Alþýðublaðið - 13.07.1995, Page 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 13. JÚLÍ1995
■ Steinunn Helga Sigurðardóttir opnar sýningu til minningar
um langömmu sína, hafnfirska kvenskörunginn Guðrúnu Steinunni
Ólafsdóttur, í galleríinu Við Hamarinn. Verk Steinunnar Helgu byggja á
fornu útsaumsmynstri langömmunnar sem listakonan forvinnur með
nútíma tölvutækni og málar síðan í óvenjulegum litum. Myndirnar hafa
að vonum vakið sterk viðbrögð — meira að segja útí Kaupmannahöfn.
Alþýðublaðið spjallaði stuttlega í gær við hláturmilda listakonuna
„Annaðhvort hatar fólk
myndirnar eða flnnst
þær ógurlega góðar"
segir listakonan og hlær dátt. Hún getur ekki lifað af listinni og hún selur
næstum aldrei verk. En Steinunn Helga lætur sér það í léttu rúmi liggja
því hún er gera það sem HENNI finnst skemmtilegast.
Steinunn Helga Sigurðardóttir: „Fólk tekur myndirnar mínar alltof
alvarlega. Það er einsog einhver agaleg dýpt þurfi að vera í allri
myndlist. En þetta er alls ekkert djúpt hjá mér. Svona er ég bara —
þetta finnst mér skemmtilegt að gera einsog þér finnst skemmtilegt
að pikka á tölvu. [hlær] Maður er það sem maður gerir."
Steinunn Helga Sigurðardóttir
opnar á laugardaginn sýningu á verk-
um sínum í galleríinu Við Hamarinn í
Hafnarfirði. Myndimar á sýningunni
eiga nokkuð sérstaka sögu því þannig
háttar til að í ár, 1995, hefði langamma
listakonunnar, kona að nafni Guðrún
Steinunn Ólafsdóttir, orðið 100 ára
gömul. Sýningin er framlag Steinunnar
Helgu til að sýna lífi og starfi nöfnu
sinnar og langömmu virðingu.
,,Eg vinn þessi verk uppúr bók sem
inniheldur teiknaðar myndir af mynstr-
um. Bókin er orðin mjög gömul og illa
farin - öll að detta í sundur - og ég hef
geymt hana inm' geymslu í mörg ár. Ég
tímdi vitaskuld aldrei að henda henni
og ætlaði einn daginn að mála mynstr-
in — en vildi afturámóti ekki mála
bara eitthvað. Þegar ég útskrifaðist úr
fjöltæknideild Myndlista- og handíða-
skóla Islands fyrir tveimur árum sýndi
ég svo verk sem byggð voru á mynstr-
unum. Steinunn langamma átti þessi
mynstur fyrst, síðan gaf hún ömmu
Sigrúnu þau og hún gaf tengdadóttur
sinni, móður minni, þau. Ég eignaðist
mynstrabókina fyrir tíu eða fimmtán
árum. Ég er búin að vera vinna við að
mála uppúr þessu í þrjú ár. Þetta er
náttúrlega mín saga og okkar saga og
mér fannst tilvalið í tileíhi af afmælinu
að sýna þessi verk núna. — Lang-
amma var hafnfirskur kvenskörungur
af gamla skólanum," sagði Steinunn
Helga í samtali við Alþýðublaðið í gær.
En Steinunn Helga hefur valið að tjá
þessi gömlu mynstur á nýjan hátt:
kjólakonur fyrri tíma völdu útsaum, en
hún notar form sem á ágætlega við nú
á síðasta áratug tuttugustu aldarinnar
og speglar mynstrin í nútíma tölvu-
tækni og listfengi sínu.
En hvað finnst fólki um að Steinunn
Helga sé að taka þessi fomu mynstur,
skyssuvinna þau í tölvu og mála svo í
sterkum og óhefðbundnum htum? ,jég
hef fengið alveg ótrúleg viðbrögð; ann-
aðhvort hatar fólk myndimar eða frnnst
þær ógurlega góðar. Þegar vinkona
mín og maðurinn minn vom að pakka
niður myndunum útí Kaupmannahöfh
gekk þar meira að segja einhver kona
framhjá, sá myndimar og blótaði þeim
í sand og ösku: ’Sjá hvemig þið farið
með j)essi gömlu og fallegu mynstur,’
varð henni að orði.“
Afhverju í ósköpunum eru við-
brögðin við myndunum svona sterk?
,JÉg held að fóúc taki myndimar mínar
alltof alvarlega. Það er einsog einhver
agaleg dýpt þurfi að vera í allri mynd-
list. En þetta er alls ekkert djúpt hjá
mér. Svona er ég bara — þetta finnst
mér skemmtilegt að gera einsog þér
finnst skemmtilegt að pikka á tölvu.
[hlær] Maður er það sem maður gerir.”
Og hvert skyldi vera inntakið^ eða
rauði þráðurinn í sýningunni? ,JÉg er
íslendingur og ég er kona,“ svarar
Steinunn Helga og hlær dátt. „Nei axm-
ars, er þetta er bara okkar saga — þessi
útsaumsmynstur? Ég myndi segja það;
það voru nú einu sinni þessar sömu
konur sem ólu okkur upp.“
Hvað ætlar listakonan að gera þegar
sýningin í galleríinu Við Hamarinn er
afstaðin? „Þá fer ég heim til Kaup-
mannahafnar. Ég er síðan byrjuð að
vinna með íslendingahandritin í tengsl-
um við sýningu sem ég verð með í
Árhus í Danmörku næsta haust. Þar
ætla ég að teikna stórar veggmyndir og
myndskreyta sögumar okkar þannig.
Ég er búin að sjá galleríið í Árhus og
gera fullt af skyssum, en ég líka að
hugsa um að hafa textana með. Það er
mikið atriði svo fólk skilji hvað þama
er á ferðinni.”
Steinunn Helga lauk námi frá fjöl-
tæknideild Myndlista- og handíðaskóla
íslands árið 1993. Hún hefur tekið þátt
í fjölda sýninga á undanfómum ámm -
á íslandi, í Danmörku, Svíþjóð og
Þýskalandi - og haldið tvær einkasýn-
ingar, aðra í Kaupmannahöfh og hina í
Hanover í Þýskalandi. Hún hefur feng-
ið mjög góð ummæli um verk sín á
þessum sýningum og falast hefur ver-
ið eftir þátttöku hennar á sýningum
víða — samanber sýninguna í Árhus.
Listakonan býr nú með fjölskyldu
sinni á erlendri grundu, en hún stundar
nám hjá Jannis Kourncllis við Lista-
akademíuna í Diisseldorf. „Þetta er
eilífðamám. — En ég bý samt í Kaup-
mannahöfh og flýg einfaldlega á milli.
Maðurinn minn er kokkur á SAS-
hótelunum og þannig get ég flogið
ódýrt á milli Kaupmannahafnar og
Dusseldorf.”
Hvers vegna býr hún í Kaupmanna-
höfti? „Það er bara svo gott að búa þar,
en erfitt að búa á fslandi. Upphaflega
fór ég í nám þangað.” Og hún er ekkert
á leiðinni til íslands? „Neinei, Jesús
minn. Það er allt svo miklu afslappaðra
úti, maður er ftjálsari og getur ferðast
miklu meira.“
Hvernig skyldi lifibrauðinu vera
háttað. Nær hún að lifa af list sinnil
„Neineineinei. [hlær] Ég er í fullri
vinnu með og starfa á heimili fyrir
mikið þroskaheft böm í Kaupmanna-
höfn. Svo er fjölskyldan alltaf að
stækka: ég á mann, tvö böm, tvo dr'su-
páfagauka [hlær] og við eigum síðan
von á hundi.”
Hvemig er að blanda þessu öllu sam-
an; listinni, fjölskyldunni og starfinu?
„Mjög fftit. Þetta er oft innblástur því
allt það sem maður upplifir r' lífinu gerir
mann að því sem maður er.“ Sér
hún framá að geta lifað af listinni?
„Nei. [hlær -asta skipti] Ekki nema
ég geti kannski kennt einhvem tíma. Og
ég sel heldur aldrei. Ég hef selt tvö verk
á þremur ámm. Þaraf eitt á útskriftar-
sýningunni. En þetta er skemmtilegt
ltf og mér finnast það mikil forréttindi
að geta unnið við þetta.”
,JEitt til viðbótar,” sagði listakonan
rétt áður en blaðamaður kvaddi. .^Etlið
þið að koma á sýninguna?" Órugglega.
„Flott. Það em allir á Alþýðublaðinu
velkomnir á opnunina klukkan tvö á
laugardaginn.” Nú? „Já. Það verður
boðið uppá brennivtn, kaffi og klein-
ur.“ Brennsi? Alvöru íslenskur
brennsi? „Já, við verðum að halda r
gamlar, þjóðlegar og góðar hefðir. Ég
ætlaði meira að segja að vera t' upphlut
en ég nenni því ekki. Það er alltof heitt
úti.“
Sýningin í galleríinu Við Hamarinn
stendur yfir fram til 30. júh' og er opin
alla daga frá klukkan 14:00 til 18:00. ■
I Margrét Eiísabet Ólafsdóttir heimsótti Georg Guðr
Leggalh
Það var búið að segja mér að hann
væri feiminn. Að ég myndi jafnvel
þurfa að toga orðin upp úr honum.
Allavega hafa dálrtið fyrir þvr að fá
hann til að tjá sig. Um verkin. En
Guðni Georg Hauksson reynist
ekki vera sérlega feiminn. Hlédrægur
jú, ekki óframfærinn. Hann byrjar að
tala, eiginlega áður en ég ber upp
fyrstu spurninguna. Og mér verður
fljótlega ljóst að hann er með hjartað
í myndlistina. Málverkið á hug hans
allan. Hann gæti áreiðanlega talað
um það langt fram á kvöld. Af sr'num
hógværa ákafa. Við setjum niður r
tvo gamla hægindastóla sem stillt
hefur verið upp dálítið frá veggnum
við annan enda vinnustofunnar við
Suðurlandsbraut. Á milli okkar er
trékassi notaður fyrir borð. Bolli og
tómur mjólkurkexpakki. Við byrjum
að spjalla. Ég dreg fram blað og
penna, segulband. Georg Gúðni
dregur fram myndir. Ljósmyndir. Af
eldri málverkum. Síðan fer hann að
draga sjálf verkin fram. Hengir þau
upp á vegginn á móti stólunum. Eitt
af öðru. Finnur jafnvel gamalt verk,
málað á brúnan umbúðapappír frá
skólaárunum. Hálf lúið. Svona til að
sýna mér þróunina. Breytingarnar
sem hann er búinn að fara t gegnum.
Ég sé fljótt að það þýðir lítið að ætla
sér að sitja kyrr á stól meðan talað er
við Georg Guðna. Sum verkanna
sækir hann inn í lítið herbergi við
hliðina. Þar er lr'ka eldavélarhella
fyrir rtölsku kaffikönnuna og t'sskáp-
ur. En líka ljósmyndir. Af verkum
ofan r skúffur, af landslagi uppi á
vegg. Fjöll og tunglið. Við tölum um
ferilinn, um það hvemig þetta hófst
allt saman á meðan hann var ennþá r'
skólanum. Hvað varð til þess að
hann byrjaði að mála landslag, sem
síðan þróaðist út í hreina geómetríu.
Um þreifingar hans til að ná lands-
laginu aftur. Nýju landslagi. Þvr' það
er ekki eins og áður. Fjöll fleiri.
Aukin dulúð. Meiri dýpt. Það er auð-
heyrt að Georg Guðni veltir þvr mik-
ið fyrir sér sem hann er að gera.
Hann anar ekki að neinu. Hann ferð-
ast um landið, lætur umhverfið síast
inn. Það fær að gerjast með honum
meðan ferðinni er haldið áfram milli
landshluta. Hann málar aldrei á
staðnum. Ekki það sem er í kringum
hann. Fer norður og málar Miðdalinn
þar, norðurlandið kannski fyrir aust-
an. Hann vill ekki gera „kópíur”,
markmiðið er ekki að „herma eftir“,
reyna að líkjast náttúr- _
unni, raunsær. Og
hann málar hægt, svo
hægt að það tekur
hann marga mánuði að
klára eitt þokkalega
stórt verk.
Þú byrjar að mála
landslag 1983 þegar
enginn er að mála
„Landslagið var
klisja, sunnudags-
málarafyrirbæri.
Það var enginn
annar að gera
þetta. En ég fann
landslag. Hvemig fljótlega að það var
datt þér það í hug?
„Málverkið var í
miklum uppgangi á
þessum ttfna, og allir r
Myndlistaskólanum að
mála. En það er satt að
það var ekki mikið um
að menn væru að mála
landslag. Sjálfum
fannst mér það eigin-
lega alveg út t hött.“
Hvað kveikti íþér?
„Landslagið var kli-
sja, sunnudagsmálara-
fyrirbæri. Það var eng-
inn annar að gera
þetta. En ég fann fljót-
lega að það var hægt ■
að vinna með það ef maður gerði það
að alvöru viðfangsefni fyrir sjálfum
sér. Þvr það var alveg eins hægt að
sulla með landslag og hvað annað.
Og ef það var gert af alvöru opnuð-
ust geysilegir möguleikar."
Það var þörfin fyrir að gera sitt
eigið, sætta sig ekki við að mála að-
eins það sem sett var fyrir í skólan-
hægt að vinna með
það ef maður gerði
það að alvöru við-
fangsefni fyrir sjálf-
um sér. Því það var
alveg eins hægt að
sulla með
landslag og hvað
annað. Og ef það
var gert af alvöru
opnuðust geysileg-
ir möguleikar."
um. „Það risti ekki djúpt í manni.
Skilurðu?”
Georg Guðni segir að það hafi
mikið verið að gerast r skólanum á
þessum árum, mikill hamagangur og
læti. „Ég fékk eiginlega yfir mig nóg
af því. Vildi heldur einbeita mér að
því að finna út hvað mig langaði til
m að gera. Sú leit leiddi
mig að landslaginu.”
Þú hefur haft þörf
fyrir að móta þér þinn
eigin stíl, þína eigin
stefnu?
„Ég vildi brjóta nið-
ur vinnubrögðin.
Fyrstu landslagsverkin
sem ég málaði voru
mjög natúralísk og það
var liður r' því að brjóta
niður þessi vinnubrögð
sem maður var kominn
r. Það var fyrst þá sem
mér fannst ég hafa náð
einhverju sem átti vel
við mig.
Landslagið var auð-
vitað r' andstöðu við
þennan tíma og við
manns eigin hóp. En
þegar á allt var litið
skipti það t' rauninni
engu máli hvort það
passaði inn t eitthvað.
Maður hugsaði sem
svo að það gæti vel
■ verið að seinna meir
myndi einhverjum líka það sem mað-
ur var að gera. Þó það væri ekki stór
spuming í sjálfu sér, þetta hvað öðr-
um myndi finnast. Þetta snerist um
að vera samkvæmur sjálfum sér.“
Ekki elta upp það sem aðrir vildu
að þú gerðir?
„Einmitt. Mitt takmark var að
vinna sem best úr því sem ég var að