Alþýðublaðið - 14.11.1996, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1996
s k o ð a n i r
MMDIIRIfHIII
21212. tölublað
Hverfisgötu 8-10 Reykjavík Sími 562 5566
Útgefandi Alprent
Ritstjóri Hrafn Jökulsson
Fréttastjóri Jakob Bjarnar Grétarsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Umbrot Gagarín ehf.
Prentun ísafoldarprentsmiöjan hf.
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing
Sími 562 5566
Fax 562 9244
Tölvupóstur alprent@itn.is
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Pólitískt lögheimili
Davíös Oddssonar
Morgunblaðið birtir í gær viðtal við Davíð Oddsson vegna
harkalegrar gagnrýni forystumanna Alþýðuflokksins á Sjálfstæð-
isflokkinn. Davíð er venju fremur úfínn í skapi, og hefur uppi
stóryrði um að Alþýðuflokksmenn rangtúlki stefnu Sjálfstæðis-
manna „með blygðunarlausum hætti“. Engum dylst að Davíð og
félögum svíður undan gagnrýni jafnaðarmanna á Sjálfstæðis-
flokkinn, enda geta þeir ekki svarað með öðru en gaspri og fúk-
yrðum. Staðreyndin er vitanlega sú að Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur með afgerandi hætti gefið upp pólitíska staðsetningu sína sem
höfuðból afturhaldsins. Fijálslynd öfl í flokknum eru áhrifalaus
með öllu og framtíðarsýn hefur flokkurinn enga. Davíð Oddsson
hefur gert Sjálfstæðisflokkinn að fulltrúa fortíðarinnar í íslensk-
um stjómmálum.
Jón Baldvin hefur að undanfömu íjallað ítarlega um stjómar-
samstarfið með Sjálfstæðisflokknum á síðasta kjörtímabili. Davíð
Oddsson segir í Morgunblaðinu í gær að „sagnfræðikenningar“
Jóns Baldvins séu „framandlegar“, bæði sér og öðmm sem til
þekkja. Einsog svo oft áður kemur Davíð sér undan málefnalegri
umræðu með persónulegum skætingi, og segir að „óánægja og
ófullnægja Jóns með eigin feril, nú þegar hann er á enda, brýst út
í ásökunum í annarra garð.“ Ekki er mikið um þessi viðbrögð for-
sætisráðherra að segja, en ekki em þau stórmannleg. Þau em líka
vottur um, að þegar kemur að pólitískri umræðu er Davíð Odds-
son ekki samræðuhæfur.
í nýjasta tölublaði Mannlífs rekur Jón Baldvin á greinargóðan
hátt um hvað ágreiningur Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokks-
ins snerist á síðasta kjörtímabili. Alþýðuflokksmenn vildu grípa
til róttækra skipulagsbreytinga í atvinnulífinu, markaðsvæða
landbúnaðinn, koma á veiðileyfagjaldi í sjávarútvegi og útfæra
GATT-samningana með tilliti til hagsmuna neytenda. Þá segir
Jón Baldvin orðrétt: „Þegar að því kom að deila arðinum, sem
allt okkar basl skilaði að lokum, staðfestist í þessu stjómarsam-
starfi að ágreiningurinn milli okkar og Sjálfstæðisflokksins er
djúpstæður varðandi ýmsa gmndvallarþætti stjómmála. Þegar við
bættist að samstaðan er ekki lengur íyrir hendi varðandi utanrík-
is- og utanríkisviðskiptamál, það er að segja GATT- málið og
Evrópumálin, þá getum við sagt að þessu tímabili viðreisnar-
draumsins sé lokið. Sjálfstæðisflokkurinn hefur staðfest það, nú
síðast á landsfundinum. Hann á meiri samstöðu með þjóðemis-
sósíalistunum í Alþýðubandalaginu heldur en nútímalegum jafn-
aðarmannaflokki. Evrópustefna Sjálfstæðisflokksins á heima oní
skúffu hjá LÍÚ og Framleiðsluráði landbúnaðarins.“
Davíð Brando
IMeð þessari tilvitnun skipar Davíð sér í hóp þjóðhöfð-
ingja á borð við Rónald Regan sem vitnaði oft og iðu-
lega í bandarískar bfómyndir máli sínu til stuðnings.
að er orðið nokkuð um liðið síðan
ég stakk niður penna um hámenn-
ingarlega tónlistarviðburði. Af nógu
hefur verið að taka og í þann mund
sem ég var að gera mig kláran í bátana
birti Mogginn í upphafi mánaðar
greinina „Tónlistargagnrýni, hveijum
gagnast hún og hverjum beinist hún
gegn“ eftir taugasálfræðinginn Þuríði
J. Jónsdóttur. Greinin er barmafull af
sérfræðingahroka, dylgjum um okkur
tónlistargagnrýnendur og jafnvel látið
að því liggja að útlærðir tónlistarmenn
einir séu færir um að skrifa um tónlist.
Að öðrum kosti sé best að láta kyrrt
liggja. Grein Þuríðar er vissulega
heimskuleg og fyrir hönd okkar Rikka
Ö, Jóns og Ragnars blæs ég á hana.
En ég verð að játa að Þuríður sló mig
út af laginu. Því hef ég ákveðið að
skrifa stutta pólitíska gagnrýni meðan
ég er að jafna mig á skítkasti Þuríðar.
Ekki það að ég sé stjómmálafræðing-
ur, en það hlýtur hverjum og einum að
vera leyfilegt að spjalla um pólitík.
Orðin tóm |
Jakob
Bjarnar
Grétarsson
skrifar
í Mogganum í gær er fréttaviðtal
við Davíð Oddsson undir fyrirsögn-
inni „Kratar hafa málað sig út í hom“.
Það er ffemur þungt hljóðið í forsætis-
ráðherranum sem segir að jafnaðar-
menn rangtúlki ályktun landsfundar
Sjálfstæðismanna með blygðunarlaus-
um hætti, og hafi „notið til þess að-
stoðar hlaupastráka, sem gengið hafa
erinda þeirra undanfarin ár.“ Mogginn
segir Davíð ekki vilja útskýra nánar
hvetjir hlaupastrákamir séu. Ekki ætla
ég að hætta mér útí neinar bollalegg-
ingar þar að lútandi. Hins vegar langar
mig til að vekja athygli á því að þessi
setning Davíðs minnir óneitanlega á
frægan frasa úr mynd Francis Ford
Coppola, Apocalypse Now. Undir lok
þeirrar myndar segir Marlon Brando, í
hlutverki kolmglaðs og útúrlifaðs ein-
ræðisherra sem stjórnar úrkynjuðum
þjóðflokki, við Martin Sheen, sem
leikur sögumanninn: „You’re just an
errandboy, sent from the groceries
store to collect the bill.“ í lauslegri
þýðingu: Þú ert bara hlaupastrákur
sem gengur erinda kaupmannsins,
kominn til að innheimta reikninginn.
Með þessari tilvitnun skipar Davíð
sér í hóp þjóðhöfðingja á borð við
Rónald Regan sem vitnaði oft og iðu-
lega í bandarískar bíómyndir máli sínu
til stuðnings. Einhverju sinni sem oft-
ar sagði Rónald til dæmis ,Let’s win
this one for the Gipper," og vitnaði
þar í mynd sem fjallaði um hafnar-
boltahetjuna Gipper sem Rónald túlk-
aði einmitt sjálfur á sínum tíma. Þann-
ig má lengi telja.
Ég veit ekki hvort þjóðemiskennd
mín ræður því að mér fmnst tilvitnun
Davíðs miklu flottari, dýpri og marg-
slungnari en flest það sem Rónald hef-
ur látið sér um munn fara - með fullri
virðingu fyrir fyrrum þjóðhöfðingja
Bandaríkjamanna. Davíð hefði til
dæmis getað vitnað í leikrit Jarre um
Bubba kóng, sem Davíð lék sællar
minningar á Herranótt, og sagt: „-
Dmlla!” um þessa dónalegu krata. En
gerir hann það? Nei.
Með þessu snjallræði, að vitna í eitt
af stórvirkjum kvikmyndasögunnar,
magnaðan mónólóg einræðisherrans
og liðhlaupans sem Marlon Brando
leikur í Apocalypse Now, er Davíð að
undirstika fræg orð sín frá landsfundi
Sjálfstæðismanna: Ef menn leggja
eymn um of að grasrótinni fá þeir ána-
maðka í eyrun. Davíð veit sem er, að
til þess að vera foringi verða hinir að
gera sér grein fyrir því að þeir eru
miklu meiri labbakútar en sjálfur for-
inginn. Rétt eins og Brando varð að
vera furðulegri en liðið sem hann
stjómaði í myndinni.
Það verður ekki á allt kosið og
hugsanlega sjá einhverjir í þessu al-
legóríska mynd: Davíð sem einhvem
útúrsukkaðan einræðisherra sem
stjórnar úrkynjuðum ættbálki - sem
væri þá Sjálfstæðisflokkurinn.
En það væri algjör dólgatúlkun. ■
831
1. nóvember
Kannski Davíð Oddsson líti á það sem hluta af ofsóknum Al-
þýðuflokksmanna, að sjálft Morgunblaðið hefur formlega úr-
skurðað að Sjálfstæðisflokkurinn eigi nú helst samleið með full-
trúum fortíðarinnar í Alþýðubandalaginu. Kjaminn í gagnrýni
Alþýðuflokksmanna er einmitt sá, að Davíð Oddsson hefur tekið
framtíðina af dagskrá, rétt einsog þjóðemissósíalistar Alþýðu-
bandalagsins. Hjörleifur Guttormsson, hugmyndafræðingur á
pólitísku minjasafni Alþýðubandalagsins, sagði í Alþýðublaðinu
í gær að flokkur sinn ætti meiri samleið með Davíð Oddssyni en
Alþýðuflokknum. Þarf frekari vitna við um hugmyndalega stöðu
Davíðs Oddssonar? @Meginmál =
Þegar Hjörleifur Guttormsson hefur staðfest þá greiningu Al-
þýðuflokksmanna og Morgunblaðsins að Davíð Oddsson eigi
miklum vinum að mæta meðal nátttrölla Alþýðubandalagsins
getur formaður Sjálfstæðisflokksins ekki geipað um „rangtúlkan-
ir“.
Pólitískt lögheimili Davíðs Oddssonar er í herbúðum íhalds-
samra þjóðemissósíalista. Svo einfalt er það nú. ■
Atburðir dagsins
1689 Enska leikkonan Nell
Gwynn dcyr. Hún var eftirlætis
hjákona Karls II konungs og ól
honum tvö börn. 1894 Sjó-
mannafélagið Báran var stofn-
að. Það var fyrsta íslenska sjó-
mannafélagið. 1900 Dr. Karl
Landsteiner í Vínarborg til-
kynnir að til séu þrír mismun-
andi blóðflokkar. 1918 Tomas
Masaryk kjörinn fyrsti forseti
Tékkóslóvakíu. 1930 Hitaveita
Reykjavíkur, fyrsta hitaveita á
íslandi, var tekin í notkun.
1938 Gyðingar reknir úr
mennlaskólum í Þýskalandi.
1963 Surtseyjargosið hófst, og
stóð með hléum í þtjú og hálft
ár. 1963 Ríkisstjórn Bjarna
Benediktssonar tók við völdum
og sat í tæp sjö ár. 1983 Tómas
Guðmundsson skáld lést, 82
ára. 1985 Hólmfríður Karls-
dóttir, 22 ára fóstra úr Garða-
bæ, kjörin „Ungfrú heimur“.
1989. Helmut Kohl kanslari
Vestur-Þýskalands heimsækir
Auschwitz. 1990 Byssumaður
á Nýja-Sjálandi drepur 11 af 50
íbúum bæjarins Aramoana.
Afmælisbörn dagsins
Claude Monet 1840, franskur
listmálari. Jawaharlal Nehru
1889, fyrsti forsætisráðhcrra
sjálfstæðs Indlands. Joseph
McCarthy 1908, bandarískur
öldungadeildarþingmaður, hat-
ursmaður kommúnista.
Annálsbrot dagsins
Þetta sumar sigldi amtmaður-
inn Pingel, hans hústrú og
börnin; var sagt, hann hefði
kallaður verið út af konginum,
jafnvel frá amtmannsdæminu,
því að hans kona fékk hér ekki
rétt gott orð; hún var haldin
nokkuð stór í geðinu. Margir
menn höfðu bæði skenkt hon-
um og lánað peninga.
Grímsstaðaannáll 1750.
Byron dagsins
Eg held það haft verið Byron
sem sagði um sjálfan sig: Ég
vaknaði einn morgun - og var
frægur. Tómas Guðmundsson
gat sannarlega tekið sér í munn
þessi stoltu orð hins breska
skálds. Fagra veröld varð met-
sölubók á sömu stundu og
þomað hafði prentsvertan.
Sverrir Kristjánsson um Tómas,
sem lóst þennan dag fyrir 13 ár-
um.
Málsháttur dagsins
Guð launar fyrir hrafninn.
Sorg dagsins
Sorgin bindur tvö hjörtu fastari
böndum en nokkur hamingja,
og sameiginleg þjáning er
miklu traustari tenging en sam-
eiginleg gleði. Lamartine.
Orð dagsins
Fyrir þreyttum ferðasegg
fölskast Ijósir brúna.
Rcíði guð fyrir oddi og egg.
ekki rata ég núria.
Páll Vídalín, 1667-1727.
Skák dagsins
Ógæfan gerir ekki alltjent boð
á undan sér. Lítið á stöðuna
(svartur á leik) og reynið að sjá
hvemig hvíta staðan er hmnin
til gmnna eftir aðeins tvo leiki.
Fimasterkur Serper hefur svart
gegn Egin.
Svartur leikur ug vinnur.
1. ... Rh2! 2. Hd2 Dc6!! Tafl-
ið er tapað. Lífið er töff.