Alþýðublaðið - 15.11.1996, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 15. NÓVEMBER 1996
Silfurkross liluga
Jökulssonar
Ut er komin barna og unglingabókin
Silfurkrossinn eftir Illuga Jökulsson. Þetta
er æsispennandi saga og segir frá undarleg-
um atburðum sem gerast þegar ung fjöl-
skylda flyst inn í nýbyggt hús í nýju íbúð-
arhverfi. Systkinin Gunnsi og Magga þurfa
ekki aðeins að glíma við hvarf heimiliskatt-
arins heldur sækja að þeim allskyns ógnir
sem virðast búa í þessu skel.'ilega húsi.
Langt er síðan jafn eftirtektarverð bama-
bók og Silfurkrossinn hefur komið út á ís-
lenskum bókamarkaði. Sagan er bráð-
skemmtileg, óvenju spennandi og skrifuð
af fádæma fæmi. Illugi Jökulsson hefur
sent frá sér fjölda bóka, jafnt bækur fyrir
fullorðna og böm og er auk þess einn fær-
asti útvarps- og blaðamaður þjóðarinnar.
Silfurkrossinn er gefin út af bókaforlag-
inu Bjarti.
Síðasta Sjónþing
ársins
Guðrún Kristjánsdóttir mun rekja feril
sinn í máli og myndum fyrir áheyrendum á
Sjónþingi í Gerðubergi en spyrlar að þessu
sinni verða þau Eyjólfur Kjalar Emilsson
heimspekingur og Guðbjörg Lind Jónsdótt-
ir myndlistarmaður. Guðrún nam við
Myndlistarskóla Reykjavíkur en hóf nám
við Listakademíuna í Aix-en Provence árið
1977. Hún starfaði sem hjúkrunarfræðing-
ur samhliða listsköpun sinni en gaf hjúkr-
unina uppá bátinn árið 1984 og hefur síðan
einbeitt sér alfarið að myndlistinni.
Guðrún hefur fundið listsköpun sinni
farveg með sérstæðri náttúmskynjun sem
hún veitir út í landslagsmálverkið.
Líkt og áður verða eldri verk eftir lista-
manninn til sýnis á fyrstu og annarri hæð
Gerðubergs. Elstu verk Guðrúnar eru
klippimyndir, frá námsárum hennar í
Frakklandi, en hún vann þær úr mislitum
pappír og útfærði á naturalískan hátt. Strax
að loknu Sjónþingi opnar sýning á nýjum
verkum hennar í galleríinu Sjónarhóli við
Hverfisgötu. Báðar sýningamar standa til
fimmtánda desember. Sjónþing Guðrúnar
hefst sunnudaginn sautjánda nóvember,
klukkan 14 og em áhorfendur hvattir til að
mæta stundvíslega.
Jólakort Rauða-
krosshússins
■ Margrét Elísabet Ólafsdóttir skrifarfrá París um Pompidou listamiðstöðina
sem nú er verið að endurskipuleggja
Tvítug og þreytt
í miðborg Parísar leynist bygging
sem úr fjarlægð líkist meira litríkri
stóriðju en fjölsóttasta mannvirki
Frakklands. Þegar komið er nær bein-
ist athyglin fyrst að fjölskrúðugum
hópi róna, teiknara, sölumanna og
annarra fjöllistamanna á torginu fram-
an við innganginn. Fram að þessu er
ekkert sem gefur til kynna að þetta
rörum lagða glerhús er í rauninni
hylkið yfir kjamann í menningarlífi
borgarinnar, nema ef vera skyldu bið-
raðirnar sem myndast fyrir utan á
ákveðnum tímum dags. Við erum
stödd fyrir ffaman Lista- og menning-
armiðstöð George Pompidou, sem í
daglegu tali Parísarbúa er kölluð
Beaubourg.
Um þessar mundir er aðkoman
reyndar örlítið öðruvísi en venjulega.
Vinnu við að skipta um steina í torg-
inu er ekki lokið og aðrar hliðar húss-
ins eru þakktar byrgðum vinnupöllum.
Frekari ffamkvæmdir eru fyrirhugaðar
innandyra á næstu þremur árum þar
sem skipting rýmisins verður endur-
skipulögð. Miðstöðinni verður því
lokað vorið 1997 og starfsemin flutt í
önnur hús, sum í nágrenninu, önnur
fjær. Hluti verka í eigu Nútímalista-
safhsins mun jafhvel leggjast í ferða-
lög út á land og út fyrir landsteinana,
til New York og Tokyo. Bygging
arkitektanna Richards Rogers og
Renzos Piano er rétt að verða tvítug,
en hún er „fómarlamb velgengni sinn-
ai“ eins og Frakkar segja, og þar&iast
rækilegrar andlitslyftingar.
En í dag er allt eins og venjulega.
Biðröðin í bókasafnið hefur ekkert
styst, maður þarf aðeins að mæta sí-
fellt fyrr til að komast inn um leið og
það opnar á hádegi. í sumar streymdu
þúsundir gesta á yfirlitssýninguna á
verkum Francis Bacon og mynduðu
aðra biðröð á torginu. Nú er hún búin,
ekkert að gerast á fimmtu hæðinni í
bili, en í staðinn má rekast á útigangs-
menn í anddyrinu í leit að hlýju frá
hráslaganum fyrir utan. Aðeins örfáir
forfallnir nýlistaaðdáendur leggja leið
sína í galleríið á innskotshæðinni
hægramegin, flestir stefna til vinstri, á
effi hæðimar. Helmingur allra þeirra
sem inn í bygginguna koma eiga er-
indi á bókasafhið, enda bækumar mun
aðgengilegri þar en á öðmm stórum
söfnum í borginni. Það þarf að fara
upp á aðra hæð til að komast inn á
safnið sem dreifir úr sér á þremur
hæðum í norðurhlutanum. Tveimur
hæðum ofar er inngangurinn í lista-
safnið. Það hefur undir sig alla fjórðu
hæðina og hluta af þeirri þriðju. Þar er
að öllu jafnaði mun fámennara og
kyrrlátara en á stóm sýningunum uppi
á fimmtu hæð, í það minnsta þegar
þær ganga vel eins og Bacon í sumar
eða Karlkyns-kvenkyns í fyrravetur.
Stór hluti þeirra sem leggur leið sína
upp rúllustigann í gagnsæja plastorm-
inum sem hlykkjast upp effir framhlið
hússins, lætur sér nægja að staldra við
þegar upp er komið og líta yfir borg-
ina. Húsahaf liggur fyrir fótum þeirra
og aðeins einstaka stórbygging stingur
þakinu upp úr samfellunni. Otrúlega
margir fara niður aftur og út án þess
að taka þá áhættu að yfirgefa orminn
og kíkja inn á hæðimar. Þeir láta sér
André Malraux fyrsti menningar-
málaráðherra Frakklands. Hug-
myndina að stofnun listamiðstöðv-
ar í París má rekja til hans.
nægja að koma við í bókabúðinni á
jarðhæðinni og kaupa póstkort með
eftirprentunum af verkum úr eigu
safhsins.
Nútímalistasafnið er eflaust þekkt-
asti hluti miðstöðvarinnar sem þó lu-
mar á mun fjölbreyttari starfsemi en
þeirri sem þegar hefur verið nefnd. Á
jarðhæðinni er Iðnhönnunarmiðstöðin
(CCI) sem fyrir fjórum árum var sam-
einuð safninu og vinnustofa fyrir böm.
í kjallara og á efstu hæð em salir undir
tímabundna starfsemi í formi fyrir-
lestra, ráðstefna, „talandi tímarits“j
dans- leik- og kvikmyndasýninga. í
næsta húsi, við Igor Stravinsky torg er
Ircam, Rannsóknarstofnun samstill-
ingar hljóðs og tónlistar, til húsa en sú
stofnun er mörgum íslenskum tón-
skáldum að góðu kunn.
Hugmyndina að stofnun listamið-
stöðvar í París má rekja til fyrsta
menningarmálaráðherra Frakklands
Andrés Malraux (1959- 1969). Hann
var stórhugi sem dreymdi um að
stofha „menningarhús" út um allt land
til að greiða aðgang almennings að
listum og menningu. Einnig vildi hann
láta byggja stórt bókasafn í París, sem
ekki varð að veruleika fyrr en í for-
setatíð Francois Mitterrand. Þegar
Malraux lét af ráðherraembætti voru
menningar- og menntamál í brenni-
depli eftir stúdentaóeirðimar. Memað-
arftillar hugsjónir Malraux höfðu ým-
ist ekki náð að verða að veruleika eða
hálf mistekist í framkvæmd. Sama ár
var George Pompidou kosinn forseti,
líklega sá fyrsti í sögu landsins sem
hafði raunverulegan áhuga á nútíma-
listum. Honum var í mun að rétta hag
Nútímalistasafhsins sem á þessum ár-
um kúldraðist með rýra listaverkaeign
sína í Palais de Tokyo, en vildi ekki
einskorða sig við myndlistina og
ákvað að byggð skyldi fjölhæf lista-
miðstöð í stað stóra bókasafnsins sem
Malraux sá fyrir sér. Miðstöðin átti
síðan að vera fyrirmynd annarra slíkra
um framsetningu og samstarf ólíkra
listgreina. Tillögur Richards og Pianos
svöruðu best óskum forsetans og því
voru þær valdar. Byggingin átti að
vera gagnsæ frá götunni og innveggir
hreyfanlegir. Ymislegt fór þó öðruvísi
en ætlað var. Hreyfanleikinn hefur
haft tilhneigingu til að festast og í stað
þess að vinnan saman hafa deildimar
kosið að loks sig hver inni í sinni skel.
Lítið hefur farið fyrir gagnkvæmum
skilningi á starfsemi hinna. Hverjum
og einum er umhugað að gæta hags-
muna sinnar greinar. Aðeins fáar stóru
sýninganna hefur tekist að virkja allar
deildir samtímis. Sameirúng iðnhönn-
unardeildar og listasafns fyrir fjórum
árum var tilraun til að ráða niðurlög-
um aðskilnaðarstefnunnar og tókst
hún nógu vel til þess að enginn getur
lengur hugsað sér að stíga skrefið til
baka og verður tekið tillit til þess í
nýja innanhússkipulaginu. Misræmi
milli deilda og innanhúsrígur virðist
þó ekki hafa haft áhrif á velgengnina.
Miðstöðin tekur á móti fimmfalt fleira
fólki en gert var ráð fyrir að hún væri
fær um að taka á móti í upphafi og er
það ástæðan fyrir því hve bráðlá á
endurbótum. Upphaflega átti öll starf-
semin að fara fram innan þessarar
einu byggingar, en langt er síðan
stjómsýslan hrökklaðist í nálæg hús
sökum plássleysis heima fyrir. Nú á
að rýma enn betur til því listasafnið
verður stækkað um þriðjung og bóka-
safnið fær einnig að breiða úr sér nið-
ur á innskotshæðimar í anddyrinu auk
þess sem það fær sérinngang.
Beaubourg hefur stuðlað að því að
gera listir og menningu aðgengilega
og eftirsótta í hugum Frakka. Onnur
söfii hafa tekið skipulag hennar til fyr-
irmyndar því hún fór aldrei langt úr
huga manna þegar breytingar voru
gerðar á Louvre né þegar Orsay safhið
var hannað. Og að sjálfsögðu hefur
hún verið ein helsta fyrirmynd annarra
listamiðstöðva sem sprottið hafa upp á
landsbyggðinni síðustu fimmtán árin.
Lista- og menningarmiðstöð George
Pompidou hefur stuðlað að því að af-
hjúpa listina heilagleikahulunni, þótt
ekki hafi tekist að gera hana eins íýð-
ræðislega og Malraux dreymdi um.að
gera litina. Kannanir sýna að eftir sem
áður er stærsti hluti þeirra sem Beau-
bourg sækir langskólamenntað milli-
stéttarfólk og háskólanemar. Það
breytir engu þótt hún laði til sín átta
milljón gesti árlega sem geta gengið
inn og út úr byggingunni að vild (ef
ffá er talin töskuskoðun öryggisvarð-
anna) án þess að vera rukkaður eða
spurðir erinda. En einmitt þess vegna
hentar hún ágætlega hrollköldum
heimilisleysingjum eða villuráfandi
ferðamönnum. Beaubourg iðar af lífi,
hún minnir á hjarta sem dælir blóði út
í æðar borgarinnar. Útigangsmennimir
verða því ekki einir um að finnast þeir
heimilislausir þegar miðstöðin lokar í
vor. Biðin eftir því að hún opni aftur
gæti líka átt eftir að reynast löng þótt
búið sé að ákveða dagsetninguna 21.
desember 1999. ■
Eg er ekki að flýja af Stöð tvö
Rauðakrosshúsið - Neyðarathvarf fyrir
böm og unglinga hefúr gefið út jólakort í
fjáröflunarskyni. Rauði Kross íslands og
deildir hans hafa annast rekstur Rauða-
kross hússins
síðan árið
1985 og á
þeim tíma
hafa á níunda
hundrað böm
og unglingar
gist athvarfið
og fengið þar
aðstoð. Á
sama tíma
hafa tugir
þúsunda notfært sér trúnaðarsímann. Auk
þessa er boðið upp á ráðgjöf í Rauða Kross
húsinu. Síminn er 511 5151, grænt númer
er 800 5151.
Jólakortasalan er eina eigin fjáröflun
Rauðakrosshússins. Myndin af kortinu í ár
er af ffesku sem myndlistarmaðurinn Balt-
asar gerði fyrir Víðistaðakirkju í Hafnar-
firði á árunum 1986 til 1987. Freskan er
byggð á sæluboðunum. Þessi hluti verksins
nefnist Sælir em miskunnsamir og er tákn-
mynd af flóttafólki. Maðurinn lengst til
vinstri ber rauða krossinn sem tákn um
samhjálp þjóða í átökum og neyð. Myndin
er notuð með góðfúslegu leyfi listamanns-
ins. Jólakortið kostar 100 krónur og er tek-
ið er við pöntunum í síma 511 5151.
-segir Heimir Már Pétursson
fyrrverandi fréttamaður og ný-
ráðinn framkvæmdastjóri Al-
þýðubandalagsins.
„Ég er ekki að flýja Stöð tvö, mér
bauðst annað og skemmtilegra starf,“
segir Heimir Már Pétursson nýráðinn
framkyæmdastjóri Alþýðubandalags-
ins. ,£g vann á Stöð tvö í fimm ár og
eignaðist þar marga góða vini og
sakna þeirra en þetta var persónuleg
ákvörðun."
Heimir segist hefja fcrmlega störf
þann fyrsta desember. „En ég er rétt
byrjaður að þefa af þessu.“
Að hverju œtlarðu að einbeita þér í
fyrstu?
„Margrét Frímannsdóttir sagði, þeg-
ar hún fór fram sem formaður, að hún
myndi leitast við að efla innra flokks-
starf. Ég mun vinna að því og það er
vonandi að það verði til þess að flokk-
urinn dragi til sín fleira fólk.“
En hvar ert þú í sveit settur ( innri
flokkadráttum Alþýðubandalagsins?
„Ég er algerlega armalaus maður
innan flokksins en ég vann hjá Stein-
grími J.Sigfússyni sem ritstjóri Norð-
urlands en nú er það Margrét sem
ræður mig til starfsins. Ég hef unnið
við fjölmiðla frá því að námi lauk og
er ómengaður af fyrri erjum Alþýðu-
bandalagsins. Ég hef fyrst og fremst
áhuga á stefnumálum flokksins og
mér er sama hvort þau koma frá ein-
um arminum eða öðrum. Ég hef aldrei
verið flokksbundinn og það segir sig
sjálft að fréttamaður á miðli eins og
Stöð tvö er ekki flokksbundinn. Ég er
það ekki núna en ef flokkurinn vill
mig og ég flokkinn. Þá er aldrei að
vita. Eg mun hinsvegar ekki verða
tæknilegur framkvæmdastjóri heldur
vinna að málefnum Alþýðubandalags-
ins af heilum huga.“
Ertu hlynntur sameiningu Jafnaðar-
manrta?
„Ég var í stúdentapólitíkinni á sín-
um tíma og starfaði með vinstri mönn-
um ári áður en Röskva varð til. Þá var
sameiningarumræðan komin á skrið
og ég er því ekki ókunnugur slíku. En
Heimir Már Pétursson: Það segir
sig sjálft að fréttamaður á miðli
eins og Stöð tvö er ekki flokks-
bundinn. Ég er það ekki núna en ef
flokkurinn vill mig og ég flokkinn.
Þá er aldrei að vita.
sameining verður í kringum stefnu-
mál. Ég verð að sjá hvað á vera svona
fallegt sem hægt er að sameinast um.
Á til dæmis að færa fjóra milljarða ffá
fyrirtækjum yfir á einstaklinga í formi
skatta eins og Alþýðuflokkurinn gerði
með þátttöku sinni í síðustu ríkis-
stjóm. Það er ekki jafhaðarstefha. Ég
er opinn fyrir því að fólk af vinstri
vængnum tali um breiðfylkingu en ég
þarf að sjá meira en eitt eða tvö slag-
orð til að láta heillast. Ég er þó hlynnt-
ur því að viðræður haldi áffam.“
Ertu að opna dyr inn í pólitík?.
,Úg lít á þetta sem pólitískt starf og
það dugar mér í bili.“
íbili?
,Já, ég hef verið hér í tvo daga. Það
er ærin starfi að vera framkvæmda-
stjóri í stórum flokki og ég vinn einnig
fyrir þingflokkinn. Það er ári nóg í
bili.“
íbili?
„Þetta er minn áningarstaður. Þetta
er nýhafið hjónaband og ég er ungur
enn, 34 ára gamall."