Alþýðublaðið - 16.02.1995, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
John Lennon
Lennon
og listin
í Vestursal Kjarvalsstaða
stendur nú yfir sýning á stein-
þrykksmyndum eftir bítilinn
John Lennon. Þótt Lennon sé
þekktastur fyrir tónlist sína þá
hafði hann ekki
siður áhuga á
bókmenntum og
myndlist. Hann
stundaði nám í
Listaskóla Li-
verpool áður en
tónlistarferillinn
hófst og allan
sinn feril gerði hann myndir sem
lýsa nánasta umhverfi hans; aðal-
lega eru þetta steinþrykksmyndir.
Myndimar á sýningunni eru unn-
ar á árunum 1968 til 1969 og þar á
meðal eru myndir sem fyrst voiu
sýndar og gefnar út eftir dauða
Lennon og hinsvegar stein-
þrykksröðin The Bag One Port-
folio sem sýnd var árið 1979, en
var fljótlega eftir opnun sýningar-
innar tekin eignamámi af Scot-
land Yard þar sem þær voru er-
ótískar - þóttu ósæmilegar og
særðu siðferðiskennd siðavandra.
Uppúr þessu máli varð fjölmiðla-
fár á heimsvísu og nokkrum mán-
uðum síðar var málið látið niður
falla af yfirvöldum, en ekki þó
fyrr en að lokinni lögreglurann-
sókn og réttarhöldum. A sýning-
unni gefst einstakt tækifæri til að
kynnast skemmtilegri hlið á ein-
um helsta menningarfrömuði síð-
ari tíma, John Lennon...
Gamlar
skrár gefins
Listasafn Islands hefur
ákveðið að bjóða viðskiptavin-
um sínum að eignast án endur-
gjalds gamlar sýningarskrár,
smáprent og bæklinga safnsins,
meðan birgðir endast. Nokkur
nýrri rit safnsins eru nú seld
með miklum afslætti. Tilboðið
stendur til 11. mars næst kom-
andi...
Bellman
í 200 ár
Mánudaginn 20. íebrúar mun
sænski vísnasöngvarinn Jan O.
Berg koma fram í Listaklúbbi
Leikhúskjallarans ásamt gítar-
leikaranum Erik
Möllerström.
Flytja þeir Ijóð
eftir hið ástsæla
þjóðskáld Svía,
Carl Michael
Bellman, og
segja frá skáld-
inu og verkum
hans. Þeir félagar kom hingað til
lands í tengslum við Sólstafi -
norrænu menningarhátíðina.
Dagskráin á mánudagskvöldið
hefst klukkan 20:30, húsið verður
opnað hálftíma fyrr og miðaverð
fyrir almenning er 500 krónur, en
300 krónur fyrir klúbbfélaga...
Carl Michael
Bellman
Hliómfall
Arríku
Klingjandi vinátta er dagskrá
sem afrískir listamenn flytja
þrjú þúsund íslenskum grunn-
skólanemum á næstu tveimur
vikum á vegum Sólstafa - nor-
rænu menningarhátíðarinnar.
Listamennirnir Kossa Diom-
ande, Fana Soro og Raymond
Sereba eru slagverksleikarar af
afrísku bergi brotnir - nánar
tiltekið frá Fflabeinsströndinni
- og koma fram á tónleikum í
grunnskólum á Vestfjörðum,
Akureyri og í Reykjavík og
kynna afríska tónlist, hljómfall
hennar, hljóðfæri og áhrif og
tengsl við vestræna tónlist,
Heimsóknin er hluti norrænu
menningarhátíðarinnar Sól-
staflr. Afrísku listamennirnir
halda almenna tónleika við
Pollinn á Akureyri, á Hótel fsa-
firði, í Norræna húsinu og á
Sólon Islandus í Reykjavík...
Menning
Snillingurinn Oscar Wilde var opinberlega tekinn í sátt við athöfn í Westminster
Abbey í fyrradag, en minningin um skömm fjölskyldu hans gerir enn vart við sig
Sonarsonur Oscar Wilde
rifjar upp öld sársaukans
Oscar Wilde var opinberlega tek-
inn í hóp góðskálda Bretlandseyja í
fyrradag. Fyrir einni öld var hann
fangelsaður fyrir samkynhneigð
sfna, eignir hans seldar af fógeta,
verk hans fordæmd. 1 gær var nafn
hans grafið í „Skáldahomið" í
Westminster Abbey, yfir gröf
Tennyson.
Frægð hans sem gamanleikjahöf-
undar og samfélagshöfnun hans eftir
að hann var sakfelldur er orðin að
þjóðsögu. Skömmin sem heltók fjöl-
skyldu skáldsins er hins vegar
gleymd.
Merlin Holland, 49 ára rithöf-
undur, er sonarsonur Wilde. Hann er
giftur maður sem býr í suðurhluta
Lundúnaborgar og er einkabarn
yngri sonar skáldsins. Vyvyan var
Gremjan situr í Merlin Holland:
„Frænkur mínar reyndu að útmá
minningu afa míns."
átta ára gamall þegar faðir hans var
fangelsaður. Hvorki hann né bróðir
hans Cyril sáu föður sinn aftur.
Holland geymir afrit af sjálfsævi-
sögu föður síns frá árinu 1954, þar
sem hann segir frá áfallinu sem
fylgdi í kjölfar sakfellingarinnar. Það
fyrsta sem fjölskyldan gerði var að
breyta nafni sínu í Holland. Merki-
miðar voru rifnir af fötum drengj-
anna og þeim var skipað að æfa sig í
að skrifa nýja nafnið sitt. „Okkur var
sagt að gleyma að við hefðum heitið
Wilde og máttum ekki minnast á það
við nokkum mann.“
„Mér var innrætt
ad ég væri úrhrak"
Móðir Vyvyans, Constance. lést
árið 1898 og Wilde fylgdi henni til
grafar, þá útlægur maður og blásn-
auður. Vyvyan og Cyril voru í fóstri
hjá strangri skoskri frænku sinni.
Vyvyan skrifaði: „Mér var innrætt
það að ég væri öðruvísi en aðrir
drengir. Að ég væri úrhrak, sem
mætti ekki fyrir nokkra muni taka
upp merki föður míns nokkurs staðar
í heimi hér. Nema kannski á hinu
fjarlægasta og afskekktasta bóli.“
Holland er gramur yfir meðferð-
inni á föður sínum. „Frænkumar
reyndu hvað þær gátu til að afmá
minningar drengjanna um föður
sinn. Cyril gerðist atvinnuhermaður
og fór til Indlands og faðir minn átti
að gerast embættismaður heimsveld-
isins í einhverri nýlendunni. Þannig
ætlaði hin teprulega fjölskylda mín
að ýta úr landi báðum sönnunar-
gögnunum fyrir tilvist Wilde.“
Vyvyan fékk flúið þau örlög fyrir
tilviljun, þar sem hann hitti fyrir
Helen Carew, aðdáanda Wilde. Hún
kynnti hann inn í bókmenntaheim-
inn. Hann vingaðist við Henry
James, Thomas Hardy og Arnold
Bennett og gerðist rithöfundur.
Oscar Wilde
var ástríkur fadir
Sjálfsævisaga Vyvyans lýsir Wil-
de sem ástríkum föður sem ærslaðist
með börnum sínum og eyddi heilu
siðdegi í að dunda við leikfangakast-
ala sonar síns.
Cyril var hinsvegar bitur. Hann
játaði fyrir Vyvyan í bréfi: „Öll þessi
ár hafa farið í það að þurrka af mér
smánarblettinn, að endurreisa með
einhverjum hætti það nafn, sem ekki
nýtur lengur virðingar í þessu landi.“
Cyril var drepinn af þýskri leyni-
skyttu í Frakklandi árið 1915, í stríði
fyrir þjóð sína.
Holland hefur þurft að líða á
áþekkan hátt fyrir föður sinn. Wilde
varð gjaldþrota og missti allt sitt, þar
á meðal 2000 binda bókasafn. Vyvy-
an varð líka gjaldþrota og Holland
var menntaður við Eton og í sama
háskóla og afi hans, Magdalen Coll-
ege í Oxford, með hjálp rithöfundar-
ins Rebeccu West, sem eitt sinn var
ástkona H.G. Wells.
Líf andspænis
mikilfengleika
Holland hefur eytt síðustu tuttugu
árum ævi sinnar í að rannsaka líf afa
síns og maður hefur það á tilfinning-
unni að hann sé ekki himinlifandi yf-
ir þessari ábyrgð sinni. „Það er erfitt
að lifa andspænis þessum mikilfeng-
leika,“ segir hann. „Maður finnur
fyrir þeirri tilætlun hjá fólki að mað-
ur standi undir honum, sem gerist
sjaldan, ellegar að maður finnur hvöt
hjá sjálfum sér til að standa undir
honum. Það er - ég ætlaði að segja
mannskemmandi - í það minnsta
óþörf byrði."
Þó er það ein byrði sem hann þarf
ekki að dragnast með, ólíkt föður
sínum og það er skömmin. Stjama
Wildes skín nú jafn skært og hún
gerði er hann var upp á sitt besta og
Holland er sífellt beðinn um leyfi til
að birta bréf Wilde, svo er einnig sótt
talsvert í hann til að fá hann til að út-
lista einhver atriði í ævi skáldsins.
Oscar Wilde: „Ég hreyfði svo við ímyndunarafli aldar minnar að hún bjó
til þjóðsögur og goðsagnir um mig. Ég felldi öll kerfi í eina setningu og
alla tilveru í eitt spakmæli." Hann hefur án efa fylgst með athöfninni í
Westminster Abbey í gær, glottandi...
Ýktar ævisögur
um snillinginn
Hliðaráhrif endumýjaðra vin-
sælda Wilde em þau að ævi hans
verður sífellt ýkjukenndari í meðför-
um fólks. Þannig birtist í ævisögu
hans eftir Richard nokkum IiIIman
frá árinu 1987, ljósmynd sem átti að
vera af Wilde í kvenfötum. Þessi
mynd hleypti af stað sögusögnum
um að Wilde hefði verið klæðskipt-
ingur. í raun þá er þessi ljósmynd
ekki af Wilde, heldur ópemsöngkon-
unni Aiice Guszalewicz.
Því er haldið fram í nýlegri ævi-
sögu eítir Melissu Knox að Wilde
hafi dáið úr sýfilis og viljandi reynt
að smita konu sína af sjúkdómnum.
Holland segir að þetta sé ekki rétt.
Það sé ekkert sem bendi til þess að
Wilde hafi dáið úr sýfilis.
Bókmenntaheimurinn kann að
hafa tekið Wilde í sátt, en samkyn-
hneigðir kreíjast þess að dómurinn
sem hann fékk verði látinn niður
falla. Þrátt fyrir þá staðreynd að Wil-
de var dæmdur samkvæmt lögum
sem enn em í gildi, þá er Holland
ekki sérlega fylgjandi þessu. Ég held
að Wilde myndi álíta sem svo að það
væri verið að gera lítið úr því sem
hann gekk í gegnum. Það sem er
kaldhæðnislegast við þessa sátta-
gjörð nútímans við Wilde er að hún
réttlætir það sem hann hélt svo yfir-
lætislega fram um sjálfan sig: „Ég
hreyfði svo við ímyndunarafli aldar
minnar að hún bjó til þjóðsögur og
goðsagnir um mig. Ég felldi öll kerfi
í eina setningu og alla tilveru í eitt
spakmæli."
Wilde hefur án efa fylgst með at-
höfninni í Westminster Abbey í gær,
glottandi. Byggt á Independent
on Sunday / mám
Olís a
Internetið
OIís náði forskoti á hin olíufé-
lögin á dögunum og varð fyrst
þeirra til að tengjast Internet-
inu. A heimasíðu fvrirtækisins
(http://www/mmedia.is/olis) er
að finna almennar upplýsingar
um starfsemi félagsins og þær
vörur og þjónustu sem í boði
eru. I gegnum Internetið verður
í náinni framtíð hægt að ganga
frá pöntunum á öllum þeim
vöruflokkum sem Olís hefur
uppá að bjóða. Heimasíða fyrir-
tækisins er unnin af tölvufyrir-
tækinu Margmiðlun hf. og upp-
lýsingadeild Olís. Textanum
fylgja landakort og myndir sem
sýna hvar á landinu OIís býður
þjónustu fyrir sjávarútveg,
landstarfsemi eða flugrekstur...
Nœturregn
Davíðs
Sinfóníuhljómsveit Norður-
lands boðar til rammíslenskar
þorragleði um næstu helgi.
Hljómsveitin flytur nýtt íslenskt
tónverk eftir Hróðmar I. Sigur-
björnsson við
ljóðið Nœtur-
regn eftir Davíð
Stefánsson.
Auk þess verða
önnur íslensk
verk á tónleik-
unum sem
verða í Akur-
eyrarkirkju á
laugardaginn
klukkan 20:30 og í Islensku óper-
unni á sunnudaginn klukkan
16:00. Stjomandi verður Guð-
mundur Oli Gunnarsson...
Kristín frá
Munkaþverá
í miðsal Kjarvalsstaða gefur
á að h'ta myndir eftir Kristínu
Jónsdóttur frá Munkaþverá, en
hún hefur um nokkurt skeið
verið leiðandi afl í íslenskri vef-
list. Kristín hefur um árabil
kynnt til sögunnar ný og fram-
andi efnistök ásamt því að end-
urnýja formgerðina með tilvís-
un í ritlistina. Frjótt hug-
myndaflug þykir einkenna verk
hennar og þar kemur skýrt í
Ijós þekking listamannsins á
sögu, hefðum og efninu sjálfu;
næm skynjun á samtímann og
dirfska við að flétta saman ólík-
ar listgreinar...
Davíð
Stefánsson
Tónleikar í Hlaðvarpanum
Kósý MR-ingar í Kaffileikhúsinu
Kaffdeikhúsið í Hlaðvarpanum
hefur frá því október staðið fyrir
leiksýningum og hafa þegar verið
frumsýnd átta verk. Nú hefur ver-
ið ákveðið að bæta við dagskrá
leikhússins og bjóða uppá tónlist á
sunnudagskvöldum. Fyrsta tón-
listarkvöldið verður á sunnudag-
inn klukkan 21:00 og er það
hljómsveitin Kósý sem þá leikur
sína Ijúfu tónlist fyrir gesti.
Hljómsveitin er gestum Kaffileik-
hússins að góðu kunn því hún hef-
ur gjaman komið fram eftir sýn-
ingar þess.
Sveitina skipa fjórir MR-ingar á
aldrinum 18 til 19 ára og koma
þeir víða við í lagavali og túlkun.
Hljómsveitin Kósý: Úlfur Eldjárn, Ragnar
Kjartansson, Markús Þór Andrésson og
Magnús Ragnarsson.
Má þar finna íslenskar dægur-
flugur innan um suðræna slagara
og franska kaffihúsatónlist í
bland við norræn einsemdarljóð,
fjöruga hópsöngva, poppsmelli
frá Bretlandseyjum og jafnvel
smá klassík að hætti Beethoven
og Mozart.
Inná milli laga bregða piltamir
á leik, sýna galdrabrögð, segja
brandara og spjalla við áhorfend-
ur.
Tónlistarllutningur Kósý er
ákaflega fágaður og útsetningar
fmmlegar og íjölbreyttar;
huggulegheitin í fyrirrúmi - ein-
sog nafn hljómsveitarinnar gefur
jú til að kynna.
ALÞYÐUFLOKKURINN
KJORDÆMISRAÐ
ALÞÝÐUFLOKKSINS
' REYKJANESKJÖRDÆMI
Fundur í Gaflinum
Kjördæmisráð Alþýðuflokksins í Reykjaneskjördæmi
heldur fund í Gaflinum, Hafnarfirði, fimmtudaginn 16.
febrúar, klukkan 17:00.
Dajgskrá:
1. Akvörðun um uppstillingu á framboðslista
til alþingiskosninga.
2. Önnur mál.
Formaður.
ALÞYÐUFLOKKURINN
Á VESTFJÖRÐUM
Kosningamiðstöðin
Kosningamiðstöð Alþýðuflokksins á Vestfjörðum hefur
verið opnuð á 4. hæð Kratahallarinnar við Silfurtorg á
ísafirði. Fyrst um sinn verður hún opin allan daginn, alla
daga. Kosningastjóri er Gísli Hjartarson sem jafnframt
er ritstjóri Skutuls, málgagns jafnaðarmanna í kjördæm-
inu.
Sími skrifstofunnar er 94-5348 og myndsendir er
94-5346. Farsímanúmer kosningastjóra er 985-39748 og
heimasími hans er 94-3948.
Jafnaðarmenn á Vestfjörðum.