Alþýðublaðið - 24.01.1996, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 24. JANÚAR 1996_______________________ALÞÝÐUBLAÐIÐ ___________ 7
áleitnar spurningar
Vinsældir og frami Davíðs Oddssonar, forsætisráðherra og formanns
Sjálfstæðisflokksins, byggjast helst á því að hann leggur alla áherslu á
samvinnulipurð og kann um leið að samræma vinsældir og verksvit.
engu ef gagn er af öðru. Skammsýni
fylgir borgaralegri velferð.
Það er dýrkeyptara að halda sig við
pfvtjígjanlegar réttlætiskröfur en hitt
að breyta kröfunum frá degi til dags
eftir velferðarþörfum sjálfs sín. Sam-
vinna er fegurra mannlíf en sam-
keppni, en hæpnara miklu að binda
hendur sínar til annarra verka en
lempni en heimila sjálfum sér hvort
tveggja í senn snerpu og mýkt. Sama
gildir um það að heimta sannanir í
hverju máli, slíkt er meira bindandi en
laistilegt málskrúð.
Líf hugsjónamennskunnar er í sem
stystu máli sagt miklu vandmeðfam-
ara en skeíjalaus sjálfsbjargarviðleitni
og því ekki von á góðu ef við hana
eina er að etja. Núorðið glotta borgar-
ar allra flokka kalt og segja að í ljósi
reynslunnar sé hugsjónamennska
óvitaháttur; helst sé við hæfi að hver
bjargi sér með öllum tiltækum ráðum
- enda sé þar með hugsað um alla!
Hlýr gustur
Vinsældir og frami Davíðs Odds-
sonar, forsætisráðherra og formanns
Sjálfstæðisflokksins, byggjast helst á
því að hann leggur alla áherslu á sam-
vinnulipurð og kann um leið að sam-
ræma vinsældir og verksvit. Að geta
unnið með flestum mönnum, sama
hverjar skoðanir em, skiptir öllu máli í
borgaralegu samfélagi því að pólitísk-
ur vilji manna snýst þar um frumþarfir
en ekki hugsjónir, nema þá fyrir kæk
eða misskilning. Hverjum og einum
em útúrdúramir kærari en reglan. Það
er líka pólitík að vilja fá að vera í friði
með sig og sitt, en það er vonlaust mál
að ætla að fínna slíkri pólitflc einhvers
konar skynsemisgmndvöll. Sósíalistar
kunna ekki annað verklag. og meðan
flestir menn líta ekki upp til hæða
heldur niður til fmmþarfanna er engin
von lil annars en þeir sem hafa hreykt
sér tali fyrir daufum eyrum, og þar á
ég við sósíalista sem skilja jafnvel
ekki hverjir aðra þegar að málflutningi
þeirra sjálfra kernur.
Það verkefni blasir við sósíalistum
að koma á sams konar samvinnuhátt-
um sín á milli og Sjálfstæðisflokkur-
inn byggist á. I stað sjálfsblekkingar
um fómlyndi grasrótarinnar fýrir tún-
blettinn þurfa jafnaðarmenn á að halda
sams konar eigingimi og heldur Sjálf-
stæðismönnum saman í flokki. Til að
ná þeim árangri þarf ekki að leggja
niður fyrri ágreining þeirra í milli
heldur ætti að draga fram og pússa
rykið af gömlu markmiðum sósíalista-
hreyfmgarinnar. Þau em öllum sóst'al-
istum hin sömu. A hinn bóginn ætti að
leyfa mönnum að halda sínu þegar
kemur að spumingunni hvers vegna
þeir em í einum flokki fremur en öðr-
um enda em þær ástæður hugsjónum
óviðkomandi. Svo þarf bara að stefna
að hinum göfugri markmiðum þrátt
fyrir eigingimina niður við grasrótina
samkvæmt orðalaginu.
Sósíalistar geta bætt um betur þótt
sameining sé ekki í sjónmáli; það er
líka hægt að vera sammála um að vera
ósammála. Það em sjálfstæðismenn, -
en að vísu í nafni einstaklingshyggju.
Kvennalistakonur og þjóðavakamenn
hafa sístir vinstri flokkanna gert sér
grein fyrir að engin leið er að halda
völdum í þjóðfélagi okkar öðm vísi en
fara meðalveg milli eigin skoðana og
annarra, - spyrjið Davíð hvernig.
Sjálfstæðismenn gera sér leikinn auð-
veldari þar sem þeir standa saman um
nytsemis- og einstaklingshyggju sína
en eftirláta æðri máttarvöldum að
deila úr þeim gæðum sem sósíalistar
vilja hafa hönd á sjálfir. Stjómmála-
skoðanir sjálfstæðismanna rúma sann-
færingu um einsemd manns, um van-
hæfni til að koma orðum að hagsmun-
um og öðmm óskum. Félagshyggjan
virðir ekkert af þessu þótt mislangt sé
gengið í kröfunum um þjónustu við
hagsmuni heildarinnar eftir því hver
flokkurinn er, - þá hagsmuni áskilja
þeir sér líka til að skilgreina.
f stað núverandi skipulagshyggju
vinstri manna og úreltrar mennta-
stefnu, væri ráð að leggja íyrir sósíal-
ista ókerfisbundna mannúðarstefnu
umburðarlyndis og velferðar sem
reyndar em merki um í vaxandi mæli
síðustu ár. Slíkt samlyndi þarf ekki
mörg orð til að þrífast, allra síst fræði-
heiti, en þó nokkurt umburðarlyndi.
Ekki er annað að sjá en núverandi
vinstri flokkar séu svo langt á eftir
bandalagi hægri flokkanna, Sjálfstæð-
isflokknum, að þeir beri ekkert skyn á
þennan hlýjugust vestan frá Kalifomíu
sem nú reynist okkur íslendingum
sem öðmm drýgstur í seglin ef sigla á
í velferðarátt.
Ég á við einingar sem spretta upp af
sjálfum sér án afskipta stjórnmála-
flokks en starfa svo að sameiginlegu
markmiði og á gmndvelli þeirrar vissu
að ekki verður á milli brúað með
skynsamlegu viti og engu öðru en
góðurn vilja um starf og samlyndi í
anda jafnréttishugsjóna. Vandamála-
lausan sósíalisma. Félagshyggju
óreiðunnar. ■
■ Vísbendingaleikur Alþýðublaðsins
Spurt er
ÞeKKirou manmnn?
Alþýðublaðið heldur í dag áfram með laufléttan spumingaleik, þarsem reynir á hversu mannglöggir lesendur em. Spurt
er um menn úr öllum áttum, fslendinga jafnt sem útlendinga, lífs og liðna. Spumingamar em 10 og em gefnar þijár vís-
bendingar með hverri spurningu. Sá sem svarar rétt eftir fyrstu vísbendingu fær þijú stig, tvö stig fást fyrir rétt svar eftir
aðra vísbendingu og eitt stig ef svarið kemur eftir þriðju vísbendingu. Lesendur geta mælt þekkingu sína við svör keppend-
anna Péturs Péturssonar og Dluga Jökulssonar. hér að neðan.
FYRSTA VÍSBENDING ÖNNUR VÍSBENDING ÞRIÐJA VÍSBENDING
1 Spurt er um íslenskan rithöf- und, sem meðal annars skrifaði skáldsiigurnar Afdalabarn, Tengdadóttirin l-IIl og Þar sem brimaldan brotnar. Höfundurinn fæddist 3. júní 1887 í Fljótum í Skagafirði. Kunnust er hún fyrir Dalalíf, sem út kom í fimm bindum á ámnum 1946-51.
2 Eftir þessum ísienska listamanni er haft: Það sem við listamennim- ir eigum að gera er aðeins þetta: Vera guði til ánægju og reyna að sannfæra fólk um að það sé ein- hver tilgangur með þessu. Mikið hefur verið skrifað um hann. Thor Vilhjálmsson og Matthías Johannessen eru með- al þeírra sem ritað hafa bækur um hann. Hann fæddist 1885 og dó áríð 1972. Talið er að til séu um fimmþúsund málverk eftir hann.
00 Nú í vikunni hlaut hún Golden Globe verðlaun fyrir handrit að kvikmyndinni Sense and Sensi- bility sem byggð er á skáldsögu Jane Austen. Hún hefur leikið Remains of the Day og Howards End. Hún var gift leikaranum Kenneth Branagh.
4 Hann var lögfræðingur að mennt. Hann var ungur kjörinn á þing fyrir Alþýðuflokkinn, var forstjóri Brunabótafélagsins og síðast sendiherra í Kaup- mannahöfn. Hann tók við formennsku í Al- þvðuflokknum við fráfali Jóns Baldvinssonar árið 1938 og gegndi embættinu uns Hannibal Valdimarsson felldi hann úr sessi 1952. Hann varð forsætisráðherra 1946 í stjórn sem við hann var kennd. Hann er eini alþýðu- flokksmaðurinn sem verið hefur forsætisráðherra í meirihluta- stjórn.
5 Hann var uppi á árunum 1795-1828, þótti hagmæltur vel en er reyndar ekld minnst fyrir skáldskap fyrst og fremst. Hann orti: Hrekkja spara rná ei mergð, marmeskjan skal vera hver annarrar lirís og sverð, hún er bara til þess gerð. Hann var kvennamaðurog sjálfmenntaður læknir. Átti meðal annars í ástarsambandi við Skáld-Rósu. Hann var fórnarlamb í fræg- asta sakamáli síðustu aldar. Nú er sýnd kvikmynd sem byggir á þeim atburðum. Sjálfur Baltas- ar Kormákur er í hlutverki þessa manns.
co Hann er formaður menningar- málanefndar Akureyrarbæjar. Hann er þrautreyndur landslið- skappi í handbolta, fæddur 1959. Systkini hans eru öll af- reksfólk í íþróttum, meðal ann- ars knattspyrnu, frjálsum íþróttum og lyftingum. Hann er þjálfari hins sigursæla handboltaliðs KA.
7 Hún fæddist 1939, lauk læknis- prófi frá Harvard,- varð um- hverfisráðherra 1974. Eiginmaður hennar var stjóm- málamaður líka en í öðrum flokkL Hún varð fyrst forsætisráð- herra Noregs 1981 og hefur síð- an verið áhrifamesti stjóm- málamaður landsins.
00 Hann er fæddur 8. nóvember 1928. Var forstjóri Trípolí-bíós 1953-57. Hann var einn mestur afreksmað- ur í íþróttum á sinni tíð. Átti næstbesta árangur í heiminum í tugþraut 1951. Hann hlaut silfur- verðlaun í sömu grein á Evrópu- meistaramóti 1950. Hann er lögmaður, oft í sviðs- Ijósinu vegna skorinorðra yfir- lýsinga. Eiginkona hans er hæstaréttardómari.
co Hann var eitt höfuðskáld Róm- ar og uppi frá 70-19 f.Kr. Meðal verka hans eru Eclogae, safn hjarðljóða, og Georcica, safn ljóða um landbúnað. Hann var leiðsögumaður Dantes um helvíti. Höfuðverk hans er Eneasarkviða.
10 Spurt er um tónskáld sem uppi var frá 1875-1937 og útsetti hið fræga verk Rússans Mússorg- skíjs fyrir hljómsveiL Ásamt Debussy er hann talinn helsti fulltrúi impressjónismans í tónlist. Hann var franskur og af fræg- ustu verkum hans má nefna pí- anókonsert sem hann samdi fyrir einhentan vin sinn, ballett- inn Dafnis og Klói og Boléro.
Illugi sigraði á endasprettinum
Pétur Pétursson blaðamaður á DV veitti llluga Jökulssyni harða keppni í
spurningaleik Alþýðublaðsins. Staðan var jöfn fram í áttundu spurningu en
þá seig lllugi framúr, enda með alla klassík á hreinu. Pétri er þökkuð þátttak-
an en lllugi verður á sínum stað í næstu viku. Nema hvað.
Illugi:
23 stig.
Pétur:
18 stig.
|8Aey 'oi sniijÖJiA '6 uasneig ujq '8 pueppunjg uja|je|-| ojg ■/_ uoseisjg qgjíiv '9 uos
-s||}0>j ueieN g uossue;ajs uueijop uejais y uosduiogi emujg ;g |eAje[>| s sauueqop z |pun-| ej} unjgng i joas