli og það er mér afar erfitt til-
fínningalega séð. En ég er fylgjandi því að við skoðum það frá
öllum hliðum og höldum því í umræðunni."
Þetta svar sýnir enn og aftur hversu mikilhæfur stjómmála-
maður Ingibjörg Sólrún Gísladóttir er. Þó hún sjálf sé tvístíg-
andi, skilur hún mikilvægi málsins og nauðsyn umræðunnar.
Borgarstjórinn í Reykjavík er augljóslega ekki genginn í
hræðslubandalagið gegn ESB. Öll umræða um framtíð íslands
og tengslin við Evrópusambandið er af hinu góða að hennar
mati. ESB er á dagskrá hvað sem hver segir. Fólkið í landinu á
kröfu um vitræna umræðu stjómmálaflokka um Evrópusam-
bandið. Á þann veginn geta kjósendur metið rökin í málinu og
vanist því tilfinninga. Alþýðuflokkurinn hefur brotið ísinn.
Þora hinir?
Lýðræðið hennar Jóhönnu
Þegar Jóhanna Sigurðardóttir
bauð sig fram til formanns í Alþýðu-
flokknum í fyrra var hún þráspurð af
fréttamönnum hvað hún ætlaði að
gera ef hún tapaði lyrir Jóni Baldvin.
Ætlaði hún að kljúfa flokkinn ef hún
ekki fengi að verða formaður?
Jóhanna svaraði þessari spumingu
skýrt og skorinort í Alþýðublaðinu 2.
júní, skömmu fyrir flokksþingið: „/
lýðrœðislegum kosningum verða
menn að kunna að taka ósigri sem
sigri.“
Þetta virkaði vel, einsog ságt er.
Margir fulltrúar á flokksþingi studdu
Jóhönnu eftir að hafa fengið á tand-
urhreint að hún ætlaði ekki að kljúfa
litla flokkinn þeirra. I viðtali við Ein-
tak heitið sagði hún: „Annars vakir
ekki fyrir mér að kljúfa Alþýðufiokk-
inn.“
I viðamikilli fréttaskýringu Eiríks
Bergmanns Einarssonar í Eintaki ör-
fáum dögum fyrir flokksþingið í
Suðumesjabæ sagði meðal annars:
„Helstu stuðningsmenn Jóhönnu
telja fullvíst að hún muni leita sátta
ef hún tapar."
Einsog gengur
Skýring óskast
Þessu trúðu langflestir stuðnings-
manna Jóhönnu innan Alþýðu-
flokksins. Þeir gerðu semsagt þau
mistök sem fólk gerir víst alltof oft:
Að trúa stjómmálamönnum.
Kannski var Jóhanna ekki búin að
ákveða að kljúfa Alþýðuflokkinn í
júní í fyrra. Ef hún sagði satt fyrir
flokksþingið, þá skuldar hún enn
skýringu á því, afhveiju hún skipti
um skoðun nokkmm vikum síðar.
Og þá þarf hún að sannfæra fólk í
leiðinni um að hún sé marktækur
stjómmálamaður. Ella þarf hún að
útskýra afhveiju hún skrökvaði fyrir
flokksþingið.
„Lýðræðisleg vinnubrögð"
Ummæli Jóhönnu síðan í fyrra um
„lýðræðisleg vinnubrögð" komu
óneitanlega upp í hugann þegar
Þjóðvaki hélt landsfund á dögunum.
Þarmeð varð Jóhanna loksins alvöru
flokkseigandi, og er full ástæða til að
óska henni til hamingju með það. Og
draumurinn um formannsstól í
stjómmálaflokki rættist eftir öll þessi
ár. Jóhanna fékk 97% fylgi í for-
mannskjöri, og geri aðrir betur. Að
vísu fékk hún snöggtum fcerri at-
kvæði á landsfundi Þjóðvaka en hún
fékk í formannskjöri á flokksþingi
Alþýðuflokksins í fyrra.
Jóhanna varð semsagt formaður
og þarmeð var því oki létt af sam-
visku þjóðarinnar - en að öðm leyti
var landsfundur Þjóðvaka
einhver misheppnaðasta sam-
koma sem íslenskur stjómmála-
Ummæli Jóhönnu síðan í fyrra um „lýðræðisleg vinnubrögð“ komu óneitan-
lega upp í hugann þegar Þjóðvaki hélt landsfund á dögunum. Þarmeð varð
Jóhanna loksins alvöru flokkseigandi, og er full ástæða til að óska henni til
hamingju með það. Og draumurinn um formannsstól í stjórnmálaflokki
rættist eftir öll þessi ár. Jóhanna fékk 97% fylgi í formannskjöri, og geri
aðrir betur. Að vísu fékk hún snöggtum fœrri atkvæði á landsfundi Þjóð-
vaka en hún fékk í formannskjöri á flokksþingi Alþýðuflokksins í fyrra.
flokkur hefur efnt til í seinni tíð.
Þar bar allt að sama bmnni: Helm-
ingi færri mættu en gert var ráð fyrir,
harðar deilur urðu um nálega öll
meginmál, alvarlegar ásakanir komu
fram um ólýðræðisleg vinnubrögð(l)
og stór hópur manna gekk af fundi.
En þetta er þó ekki meginmálið.
Neistann vantaði - eitthvað sem
sannfært gæti þjóðinni um að þama
væri í burðarliðnum hreyfing fólks-
ins, andsvar við „stöðnuðu flokka-
keríi“, tákn um nýja tíma. Ónei.
Þjóðvaki fæddist eldd einsog ungur
og vígreifur flokkur, með honum
bámst engir ferskir vindar. Þjóðvaki
fæddist gamall og örvasa: andrúms-
loftið einkenndist af fúllyndislegri
lognmollu.
„Niðurstaða meirihiutans"
Raunalegast hefur þó verið að
íylgjast með viðbrögðum Jóhönnu
við útgöngu hóps manna sem ekki
sætti sig við að tillögur þeirra í sjáv-
arútvegsmálum fengust ekki af-
greiddar. Tillögunum var vísað til
stjómar, einsog það heitir, en sú að-
ferð er einatt notuð til að svæfa leið-
indamál og forða öllu veseni.
I viðtali við Helga Má Arthursson
í Þingsjá Sjónvarpsins á fimmtu-
dagskvöld sagði Jóhanna, aðspurð
hvort hún væri „ánægð að vera laus
við þetta lið sem gekk út“:
„Eg er ekkert ánægð að vera laus
við þetta lið. Ég veit ekkert hvort það
starfar áfram eða ekki, en það er nátt-
úrlega alveg ljóst að þarna kom fram
meirihlutaniðurstaða sem menn
þutfa að scetta sig við til að geta
starfað í lýðrœðislegri hreyfingu.”
Hvað er nú við þetta að athuga? Er
það ekki rétt hjá Jóhönnu Sigurðar-
dóttur að menn eigi að sætta sig við
niðurstöðu meirihlutans ef þeir vilja
starfa í lýðræðislegri hreyfingu?
Jú, aldeilis laukrétt. En bíðum við:
Hefur ekki allur ferill Jóhönnu Sig-
urðardóttur í stjómmálum einkennst
af því að hún hefur ekki sætt sig við
niðurstöðu meirihlutans? Gleggsta
og afdrifaríkasta dæmið er vitaskuld
af formannskjöri í Alþýðuflokknum
í fyrra. Afhveiju sætti Jóhanna sig
ekki við þessa margumræddu niður-
stöðu meirihlutans? Er það ekki for-
senda þess að geta starfað í „lýðræð-
islegri hreyfingu"?
Klisjurnar
Stjómmálamenn em sérfræðingar
í klisjum og orðaleppum. Þeir em
öðmm fremur ábyrgir fyrir því alls-
heijar gengishmni sem orðið hefur á
flestum hugtökum tungumálsins. Út-
listanir Jóhönnu Sigurðardóttur á
lýðræðinu em með þeim hætti að
hún ætti að halda þeim lyrir sjálfa
sig. Lýðræði er það neíhilega aðeins
þegar meirihlutinn er sammála henni
sjálfri. Og hreyfing er fyrst lýðræðis-
leg þegar hún kýs yfir sig Jóhönnu
með 97% atkvæða. Úff.
Dagatal 8. febrúar
Atburðir dagsins
1587 María Skotadrottning háls-
höggvin samkvæmt tilskipun Elísa-
betar I Englandsdrottningar. Þær
vom frænkur. 1725 Pétur mikli
Rússakeisari safnast til feðra sinna.
1904 Japanir gera óvænta og árang-
ursríka árás á rússneska flotann í
Mansjuríu. 1925 Halaveðrið gengur
yfir. 68 fómst með togumnum Leifi
heppna og Robertson á Halamiðum,
sex fómst með vélbáti og fimm
manns urðu úti. 1980 Ríkisstjóm
Gunnars Thoroddsens tekur við
völdum, Sjálfstæðisflokkur klofinn
eftir endilöngu.
Afmælisbörn dagsins
John Ruskin enskur rithöfundur og
gagnrýnandi, 1819. Jack Lemmon
bandarískur kvikmyndaleikari,
1925. James Dean bandarískur leik-
ari og ein helsta goðsögn kynslóðar
sinnar, dó komungur í bílslysi, 1931.
Annálsbrot dagsins
Féllu tvö systkin í barneign sín í milli
í ísafjarðarsýslu, Daði Sigurðsson og
Guðrún Sigurðardóttir að nafni,
bæði fyrir innan 20 ár að aldri. Sett
til kongl. Majest. um líf þeirra. Hann
var 17 vetra, en hún 16.
Sjávarborgarannáll, 1720.
Málsháttur dagsins
Hægt er að fella fótlausan.
Ópfumdropi dagsins
Þórður bróðir pabba getur þess í
bréfi til Þorvaldar, að pabbi hafi not-
að ópíum meira en góðu hófi gegndi
og má það víst vera, þó að maður
hafi ekki verið dómbær á slíkt þá.
Svo mikið er víst, að alltaf stóð óp-
íumglas á skrifborði hans.
Sigurður Thorrxldsen verkfræðingur um föður
sinn, Skúla Thoroddsen alþingismann
og ritstjúra.
Röksemd dagsins
Dauð kona bítur ekki.
Gray lávarður að krefjast aftöku Maríu Skota-
drottningar, þennan dag fyrir 408 árum.
Orð dagsins
Enginn ratar ævibraut
öllum skuggum fjærri.
Sigurinn er að sjá í þraut
sólskinsbletti stærri.
Þorsteinn Erlingsson.
Skák dagsins
Liðsafli í skák dagsins er nokkum-
veginn jafn en svörtu mennimir em
illa og klaufalega í sveit settir. Það
notfærir Bielczyk sér, en hann hefur
hvítt og á leik gegn Slabck. Bielczyk
galdrar ffam fléttu sem samboðin
væri sjálfum töframanninum frá
Riga, Mikael heitnum Tal. Hvað
gerir hvítur?
1. Rgó+'.l hxg6 2. Bc5+! Bxc5 3.
Hhel+ Mátnetið lykur nú Slabek,
sem spriklar aðeins: 3. ... Be6 4.
Hxe6 Og hér gafst Slabek upp og
ekki seinna vænna.