Alþýðublaðið - 21.06.1995, Side 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ1995
mannfélag
Húsaleigu
er ekki
hægt
að hækka
einhliða
■ Lýðveldissjóður
Jónas Hallgríms-
son á tölvutæku
formi
Fjölbreyttar úthlutanir úr
Lýðveldissjóði: Ráðgjöf
um orð er varða burðar-
þol mannvirkja gagnvart
jarðskjálftum og Mörður
Árnason með nýja
Slangurorðabók í undir-
búningi.
Það kennir margra forvitnilegra
grasa í fyrstu úthlutun úr Lýðveldis-
sjóði, sem settur var á laggimar í fyrra
í tilefni hálfrar aldar lýðveldisafmælis.
Sjóðurinn hefur til ráðstö’funar 100
milljónir á ári í fimm ár. 50 milljónum
skal árlega veija til rannsókna á lífríki
sjávar og 50 milljónum til eflingar ís-
lenskri tungu. Við athöfn í Alþingis-
húsinu 17. júní var tilkynnt hverjir
hlytu úthlutanir. í stjóm Lýðveldissjóð
sitja Rannveig Rist verkfræðingur,
formaður; dr. Unnsteinn Stefánsson
haffræðingur og Jón G. Friðjónsson
málffæðingur.
Sérstök verkefni til eflingar ís-
lenskri tungu, sem hlutu úthlutun að
þessu sinni, em eftirfarandi: Orðabók
Háskólans 6 milljónir króna, Stofnun
Ama Magnússonar 3 milljónir, Islensk
málnefhd 2 milljónir, Athugun á mál-
fari í íslenskum talmiðlum 800 þúsund
krónur, íslenska lestrarfélagið 600
þúsund, Kennaraháskóli 600 þúsund,
Háskólinn 500 þúsund, Orðalisti
vegna fslenskunáms nýbúa 300 þús-
und.
Þá vom veittir eftirtaldir styrkir til
verkefna í íslensku: Tryggvi Gísla-
son: íslensk tilvitnanaorðabók, 400
þúsund; Ömólfur Thorsson: íslensk-
ar ævintýrasögur frá upphafi ritaldar
fram á síðustu öld; rannsókn, texta-
banki, útgáfa, 350 þúsund; Jón Hilm-
ar Jónsson: Hugatakaorðabók, 200
þúsund; Bókaútgáfan Höfði: Til að
fullgera samheitaorðabók með fjöl-
fræði- og krossgátuívafi, 200 þúsund;
Mörður Ámason og fleiri: Undirbún-
Jonas tölvutæki og Mörður slang-
uryrti.
ingur nýrrar Orðabókar um slangur,
300 þúsund; Mál og menning: Endur-
skoðun fyrir 3. útgáfu íslenskrar orða-
bókar, 500 þúsund; Verkfræðistofnun
HÍ: Orðanefnd byggingarverkfræð-
inga. Ráðgjöf um orð er varða burðar-
þol mannvirkja gagnvart jarðskjálft-
um, 150 þúsund; Skýrslutæknifélag Is-
lands: Endurskoðun Tölvuorðasafns,
350 þúsund; Keneva Kunz: PI-
SCHES - orðalisti/gagnagmnnur um
sjávarútvegsmál, 300 þúsund; Félag
íslenskra hjúkmnarfræðinga: fðorða-
nefnd, 300 þúsund; Orðanefnd land-
fræðinga: Orðasafn um landfræði og
kortagerð, 400 þúsund; Jóhannes
Gísli Jónsson: Aukafallsffumlög í ís-
lensku, 300 þúsund; Höskuldur Þrá-
insson og Kristján Árnason: Rann-
sókn á íslensku nútímamáli, 400 þús-
und; Þorsteinn G. Indriðason:
Myndun samsettra orða í íslensku, 200
þúsund, Friðrik Skúlason: Gerð for-
rits til að greina texta í samhengi, 200
þúsund; Jörgen Pind: Sálfræðilegir
þættir í stafsetningarleikni, 200 þús-
und; Hilmar Gunnarsson og Davíð
Pálsson: Frágangur á verkum Jónasar
Hallgrímssonar til útgáfu á marg-
miðlunarformi: CD-ROM, 250.
Hér verður fjallað um málefni sem
Leigjendasamtökin hafa til meðferðar,
eða erindi sem þangað berast og
varðað geta fleiri en málsaðila sjálfa.
Nöfn verða ekki birt nema með sam-
þykki aðila.
Leigan________________|
Hinn 31. maí 1995 sendi bæjar-
stjóm á Suðumesjum nokkmm kenn-
urum bréf, þar sem tilkynnt er að
húsaleiga fyrir kennaraíbúðir verði
hækkuð í áfongum. Rökin em þau að
leiga viðkomandi íbúða sé verulega
lægri en gerist á markaði þar í pláss-
inu.
Svar: Um heimild til að vfkja húsa-
leigusamningi til hliðar í heild eða að
hluta eða breyta honum, gilda ákvæði
laga númer 7/1936 um samningagerð,
umboð og ógilda löggeminga. Sam-
kvæmt því getur annar aðili samnings
ekki breytt honum einhliða.
Varðandi ákvæði í samningi um
„sérstakt samkomulag um breytingar á
leiguupphæð11 gildir að samkomulag
verður ekki gert nema með samþykki
beggja aðila. Þau rök að leiga sé lægri
en markaðsleiga í plássinu era hald-
laus, enda hljóta þau að hafa verið
þekkt 1. september 1994 er viðkom-
andi samningar voru gerðir.
Meginatriðl: Annar samningsaðili
getur ekki breytt samningi einhliða.
■ Isfirskar konur
Kynbundið
launamisrétti
óþolandi
Hinn 19. júní síðastliðinn var hald-
inn fjölmennur kvennafúndur á Hótel
ísafirði. Fundurinn var haldinn að
frumkvæði kvenfélaganna á ísafirði
og var að þessu sinni í umsjón Kven-
félagsins Hvatar í Hnífsdal. Fundar-
stjóri var Jóna Valgerður Kristjáns-
dóttir. Björg Baldursdóttir skóla-
stjóri flutti ræðu dagsins og minntist
80 ára kosningaréttar kvenna. Eftir
fjörugar umræður, þarsem margar
konur tóku til máls, var samþykkt eft-
irfarandi ályktun:
,J9ú þegar 80 ár eru liðin frá því að
konur fengu kosningarétt á Islandi
teljum við að mikið hafi áunnist í bar-
áttunni fyrir jöfnum réttindum karla
og kvenna. Stærsta réttindamál
kvenna í dag eru launamálin og endur-
mat á vinnuframlagi þeirra. Við vilj-
um standa jafnfætis körlum í launum
og teljum óþolandi það kynbundna
launamisrétti sem viðgengst enn í dag
þrátt fyrir jafhverðmæt og sambærileg
störf.
Við skorum á ríkisstjóm fslands og
Alþingi að sjá til þess að þau lög séu
ekki brotin.“
og Hildigunnur
stundaði nám við Listdansskóla Þjóð-
leikhússins, auk þess sem hún tók þátt
í leikritum og söngleikjum sem bam
og unglingur. Hún lærði leiklistina í
New York, í samnefndum háskóla,
þaðan sem hún útskrifaðist árið 1986.
Ári síðar lék hún fyrst sem atvinnu-
leikari hjá Þjóðleikhúsinu, í Vesaling-
unum, þar sem hún hefur starfað síð-
an.
Fyrir utan vinnuna í leikhúsinu hef-
ur Sigrún leikið í sjónvarpi og útvarpi.
Nám hefur hún ekki lagt á hilluna, því
hún sækir söngtíma í Tónlistarskóla
Garðabæjar.
■ Menningarsjóður Garðabæjar
Menningarstyrktar þær Sigrún
Sigrún Waage leikkona og Hildi- við háskólann í Rochester. Hildigunn-
gunnur Halldórsdóttir fiðuleikari
hafa hlotið starfsstyrki menningar-
sjóðs Garðabæjar á árinu 1995. Bæjar-
stjórinn, Ingimundur Sigurpálsson,
afhenti þeim styrkinn 17. júní, en þær
stöllur vom valdar úr hópi ellefu um-
sækjenda að tillögu menningarmála-
nefndar bæjarins. Styrkhafamir eru
báðir búsettir í Garðabæ eins og lög
gera ráð fyrir. Hildigunnur hóf tónlist-
amám sitt í Tónlistarskóla Garðabæj-
ar, en tók lokapróf í einleik frá Tón-
listarskólanum í Reykjavík 1987. Hún
fór til Bandaríkjanna í framhaldsnám
ur hefur komið fram sem einleikari
bæði hérlendis og erlendis, en hún er
jafnframt fastráðinn aðstoðarleiðari
annarrar fiðlu hjá Sinfóníuhljómsveit
íslands. Hún lætur það sér ekki nægja,
heldur starfar sem konsertmeistari
Kammersveitar Hafnarfjarðar og með
Bach-sveitinni í Skálholti og Kamm-
ersveit Reykjavíkur. Hún hefur einnig
starfað með fleiri hópúm auk þess sem
hún fæst við kennslu í fiðluleik og er
söngvari og einsöngvari í sönghópn-
um Hljómeyki. Ferill Sigrúnar er ekki
síðri. Hún byrjaði í dansinum og
■ Fenómenalógía Haraldar Jónssonar
„ Það sem
slær mig
og stiýkur
mér"
- segir myndlistarmaðurinn Haraldur um efni Ijóðabókar-
innar Stundum alltaf sem hann sendi frá sér fyrir rúmri
viku. Haraldur skoðar fyrirbæri í umhverfinu, dregur upp
myndir með orðum og hefur skoðanir í skjóli heimskauts-
þagnarinnar. Margrét Elísabet Ólafsdóttir gerði tilraun fyrir
Alþýðublaðið til að brjóta finnska þagnarmúrinn sem um-
lykur Harald. Flísarnar úr honum fara hér á eftir.
Sólon á þriðjudagsmorgni. Það era
fáir í kaffr. Blaðamaður Alþýðublaðs-
ins er illa vaknaður enda kaffið þunnt
á ritstjóminni. Koffíninnspýting morg-
unsins hafði því bragðist. Bolero Rav-
els glymur úr hátöluranum en gerir
fátt til að bæta ástandið. Eins líklegt
að lítið annað eigi eftir að heyrast á
bandinu. Mjólkurkaffibollinn er ný-
kominn á borðið við horngluggann
þangað sem eini sólargeisli dagsins
hefur náð að teygja sig hálfan, þegar
rödd rýfur morgunþögnina með ekta
íslensku hæi. Hann er mættur viðmæl-
andinn. Haraldur Jónsson myndlist-
armaður var að gefa út ljóðabók,
Stundum alltaf sem hann las upp úr
fyrir viku á þessunr sama stað, og
krefst þess ,nú að við færum okkur
Ijær fiskabúrinu, innar á staðinn, nær
barnum og setjum í þægilegri stóla,
rauðbrúna körfustola. Haraldur biður
um kaffi og útsendari alþýðunnar
hvæsir fyrstu spumingunni:
Hvað er myndlistarmaðurinn að
gefa út Ijóðabók?
„Ég er búinn að fást lengi við að
skrifa og má eiginlega segja að skrift-
irnar séu einskonar afleggjari af
myndlistinni."
Hvemig þá?
„Svona Stundum alltaf. Þetta eru
vangaveltur um forrnið. Ég fæ mynd í
höfuðið sem ég punkta niður. Síðan
hafa ljóðin tekið á sig þetta form sem
er dáh'tið ferkantað og fljótandi."
Haraldur er að tala um ljóðin r bók-
inni, sem falla öll inn í misstóra kassa;
háa, lága og misbreiða ferhyminga.
En afhverju eru þetta allt feming-
ar?
,,Ég var að hugsa um þetta eins og
úrklippur úr blaðagrein, svona dálk-
sentimetra. Því ljóðin era öll byggð á
sannsögulegum atburðum."
Eru þau öll úrþínum reynsluheimi?
„Ég hef séð þetta allt. Síðan er ég
líka með fílaminni“
Myndir sem koma upp r hugann,
ljóðin era eins og ljósmyndir, eitt and-
artak, augnablik sem fest er á blað og
hrint inn í eilífðina. Hvert ljóð minnir
á hringiðu, sá sem tjallað er um situr
fastur og lesandinn sogast með.
kynnist sínu nánasta
umhverfi best með
því að strjúka
stundum alltaf
ryk úr vissum af-
kimum íbúðarinnar
„Já, - já,“ segir Haraldur. „Ég sé
ljóðin meira fyrir mér sem þrívíðar
myndir. Reyndar finnst mér texti alltaf
vera þrívíður. Hann hefúr þessa eigin-
leika ... líkan sýndarveruleikanum ...
Textinn verður þrívíður inni í höfðinu
á þér og orðin lyftast upp af pappím-
um.
Svo er auðvitað þessi blaðaúr-
klippustemmning; brot úr lífi. En líka
„Svona Stundum alltaf.
Þetta eru vangaveltur
um formið. Ég fæ mynd í
höfuðið sem að ég
punkta niður. Síðan hafa
Ijóðin tekið á sig þetta
form sem er dálítið fer-
kantað og fljótandi ... Ég
var að hugsa um þetta
eins og úrklippur úr
blaðagrein, svona dálk-
sentimetra. Því Ijóðin eru
öll byggð á sannsöguleg-
um atburðum ... Ég hef
séð þetta allt. Síðan er
ég líka með fílaminni."
fannst mér mjög gott að ramma Ijóðin
af, hafa þau eins og þau séu hvarf-
punktar - point defuite.“
Point de fuite, er það hvarfpunktur?
segir spyijandinn og er nú allt í einu
kominn inn r íslenskutíma, en áttar sig
svo og heldur áfram með réttar spum-
ingar.
Þú segist skrifa niður hugmyndir,
vinnurðu þá við skriftir jafnhliða
myndlistinni?
„Þetta er alveg sami heimurinn,
sama byggingin með sínum kjölluram
og háaloftum. Það má segja að ég geri
voða lítinn greinarmun á þessu tven-
nu. Það sem ég fæst við með skriftun-
um tengist þó kannski umhverfinu
meira beint. En ég hef oft á tilfinning-
unni að þetta sé vrxlverkandi. Maður
tekur efniskenndar eða óefniskenndar
tamir.“
Hvemig stendur þá á því að þú hef-
ur ekki kornið út með Ijóðabókfyrr?
„Ég ætlaði að vera búinn að gefa
þessa út miklu fyrr og var búinn að
leggja drög að því. Síðan hafa örlögin
gert það að verkum að liðin eru nokk-
ur misserin frá því Bjartur ákvað að
gefa ljóðin út.