Alþýðublaðið - 26.07.1996, Blaðsíða 4

4
V
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ1996
■ Magnús Jónsson leikari er hættur, farinn og nennir ekki að taka þátt í þessu íslenska leikhúsinu lengur.
Jakob Bjarnar Grétarsson ræddi við Magnús meðal annars um köfnunartilfinninguna sem var farin að þjaka hann
/r

Ífé I '
y

Magnús Jónsson:
Það er auðvitað
erfitt að skilja við
svona fallega og
góða konu. En ég
er núna eins og
belja sem sleppt er
úr fjósi á vorin. Og
þá á ég ekki við að
eltast við stelpur
heldur er ég ein-
hvern veginn ...
óheftur.
A-mynd:E.ÓI.
Ahugi minn á leikhúsi núna er núll
- segir Magnús og að besta ákvörðun sem hann hefur tekið sé að hafa sagt skilið við leikhúsið.
adilakkinn er æðislegur - var
það. Eg keypti hann á skít á
priki þama úti í LA, 400 doll-
ara. Svo þurfti ég að koma heim útaf
Gus Gus. Okkur var boðið til sarnn-
ingaviðræðna í Bretlandi og í kjölfarið
vorum við upphitunarband fyrir Pro-
digy þegar þeir komu héma. Daginn
eftir að ég fór frá LA tók löggan bílinn
vegna stöðumælasekta fyrri eiganda.“
Magnús Jónsson leikari og tónlist-
armaður er einn fárra sem hefur sýnt
þann kjark að rífa sig úr íslensku leik-
húsi eftir að hafa komið þar ár sinni
ágætlega fyrir borð. Og úr leikhúsinu
af landi brott.
Verið að ala upp lata leikara
„Eg á eiginlega ekkert heimili. Ekki
á ég heimili hér, hálfheimili í LA og
er á vergangi. Eg var kominn með
leiða á leikhúsi. algjörlega, og hef haft
í tvö ár. Ég var svona þokkalega heill í
tvö til þrjú ár eftir að ég kom úr Leik-
listarskólanum en svo bara einhvern
veginn...“
Magnús segir að í leikhúsi, einkum
ef leikarar em á samningi, mæti þeir á
samlestur, séu skikkaðir í hlutverk og
hafi lítið um það að segja hvernig
verkið sé lagt upp. „Það finnst mér
dónalegt gagnvart leikurunum. Þeir
em mataðir hugmyndum leikstjóra og
leikmyndateiknara. Sumir fá kannski
eitthvað út úr þessu en ekki ég. Þetta
er verra en iðnaðarmennska. Verktak-
ar em látnir taka einhveija ábyrgð en
þama er ekki um það að ræða. Eftir að
ég komst á samning þá var ekkert
gaman að þessu lengur."
Það hefur löngum verið talað um ís-
lenska leikhúsið sem ormagryfju.
Magnús veit ekki hvaða yfirlýsingar
hann á að vera með í því sambandi.
„Mér fmnst þetta rotið að mörgu leyti.
Með skipulaginu er verið að ala upp
lata leikara. Sérstaklega útfrá þessum
fastráðningum. Svo þessi endalausa
spéhræðsla. Ekki bara í leikhúsinu
heldur öllu héma. Það þorir enginn að
segja neitt og standa með því.“
Fjölmargir leikarar keppa að því að
komast á fastan samning og sé miðað
við þann ljölda sem sækir um í Leik-
Jistarskólanum ár hvert virðist það
vera stóri draumurinn. Magnús var
búinn að vera á föstum samningi við
Borgarleikhúsið í tvö ár þegar hann
sagði bless. Síðustu leikritin sem hann
tók þátt í vom Heimur dökku fiðrild-
anna og Tvískinnungsóperan. ,Já, ég
hætti bara og snéri mér alfarið að tón-
listinni. Þar upplifi ég það ferli að vera
með í sköpuninni frá A til Ö.“ Magn-
ús hefur verið viðriðinn tónlist jafn
lengi og leiklist, hann er í Silfurtónum
og nú í Gus Gus. „Er ekki alltaf verið
að tala um að listin eigi að vera
áhætta? A föstum samningi ertu ekki
að taka neina áhættu. Það er voðalegur
misskilningur að leikarinn sé á ein-
hverju voðalegu hengiflugi á sviðinu
sjálfu þegar hann er að túlka. Mér
finnst að þetta ætti að vera í stærra
samhengi. Áhugi minn á leikhúsi núna
er núll.“
Magnús talar um að starf leikarans
sé alveg hræðilega illa launað. Ef
menn fái ekki sómasamlega greitt fyr-
ir vinnu sína skila þeir ekki góðu
verki. Það á við um allt hér á landi.
„Það er mjög erfitt að búa í þessu
samfélagi. Og undir þessum kringum-
stæðum í ofanálag. Fólk þorir sjaldn-
ast að hreyfa sig vegna ýmissa skuld-
bindinga. Þetta er lamandi ástand. Þú
hættir að hafa skoðanir. Og ef þú hef-
ur skoðanir hefur þú þær bara fyrir þig
og þá byggist upp alveg geðveik
frústrasjón. Þú ferð heim og tuðar alla
til helvítis þar...“
Magnús segir það frábært ef ein-
hver fmnur sig í þessu. Hann gerir það
bara ekki. „Ef einhver hefur þessar
sömu tilfinningar og ég þá á hann að
fara. Ég set þetta ekki í samhengi við
eitthvað hugrekki. Maður þarf að gera
það sem maður þarf að gera. Ef þú
gerir það ekki kæfirðu vonina og
áhættuna."
Samningur við breskt
útgáfufyrirtæki
Fyrir höndum er vinna með Gus
Gus fjöllistahópnum og Magnús er
hérlendis núna vegna þess. „Við erum
búin að gera samning við 4AD, út-
gáfufyrirtæki í Bretlandi. Við erum að
breyta plötu sem við gáfum út fyrir
jól. Það er höfundarréttaratriði varð-
andi hljóðmyndir sem við fengum að
láni. Það þarf að búa þær til aftur.
Magnús er sáttur við lífið þessa stund-
ina. „Ég er farinn að hitta görnlu vin-
ina aftur sem ég týndi þegar ég fór í
skólann og svo framvegis. Þetta getur
maður þegar maður hættir í leikhús-
inu, allar helgar frí og hægt að huga
að öðrum hlutum. Það er frábært að
lifa og þetta er ein flottasta ákvörðun
sem ég hef tekið í lífinu: Að hætta í ís-
lensku leikhúsi."
Magnús lék í kvikntyndinni Evicted
sem tekin var í LA í vor og hugsan-
lega eru fleiri verkefni í farvatninu.
Magnús er ekkert að stressa sig á því.
Hann stefnir að komast í masterpróf
með handritaskrif og leikstjórn sem
aðalfag. Það tekur langan tíma að
sækja um og skólagangan verður ekki
fyrr en í fyrsta lagi á næsta ári. Eins
og stendur býr Magnús hjá Birni
Baldvinssyni sem betur er þekktur hér
á landi sem Bjössi Basti en hann er
búsettur í LA og starfar við kvik-
myndir og málun þar. Þar kallar hann
sig Buzz Baldvinsson.
Örsaga um Buzz
og Hugh Grant
Nýleg saga af Buzz rifjast upp.
Hann er einn fárra sem hefur áhuga á
fótbolta í LA og að næturlagi fór hann
á krá þar sem sýnt var frá EM fyrr í
sumar. Fámennt var á barnum og
Bjössi sat við hlið manns sem greini-
lega hélt með Englandi. Seint og um
síðir tók Buzz eftir því að maðurinn
var enginn annar en leikarinn Hugh
Grant. Ágætur kunningskapur tókst
með hinum höfðingjadjarfa Islendingi
og Grant sem ákváðu að fá sér snarl
saman eftir leik. Þegar svo Buzz
keyrði leikarann áleiðis heim hrökk
upp úr Hugh Grant: Eigum við ekki
að fá okkur mellu? Það kom á Buzz
sem kváði. Þá tók hann eftir því að
Englendingurinn glotti við tönn. En
þetta er útúrdúr.
Og svo áfram með
samninginn
Aftur að Gus Gus. „Þetta er nú eng-
inn milljónasamningur en hann gerir
okkur kleift að búa við fullkomið
frelsi og allan tíma sem við kærum
okkur um,“ segir Magnús. „Hér á Is-
landi búa menn við dýr stúdíó og
mikla tímapressu. Verið er að mixa
plötumar í stressi til að ná þeim út fyr-
ir jólamarkaðinn. Svo hafa krakkamir
kannski ekki einu sinni gaman að
þessu. Þetta eru jólagjafir sem eldra
fólk kaupir og krakkamir fara svo og
skipta þessu. Markaðurinn á íslandi er
ákaflega óspennandi, lítill og eina
stefnan er sú að tónlistin sé útvarps-
væn. Það hentar mér ekki. Það hentar
öðmm.“
Magnús segir að með samningnum
hafi skapast möguleiki fyrir þau í Gus
Gus að slappa af í listinni. Þeir sem
tilheyra Gus Gus er kvikmyndafyrir-
tækið Kjól og Anderson: „Siggi Kjart-
ans, Stefán Árni, Stefán Stephensen
og Baldur Stefánsson (Baldurssonar)
framkvæmdastjóri. Svo eru ég, Daníel
Ágúst Haraldsson, Hafdís Huld og
teknóstrákamir í T-World: Birgir Þór-
arinsson og Maggi Legó sem vill víst
láta kalla sig Herr Legovich," segir
Magnús. Emelíana Torrini tilheyrði
hópnum og Magnús segist ekki vita
nákvæmlega af hverju hún hætti.
„Hún gaf út eitthvað metdót fyrir jólin
og út úr því komu einhveijar þreifing-
ar um samninga við aðila í Ameríku.
Hún vildi frekar snúa sér að því. Við
reynum öll að vera virk og Gus Gus
skannar alla flómna: hljómsveit, ljós-
ntyndun, stuttmyndir, hönnun, vídeó-
gerð...“
Magnús segir möguleika vera að
opnast í auknum mæli erlendis fyrir
íslenska listamenn sem margir séu frá-
bærir. „Þeir hafa bara ekki tækifæri til
að þroskast hér. Stöðnunin er svo mik-
il og aðstæður einhæfar og sterelíse-
raðar. Áhrifin eru ennþá ameríska
sjónvarpið - sorrí. Amerískt sjónvarp
er reyndar alveg frábært."
Hamingjusamir einfeldningar
Kvikmyndaheimurinn í Hollywood
er ekkert sem Magnús sér í hillingum
en hann hefur fengist mikið við að
leika fyrir framan kvikmyndatökuvél-
ar. „Það er eina formið sem mér finnst
gaman að í sambandi við leik. Vinnu-
fyrirkomulagið í leikhúsinu er útí hött
og hægara sagt en gert að breyta því
eins og öðru hér á landi. Biskupinn?
Afhverju er hann ekki rekinn? Af
hveiju segir enginn: Hey! Hér er eitt-
hvað að. Lögumjiað? Skrefið er aldrei
stigið til fulls. Eg ekkert viss um að
það sé vilji til að breyta þessu. Það
gerist altént ekkert. Það þyrfti kannski
að senda alla leikara á togara? Þetta á
að vera blóð, sviti og tár. En það er
það sjaldnast. Og ef það kemur upp þá
er umbunin engin. Kaninn kann að
peppa: Djöfull er þetta flott. Það getur
vel verið að hann sé að ljúga því en
þetta virkar. Þeir eru kannski kallaðir
einfeldningar en þeirn líður vel og eru
ófeimnir.“
Magnús var í sambúð með Margréti
Vilhjálmsdóttur einni efnilegustu leik-
konu landsins. Þau skildu fyrir mán-
uði: „Það er auðvitað erfitt að skilja
við svona fallega og góða konu. En ég
er núna eins og belja sem sleppt er úr
fjósi á vorin. Og þá á ég ekki við að
eitast við stelpur heldur er ég einhvem
veginn.. óheftur. En það á einkum við
það að mér fannst ég vera að kafna í
þessum leikhúsheimi og lífi sem bauð
upp á endalausar endurtekningar."
„Ég prumpa á þetta
Það kannast eflaust margir við
köfnunartilfinninguna sem Magnús
lýsir: „Maður er alinn upp við það að
þetta sé málið. Að vera kóminn á
samning en er maður að sækjast eftir
því? Þetta er ekki spurning um hug-
rekki í mínum augum. Næstu fimmtíu
árin ætla ég að vera þama, fara í sum-
arleyfi þarna ef mér tekst að vinna
mér inn nógu mikið í þessuni og þess-
um aukadjobbum... Þetta er leiðin:
menntaskóli,, örugg vinna, stofna
heimili, börn, sumarbústaður, snjó-
sleðar og þetta allt... hestar. Ég
prunipa á þetta. Ég er ekki að gefa skít
í þetta en eins og staðan er hjá mér
núna er þetta ekki vænlegt."
Og þegar Magnús bætir peninga-
þættinum við þennan kokteil sinn er
ekki frítt við að það fari að örla á efa-
semdum hjá blaðamanni Alþýðublaðs-
ins um ágæti hinnar íslensku vemndar
sinnar - og gott betur: „Þessar pen-
ingaáhyggjur héma em alveg geðveik-
ar. Þú ert alltaf í þessum hring og
kemst ekkert út úr honum. Þú þarft að
vinna til að geta borgað þennan reikn-
ing... og þennan. Svo er djammið því
það er eina vonarglætan til að lifa
héma og sætta sig við það: bulla og
skemmta sér. Það er skattlagt í bak og
fyrir. Það er munaður að geta keypt
sér bjór fyrir helgi. Ef þetta elur ekki á
alkóhólisma þá veit ég ekki hvað gerir
það. Eftir tíu ár verð ég hugsanlega
sæll og glaður með þetta fyrirkomu-
lag. Það er bara ekki tímabært, mig
langar að sjá heiminn.“ ■