Alþýðublaðið - 22.09.1998, Blaðsíða 2

2- ÞRIÐJVDAGUR 22. SEPTEMBER 1998
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LEIÐARI
Við höfum öll
beðið eftir því
49. flokksþing Alþýðuflokksins er haldið í þann mund sem af-
rakstur margra ára pólitískrar vinnu við að sameina jafnaðarmenn
er að koma í ljós. Ný hreyfing er að verða til, hreyfing jafnaðar-
manna með þátttöku Alþýðuflokksmanna og Alþýðubandalags,
Þjóðvakafólks, Kvennalistafólks, unga fólksins í Grósku og fólks-
ins úr verkalýðshreyfingunni. Og til liðs munu líka ganga jafnað-
armenn utan flokka, fijálslyndir og jafnréttissinnar hvaðanæva að.
Stjómmálahreyfmg sameinaðra jafnaðarmanna hefur þurft að
ganga í gegnum erfiðar fæðingarhríðir og ekki víst að þeim sé lok-
ið. Hitt er alveg ljóst að þegar hún loks Htur heimsins ljós, þá verð-
ur hún voldug og sterk.
Um langa hríð setti gengdarlaus og kaldhömruð markaðshyggja
þar sem h'tt var tekið tillit til jafnræðis- og réttlætissjónarmiða
mark sitt á hinn vestræna heim. Jafnaðarmenn og frjálslyndir á
Vesturlöndum fundu hins vegar andsvar, tón sem átti ríkan sam-
hljóm meðal kjósenda. Vinstri menn og fijálslyndir hafa glætt
stjómmálin nýju lífi á Vesturlöndum og víst er að jafnaðarmenn
víða um álfúr em að draga lærdóma af reynslunni og ætla sér stóra
hluti í byijun nýrrar aldar. Frelsisbylgjan mun rísa og ríða yfir
löndin og sópa burt fomeskju og afturhaldi, - sérhagsmunir munu
víkja fyrir almannahagsmunum. Auðsætt er að sjónarmið frelsis,
jafnréttis og bræðralags munu víða um heim setja mark sitt á byij-
un nýrrar aldar.
í örfáum löndum hins vestræna heims, eins og á Islandi, hefur
afturhaldið í stjómmálum ríghaldið í bólvirki valdsins og hyglað
auðjöfram, sægreifum og lénsherram. Astæðan er einföld, and-
svarið hefur fram til þessa ekki verið til - jafnaðarmenn hafa ver-
ið klofnir í marga flokka og hópa.
Á íslandi hafa pokaleg einangranarsjónarmið einkennt stjómar-
farið síðustu ár, þar sem einhver undaleg samblanda af sovét-
bændapólitík og hrárri markaðshyggju hefur hreiðrað um sig eins
og í eilífðarskyni. Það vantar loft, það vantar súrefni, það vantar
ferskleika, það vantar réttlæti. Nú er það allt að fæðast, sjónar-
mið jafnréttis og bræðralags era enn á ný á sigurbraut, nútímaleg
jafnaðarstefna ryður sér til rúms og feykir burt fúnum stoðum sér-
hagsmuna og helmingaskiptavalds.
Nú kann þessu sérkennilega ófélagslega afturhaldstímabili á ís-
landi senn að verða lokið. Hinir ýmsu flokkar og hópar sem
mynda vinstri hreyfínguna á Islandi era að ná saman í einni sam-
fylkingu. Alþýðuflokkurinn hefur gegnt lykilhlutverki í þessu
sameiningarferli síðustu mánuði. Sighvatur Björgvinsson formað-
ur Alþýðuflokksins segir að flokkurinn hafi verið einhuga og
aldrei hvikað frá markmiðinu. Einmitt það hafl ráðið úrslitum. Það
er því ástæða til að þakka og hrósa flokksfólkinu fyrir stuðninginn
og þátttökuna í þessu ferli, „sem vonandi skilar íslensku þjóðfé-
lagi nær hugsjónum okkar jafnaðarmanna en síðustu áramgir hafa
gert.“
Það er ekki hægt að segja að sameiningarferlið hafí gengið
þrautalaust fyrir sig. Pólitískir andstæðingar hafa farið hamföram
í andstöðu sinni við þá uppstokkun í íslenskum stjómmálum sem
stendur fýrir dyram. Og því miður hafa nokkrir „samheijar“ úr
sumum þeirra fylkinga sem aðild eiga að væntanlegu sameigin-
legu framboði lagt á sig krók til að leggja stein í götu sameining-
arsinna.
Það hefur stundum viljað brenna við hjá stjómmálaflokkum á
vinstri vængnum að forystusveitir þeirra hafi í pólitískum efnum
orðið viðskila við meginþorra félaga. Þá er engu líkara en almenn-
ir flokksfélagar hafl verið eins og gíslar forystumannanna. Lík-
lega hefúr smæð flokkanna ráðið nokkra um að svona fór. I slík-
um tilfellum hlýtur einhvem tíma að skerast í odda. í Alþýðu-
bandalaginu hafa nokkrir þeirra forystumanna sem ekki hafa átt
pólitíska samleið með meúrihlutanum bragðið undir sig fæti, -
þessir forystumenn hafa ekki sætt sig við lýðræðislega niðurstöðu
á fulltrúasamkomum þess flokks, og hafa nú hlaupið undan sam-
þykktum landsfundar bandalagsins.
Jafnaðarmenn og félagshyggjufólk úr viðkomandi flokkum og
hópum er að mynda fjölþátta hreyfingu þar sem hver hlekkur er
mikilvægur. Auðstætt er að þar þarf að taka tillit til margvíslegra
sjónarmiða. En það er alveg jafn ljóst að grandvallarreglur lýð-
ræðisins verða að ráða, og það hefur sýnt sig að afgerandi meiri-
hluti stuðningsfólks þeirra afla sem standa að sameiningunni er
framsækið jafnréttisfólk, sem vill veiðileyfagjald, þjóðareignar-
hald á hálendinu, auðlindastefnu með umhverfisvernd að leiðar-
ljósi, sterka verkalýðshreyfingu, öfluga mennta- og menningar-
stefnu og opin og öflug alþjóðleg tengsl. Jafnaðarmenn í Alþýðu-
flokknum þurfa því engu að kvíða - jarðvegur fyrir hugsjónir
þeirra hefur aldrei verið fijórri, fylgið við þær aldrei meira og lík-
umar á því að þær verði að veraleika hafa aldrei verið jafn raun-
hæfar. Það er að verða til ný hreyfing þar sem við eigum öll heima,
segir formaður Alþýðuflokksins í viðtali við Alþýðublaðið. „Þetta
er það nýja afl sem svo lengi hefur verið beðið eftir.. Við höfum
beðið eftir því í sjö tugi ára, íslenskir jafnaðarmenn...Við eigum
það skilið. íslenska þjóðin þarf á því að halda.“
Rannveig
Guðmundsdóttir
formaður þingflokks
jafnaðarmanna.
Ánægjan með sam-
eiginlega framboðið
mun skila sér inn í
pólitiska starfið á
Alþingi.
Náið samstarf
og sameiginlegir
fundir
„Ég er bjartsýn og fullviss um að við erum á réttri leið“, segir
Rannveig Guðmundsdóttir formaður Þingflokks jafnaðar-
manna í upphafi kosningaveturs á Alþingi
„Ég er bjartsýn á þennan kosn-
ingavetur og fullviss um að við
séum á réttri leið“, sagði Rannveig
Guðmundsdóttir formaður Þing-
flokks jafnaðarmanna þegar Al-
þýðublaðið ræddi við hana þing-
starfið sem fram undan er. „Séð frá
okkar hlið þá mun sú staðreynd að
náðst hefur niðurstaða um sameig-
inlegt framboð einkenna okkar
málflutning og vinnu á Alþingi.
Þetta er alveg ný staða sem
skemmtilegt verður að vinna úr og
mun setja sterkan svip á störf Al-
þingis í vetur. Við verðum að gera
okkur vel ljóst félagamir í sam-
eiginelga framboðinu hvað það var
mikilvægur áfangi að við náðum
saman. Það er alveg ljóst af sterk-
um og ómálefnalegum viðbrögðum
forystumanna stjómarflokkanna að
þeir era hræddir við þetta framboð
og sýnist að þeim sé ógnað með
samstöðu okkar. Ég er sannfærð
um að þeir hafa fulla ástæðu til að
óttast og að framboð okkar muni
veita Sjálfstæðisflokknum þarfa
samkeppni.
Ég verð vör við mikla ánægju í
hópi þeirra sem hvatt hafa til
sameiginlegs framboðs yfir því að
það skuli nú vera í augsýn. Það er
fólki gleðiefni að hér sé að skapast
öflugur valkostur og sem leggur
áherslu á jöfnuð, réttláta skiptingu
þjóðarauðs og baráttu gegn þeirri
fákeppni sem þrifist hefur í skjóli
ríkisstjómarinnar. Það hefði verið
enn ánægjulegra ef allir þingmenn
stjómarandstöðunnar hefðu fundið
samleið með okkur af því að það
var vilji flokkanna.“
Sameiginlegar útrásir
þingflokka
AlþbL: Hvernig verður háttað
samstarfi þingflokka Alþýðu-
bandalagsins, Alþýðuflokksins
og Kvennalista í vetur, verður
þeim steypt saman í einn þing-
flokk þegar á líður veturinn?
— „Við höfum rætt ýmsar hug-
myndir og sameiginlega útrásir í
þessu sambandi. Nákvæmlega
hversu formlegt samstarfið verður
á vetri komanda er ekki frágengið
en það verður mun nánara en áður
og haldnir verða einhverjir sameig-
inlegir fundir þingflokkanna. Þá
verður væntanlega efnt til sameig-
inlegra ráðstefna, við munum fara
á vinnustaðafundi saman, heim-
sækja sveitarstjómir og fara saman
út í kjördæmin.
Átakamálin afgreidd
snemma
Alþýðubl.: Hver verða að þínu
mati helstu átakamálin á kosn-
ingavetri?
„Við fáum ekki yfirlit urn stjóm-
arframvörp fyrr en með stefnuræðu
forsætisráðherra svo við vitum
ekki enn hvað ríkisstjómin er með
á prjónum. Ég tel víst að hún muni
reyna að afgreiða snemma álitamál
og pólitísk mál sem era erfið. Við
vitum að gagnagrannsfrumvarpið
og frumvörp um varðveislu lífsýna
verða í hópi stóru málanna. Ekki er
ólfldegt að fram komi frumvarp
um breytingu á sjávarútvegsstefn-
unni því þar þarf ríkisstjórnin að
rétta sig af fyrir kosningar.
Síðari hluta vetrar er líklegt að
stjómarflokkamir reyni að slá sér
upp með málum sem gefa mýkri
mynd. Við skulum muna að ríkis-
stjómin hefur verið að skerða í
stóram stfl réttindi með lögum sem
snúið hafa að velferð, launafólki
eyrissjóða. Síðasta dæmið um mál
sem barið var í gegnum Alþingi
gegn almenningsálitinu í landinu
voru hálendismálin, bæði stjóm
hálendisins og yfirráð auðlinda í
jörð. Stjórnarflokkarnir létu al-
mannahagsmuni víkja fyrir sér-
hagsmunum r afgreiðslu þessara
mála. Þeir munu því reyna að bæta
ímyndina með því að sýna eitthvað
af mýkri málum hvort sem þau
verða að lögum eða ei.
í nafni samstöðunnar
Alþýðubl. - Kemur stjórnar-
andstaðan sterkari til leiks á Al-
þingi á þessu hausti heldur en
verið hefur?
„Það tel ég tvímælalaust. Ég
held þó að stjórnarandstaðan á
þingi hafi verið miklu öflugri á
kjörtímabilinu en skilað hefur sér í
gegnum fjölmiðla út til almenn-
ings. Við höfum staðið okkur vel r
að gagnrýna, afstýra og breyta til
betri vegar atriðum í stjómarfrum-
vörpum. Þetta er hlutverk stjórnar-
andstöðu og því höfum við sinnt.
En nú komum við til leiks í nafni
samstöðunnar og það mun gefa
okkar nýjan baráttuvilja og setja
skemmtilegan blæ á allt starfið
framundan. Sú ánægja sem nú er
að finna meðal stuðningsmanna
yfir því að sameiginlegt framboð
verður að veraleika mun skila sér
inn í pólitíska starfið á Alþingi.
Þessvegna er ég í upphafi þings
bjartsýn og fullviss um að við
séum á réttri leið.“
og stöðu verkalýðsfélaga og líf-
AIPÍÐIIBLAÐIÐ
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn -Jafnaðarmannaflokkur íslands.
Framkvæmdastjóri: Ingvar Sverrisson (ábm.)
Auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason.
Umbrot: Guðmundur Steinsson.
Umsjón: Einar Karl Haraldsson og Óskar Guðmundsson.